I 02-02-02 c
Niets wordt
aan toeval
overgelaten
PZC
V/ w
Organisatie en protocol
Als moeder tot
haar kinderen
Beatrix
en Claus
14
A~>v
dinsdag 22 januari 2002
Aan het hof wordt gesproken van een
megaklus. Het huwelijk van Willem-
Alexander en Maxima wordt voorbereid
alsof het om een militaire operatie gaat.
Alles moet in strakke perfectie verlopen,
maar zonder dat de spontaniteit en de
blijheid in het gedrang komen. Daarbij
staat één ding voorop: voor bruid en brui
degom moet 2-2-2002 de mooiste dag van
hun leven worden.
Alle ogen zullen gericht zijn op de bruid.
Niet alleen omdat zij het stralend middel
punt is van de feestelijkheden, maar ook om
dat zij die zal moeten doorstaan zonder haar
ouders aan haar zijde. 2-2-2002 wordt voor
Maxima emotioneel een ongekend zware dag.
Dat is dan ook het enige waar de organisatoren
van de huwelijksdag geen invloed op hebben.
Verder wordt niets aan het toeval overgelaten.
De blauwdruk werd geleverd door het huwe
lijk van prins Constantijn met Laurentien
Brinkhorst, maar de bruiloft van de kroon
prins is veel grootschaliger en wegens het
staatsbelang gecompliceerder.
Op de gastenlijst van Willem-Alexander en
Maxima prijken naast familie en vrienden
vooral kroonprinsen en -prinsessen. „De code
in het internationale protocol luidt: het nieu
we staatshoofd, in de toekomst dus Willem-
Alexander, gaat altijd eerst op bezoek bij zit
tende staatshoofden", zegt Henrik de Groot,
chef protocol van het ministerie van binnen
landse zaken en auteur van het boek Protocol.
„Dat betekent dat er in principe geen staats
hoofden komen. Natuurlijk worden zij op de
hoogte gesteld van het voorgenomen huwelijk
en zullen zij hebben bericht dat hun zoon of
dochter, collega-kroonprins(es) van Alexan
der, voornemens is aan de feestelijkheden deel
te nemen."
Tenzij ze familie zijn. „Zoals in Scandinavië
bijvoorbeeld. De Oranjes zijn de afgelopen de
cennia echter niet in regerende vorstenhuizen
getrouwd." Als er warme vriendschapsban
den zijn, ligt het weer anders. Zo zullen de
Spaanse koning en koningin wel komen.
Het hof heeft verder uitnodigingen gestuurd
aan lieden die wegens hun functie en de link
naar het staatsbestel geacht worden aanwezig
te zijn. Ambassadeurs namens hun land, het
voltallige kabinet, de voorzitters van de Eer
ste en Tweede Kamer, vertegenwoordigers
Rondrit In Maastricht.
foto Robin Utrecht/ANP
van hoge regeringscolleges en de commissa
rissen van de koningin en de burgemeesters
van de vier grote steden, die waren betrokken
bij de kennismakingstournee. „Allemaal met
partner", benadrukt De Groot, „omdat we
man en vrouw samen uitnodigen."
De kledingcode op de uitnodiging luidt jac
quet of donker pak/middagjapon met hoed.
Voor de mannelijke gasten die wat verder van
het paar afstaan, volstaat donker pak, naaste
familie, getuigen, bruidspersoneel en officiële
genodigden gaan in jacquet. Onder micldagja-
pon wordt een geklede jurk of ensemble ver
staan.
Toernee Zeeland: aankomst in Yerseke.
foto Robin Utrecht/ANP
Yerseke, 25 oktober 2001.
foto Willem Mieras
In de Beurs van Berlage zijn zo'n zeshonderd
personen bij het burgerlijk huwelijk aanwe
zig. Naast familie en vrienden zijn dat autori
teiten uit de koninkrijksdelen en vertegen
woordigers van de provincies en de gemeente
Amsterdam. De koninklijke gasten wachten
de familie en het bruidspaar op in de Nieuwe
Kerk.
„De leden van de buitenlandse vorstenhuizen
zijn eregasten en krijgen extra aandach;",
zegt De Groot. De feestelijkheden beginnen op
31 januari met een galabal in het paleis np de
Dam en worden afgesloten met een bruich op
3 februari. Dat betekent dat de koninkljke
Overal in Zeeland zijn de aanhankelijk
heidsbetuigingen aan het Huis van Oranje
te zien. Elk dorp heeft wel een Prins Willem-
Alexanderschool of een Julianalaan. Bij elk
koninklijk bezoek staan mensen rijen dik om
maar een glimp op te vangen van prinsen,
prinsessen en andere hoogheden. De liefde
tussen de Oranjes en de provincie is overigens
wederzijds. Prinses Juliana reikte bij een be
zoek in 1945 hoogspersoonlijk speelgoed uit
aan Westkappelse kinderen die in de oorlog
hun speeltjes kwijtraakten.
Ter gelegenheid van het naderende huwelijk
tussen Willem-Alexander en Maxima Zorre-
guieta zette PZC-journalist en publicist
Jacques Cats de band tussen de Oranjes en
Zeeland op papier. In Zeeland in de ban van
Oranje geeft hij een chronologisch overzicht
van koninklijke bezoeken, anekdotes en ver
halen van gewone Zeeuwen. De boekbrochure
is verlevendigd met (oude) foto's en in oranje
steunkleur afgedrukte krantenknipsels.
Cats wijdt slechts twee pagina's aan de histo
rische band tussen het Huis van Oranje en de
provincie Zeeland. Het is geen omissie. Wie
meer wil lezen over het verleden, raadplege
een geschiedenisboek. De Middelburgse jour
nalist kiest als vertrekpunt voor zijn verhaal
het eerste bezoek van de jeugdige koningin
Wilhelmina in 1894. Zij komt naar Vlissingen
om het standbeeld van Michiel de Ruyter te
onthullen.
Vele bezoeken van Wilhelmina volgen. De kor
date vorstin weigerde in 1940 Nederland te
verlaten. Ze had besloten in Breskens te blij
ven, om vandaaruit haar werk voor het land
voort te zetten. Onderweg naar Zeeuws-
Vlaanderen bereikt het schip het droevige be
richt dat Duitse vliegtuigen Breskens onder
vuur hebben genomen. De Britse regering ad
viseert Wilhelmina koers te zetten naar Enge
land. Het duurt ruim vier jaar voor de vorstin
lopend de grens, aangegeven door een streep
van varkensmeel, overschreed bij Eede.
De ramp van '53 is nog maar een dag oud als
prinses Wilhelmina Oost-Zeeuws-Vlaande
ren, Zuid-Beveland en Walcheren bezoekt.
Koningin Juliana heeft de vorige dag, daarbij
vergezeld door prinses Beatrix, tevergeefs ge
probeerd Zeeland te bereiken. Het bezoek van
de oude koningin is vol emoties. 'Als een moe
der tot haar kinderen', schrijft het Zeeuwsch
Dagblad, 'heeft ze met de wanhopigen gespro
ken.'
Diepe indruk maakt koningin Juliana als zij
met laarzen aan het rampgebied bezoekt. Ro
de Kruis-man Leen Schouls vertelt later dat
mensen zich optrokken aan de komst van de
vorstin. 'Zij gaf ons het gevoel dat er aandacht
was. Ze praatte normaal met de mensen. De
koningin was echt, ze leefde mee'.
Zeeland in de ban van Oranje eindigt met - hoe
kan het anders - het bezoek van Willem-
Alexander en Maxima Zorreguieta op 25 ok
tober vorig jaar.
Ab van der Sluis
Zeeland in de ban van Oranje ligt vanaf mor
gen in de boekhandel en kost 9,50 euro.
gasten in de tussenliggende periode 'ver
maakt' moeten worden. „Een rondvaart door
de Amsterdamse grachten ligt voor de hand,
dat is een evenement van de zogenaamde ijze
ren lijst. Verder kanik me voorstellen dat gelet
op de specifieke interesse van de kroonprins
een bezoek wordt gebracht aan een project dat
met waterbeheer te maken heeft."
Het hofprotocol schrij ft geen vaste regels voor
rondom een koninklijk huwelijk. Voor de or
ganisatie van de feestelijkheden geldt dat al
les wordt geregeld conform de wensen van het
bruidspaar. „Een huwelijk is voor alles de
apotheose van een periode van kennismaking
tussen de wederzijdse families en vrienden
kringen."
Het diner dat oud-minister Ruding begin de
cember aanbood in een kasteel nabij Brussel
en waarbij naast een aantal Oranjes ook de fa
milie Zorreguieta aanwezig was, is volgens De
Groot in die kringen heel gewoon. „Zulke bij
eenkomsten, waarvan er meestal een aantal
plaatsvinden in de weken voor het huwelijk,
moeten ervoor zorgen dat de wederzijdse ken
nismaking soepel verloopt. Tantes en ooms of
vrienden en goede relaties bieden naar goed
gebruik iets aan. Van een wandeling op Het
Loo tot een diner voor tien a twintig perso
nen." Ook het kabinet biedt het bruidspaar
Eén rookbommet je bepaalt al
meer dan 35 jaar het beeld
van de huwelijksplechtigheid
van prinses Beatrix en Claus
van Amsberg op 10 maart 1966
in Amsterdam. Claus heeft zich
daarover herhaaldelijk be
klaagd. Iedereen spreekt juist
vanwege dat ene incident over
'hét huwelijk', en niet over het
huwelijk van Beatrix en Claus.
Misschien dat daar nu verande
ring in komt, niet door mogelij
ke opstootjes op 2 februari,
maar doordat een nieuwe gene
ratie een nieuw koninklijk hu
welijk als referentiepunt krijgt.
Bij Beatrix en Claus zijn er voor
het eerst geen koninklijke ma
kelaars aan de te pas gekomen,
hetgeen hun verbintenis in ver
gelijking met alle voorgaande al
uniek maakt. Claus was welis
waar van adel, maar zeker niet
van gelijk adellijk niveau
('Ebenbürtig'), maar ook dat
was geen bezwaar meer. Zijn
Duitse afkomst, hoezeer ook in
de traditie van koninklijke hu
welijkspartners (alleen Anna
Paulowna en Maxima zijn uit
zonderingen, met de aanteke
ning dat Anna's moeder ook
Duitse was), was dat aanvanke
lijk wel.
Bij het huwelijk in de Amster
damse Westerkerk (de meer
voor de hand liggende Nieuwe
Kerk was vanwege restauratie
werkzaamheden niet beschik
baar) was een keur aan konink
lijke gasten aanwezig, en voor
het eerst werd de plechtigheid
ook op de televisie uitgezonden.
Beatrix droeg een tweedelige
bruidsjurk, uitgevoerd in wilde
zijde. Óp haar hoofd een fraai
pareldiadeem, waarvan het mo
tief terugkeerde op de japon.
Hans Jacobs
vlak voor het huwelijk een diner aan.
Belangrijk is ook dat de leden van de hofhou
ding in de aanloop naar het huwelijk aan bod
komen. „Er zal een receptie zijn gehouden op
een van de paleizen, waarop met name Maxi
ma nader kennismaakt met hofhouding en
personeel."
De 'apotheose' zal echter geschieden zonder
twee belangrijke personen: de ouders van
Maxima. In Argentinië bestaat de traditie dat
een bruidspaar peetouders krijgt bij het hu
welijk. „Dat zijn ook mensen die het paar in
het huwelijk begeleiden, als er bijvoorbeeld
problemen of vragen zijn", aldus De Groot.
„Misschien hebben ze daarin een oplossing ge
vonden. Dat er toch een paar is waar Maxima
als kind al een hele warme relatie mee had, dat
haar steun en toeverlaat kan zijn op de huwe
lijksdag."
Het probleem van het weggeven van de bruid
door de vader hoeft niet naarstig omzeild te
worden. De zogenoemde Hollandse binnen
komst schrijft officieel voor dat het bruids
paar gezamenlijk binnentreedt, weet De
Groot. Net zoals Beatrix en Claus deden in
1966, schrijden Willem-Alexander en Maxima
op 2-2-2002 samen innig gearmd richting al
taar.
Berrit de Lange
i
