Korthals roept crisis over zich af
Pronk versoepelt ammoniakwet
PZC
Jorritsma begint snel proef handel uitstoot broeikasgas
Aantal asielzoekers
met kwart gedaald
Aanhoudend geweld
in Indonesië maakt
Molukkers wanhopig
Einde van een geheimzinnig gebouwtje
Jumbo's in de mist
Sms-bom
na misbruik
van 112
CNV-jongeren noemen
voorstel stage betutteling
Justitie zet criminele Bulgaren uit
Belastingdienst pakt ontduikers
Oude dag stier Herman verzekerd
Hooligan op lijst Groningse partij
Map voor arts over bioterrorisme
Minister stelt Eerste Kamer ruil voor om regeling te redden
woensdag 16 januari 2002
DRIEBERGEN - De poli
tie heeft een nieuw wapen
in de strijd tegen lieden
die onterecht het alarm
nummer 112 bellen. No
toire misbruikers wacht
voortaan een sms-bom-
bardement, waardoor him
mobiele telefoons worden
geblokkeerd.
De landelijke 112-centra-
le van het Korps Lan
delijke Politiediensten
(KLPD) krijgt jaarlijks
vier miljoen telefoontjes
van mobiele bellers.
Slechts een vijf de daarvan
is een serieuze melding.
Volgens de KLPD zijn de
zeventig centralisten de
bellende kinderen, hij
gers, treiteraars en be
dreigers meer dan zat.
Maar vooral hinderen ze
een adequate hulpverle
ning. Sommige misbrui
kers bellen de 112-centra-
le wel 1400 keer in een
week met 'onzin', stelt de
KLPD.
De politie gaat nu in de te
genaanval. Om een einde
te maken aan de terreur,
worden mobiele telefoons
van notoire misbruikers
'gebombardeerd' met
sms-berichten, waardoor
het toestel onbruikbaar
wordt.
Ook wordt extra perso
neel ingezet om ouders
van bellende kinderen te
achterhalen en aan te
spreken het gedrag van
hun kroost. Mensen van
wie de mobiele telefoon
per ongeluk in hun tas of
broek geactiveerd wordt,
de zogenaamde broek
zakbellers, worden via
een sms-bericht gewezen
op hun onachtzaamheid.
ANP
SCHIPHOL - Een Boeing 747 zoekt zijn weg op het in de mist gehulde Shiphol. Ook gisteren werd de luchthaven geplaagd door slecht zicht, waardoor veel vluchten werden
vertraagd. foto Olaf Kraak/ANP
door Jaco van Lambalgen
DEN HAAG - Minister Korthals
van Justitie reageert de laatste
dagen vooral verongelijkt als
hem gevraagd wordt waarom
coke-koeriers die op Schiphol
zijn aangehouden toch vrij
rondlopen. Hij doet er toch echt
alles aan om dat te voorkomen,
zo schreef hij de Tweede Kamer
maandag. En somde vervolgens
een serie maatregelen op om een
eind aan de smokkel te maken.
Toch blijft het beeld hangen van
een minister die voortdurend
achter de feiten aan holt. Kort
hals maakt dat er zelf niet beter
op: hij reageerde afgelopen vrij
dag voor het eerst op alle ophef
rond de drugskoeriers op Schip
hol. Dat was precies een week
nadat de hele zaak in de publici
teit was gekomen en lang nadat
hij naar eigen zeggen op de
hoogte was van de problemen.
Vervolgens riep hij in kranten en
op tv dat hij natuurlijk niet alles
wat er onder zijn verantwoorde
lijkheid gebeurt in de gaten kan
houden. De problemen voor
Korthals zijn nog lang niet
voorbij, als ze al voorbijgaan. In
het programma Buitenhof kon
digde hij zelf vast aan dat er nog
meer onheil zit aan te komen.
Waarschijnlijk zijn er de laatste
weken drie tot vier keer drugs
koeriers op Schiphol vrijgelaten
die enkele kilo's cocaïne bij zich
hadden, omdat er op die dagen
geen ruimte was om hen vast te
zetten. „Dat is onaanvaardbaar
en daar worden ook consequen
ties aan verbonden", zei de mi
nister. Maar het draagt niet bij
aan het beeld van een minister
die alles in de hand heeft.
Debat
De Tweede Kamer is officieel
met vakantie, maar popelt om
Korthals op het matje te roepen.
Al twee weken zijn de justitie-
woordvoerders van de fracties
niet uit de kranten weg te bran
den. Ze zijn verontwaardigd en
ongerust, en willen zo snel mo
gelijk met de minister in debat.
Want het beeld van de traag op
gang komende minister is niet
alleen van de afgelopen dagen.
De problemen op Schiphol za
ten er al een tijdje aan te komen.
Al in het voorjaar van 2000 was
bekend dat er te weinig cellen
zijn om alle verdachten en ge
vangenen op te bergen. Korthals
zette toen, ook al in een spoed
debat, de voornaamste oorza
ken op een rijtje: een slechte in
schatting van het te verwachten
aantal gedetineerden en perso
neelstekorten in de gevangenis
sen.
Die problemen liggen er bijna
twee jaar later nog net zo. Er is
nog steeds een schrijnend tekort
aan gevangenispersoneel. Afge
lopen maand moest Korthals
opnieuw in de Kamer uitleggen
dat er dit jaar te weinig cellen
zijn. Vooral in de regio Haarlem,
waar Schiphol onder valt, klemt
dat. Dat komt door de onver-
UTRECHT - De Jongerenorganisatie-CNV noemt het voorstel van
de eigen vakcentralevoorzitter D. Terpstra over sociale dienstplicht
'onnodig en betuttelend'. De CNV-voorman lanceerde maandag het
idee om scholieren verplicht een maatschappelijke stage van twee
weken te laten lopen bij een vrijwilligersorganisatie.
„Hij suggereert dat jongeren alleen oog hebben voor hun eigen ma
teriële welzijn, nauwelijks belangstellinghebben voor vrij wiligers-
werk en niet betrokken zijn bij de maatschappij. Zijn uitspraken
zijn betuttelend en tendentieus", aldus de CNV-jongerenbond gis
teren.
Een verplichte stage zal volgens de CNV-jongeren echter het en
thousiasme voor vrijwilligerswerk niet vergroten. ANP
wachte toename van het aantal
vrouwelijke criminelen, veelal
'bolletjessliksters', aldus Kort
hals.
Hij wist toen al dat het Schip-
holteam bolletjesslikkers met
maximaal een kilo coke niet
eens meer aanhoudt bij gebrek
aan celruimte. Hij meldde het
niet aan de Kamer, naar eigen
zeggen omdat hij zo vaak geïn
terrumpeerd werd dat hij er niet
aan toekwam. Bovendien werd
op dat moment nog onderzoek
gedaan door zijn ambtenaren.
Vraag is natuurlijk waarom de
minister al niet twee jaar gele
den alle zeilen bijzette om die
groei van het cellentekort het
hoofd te bieden., Althans, hij
wekt niet de indruk alles op al
les gezet te hebben. Pas eind van
deze week komt hij met zijn plan
van aanpak voor Schiphol. Dat
is rijkelijk laat voor iemand die
zich er ook op beroept de pro
blemen al zoveel eerder onder
kend te hebben. Nu gaat het nog
zeker een half jaar duren voor
die plannen ook echt werkelijk
heid worden. GPD
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het aantal
vreemdelingen dat vorig jaar in
ons land asiel aanvroeg, is ver
geleken met het jaar 2000 met
een kwart afgenomen. In totaal
meldden zich vorig jaar 32.579
asielzoekers in Nederland tegen
43.895 in het jaar daarvoor, al
dus het ministerie van Justitie
gisteren.
Een daling is ook te zien bij de
binnenkomst van minderjarige
asielzoekers. In 2001 vroegen
5951 minderjarigen om onder
dak in Nederland, tegen ruim
6700 in het jaar daarvoor. Dit
blijkt uit nieuwe cijfers van de
Immigratie- en Naturalisatie
dienst (IND). Staatssecretaris
Kalsbeek van Justitie is daar te
vreden over. Zij denkt dat de
verminderde mogelijkheden
voor asielzoekers om eindeloos
door te procederen voor een ver-
blij fs vergunning hen ervan
weerhoudt om naar Nederland
af te reizen. Dat is wat Kalsbeek
betreft het effect van de nieuwe
Vreemdelingenwet.
De werkachterstanden bij de
IND kunnen rond september
voor 90 procent zijn wegge
werkt, denkt Kalsbeek. Binnen
kort praat het kabinet over de
rapportage van de IND.
Ivan onze redactie binnenland
DEN HAAG - Handel in rechten
om het broeikasgas kooldioxide
(CO,) te mogen uitstoten kan een
goede manier zijn om Neder
land te laten voldoen aan inter
nationale afspraken om de ver
vuiling terug te dringen. Dat
voorstel heeft een speciale
adviescommissie gisteren ge
daan.
Minister Jorritsma van Econo
mische Zaken wil nog dit jaar
beginnen met een proef om alle
voor- en nadelen van dit voor
ons land nieuwe systeem te on
derzoeken. Een commissie on
der leiding van voormalig
Shell-topman P. Vogtlander
stelt voor om in 2005 te begin
nen met de grote industrie die
veel energie verbruikt, zoals de
chemie, en met elektriciteits
centrales. Voor deze bedrijven
zou geen absolute bovengrens
aan de uitstoot mogen gelden.
Bepalend moet zijn in hoeverre
deze bedrijven zuinig met ener
gie omgaan. Als bedrijven bin
nen de op deze manier vastge
stelde uitstootnorm blijven, dan
houden ze emissierechten over
die ze mogen verkopen aan an
dere bedrijven.
In 2008 komen dan andere be
drijven aan de beurt, maar voor
hen moet wel een absolute bo
vengrens aan de uitstoot gelden
bij het vaststellen van hun emis
sierechten. Ze kunnen op een
veiling rechten op de uitstoot
van CO, kopen. De consument
krijgt pas in 2012 te maken met
de verhandelbare rechten.
In het Japanse Kyoto ging Ne
derland akkoord met afspraken
om de uitstoot van CO, uiterlijk
in het jaar 2012 te verminderen
met 6 procent ten opzichte van
1990.Ook de Europese Commis
sie heeft voorgesteld om in 2005
met een systeem van zogeheten
verhandelbare emissierechten
te komen. In de visie van minis
ter Jorritsma zou invoering in
de Europese Unie in het voor
deel kunnen werken van Neder
land, omdat het bedrijfsleven
hier de afgelopen jaren veel
heeft geïnvesteerd in energie-
efficiency. Dat zou dus kunnen
leiden tot verkoop van emissie
rechten aan bedrijven in het
buitenland. Jorritsma vindt dat
ons land dan niet moet vasthou
den aan het beleid om minstens
de helft van de afgesproken re
ductie van 6 procent in eigen
land te verwezenlijken. Minis
ter Pronk (Milieu) heeft die con
clusie nog niet getrokken. ANP
Vluchtelingenwerk Nederland
toont zich echter bezorgd. In
bijna alle andere Europese lan
den hebben zich juist meer
asielzoekers gemeld, zo schetst
de organisatie. Het begint er op
te lijken dat Europese landen de
concurrentiestrijd met elkaar
aanbinden om zo min mogelijk
asielzoekers binnen te krijgen.
Nederland heeft die strijd nu
'door een streng en afschrik
wekkend beleid te voeren' ge
wonnen. Europa zou meer moe
ten samenwerken, want 'het
aantal asielzoekers dat naar
Europa komt neemt niet af, al
dus Vluchtelingenwerk.
De grootste oppositiepartij
CDA vindt de dalende tendens
een 'gunstige ontwikkeling',
maar waarschuwt voor te veel
optimisme. Zo zijn de werkach
terstanden bij de IND nog
steeds niet weg, want er liggen
nog teveel asielverzoeken te
wachten om behandeld te wor
den. Bovendien komen er nog
altijd relatief veel asielzoekers
naar Nederland vergeleken met
andere Europese landen, vindt
Tweede-Kamerlid Wijn (CDA).
Ook de WD wil een verdere af
name van de stroom asielzoe
kers, om in Nederland voor lan
ge tijd ruimte te houden voor
mensen die echt onze bescher
ming nodig hebben. ANP/GPD
van onze redactie binnenland
HOUTEN - In de Molukse ge
meenschap in Nederland is nog
steeds sprake van verslagenheid
en wanhoop over het voortdu
rend geweld op de Molukken.
„Wij hebben daar ontzettend
veel familieleden die er in grote
angst leven", zegt synodevoor
zitter J. Rutumalessy van de
Molukse Evangelische Kerk in
Nederland.
Komend weekeinde is het drie
jaar geleden dat het geweld tus
sen christenen en moslims op de
Molukken uitbrak. Het heeft in
totaal ruim 40.000 slachtoffers
geëist.
Er zijn op de Molukken veel
meer doden gevallen dan bij de
terroristische aanslagen in de
Verenigde Staten, zegt Rutuma
lessy. Toch heeft de internatio
nale gemeenschap geen aan
dacht voor het conflict omdat de
Molukken geen enkel econo
misch belang hebben. „Alle me
dia-aandacht heeft zich naar el
ders verplaatst."
Bovendien vindt de internatio
nale gemeenschap dat het om
een intern conflict in Indonesië
gaat. Rutumalessy is ervan
overtuigd dat de regering in Ja
karta het conflict niet wil en ook
niet kan oplossen. „Wij volgen
de ontwikkelingen met angst,
teleurstelling en verbijstering."
Een toespraak van secretaris
generaal Kofi Annan van de
Verenigde Naties, de Ameri
kaanse president Bush of zijn
minister van Buitenlandse Za
ken Powell, gericht tot de Indo
nesische regering, zou mis
schien helpen, denkt hij .ANP
DEN HAAG - Een groep van 56 illegale Bulgaren is gisteren
onder begeleiding van zo 'n zeventig marechaussees per vlieg
tuig teruggestuurd naar hun vaderland. Een groot deel van
hen had zich schuldig gemaakt aan criminele activiteiten.
Politiekorpsen in de grote steden hadden de Immigratie- en
Naturalisatiedienst (IND) verzocht de Bulgaren met voor
rang uit Nederland, te verwijderen. Een deel van hen zat al
vast in vreemdelingenbewaring.
De vlucht Bulgaren was de eerste gedwongen uitzetting van
een groep illegalen per charter in 2002. De IND kiest steeds
vaker voor deze methode. Justitie heeft ruim een jaar geleden
beloofd meer werk te maken van de uitzetting van mensen
zonder verblijfsvergunning. ANP
DEN HAAG - Nederlanders die via een buitenlandse reke
ning belasting ontduiken worden aangepakt. De Belasting
dienst zit achter dergelijke fraudeurs aan. Zij krijgen een
dezer dagen een brief van de Belastingdienst met het dringen
de verzoek alsnog aangifte te doen.
„Wordt er binnen vijf dagen niet gereageerd, dan nemen wij
maatregelen", meldde een woordvoerder van de Belasting
dienst gisteren. De fraudeurs moeten volgens hem rekening
houden met een boete oplopend tot een verdubbeling van het
verschuldigde bedrag. ANP
LEIDEN - Aan de onzekerheid over de toekomst van de gene
tisch gemanipuleerde stier Herman is een eind gekomen.
Elektronicafabrikant Nedap nv en Uitvaartverzekeraar Yar-
den nemen de kosten voor de verzorging van het dier op zich.
De elfjarige stier gaat zijn oude dag doorbrengen in een stal in
het Leidse natuurhistorisch museum Naturalis. De twee ge
kloonde koeien Belle en Holly zullen hem vergezellen. Dat is
gisteren bekendgemaakt.
Lange tij d was het onzeker of Herman in leven kon blijven. De
eigenaar, het in uitstel van betaling verkerende biotechnolo
giebedrijf Pharming, kan de jaarlijkse kosten van 45.000 euro
niet meer opbrengen. ANP
GRONINGEN - De Groninger Stadspartij zet bij de komende
gemeenteraadsverkiezingen de voormalige hooliganleider G.
Spieker op een verkiesbare plaats op de lijst. De nieuwe partij
ziet de 35-jarige Spieker, gezien zijn verleden als voetbalvan
daal als perfecte vertegenwoordiger van de jongeren en de
probleemgroepen in Groningen.
Tegenwoordig begeleidt de in het verleden veroordeelde
Spieker onder meer relschoppende supporters van FC Gro
ningen. Volgens woordvoerder R. Prummel van de Stadspar
tij 'zijn er maar weinig partijen die dit aandurven'. „Maar wij
geloven oprecht dat alle Groningers in het stadsbestuur hun
stem moeten kunnen laten horen, ook mensen zonder hoge
opleiding. Een raad vol doctorandussen is niet representatief
voor de bevolking." ANP
DEN HAAG - De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft al
le huisartsen, medisch specialisten, microbiologen en GGD's
in Nederland een informatiemap over bioterrorisme toege
zonden. De map helpt hen hun kennis over zeldzame aandoe
ningen in korte tijd weer op peil te brengen.
In de map zitten een brochure en een cd-rom. Zij bevatten in
formatie over onder meer miltvuur, pokken, pest en botulis-
me. ANP
van onze redactie binnenland
TERSCHELLING - In de bossen bij West-
Terschelling staat een gebouwtje dat altijd
met geheimzinnigheid omgeven is ge
weest. Het had een militaire functie, maar
niemand op het eiland wist precies wat er
gebeurde. Met de afloop van de Koude
Oorlog werd het peilstation van de Militai
re Inlichtingendienst overbodig. Deze
week wordt het gesloopt.
De verhalen die op Terschelling over het
Marine Ontvangst Station Terschelling
(MOST-station) de ronde doen, lijken uit
een James Bondfilm te komen. Het lokale
telefoonverkeer zou er afgeluisterd wor
den, zo vermoedde men, of het scheep
vaartverkeer werd er in de gaten gehou
den. Dat laatste komt meer in de buurt van
de waarheid.
Het peilstation werd in 1968 neergezet en
heeft tot 1998 dienst gedaan. Aanvanke
lijk zetelde de Marine Inlichtingendienst
er, later ging die dienst op in de overkoepe
lende Militaire Inlichtingendienst van het
ministerie van Defensie. In het gebouwtje
werd al die jaren 'de vijand' afgeluisterd.
Wie dat ook mocht zijn.
Het peilstation had als prioriteit nummer
één het opvangen van de noodfrequenties
van onderzeeboten. Daarnaast werd het
scheepvaartverkeer op de Noordzee afge
luisterd.
Het personeel van het peilstation, veelal
eilanders, oud-zeelieden en telegrafisten,
mag nog steeds bijna niets over zijn werk
zaamheden zeggen. Het is in het landsbe
lang dat zij zwijgen, zo luidt het devies.
Oud-hoofd Antoine van den Berg: „Over
marinezaken mag je niet kwaken."
Het scheepvaartverkeer wordt overigens
nog steeds afgeluisterd, zegt John van Zee
van de marine. „Maar nu vanaf andere lo
caties in Nederland." GPD
Het peilstation in de bossen van West-Terschelling wordt ge
sloopt. foto Marjolein Swart/GPD
■door Yvonne Wiqqers
DEN HAAG - Minister Pronk
van Milieu heeft gisteren de
Eerste Kamer een handreiking
gedaan bij de behandeling van
de zogenoemde stank- en am
moniakwet. Een meerderheid
van de Senaat dreigde tegen
beide wetten te stemmen omdat
deze de boeren teveel zouden
duperen. Pronk is het daar niet
mee eens. Hij vindt dat een goed
evenwicht is gevonden tussen
landbouw en natuur.
Maar om te voorkomen dat de
wetten zouden stranden in de
Eerste Kamer stelde de PvdA-
bewindsman voor provincies bij
de uitwerking van de ammoni
akwet de ruimte te geven boe
kenbedrijven in sommige geval
len te sparen. Dat betekent dat
enkele boerderijen bij heel klei
ne natuurgebieden en bij gebie
den die het minst gevoelig zijn
-voor ammoniakuitstoot kunnen
-blijven bestaan. Maar als pro
vincies daarvoor kiezen moeten
ze er wel voor zorgen dat dit niet
,ten koste gaat van het totale
aantal hectares natuurgebied.
Dus als ze ergens iets weghalen,
moeten ze het er elders w.eer bij
zoeken.
Stankwet
Pronk toonde zich verder bereid
de stankwet aan te houden en
met een nieuwe, gewijzigde wet
te komen als de Senaat dit wil.
Voorwaarde is dan wel dat de
Eerste Kamer voor de ammoni
akwet stemt en ook voor de re
constructiewet die provincies
het recht geeft veehouderijen
uit bepaalde gebieden te ver
plaatsen.
De WD en het CDA wilden na
afloop van de eerste termijn nog
niet zeggen of ze akkoord gaan
met de handreiking van Pronk.
Ze willen eerst met hun eigen
fractie overleggen. De stank- en
ammoniakwet zijn ingrijpend
voor de landbouwsector want ze
regelen een uitbreidingsverbod
voor boerderij en in de buurt van
natuurgebieden, en een vermin
dering van de stankoverlast.
Concreet betekent dit dat veel
boeren zich genoodzaakt zien te
stoppen met hun bedrijf.
Vooral de WD en het CDA vin
den dat het kabinet op een aan
tal punten veel te ver gaat. Zo
wil het kabinet niet alleen de
zeer kwetsbare natuurgebieden
beschermen tegen ammoniak
uitstoot, maar ook de kwetsbare
gebieden. De WD en het CDA
vinden dat dat resulteert in een
veel te omvangrijk gebied.
Minister Brinkhorst van Land
bouw benadrukte dat het be
langrijk is dat de wetten worden
aangenomen omdat anders de
vernieuwing van het platteland
kan worden vertraagd.
Pronk gaf op zijn beurt aan dat
het kabinet al veel heeft gedaan
om tegemoet te komen aan de
wensen van het parlement. Oor
spronkelijk zouden 43.000 be
drijven geraakt worden door de
wetgeving. Nu zijn dat er nog
slechts 7000, aldus de minis
ter.
Daarmee is volgens hem een
grens bereikt. „Als je dynamiek
in de landbouw wilt én ook de
natuur wilt behouden dan is er
ergens een grens. En we zijn al
grote stappen in uw richting ge
gaan, rekening houdend met de
politieke verhoudingen in de
Eerste Kamer." ANP
