Aqualab
onderzoekt Zeeuws water
OM worstelt met
schietincident
Mondharpspelers doen mee
met Filharmonisch Orkest
Halmans verpakt kritiek in humor
Inbrekende
man als vrouw
op rechte pad
Open huis
dansschool
Vlissingse man
ontkent poging
tot verkrachting
GELICHT
Waterkwaliteit
MAXIMA
Overzichtsexpo
Jan van Eyck in
Brugs museum
kunst cultuur
MIDDELBURG - Een 28-jarige
verdachte uit Middelburg gaf
gisteren bij de rechtbank in
Middelburg aan dat hij zich
door psychische en transseksu-
ele problemen op het criminele
pad had begeven. Er moest nog
worden afgerekend voor vijf
tien inbraken, nadat de straf
zaak al verschillende keren was
aangehouden. Officier van jus
titie A. Flikweert eiste 21 maan
den gevangenisstraf.
De verdachte pleegde de dief
stallen toen ze nog een man was,
het merendeel in 1998. Inmid
dels heeft de verdachte een ge
slachtsoperatie ondergaan en
gaat als vrouw door het leven.
Hij was destijds berekenend te
werk gegaan. De man sloeg hu
welijksadvertenties uit het Re
formatorisch Dagblad erop na,
zodat hij vantevoren wist dat
zijn beoogde slachtoffers niet
thuis waren. Terwijl de bewo
ners hun huwelijksfeest vier
den, sloeg hij zijn slag. Op die
manier werden pasgetrouwde
stellen uit Middelburg, Yerseke
en Nisse, maar ook paren uit
Zuid-Hollandse steden de dupe.
De woningen werden overhoop
gehaald en kleding, geld en sie
raden ontvreemd.
De verdachte onderging een be
handeling in Vrederust, in Hal
steren. Haar raadsman J. Brits
pleitte voor een werkstraf en
een voorwaardelijke straf. „Ze
staat aan het begin van een
nieuw leven. Na de operatie
heeft ze een goede start ge
maakt. Ze heeft een nieuwe
vriendin en een eigen bedrijf."
De Middelburgse zei nog elke
dag stil te staan bij haar crimi
nele verleden. „Ik wist niet meer
wat goed of fout was. Ik kan me
nu veel beter indenken wat ik
destijds de mensen heb aange
daan."
Uitspraak: 30 januari.
AXEL - Dansschool Adrie Ha
melink uit Terneuzen houdt
morgen open huis in de Halle in
Axel. Er wordt aandacht be
steed aan de quickstep, de cha
cha cha, de Engelse wals, tango
en de jive. Op zondag 27 januari
gaat een nieuwe danscursus van
start. De introductiebijeen
komst begint om 20.30 uur.
vrijdag 18 januari 2002
door Aector Dooms
MIDDELBURG - Het Open
baar Ministerie in Middelburg
is er veel aan gelegen om tot ver
oordelingen te komen in een
zaak rondom een schietincident
op 13 september 2000 in de
Zeeuwse hoofdstad. Een tweede
verdachte, een 37-jarige Bra
bander, kwam gisteren voor de
rechtbank. Hij hoorde twee jaar
cel tegen zich eisen.
Eerder werd een 41-jarige Mid
delburger wegens een beroep op
noodweer ontslagen van alle
rechtsvervolging, omdat hij vol
gens de rechtbank zich als
slachtoffer had moeten verdedi
gen door terug te schieten.
Tegen de tweede verdachte, een
37-jarige Brabander, die mo
menteel in Den Bosch een ge
vangenisstraf van vijf jaar voor
een opiumdelict uitzit, eiste of
ficier van justitie A. Flikweert
gisteren twee jaar cel. De offi
cier kon niet hard maken dat
verdachte had geschoten, maar
hij achtte wel openlijke geweld
pleging bewezen. „Een schiet
partij op klaarlichte dag is bui
tengewoon ernstig. Het staat
vast dat er heen en weer is ge
schoten, waarbij verdachte
aanwezig is geweest."
Alles wees die dag op een afre
kening. Een groep mannen reed
met twee auto's naar Middel
burg om de eigenaar van de ca
ravan met een bezoekje te vere
ren. Getuigen zagen en hoorden
een aantal schoten lossen in en
om de woonwagen. De verdach
te, die onder meer in de Bulgaar
se hoofdstad Sofia en in Tilburg
gewoond heeft, behoorde tot
een van de zwaargewonden. Er
zouden nog vijf mensen betrok
ken zijn geweest bij de schiet
partij. De verdachte vluchtte
vlak na het schietincident ge
vlucht met een zwarte auto,
waarna hij uitstapte bij het
Gasthuis. Later werd hij afge
voerd naar het Oosterschelde-
ziekenhuis in Goes. „Ik ben zelf
slachtoffer. Toen ik het pistool
wilde afpakken werd ik aan
flarden geschoten. Ik kreeg vijf
kogels in mijn lichaam. Voor de
rest weet ik niets", reageerde
verdachte getergd.
Zijn raadsman S. van Berge He
negouwen meende dat het
Openbaar Ministerie niet ont
vankelijk moest worden ver
klaard, omdat er ontlastend
bewijsmateriaal was achterge
houden. De raadsman vond da(
zijn cliënt moest worden vrijge
sproken. „Zijn aanwezigheid is
niet voldoende om hem te ver
oordelen. Het initiatief lag bij
de tegenpartij. Mijn cliënt is
door die man doorzeefd met vijf
kogels. Het is een wonder dat hij
nog leeft." In tweede instanti'é
deed Van Berge Henegouwen
een beroep op noodweer, maai
dat werd door Flikweert ver
worpen. „Hij was daar met een
grote groep. Hij had kunneii
vluchten. Verdachte ging zeker
niet op de koffie. Hij heeft zelf
de confrontatie gezocht", aldus
de officier.
Uitspraak: 30 januari.
MIDDELBURG - Een 22-jarige
inwoner van Vlissingen hield
gisteren bij de rechtbank in
Middelburg vol geen poging te
hebben ondernomen om een
vrouw te verkrachten. Officier
van justitie J. Graaf twijfelde
geen moment aan het bewijs en
eiste twintig maanden gevange
nisstraf tegen de Somaliër.
„Hij heeft op brute en geweldr
dadige wijze geprobeerd de
\touw te verkrachten", aldus
Graaf. De man fietste 14 okto
ber vorig j aar in Vlissingen rond
middernacht langs het slachtof
fer, die haar hond uitliet. Ver
volgens zou hij haar hebben
beetgepakt en meegesleurd, en
was bovenop haar gaan liggen.
Op het moment dat hij de vrouw
wilde verkrachten, kwam de
door een getuige gealarmeerde
politie ter plaatse. De verdachte
werd in de handboeien geslagen
en achterin de auto gezet. Dé
man ondernam nog een vlucht
poging, maar de politie wist
hem even later in een brandgang
opnieuw aan te houden.
De man volhardde niet de dader
te zijn geweest. De verdediging
vroeg om een nader onderzoek;
de rechtbank ging daar niet di
rect op in.
Uitspraak: 30 januari.
door Maurits Sep
Dagelijks rijdt een wagen van Delta
Nutsbedrijven naar de Brabantse
Biesbos met aan boord flessen water. In
het Aqualab in Werkendam wordt de
kwaliteit onderzocht. „Van ultra-
schoon tot behoorlijk vuil", verheldert
manager Rob Westra. „Drinkwater, op
pervlaktewater, proceswater en zwem
water kunnen honderden verschillende
stoffen bevatten."
Tot eind vorig jaar bewaakte Delta zelf
de kwaliteit van haar water. In Terneu
zen stond een laboratorium. Maar dat is
gesloten. Sinds 1 januari controleert
Aqualab of de normen van de Waterlei
dingwet nog worden gehaald. Het lab
opent volgende week (op 23 januari) of
ficieel de deuren.
Aqualab is een samenwerkingsverband
van drie waterbedrijven in Zuidwest-
Nederland: Delta Nutsbedrijven, Wa-
terleidingbedrij f Europoort en Brabant
Water Zij hadden elk een eigen lab.
Maar de watersector was de laatste ja-
i-en al flink in beweging: samenwer
king, fusies.
Onontkoombaar
„Het was onontkoombaar dat de labo
ratoria daarin zouden meeliften. Zeker
toen het besef doordrong dat een fusie
veel voordelen zou bieden. Met name fi
nancieel", zegt Westra. „Om uit de kos
ten te komen, is een stabiele basis van
onderzoeksopdrachten nodig. Maar al
les daarboven kost eigenlijk weinig ex
tra. Tenminste, bij chemische analyses.
Bij biologische analyses ligt dat anders,
dat is nog steeds veel handwerk."
De moederbedrijven besteden al hun
analysewerk uit aan Aqualab. Ze ne
men nog wel zelf de monsters om de
kwaliteit van het water vanaf de bron
tot de tap te controleren. De Waterlei
dingwet schrijft precies voor wat, waai
en hoe vaak gecontroleerd moet worden
en aan welke nonnen de kwaliteit moet
voldoen. Westra: „Op sommige stoffen
moet dagelijks getest worden, op ande-
x-e vier keer per jaar."
De drie waterbedrijven leveren hun
monsters elke dag aan. Die van Delta
arrivei-en rond drie uur in de middag.
Aqualab ontvangt verschillende soor
ten flesjes voor vei-schillende proeven.
Westi'a verdeelt de proeven in chemisch
en biologisch.
„Chemisch betreft onder meer de zwai-e
metalen, bestrijdingsmiddelen, sul
faat, chloride, de zuurgraad van water,
de troebpling en de radio-activiteit.
Dat laatste is trouwens bijzonder, want
dat kan niet ieder lab, de radio-activi
teit van water meten. Biologische stof
fen die gemeten worden zijn bijvooi--
Aqualab in Werkendam controleert sinds 1 januari ook het Zeeuwse water.
namelijk een fout zijn gemaakt bij het
nemen van het monster. Westra: „Is het
toch vei-keerd water, dan dient het be
drijf direct actie te ondernemen. Wat,
hangt natuurlijk af van het probleem."
Bactei-iologische besmettingen komen
het meest voor. Hij somt een paar moge
lijke pi'oblemen op. Een kapotte water-
leiding die is gei-epareerd en waarbij
wat aarde in de leiding is gekomen, kan
een bacteriologische besmetting ople-
vex-en. Als vogels in een waterreservoir
hebben gepoept, kan een coli-bacterie
groeien. Mensen die dat water drinken,
krijgen maag- en darmklachten.
Monster
„Indien zo'n besmetting wordt aange-
tx-offen, wordt eerst de exacte plaats
van het probleem bepaald door op
meei'dere plaatsen in het leidingennet
een monster te nemen. Eventueel wox-dt
de consument aangeraden het water te
beeld bacteriën en dierlijk materiaal
dat in water kan zitten. In oppei*vlakte-
water kun je vlooitjes aantreffen."
Aqualab rapporteex-t slechts de resulta
ten van de tests aan de opdx-achtgever.
De toetsing van die uitslag aan de nor
men uit de Waterleidingwet, is een taak
van de bedrijven zelf. Is de uitslag ne
gatief, dan wordt zo spoedig mogelijk
een nieuw monster genomen. Er kan
foto Rinie Boon
koken voor gebruik. De oplossing? De
leiding spoelen met veel water. Of
chloor toevoegen, dat doodt de bacte
rie. Of een kunststof pi'op erdoox-heen
schieten, die de leiding reinigt.
Allemaal acties van het waterbedrijf,
benadrukt Westra. Net als het melden
van noxmoverschrijdingen aan de In
spectie voor de Volksgezondheid en Mi
lieuhygiëne. Het laboratorium zox-gt
slechts voor voldoende mensen om alle
monsters versneld te onderzoeken.
„Aqualab is een getallenfabriek."
Overigens komen normoverschrij din
gen bij dx-inkwater maar heel weinig
voor. Minder dan 1 px-ocent van alle me
tingen, schat Westra. „Ik denk zelfs eer
der aan 0,1 px-ocent." Aqualab veiTicht
per jaar tienduizenden metingen. Soms
één per flesje, soms meer." En het wa
tex-? Dat vex-dwijnt, mits het aan de nor
men voldoet, na contx-ole door de goot
steen.
en haar hele
schoonfamilie in
Zeeland
in de ban
van Oranje
vanaf woensdag 23 januari
voor 9,50
in de Zeeuwse boekhandel
door Frank Gijsel
BRUGGE - In het kader van
Brugge Culturele Hoofdstad
van Europa vindt in het
Brugse Groeningemuseum een
grote overzichtstentoonstelling
'Jan van Eyck, de Vlaamse
Primitieven en het Zuiden'
plaats.
De overzichtstentoonstelling
loopt van 15 maart tot en met 30
juni.
Bij die gelegenheid zullen debe-
langrijkste 15e- en vroeg 16e-
eeuwse panelen die de faam en
de aantrekkingskracht van het
Brugse museum uitmaken, het
gezelschap krijgen van meex-de1
re schilderijen uit zowel
Europese, Amerikaanse als Au:
stralische publieke en privé-
verzamelingen.
Door deze manifestatie zal een
aanzienlijk deel van de perma
nente collectie niet in Brugge t'^
zien zijn.
Om te vermijden dat deze kwa
litatief hoogstaande kunstwer
ken in de magazijnen zouden
verdwijnen, zal een deel van dg
Groeningeverzameling tijdenè
het culturele jaar in andere
Vlaamse steden te zien zijn. De
directeurs van de grote beelden
de kunstmusea van Antwerpen'
en Gent wax-en bereid om zich
voor die periode als gastheer op
te stellen.
Dit tentoonstellingsproject is
een goede aanzet voor het toe
komstige samenwerkingsver
band tussen het Koninklijk-
Museum voor Schone Kunsten
in Antwerpen, het Museum
voor Schone Kunsten in Gent en
het Groeningemuseum van
Brugge.
Na 27 oktober 2002 zullen de in
bruikleen gegeven schilderijen,
tekeningen en sculpturen naar
Brugge tex-ugkeren om er
vanaf 15 november tentoonge
steld te worden in het volledig
heringerichte Groeningemu-se-
um.
Advertentie
door Ernstjan Rozendaal
GOES - Velen ervaren de kunst
die in de Goese Galerie Van den
Berge te zien is als ontoeganke
lijk. Het is de vraag of dat klopt,
maar dat kunstenaars daar
zware thema's niet uit de weg
gaan, is een feit. Dat geldt ook
voor Utrechtenaar Frank Hal
mans. Zijn onderwerp is niet
eenvoudig, maar humor maakt
zijn werk zeer toegankelijk.
„Humor is nooit een doel, maar
wel een methode", erkent Hal
mans. „Het is een middel om
makkelijker bij de beschouwer
binnen te komen. Ik heb mij in
mijn werk altijd met zware the
ma's beziggehouden, zoals de
grens tussen een fysieke en een
mentale plek. Door dat vex-haal
nu op een luchtiger manier te
brengen, denk ik dat ik voor het
publiek een baiTière wegneem.
Wat de thematiek betreft, heb ik
geen enkele concessie gedaan.
Wel heeft mijn recente werk een
betere balans tussen wat ik wil
zeggen en hoe ik het zeg."
Het opvallendste object van de
expositie, die deze week is be
gonnen, heeft Halmans ge
bouwd in de voorzaal van de ga
lerie. De titel luidt: 'Geen huis-,
tuin- en keukenmeubel.' Het
lijkt een mobiel (vakantie)huis.
Het is alsof een grote doos op
wieltjes is uitgeklapt, waardoor
een huis is ontstaan met ver
schillende kamei-s. Alleen blijkt
dit geen high-tech-constructie.
Als het bouwpakket al klopte, is
het nu volstrekt verkeei-d in el
kaar gezet. Maar zo te zien is
hier nooit een goed functione
rend huis van te maken.
Verschillende functies zijngeïn-
tegreerd. Een tafel is gecombi
neerd met een schemerlamp, een
andere tafel is samengevoegd
met een kooktoestel en het bed
lijkt in een aantal opzichten ook
het bad. Er zitten afvoerputjes
in het matx-as. Een andere was
bak bevat ook een klein matras.
Bouwwerk
Verder blijkt het bouwwerk tot
in detail fout in elkaar te zitten.
Ramen gaan naar binnen open,
terwijl de sluiting aan de bui
tenkant zit. Bovendien zit de
vensterbank, met een lullige
sanseveria ex-op, zodanig in de
weg dat het raam helemaal niet
dicht kan. Een andere deur
klemt tegen de wasbak, bij het
elektrische kooktoestel liggen
lucifex-s, potjes staan niet op de
keukenplank maar hangen aan
hun deksels eronder, tx-aptreden
zitten vei-keex-d om, de kapstok
hangt buiten, enzovoorts.
Hoe langer naar het meubel
wordt gekeken, hoe leuker het
is. Halmans bevestigt dat hij op
humoristische wijze kritiek
probeert te levex-en op installa
ties als die van Atelier Van Lies
hout. „In de beeldende kunst en
de filosofie worden we vandaag
de dag nogal eens geconfron
teerd met de stelling dat de mo
derne mens nomadisch van ka
rakter is. Hij is mobielniet meer
gebonden aan één plek. Ieder
een neemt dat maar voetstoots
van elkaar over, maar ik heb het
idee dat dat helemaal niet zo is.
Als je ziet hoeveel geld mensen
uitgeven aan hun woning, of
aan de tuin, dan lijkt hun eigen
plek mij belangrijker dan ooit.
De computer zou de oorzaak
zijn van dat zogenaamde noma
dische karakter. Daar geloof ik
niks van. Je kunt via de compu
ter boodschappen doen en com
municeren. Als je niet wil, hoef
je je huis helemaal niet uit."
In Galerie Van den Berge toont
Halmans een 'Nachtkastje met
souvenir' dat veel te veel deuren
en laden heeft, een 'Tuinmeubel'
dat zijn naam letterlijk neemt
omdat het behalve eettafel ook
een volkstuintje is en vei'der in
de vox-m van foto, tekening en
installatie onvenvachte vex~wij-
zingen naar alledaagse aandui
dingen. „Mijn humor is mild van
toon", zegt Halmans. „Ik ben
geen revolutionair, het zijn per
siflages. Dat ik, én door het ge
bruik van humor én door het
levex-en van kritiek, een buiten
staander ben in de beeldende
kunst, vind ik wel prettig. Ik
trek mijn eigen plan."
Wel benadrukt hij dat het in zijn
werk draait om meer dan humor
en kritiek. „Ik hou een pleidooi
voor de ruimte die mensen in
hun geest hebben. Het vermo
gen om in luttele seconden enor
me reizen te maken, de moge
lijkheid om in te zoomen op een
bepaalde plek, daarvan wordt
veel te weinig gebruik gemaakt.
Ik vind dat armoede. Mijn wex-k
is een pleidooi voor de verbeel
dingskracht."
Expositie: Frank Halmans: '(al-
loeer) elders', t/m 16 februari in Ga
lerie Van den Berge in Goes, open do
13.30-21.00, vrij 13.30-17.00 en za
13.00-17.00 uur.
door Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - Wie in Neder
land op zoekt gaat naar deskun
dige mondharpspelers, komt
hoogstwaarschijnlijk uit in
Middelburg, woonplaats van
Phons Bakx, dé grote pleitbe
zorger van het instrument. Zo
ook het Radio Filharmonisch
Orkest. Dat heeft de Middelbur
gers Enno Meijers en Peter Ker
sten, die met Bakx deel uitma
ken van het Kwintes Ensemble,
gevraagd mee te doen aan de
uitvoering van de compositie
Washington's Birthday van
Charles Ives, zaterdag 2 februa
ri in de Utrechtse concertzaal
Vredenburg.
Vorig jaar was Phons Bakx zelf
van de partijOnder leiding van
de Bi-itse dix-igent Marc Elder
speelde het Radio Filhaxmo-
nisch Orkest hetzelfde stuk van
Ives toen in het Amsterdamse
Concertgebouw. Elder nam
geen genoegen met de invulling
van de mondharppartij door
slagwerkers, wat vrij gebruike
lijk is, maar wilde het ware ge
luid horen. Met Bakx speelde
Enno Meijers toen het stuk.
„Het is een moeilijke composi
tie", vertelt Meijers. „Ives heeft
niet eenduidig genoteerd hoe de
mondharp moet worden be
speeld, dus je slaat automatisch
aan het interpreteren. Phons en
ik voeren eigenlijk ieder onze
koers. Na afloop hebben we ge
concludeerd dat, als je het met
zijn tweeën niet volstrekt eens
bent over de aanpak van dit
stuk, je het beter niet kunt doen.
Nu doe ik het samen met Peter
Kersten. Ditmaal proberen we
zo dicht mogelijk bij de parti
tuur te blijven en helemaal in de
sfeer van het stuk te spelen."
Tijdens de uitvoering in Vreden
burg staat het Radio Filharmo
nisch Orkest onder leiding van
Lawrence Renes. Met hem heb
ben de Middelburgse mond
harpspelers nog geen contact
gehad, want hij is dx-uk bezet. Ze
repetex-en thuis en vlooien de
partituur uit, tot de woensdag
voor het concert. Dan gaan ze
naar Utrecht voor een dagelijk
se repetitie tot aan de uitvoering
op zatex-dag. En dat voor een
stukje muziek van in totaal on
geveer één minuut.
Microfoons
Meijers: „Het orkest speelt vier
volksmelodietjes. Wij moeten
daar een accent bij plaatsen.
Omdat het om drie verschillen
de toonsoorten gaat, moeten we
steeds een andere harp pakken.
In het eex-ste gedeelte zijn wij
duidelijk hoorbaar, maar het
orkest gaat steeds harder tekeer.
Ives had aanvankelijk zes tot
hondex-d mondhai-pspelers in
gedachten, maar gelukkig be
staan er tegenwoordig micro
foons, dus kunnen wij het met
zijn tweeën af."
De herhaalde uitnodiging van
het Radio Filharmonisch Orkest
beschouwen beide amateurmu
zikanten als een erkenning van
him jarenlange studie van het
mondharpspel. „Het is een bij
zonder instrument", aldus Ker
sten. „Het is grappig dat je
vanuit één toon vei-schillende
boventonen kan filteren. Je
kimt er sfeer mee maken. Het
lijkt een px-imitief instrument,
maar het kan een wereld van
klank oproepen. De grootste
uitdaging is het samenspelen
met andere mondharpen, zoals
in het Kwintes Ensemble."
Dat kwartet (dat wordt gecom
pleteerd door Izz van Elk) pro
beert het spoor van de volksmu
ziek, waai-mee de mondharp
traditioneel wordt geassoci-
eei'd, steeds meer los te laten.
„Zo'n ontmoeting met een or
kest is spannend, omdat we een
voor ons vi-eemde muziekwe
reld van binnenuit meemaken",
zegt Meijex-s. „Muzikaal is onze
eigen groep spannender. We
proberen naar ons instrument te
luisteren en nieuwe muziek te
ontwikkelen die daarbij past.
En dat met vier mondhax-pen."
Zaterdag 16 februari treedt het
Kwintes Ensemble op in De Drukke
rij in Middelburg. Aanvang: 14.30
uur.
Mondharpmuzikanten Peter Kersten en Enno Meijers demonstreren hun instrument.
foto Ruben Oreel
Hoe langer iemand naar de meubels en kamers van Frank Halmans kijkt, hoe absurder de apparaten en inrichting blijken.
foto Dirk-Jan Gjeltema
