Kamer wil garanties gentech
PZC
Zwerver in Amsterdam voelt
zich opgejaagd door huwelijk
WINTERCOLLECTIE
SaoedFs bieden op petrochemische tak van DSM
CPB twijfelt nog
over SER-akkoord
Twintig jaar cel
voor gewapende
roofovervallen
Onbewerkt voedsel moet volop beschikbaar zijn
Speciale opvang bolletjesslikkers
Twaalf jaar geëist tegen drugsbaas
Liberalisering energie op schema
Geen Haags bezwaar tegen FOL
Ziekenhuispersoneel tevreden
Rabbae dreigt
met vertrek uit
Tweede Kamer
Vluchtelingenorganisaties
laken plan van Van Boxtel
Ex-ambassadeur hekelt
opstelling Nederland in
periode na 11 september
dinsdag 22 januari 2002
van onze redactie binnenland
BREDA - Een 33-jarige inwo
ner van Roosendaal heeft giste
ren twintig jaar cel gekregen
voor een drietal gewapende
overvallen in zijn woonplaats.
Bij de laatste overval, op 28
april 2001, schoot hij een juwe
lier dood.
Het vonnis is gelijk aan de eis
van de officier van justitie en
een van de hoogste straffen die
de Bredase rechtbank de laatste
jaren heeft uitgesproken. ,,Ditis
werkelijk een uitzonderlijk ho
ge straf", aldus officier van jus
titie W. van Fessem, kort na de
uitspraak gistermiddag.
Op 20 februari pleegde A. een
gewapende overval op een foto-
handel. waarbij 18 videocame
ra's werden buitgemaakt. Op 3
maart dwong hij met een pistool
op het hoofd van een 14-jarige
passerende jongen een mede
werker van het grenswisselkan
toor tot de afgifte van geld. Op
28 april ten slotte pleegde hij de
overval op een juwelierszaak,
waarbij hij de eigenaar op straat
doodschoot. De veroordeelde
bekende de drie berovingen te
hebben gepleegd om drugs te
kunnen kopen. Ook wilde hij
een grote slag slaan om een
nieuw leven te kunnen opbou
wen in Turkije. Om de politie af
te leiden, belde de man op zater
dagmiddag 28 april vorig jaar
het alarmnummer 112 met de
boodschap dat hij een bom had
geplaatst bij een hotel in Roo
sendaal. Daarna reed hij met
zijn brommer naar een juwelier
in de binnenstad.
Per ongeluk
De veroordeelde beriep zich er
gisteren op dat zijn wapen per
ongeluk was afgegaan. De
rechtbank verwierp dat ver
weer, omdat overduidelijk was
dat de verdachte drie maal op de
juwelier had geschoten, en ver
klaarde hem schuldig aan dood
slag. Volgens de rechtbank heeft
de man alle gewapende overval
len „zeer zorgvuldig voorbereid
en op een kille manier uitge
voerd." Hij wordt in het vonnis
getypeerd als een introverte
man met sterke minderwaar
digheidsgevoelens. De kans op
recidive is zeer groot. De recht
bank heeft ook meegewogen dat
de veroordeelde heeft gewei
gerd een psychiatrisch onder
zoek te ondergaan. GPD/ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De Tweede Ka
mer vindt dat het kabinet moet
garanderen dat er volop voe
ding beschikbaar is, waaraan
niet genetisch is gesleuteld. Het
kabinet wil de vrijheid van keu
ze vooral overlaten aan de
markt.
„Als er bij het publiek geen
vraag naar gentech-vrij voedsel
is, zal de overheid die niet tot
stand brengen", zei minister
Brinkhorst (Landbouw) giste
ren tijdens het debat over bio
technologie. Van gentech-vrije
staatsplantages wil Brinkhorst
niets weten. Hij beperkt zich tot
steun aan onder meer de biolo
gische varkenshouderijDe mi
nister is niet bang dat alterna
tieven door goedkope genetisch
gemodificeerde producten uit
de markt worden geprijsd. Maar
de Tweede Kamer vindt dat de
regering ervoor verantwoorde
lijk is een daadwerkelijke keu
zevrijheid te bieden.
Het feit dat voor het Kamerde
bat liefst vijf ministers moesten
opdraven, geeft de complexiteit
van het onderwerp aan. Bio
technologie vindt toepassingen
in natuur en milieu, maar ook op
veel terreinen van gezondheids
zorg. Producten van de biotech
nologie liggen in elke super
markt. Een meerderheid van de
Tweede Kamer volgt in grote lij -
nen het voorzichtige beleid
voorwaarts dat het kabinet
voorstaat.
Toch vinden de regeringspartij
en PvdA en D66 dat dat stand
punt onvoldoende is onder
bouwd. „Het heeft de diepgang
van het spoorwegboekje",
schamperde Feenstra (PvdA).
Minister Jorritsma twijfelt of zij vooraf aan het debat een koekje met of zonder gentechnologie zal nemen. Beide koekjes werden aangebo
den door de Alternatieve Konsumenten Bond. foto Ed Oudenaarden/AN P
Alleen de WD steunt zonder
enig voorbehoud de nota's over
biotechnologie van het kabinet.
Het CDA vindt dat het kabinet
zich te vrijblijvend opstelt en
wil ethische vragen centraal
stellen. „De struisvogelpolitiek
van het kabinet leidt alleen tot
ad hoc-beleid en incidentenma-
nagement", aldus CD A-Kamer
lid Ross.
GroenLinks meent dat het kabi
net zich al te zeer laat leiden
door economische motieven en
ziet grote praktische en princi
piële bezwaren in een verdere
ontwikkeling. Zo lang niet dui
delijk is wat de effecten op lange
termijn zijn, geldt voor woord
voerster Halsema 'nee-tenzij'.
Ook SP vindt dat er nog veel te
weinig bekend is over de risico 's
Om principiële redenen zijn de
Christenunie en SGP tegen het
menselijk ingrijpen in geneti
sche processen. Een ruime mee-
derheid van de deelnemers aan
het publieke debat (Commissie-
Terlouw) vindt dat Nederland
onder strenge voorwaarden
mag doorgaan met de toepas
sing van gentechnologie in
voedsel. Wel blijven Nederlan
ders argwanend ten opzichte
van geknutsel aan voedsel. ANP
pagina 19: proefstop Advanta
van onze redactie binnenland
HEERLEN - Het Saoedische
bedrijf Saudi Basic Industries
(Sabic) heeft DSM 1,95 miljard
euro geboden voor haar petro
chemische divisie. Dit meldt de
Britse zakenkrant The Busi
ness.
Al in september vorig jaar werd
duidelijk dat het Arabische
concern (16.000 medewerkers)
grote interesse had in de aan
koop van DSM Petrochemicals,
met 1.600 medewerkers in Ge
leen en zeshonderd in het Duitse
Gelsenkirchen.
Ook ExxonMobile, TotalFi-
naElf en Kuwait Petroleum
Corporation zouden interesse
hebben. Maar The Business
meldt dat Sabic tot nu toe het
beste bod heeft gedaan, zonder
overigens een bron te noemen.
Eerder werd de waarde van
DSM Petrochemicals door ana
listen geschat op 16 a twee mil-
jard euro.
Sabic is een staatsbedrijf in het
Koninkrijk Saoedi-Arabië. Het
bedrijf wil in Europa niet alleen
DSM Petrochemicals overne
men maar ook 51 procent van
EniChem, eigendom van het
Italiaanse staatsbedrijf Eni.
In Italië wordt gezegd dat deze
deal in maart zal worden afge
rond voor een bedrag van ruim
1,7 miljard euro. Mocht Sabic
zowel Enichem als DSM Petro
chemicals kopen, dan krijgen de
Arabieren 15 procent van Euro
pa's totale polyethyleenproduc-
tie in handen.
Met de opbrengst voor Petro
chemicals en die van de onlangs
aan de staat verkochte gasbo-
nus (1,2 miljard euro) gaat DSM
andere bedrijven kopen .GPD
UTRECHT - Het Calamiteitenhospitaal in Utrecht is in ge
bruik genomen voor de voorlopige hechtenis van aangehou
den bolletjesslikkers. Tot nog toe zijn 24 drugskoeriers die het
afgelopen weekeinde op Schiphol zijn opgepakt, overge
bracht naar Utrecht.
Het Calamiteitenhospitaal valt onder beheer van de mare
chaussee en is onderdeel van het Universitair Medisch Cen
trum (UMC) in Utrecht. Oorspronkelijk is het bedoeld voor de
opvang van slachtoffers van rampen en grote ongelukken. Er
zijn enige aanpassingen verricht om het geschikt te maken
voor het vastzetten van verdachten. ANP
BREDA - Een van de grootste makelaars in drugs in Neder
land. Dat was volgens het Openbaar Ministerie (OM) de 52-
jarige verdachte uit Amsterdam. Gisteren hoorde hij voor de
rechtbank in Breda twaalf jaar cel tegen zich eisen. Ook moet
hij ruim acht miljoen euro veronderstelde criminele winst te
rugbetalen.
Jarenlang bracht de veroordeelde volgens officier van justitie
mr. M. Klinkenbijl afnemers en leveranciers van drugs tegen
provisie bij elkaar en verdiende hij vele miljoenen. Tot zijn
vaste contacten behoorden de xtc en amfetamine produceren
de groeperingen rond twee medeverdachten uit Zundert en
Sint Wülebrord. Beiden Brabanders zijn inmiddels tot negen
jaar cel veroordeeld. Uitspraak over twee weken. GPD
ARNHEM - Het vrijmaken van de energiemarkt van zakelijke
klanten verloopt rommelig maar volgens plan, aldus het Plat
form Versnelling Energieliberalisering (PVE) gisteren. Circa
20 procent van de 65.000 bedrijven die per 1 januari 2002 keu
zevrijheid heeft, is van leverancier veranderd. Al 90 procent is
afgehandeld.
De opgetreden vertragingen bij het overstappen zijn tijdelijk,
verklaart PVE. De klant kan niet overstappen als niet alle ge
gevens correct zijn doorgegeven, als er nog geen nieuwe meter
is besteld of als de opzegtermijn in het oude contract nog niet
is verstreken. ANP
DEN HAAG - Staatssecretaris De Vries (Antillen) hoopt dat
er snel een nieuwe regering wordt gevormd op de Antillen.
Het maakt voor hem niet uit of de omstreden Arbeiderspartij
Frente Obrero (FOL) hierin een plaats krijgt. „Het beleid van
Nederland ten opzichte van de Antillen verandert niet en ge
maakt afspraken blijven staan", zo liet hij gisteren via zijn
woordvoerder weten.
FOL was afgelopen weekeinde de grote winnaar van de parle
mentsverkiezingen op Cura?ao. De partij werd vorig jaar juli
nog uit de coalitie gezet, onder meer wegens aanwijzingen
van corruptie. ANP
GARDEREN - Van het personeel in ziekenhuizen en revalida
tiecentra is 80 procent tevreden over het werk. Men vindt het
werk uitdagend, passend en plezierig.
Minder tevreden zijn de verpleegsters en andere werknemers
over hun werkinformatie, opleidingen, werkdruk en belo
ning. Ze geven hun baan gemiddeld een 6,5 als rapportcijfer.
Dat blijkt uit onderzoek onder bijna de helft (71.000) van alle
werknemers in de CAO Ziekenhuizen. Het onderzoek is giste
ren in Garderen bekend gemaakt. Het is uitgevoerd in op
dracht van werknemersorganisaties en werkgeversorganisa
tie Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het Centraal
Planbueau (CPB) weet nog niet
of het zijn gematigd positieve
oordeel over de WAO-plannen
van de Sociaal-Economische
Raad (SER) handhaaft.
Het CPB heeft dat oordeel na
melijk verbonden aan de mede
deling van de SER dat psychisch
arbeidongeschikten in de toe
komst niet meer in de WAO
terecht komenIn de uiteindelij -
ke tekst staat dat voornemen
niet meer duidelijk, vindt het
CPB.
De werkgevers- en werkne
mersorganisaties hebben vrij
dag een akkoord op hoofdlijnen
gepresenteerd over een herzie
ning van het WAO-stelsel. Het
CPB reageerde daarop naar ei
gen zeggen aanvankelijk gema
tigd positief oordeel, maar twij
felt daar toch weer aan nu de
bedoelingen van de SER met de
psychisch arbeidsongeschikten
niet helemaal duidelijk zijn.
„Hoe komen ze erbij?", reageert
HILVERSUM - GroenLinks-
parlementariër Rabbae zegt dat
de mogelijkheid groot is, dat hij
zal terugtreden als Tweede-Ka
merlid, als het congres van zijn
partij hem in februari niet als
nog op een verkiesbare plaats
zet.
Hij zei gisteren in het tv-pro-
gramma 2-Vandaag zich emo
tioneel niet meer in staat te
achten het standpunt van
GroenLinks uit te dragen, als hij
niet langer de steun heeft van
die partij.
Rabbae achtte zichzelf goed ge
noeg voor de vierde plaats op de
kandidatenlijst. Maar de com
missie die de conceptlijst op
stelde, gaf hem volgens Rabbae
in een kort gesprek te verstaan
dat er te veel concurrentie was
voor die plek en dat de commis
sie streefde naar radicale ver
nieuwing. Elke andere plaats
zou volgens de commissie niet
gepast zijn, aldus Rabbae.
Rabbae voelt zich in de steek ge
laten door fractievoorzitter en
beoogd lijsttrekker Rosenmöl-
ler, omdat die het niet voor hem
heeft opgenomen. Rosenmöller
was gisteren op de Antillen en
niet bereikbaar voor commen
taar. ANP
een woordvoerder van het FNV
geïrriteerd. Hij stelt dat het
nooit de bedoeling is geweest
mensen met een psychische
ziektebij voorbaatuitte sluiten.
„Het lijkt dan net of wij vinden
dat een psychische aandoening
nooit duurzaam kan zijn. Dat is
onzin. Er zijn talloze langdurige
psychische of psychiatrische
aandoeningen, zoals schizofre
nie, die duurzaam zijn."
Op dit moment is circa eenderde
van de mensen die de WAO in
stroomt psychisch arbeidsonge
schikt. Als al die mensen in het
nieuwe stelsel nog steeds op een
WAO-uitkering kunnen reke
nen, gaat dat flink veel geld kos
ten omdat die uitkering omhoog
gaat, aldus het CPB.
Volgens een woordvoerder van
het planbureau heeft de SER
donderdag duidelijk gemaakt
dat psychisch arbeidsonge
schikten straks buiten de WAO
zullen vallen. Op basis van die
mededeling rekende het CPB op
een daling van de WAO-in-
stroom tot 25 procent. Maar in
middels heeft het planbureau de
tekst van het uiteindelijke ak
koord gezien en daardoor is bij
de rekenmeesters twijfel gere
zen over de precieze bedoelin
gen van de SER.
„De harde toezegging dat psy
chisch arbeidsongeschikten
buiten de WAO zullen vallen,
zien we nu niet meer zo duide
lijk terug", aldus een woord
voerder. „Dat betekent dat de
instroom en dus ook de kosten
een stuk hoger kunnen uitvallen
dan waar wij van uit zijn ge
gaan. "ANP
Advertentie
KOSTUUMS
BLAZERS
ROKKEN
BLOUSES
Zwervers in de binnenstad van Amsterdam
foto Roland de Bruin/GPD
mooE
TWALSTRAAT 1 99 VLISSINGE1
door Bernice Breure
en Carine Neefjes
AMSTERDAM - „Reken maar dat de poli
tie al preventief aan het ruimen is", zegt
drugsdealer Paul op de trappen van de Al-
bert Heijn, schuin achter het Paleis op de
Dam. „Ze pakken je zelfs op als je nog
maar één dag straf moet uitzitten."
Zweivers en junks hebben het dezer da
gen niet makkelijk in Amsterdam. Nu de
voorbereidingen voor het huwelijk van
Maxima en Willem-Alexander in volle
gang zijn voelen ze zich opgejaagd in hun
eigen stad.
De 'stoep' van de supermarkt doet dienst
als marktplaats voor cocaïne, heroïne,
slaaptabletten en andere pillen. Maar het
is lastig 'hosselen' nu de politie zelfs op
een saaie maandagochtend slechts op een
meter afstand, vanaf de achterdeur van
het paleis, de handel in de gaten houdt.
„Het is één doffe ellende. Vorige week nog,
met die nieuwjaarsreceptie, werden wij
ook weer weggejaagd. Politieagenten
moeten dan weer hun porem laten zien."
Paul heeft het nu al gehad met de bruiloft
van 'Trix d'r zoon'. „Laten ze in Argenti
nië gaan trouwen. Het is daar nu zo'n
puinhoop, daar kunnen mensen wel een
leuk feestje gebruiken."
Het Beursplein naast de Beurs van Berla-
ge, waar het burgerlijk huwelijk plaats
vindt, is opvallend schoon. „Normaal ge
sproken stikt het hier van de zwervers",
vertelt de 64-jarige Ruud Czieszo, die al
31 jaar voor de stadsreiniging werkt. Met
bezem en waterspuit geeft hij een fontein,
die doorgaans dient als wasbak voor
zwervers, een extra poetsbeurt. De bank
jes waar daklozen graag op liggen, zijn al
verwijderd. „Iedere ochtend ben ik hier zo
rond een uur of zes, dan zijn er wel twintig
of dertig zwervers. Maar de laatste weken
wordt het steeds rustiger. Ik denk dat ze
allemaal het centrum worden uitge
stuurd."
Het dakloze echtpaar Floris en Thea, dat
ook vandaag weer op hun vaste stand
plaats voor het Centraal Station staat,
wordt niet warm of koud van de konink-
lij ke trouwpartij „Ik heb het niet zo op die
monarchie. Vooral niet op de kroonprins,
want hij jaagt. Ik ben een echte dieren
vriend", zegt Floris. In 1966, toen Beatrix
en Claus trouwden, stond hij tussen de
provo's die het huwelijk probeerden te
verstoren. „Achteraf vind ik Claus trou
wens de sympathiekste van de hele fami
lie." Zijn vrouw Thea zoekt op 2 februari
een ander verkooppunt voor de Daklo
zenkrant op. Anders wordt ze toch maar
onder de voet gelopen door hordes Oran
jefans.
Pannekoeken
Speciaal voor zwervers en junks heeft Mi
guel Stas Michiels van de 'minderbroe
ders Kapucijnen' op 1 februari een Oran
jefeest georganiseerd in de Jordaan.Hij
probeert met pannekoeken en warme cho
colademelk de feeststemming er toch ook
bij deze groep in te krijgen. „Al het geld
voor het huwelijk is opgegaan aan de Are
na en de politie. Maar ik vind dat de hele
maatschappij recht heeft op zo'n feest."
GPD
door Mark Langeslag
DEN HAAG - Duizenden vluch
telingen worden onevenredig
hard getroffen door het plan van
het kabinet om mensen die een
huwelijkskandidaat of hun ge
zin naar Nederland laten over
komen mee te laten betalen aan
hun inburgeringscursus.
Volgens de Vluchtelingenorga
nisatie Nederland (VON), waar
bij 230 organisaties zijn aange
sloten, heeft die maatregel een
verwoestend effect op het ge
zinsleven van vluchtelingen.
De maatregel geldt voor ieder
een, maar is vooral bedoeld om
Marokkanen en Turken te ont
moedigen een partner uit het
land van herkomst te halen.
Tussen de 70 en 80 procent van
hen trouwt iemand uit het eigen
land.
De hoogte van het bedrag houdt
Van Boxtel nog geheim, maar
het gaat wel om een 'flink be
drag', zegt hij. Directeur Akel
van het Nederlands Centrum
Buitenlanders, die het plan
hielp bedenken, schat dat het
zo'n 3000 euro wordt. Dat is de
helft van de kosten van een in
burgeringscursus.
„Dat zou desastreus zijn voor
vluchtelingen in Nederland",
reageert directeur Fatma Öz-
gümüs van de VON. „Laten we
eerlijk zijn, de maatregel is
vooral bedoeld voor Turken en
Marokkanen. Maar zij zijn nu
juist veel beter in staat om een
dergelijk bedrag op te hoesten
dan vluchtelingen. Ze zitten
hier langer, dus ze hebben vaak
werk of vrienden en familie die
hen uit de brand kunnen helpen.
Maar vluchtelingen kunnen
zo'n hoog bedrag nooit betalen.
Velen zijn werkloos en hebben
een uitkering. Van Boxtel pro
beert op deze manier verkapt
een extra financiële barrière op
te werpen. Daarmee tast hij een
grondrecht aan: ieder mens
heeft recht om zelf zijn partner
uit te kiezen." Die mening is ook
Vluchtelingenwerk Nederland
toegedaanGPD
bij het inroepen van artikel 5
van het Navo-verdrag (een aan
val op een lidstaat is een aanval
op allen) noemde Van Walsum
een betweterig initiatief. Vol
gens oud-Navo-ambassadeur
Biegman was vooral de timing
van de Nederlandse bezwaren
ongelukkig.
Volgens hem lag het voorstel ar
tikel 5 in te roepen anderhalf
uur op het ministerie in Den
Haag, voordat ambtenaren het
bij minister Van Aartsen brach
ten. De vragen die Nederland
had, werden daardoor op een te
laat tijdstip ingebracht. Het in
roepen van artikel 5 was volgens
hem overigens niet meer dan een
'goeddeels therapeutische ac
tie'.
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Aan de Neder
landse opstelling tegenover de
Verenigde Staten na de aansla
gen van 11 september was geen
touw vast te knopen. Dat zei
oud-ambassadeur Van Walsum
gisteren op de jaarlijkse ambas
sadeursconferentie op het mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken.
Van Walsum sprak van haperin
gen, aarzelingen en gestuntel.
De opmerkingen van premier
Kok, die op 11 september zei te
hopen 'dat de VS waardig zou
den reageren' op de aanslagen
op het World Trade Center,
noemde Van Walsum een motie
van wantrouwen aan Washing
ton. „Ik denk dat dat erg slecht
is gevallen bij de Amerikanen",
aldus Van Walsum die in 1999 en
2001 Nederlands ambassadeur
was bij de Verenigde NatiesVan
Walsum denkt dat de VS Neder
land daarna niet meer 'au seri-
eux' namen.
Van Walsum vermoedt dat de
opmerkingen van Kok waren
ingegeven door de pacifistische
neigingen binnen de PvdA.
De vragen die Nederland stelde
Risicomijdend
Van Aartsen en De Grave (De
fensie) hebben volgens Van Wal
sum gestunteld in hun contac
ten met de Kamer over de vraag
of Nederland nou wel of niet ge
vraagd was gevechtsvliegtui
gen te leveren voor de strijd in
Afghanistan. „Ze hadden de
Kamer vertrouwelijk moeten
informeren." Volgens Biegman
was er sprake van risicomij dend
gedrag bij Defensie.ANP