Zeeuws gezicht in de bouw PZC Bekroonde dichters op poëziefestival Een doorkijk van binnen naar buiten Officier eist tijdelijke sluiting restaurant wegens vieze keuken 10 Provincie wil leren van fiasco met academie kunst cultuur Wonen in Zeeland lezers schrijven dinsdag 15 januari 2002 MIDDELBURG - Het lost niks meer op, maar toch wil het pro vinciebestuur weten hoe de mil joenenschuld bij de Bestuurs- academie Zuid-Nederland is ontstaan. Immers, wie de oorza ken kent, maakt de volgende keer niet dezelfde fout, vindt een meerderheid van Provincia le Staten. DeBestuursaeademie Zuid-Ne derland leidde ambtenaren op, onder anderen die van de Zeeuwse gemeenten en de pro vincie. Mede door een mislukte fusie met andere bestuursaca- demies heeft het instituut een gigantische schuld. De Zeeuwse overheden moeten ongeveer zes gulden per inwoner betalen om het tekort aan te zuiveren. Dat kost hen in totaal enkele miljoe nen euro's. Inmiddels is besloten de academie op te heffen. In navolging van de provincie Noord-Brabant en de gemeen ten Heerlen, Goes en Terneuzen willen Provinciale Staten dat precies wordt uitgezocht hoe het debacle is ontstaan en wie welke fouten heeft gemaakt. „Het is goed dat bekend wordt wie heeft zitten slapen", zei F. van Kollem (GroenLinks) giste ren. SGP en ChristenUnie vonden een onderzoek maar nutteloos en weggegooid geld. „Mosterd na de maaltijd", reageerden zij. SGP'er W. Kolijn: „Het veran dert helemaal niks aan de feiten en de situatie waarin we nu zit ten. Terwijl een extern bureau er nog eens een smak geld aan overhoudt." Verdedigen „Als je de oorzaken kent, kun je in de toekomst voorkomen dat je in een soortgelijke situatie be landt", verdedigde M. de Koster (PvdA) een onderzoek. Zij werd gesteund door de andere frac ties. „Anders kunnen we onze eigen commissie van onderzoek ook wel opheffen", richtte L. Neder- hoed-Zijlstra (CDA) zich tot Kolijn, de voorzitter van die commissie. Het provinciebe stuur besloot vorig jaar een commissie van onderzoek op te richten, om te leren van fouten die zijn gemaakt. „O, maar een onderzoek mag van mij wel", reageerde Kolijn, terwijlhij zich neerlegde bij de meerderheid. „Het lost alleen niks op." jApjajfc HP Tf; Zeeland blijft Zeeland door meer op zijn Zeeuws te bouwen: met dank aan inspiratiebronnen als Thools fruittelershuizen, dijkwoningen of Zuid-Bevelandse boerderij tjes. foto Dirk-Jan Gjeltema door Emile Calon Loop door de gemiddelde nieuw bouwwijk, weet u dan waar u bent? Herkent u dan iets streekeigens? De bouwstijlen zullen u niet helpen bij het beantwoorden van die vragen. De ene nieuwbouwwijk is totaal inwisselbaar voor de andere. Dat nieuwe huizen in Best-West lijken als twee druppels op de nieuwbouw in Arnhem-Zuid of Delft-Noord. Alleen de dealernamen en adressen op de nummerborden van de geparkeerde auto's geven enigszins een indicatie waar u bent. Daar moet dus verandering in komen, vindt de Thoolse wethouder W. van Kempen. Om die reden was hij zeer blij toen het stedenbouwkundigbureau RBOI hem de plannen presenteerde voor de nieuwe wijk Stadszicht. Deze Thoolse uitbreidingswijk moet een Zeeuwse uitstraling krijgen, besloten de mannen en vrouwen van RBOI. Me dewerkers van het bureau zijn op rond reis door Zeeland gegaan en hielden steeds enige tijd halt bij de karakteris tieke bebouwing om de stijl figuurlijk op te snuiven. Ze stopten niet alleen bij typische woonhuizen maar ook bij de oudere boerenschuren. Elementen van al die gebouwen hebben ze vervolgens verwerkt in de ontwerpen voor de nieuwbouw in Stadszicht. Vooral ka rakteristieke woningen uit de jaren twintig van de vorige eeuw hebben als inspiratiebron gediend, zo blijkt. Vol gens de wethouder volkshuisvesting een hoopvolle tijd. „Destijds wilde men er echt iets van maken." Hij ziet dat streven als ook typisch Zeeuws. „Past bij ons", glimlacht hij. Trots laat Van Kempen de schetsont werpen zien voor een toekomstige twee-onder-een-kapper. Het gebouw is afgeleid van een Walcherse notaris- villa. „Kijk hoe de lijnen overeenko men. Kijk naar de kapconstimctie", zegt hij trots. Inderdaad, het ontwerp heeft flink wat weg van de villa. „Na tuurlijk is het geen kopie", aldus de Thoolse bestuurder. „Zou niet eens te betalen zijn." Hij zwijgt even en kijkt met een duidelijk welbevinden nog eens goed naar de schetsen. Met een duidelijk genoegen bladert hij in zijn werkkamer in het stadhuis in Sint Maartensdijk door het beeldkwa liteitsplan voor de nieuwe wijk en wijst naar inspiratiebronnen en de resulta ten. Een monumentale houten Oost- Zeeuws-Vlaamse boerderij met rieten kap, een Thools fruittelershuis, dijk woningen, Zuid-Bevelandse boerderij tjes. De ontwerpers hebben hun inspi ratiebronnen niet gekopieerd, niet geprobeerd die gebouwen naar deze tijd te transformeren. Wat ze wel heb ben gedaan, is bepaalde stijlkenmerken gebruiken in hun eigen ontwerpen. Daardoor ontstaan nieuwe typen wo ningen. Dat in tegenstelling tot bij voorbeeld de nieuwbouwwijk Over d'n Diek bij Heinkenszand, waar de nieuwe woningen toch vooral hedendaagse ko pieën zijn van Zuid-Bevelandse boer derijtjes. Van Kempen doet voorzichtig een oproep aan zijn Zeeuwse collega's om ook te proberen wat meer Zeeuws te bouwen. Hij heeft niet de pretentie zijn collega-wethouders iets voor te schrij ven. In het geheel niet. Wel vindt hij dat geprobeerd moet worden om Zeeland een eigen gezicht terug te geven. Zee land moet herkenbaar blijven, ook in zijn nieuwbouwwijken, aldus de Thoolse wethouder. Niet om chauvinis tische redenen, zo haast hij te zeggen. Wel om de herkenbaarheid te vergro ten, om het eigene wat te benadrukken- .„Zo blijft Zeeland Zeeland". Zo'n poging hoeft niet per se te slagen, zo bleek enkele jaren terug in Ovezan- de. Door onvoldoende belangstelling kon een project voor de bouw van een vijftiental nieuw ontworpen woningen aldaar niet doorgaan. Die woningen waren speciaal ontworpen voor het landelijk gebied, waren zelfs het resul taat van een prijsvraag van Zeeuwse ondernemers in de bouw en de kring Zeeland van de Bond van Nederlandse Architecten. Het publiek reageerde echter afwijzend zodat het plan voor die speciale boomgaard-woningen plaats moest maken voor een dertien- in—een-dozijn nieuwbouwplan. De be langstelling voor wonen in de nieuwe wijk is volgens Van Kempen echter groot. „De Tholenaren zijn enthousi ast." Tijdens inspraakbijeenkomsten kwam er nauwelijks kritiek. Hij ver wacht dat de verkoop en verhuur van de 284 woningen in het nieuwe plan pro bleemloos zal verlopen. In die wijk ko men geschakelde woningen, twee-on- der-een-kappers, appartementen en wat rijtjeswoningen. Zo'n vijftien pro cent van het geheel wordt verhuurd. Van Kempen bladert nog eens liefdevol door het beeldkwaliteitsplan. Wijst we derom enkele schetsen aan. Vertelt on dertussen ook nog over de ruimte voor water in het nieuwbouwplan. Want het is niet de bedoeling straks regenwater snel af te voeren, zoals in het verleden. Maar om het juist vast te houden, zodat het bijdraagt aan een in diverse opzich ten Zeeuwse (waterrijke) wijk. In com binatie met die nieuwe stijl zal er iets moois ontstaan, daar aan de westkant van Tholen, zo weet hij zeker. „Een nieuwe wijk met een eigen Zeeuwse stijl." Jan Eijkelboom Benno Barnard door Ernst Jan Rozendaal TERNEUZEN - De stichting Prometheus zet de landelijke gedichtendag - donderdag 31 januari - luister bij met een poë ziefestival in Porgy Bess in Terneuzen. Daarvoor zijn vier gerenommeerde dichters uit Nederland en Vlaanderen uit genodigd. Verwacht worden Anneke Brassinga, Benno Bar nard (Nederlander woonachtig in Antwerpen), Jan Eijkelboom en Vlaming Eddy van Vliet. Brassinga (Schaarsbergen, 1948) woont sinds 1993 in Zut- phen. Ze genoot in de literaire wereld bekendheid als vertaal ster, lang voordat ze debuteerde als dichter en prozaschrijfster. Voor De gave kreeg ze in 19 7 7 de Nijhoffprijs toegekend, maar die weigerde ze uit protest tegen eerdere toekenningen van deze prijs voor vertalers. Weliswaar leverde Brassinga haar eerste pi-ozastuk in 1974 aan het literaire tijdschrift De Revisor, maar dat was onder het pseudoniem A. Tuinman. Als schrijfster maakte ze naam met de poëziebundels Brassinga's debuutLandgoed, Huisraad en Verdriet. Ze publiceerde ook prozawerken, zoals Hartsvan ger en Hapschaar. In mei ver schijnt haar nieuwe boek Het zere been. Benno Barnard (Amsterdam 1954) is zoon van Willem Bar nard, die als dichter bekend is onder de naam Guillaume van der Graft. In 1981 debuteerde hij met de dichtbundel Een en gel van Rossetti, een ode aan de romantische schoonheidsidea len. In 1983 volgde KleinRozen- daal, waarvoor hij werd be kroond met de Lucy B en C.W. van der Hoogtprijs. Behalve met de dichtbundels Tijdgenoten en Eeuwrest wist Barnard daarna ook de aandacht op zich te vesti gen met virtuoos geschreven au tobiografische romans als Uit gesteld paradijs, Het gat in de ivereld en Door God bij Europa verwekt. Jan Eijkelboom (Ridderkerk, 1926) is veruit de oudste van de vier dichters, maar hij debu teerde als dichter ongeveer ge lijktijdig met Barnard, die de jongste is. In 1980 verscheen zijn debuutbundel Wat blijft komt nooit terug. Kort na de oorlog ging Eijkelboom in het leger. In de vijf jaar dat hij onder de wapenen was, maakte hij de politionele acties in Indonesië mee. Jaren later ging hij in psy chotherapie om. zijn oorlogser varingen te verwerken. In het kader daarvan ontstonden zijn eerste gedichten. In de tussen- tij d had Eij keiboom een carrière opgebouwd als journalist. Hij was adjunct-hoofdredacteur van Vrij Nederland. Eij kei booms tweede bundel De gou den man werd in 1983 bekroond met de Herman Gorterprijs. An dere titels zijn: Het lied van de krekel, Het krijgsbedrijf en Het arsenaal. Eddy van Vliet (1942) werkt in zijn geboorteplaats Antwerpen als advocaat. Hij was redacteur van verschillende literaire tijd schriften, zoals Yang, Kentering en Nieuw Vlaams Tijdschrift. Met Cees Buddingh stelde hij de bloemlezingen Poëzie is een daad van bevestiging en Is dit genoeg: een stuk of wat gedich ten samen. Van Vliet is een van de meest bekroonde dichters van de generatie die na de Vijfti gers aan het woord kwam. Voor Het grote verdriet ontving hij in 1975 de Jan Campertprijs, de Prijs der Vlaamse Poëziedagen ging in 1988 naar zijn bundel De Binnenplaats. Zijn recentste bundel is Vader uit 2001 Aanvang: 20.15 uur. door Anita Tournois OOSTBURG - De Breskense kunstenaar Johnny Beerens heeft in opdracht van de Ne derlandse hervormde gemeen te Oostburg een drieluik ge schilderd. Het werk hangt voor een van de vensters in de kerk. Johnny Beerens is geen onbe kende in Zeeuws-Vlaanderen. Hij maakte eerder al monu mentaal werk op de waterto ren in Oostburg en de silo in Breskens. Wat opvalt als je de kerk binnenloopt is de totale integratie van het kunstwerk. Qua stijl en kleurstelling lijkt het of het er altijd geweest is. „Het drieluik zorgt er voor dat men dwars door muren heen kan kijken: een doorkijk van binnen naar buiten, van de buitenwereld naar de binnen wereld", vertelt Beerens. „Ook het licht speelt een voorname rol. Het tastbare licht bena drukt de binnenkant, het ont astbare, de buitenkant wordt zichtbaar gemaakt door de zonnestralen of het goddelijk licht." Belangrijke motieven voor deze voorstelling zijn ste nen. Stenen in alle soorten, formaten en met diverse her komst staan symbool voor de mensen in de samenleving. Steentjes, gevonden langs de kust maar ook bakstenen zijn allemaal gevormd door het pad dat ze hebben afgelegd. „Gesleten en getekend vormen ze de afzonderlijke 'individu en', elk met hun eigenwaarde. Opgestapeld blinderen zij de doorkijk, maar tussen de ste nen speelt het licht. Door de ruimte tussen de ste nen mogen zij zichzelf zijn zonder hun eigenheid te ver liezen, maar samen vormen ze een eenheid, een groot geheel", aldus de kunstenaar. Schelpengrit Voor het ontstaan van het kunstwerk is het nodige werk verricht. Beerens: „Een van de mooie dingen is het bedenken, het idee voor het toekomstige werk." Hij stapelde verschillende steentjes op elkaar, zocht zo naar de juiste compositie en verhoudingen. Vervolgens schilderde hij op houten pane len zijn voorstelling in acryl. Om de stenen de juiste sfeer te geven voegde hij zand en schelpengrit toe aan de verf. Het verfijnde werk, de grada ties, bracht de kunstenaar aan in olieverf. Voor de hemelse lucht met zonnestralen, die het drieluik verbindt, gebruikte Beei-ens bladgoud, waarover hij lijntjes uitspande en waar over dan weer heel dun ge schilderd werd. Eitempera (een soort verf met ei als bind middel) en olieverf werden ge bruikt voor de wolkenpartij- en, om een zo zacht mogelijk geheel te creëren. Door het ge bruik van de verschillende technieken krijgt het geheel de beoogde transparantie. Zo kun je in het kunstwerk weg kruipen en steeds weer nieuwe dingen ontdekken. Het drieluik wordt aanstaande vrijdag om 19.30 uur onthuld. Be zichtigen lean aanstaande zater dagvan 14.00 tot 17.00 uur. Kunstenaar Johnny Beerens legt de laatste hand aan zijn drieluik voor de hervormde kerk in Oost burg. foto Peter Nicolai Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft. Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd. Postagentschap III Hiermee wil ik mij aansluiten bij de brief van J. de Groot in de PZC van 12 januari, over het be leid van de Postbank. Inder daad tref je elke dag lange rijen in het Vlissings postkantoor. Voor een strikje postzegels en wat giro enveloppen had ik al 20 wachtenden voor me. Een dag later nog eens geprobeerd en nu 32 wachtenden. Als de telefoon rekening niet op tijd is betaald, krijg je een aanmaning. Moet je wel een enveloppe hebben om te versturen, dus geduldig op je beurt wachten. Een certificaat van onvermogen, dat verdient de directie van de Postbank. L. Prinsen-Verhulst Boulevard Bankert 24 Vlissingen Vuil watertanks Het schoppen tegen (zoge naamd rijke) watersporters is een geliefde bezigheid van poli tici uit met name linkse hoek. PvdA-statenlid mevrouw L.Vermeulen-Geschiere is boos (PZC zaterdag) omdat slechts enkele watersporters gebruik zouden hebben gemaakt van de subsidieregeling voor het in bouwen van een vuilwatertank op plezierboten. Zij concludeert daarom kennelijk dat 'Bij de watersporter het besef ont breekt dat je maar niet alles in het water kunt dumpen'. Wat? Het gaat om poep en plas, dat in derdaad ongezuiverd in het op pervlaktewater terecht komt. Het inbouwen van een vuilwa tertank op een boot is ingewik keld en relatief kostbaar, en het heeft naar mijn mening waar schijnlijk geen enkel milieuren- dement. Toch gebeurt het in bouwen van zo'n tank meer en meer ondanks de zeer geringe subsidie. De zeer beperkte sub sidie is waarschijnlijk de reden waarom men daar niet gauw ge bruik van maakt. Het is bijna de moeite niet. Het gebruiken of niet gebruiken van de subsidie regeling is dus niet de graadme ter waaraan het gedrag van een groep in de samenleving kan worden afgemeten. Mevrouw Vermeule heeft daar allemaal geen besef van. J.B. de Meester Bree 48 Middelburg Vliegveld Met stijgende verbazing las ik het artikel in de PZC van 11-1 over de onvoldoende waarbor ging over de veiligheid van vliegveld Midden-Zeeland. Ik heb nog nooit zoveel onzinnige conclusies en uitspraken bij el kaar gezien als in dit artikel. Er wordt gesteld in het rapport La- mers: „Onder de aanvliegroutes bevinden zich vooral zomers zo'n 6000 mensen." Aangezien we één aanvliegroute hebben, beginnend bij N-Beveland over het Veerse Meer en voorlangs de Piet ben ik als privé-vlieger nog nóóit 6000 mensen onder me te gengekomen. Eén route naar de baan gaat over weilanden en een aardappelveld. De andere over het Veerse Meer. Laat ik hier nou een paar honderd wa tersporters onder me tegenko men. Lamers stelt vervolgens: „Met economische belangen van Midden-Zeeland hoeft wei nig rekening te worden gehou den." Dat tientallen mensen daar hun brood verdienen maakt voor hem niets uit. Rap port Lamers: „Beperking van het vliegveldgebruik in plaats van sloop van bebouwing in de omgeving." Heeft het vliegveld ooit sloop van bebouwing voor gesteld ten koste van andere be langen? Nu het ergste: H. Meijer, de voorzitter van de werkgroep Stop Uitbreiding Zeeland Air- port Nu heeft óók zitting gehad in de afstudeercommissie van Lamers. Als dat niet de zui verste vorm van belangenver strengeling is weet ik het niet meer. Meijer heeft een onweten de student mooi voor z'n karre tje weten te spannen met het rapport, en dit ook durven aan bieden aan de gedeputeerde. Gedeputeerde Poppelaars, laat alstublieft niet uw oren hangen naar dit soort onzin. R. van Renswoude Waterlooze Werve 17 Aagtekerke Zêêuws 'Erkenning Zeeuws boeit Zeeu wen niet', aldus de krante van, 12-1-02. Nie meer dan éénderde van de ondervraegden wil graeg. da 't Zêêuws een officiële stae- tus kriegt. As ze dezelfde onder vraegden vraege oe of ze over, beeldhouwkunst dienke, kriege mun misschien 't zelfde resul- taet. Dat wil dan nie zegge, da beeldhouwkunst nie interessant is. Zo ok mee 't Zêêuws. 't Dia lect of de taele, is dermaete rieke an uutdrukkingen en woorden, die a in een andere taele nie ver- taelbaer bin, dat mun dit cul tuurgoed motte koestere as iets onvervangbaers. Een voor beeld: Iemand vraegt: "Je gaet toch wè mee naer de kermis?" Antwoord: "Wou 'knoenie".Dit is nie in 't Nederlands vertael- baer. Of: "Ie keek op mun as een uul op een zieke koeije". Onbe- taelbaer en onvertaelbaer. Een Zêêuwse annekedote: Gillis zit Merie een bitje op te vrieën. Me- rieis t'rnie elemaele afkerig van en gaet mee d'r kont draaien "Toe Gilles, 'ou es op mee je ge sodemieter, zomedéêm gaet 'n nog stae." Gilles schiet in de la- che, "Dakanwèbie mien,mèbie joe toch nie?" "O, jawel", zei ze stikkend van de lol, "Op een garre". Da 't praeten van een dialect iets mee boerigheid te maeken zou 'ebbe, is geweun onzin; D'r bin henoeg ontwik kelde mensen die mee vee ple zier 't Zêêuws zo plat praete as da ze kunne. Dat wou 'k mè zehhe. Wim van Gilst Böögerdlaen 23 Kurtjeen door Aector Dooms MIDDELBURG - Officier van justitie A. Flikweert heeft giste ren voor de economische poli tierechter in Middelburg een jaar stillegging van Viet Hoa uit Wemeldinge gevorderd. Daar naast eiste hij tegen het Vietna- mees-Chinees restaurant we gens overtredingen van de warenwet in juli vorig jaar een boete van 2500 euro. Voor Flikweert was de maat vol, omdat het restaurant de hygië- nevoorschriften ter bereiding van maaltijden en het bewaren van etenswaren aan zijn laars lapt. In een recent verleden heeft Viet Hoa hiervoor een aan tal keren boetes moeten betalen. Daaruit had volgens Flikweert het bedrijf al lang lering moeten trekken. „Men heeft al genoeg kansen gehad." De economische politierechter J. Begheyn toonde veel begrip voor het standpunt van de offi cier, maar hij wilde het bedrijf een laatste kans geven om iets aan de hygiëne te doen. Begheyn besloot de strafzaak tot juni aan te houden. Met dien verstande dat de Keuringsdienst van Wa ren tussentijds controles zal uit voeren. De officier wees gisteren ten overvloede op het belang van de volksgezondheid. „Deze etenswaren kunnen bij mensen schade veroorzaken, maar ook voor andere zaken in deze bran che is dit niet bevorderlijk. Ik krijg hier enige rillingen van, want het is al vaker voorgeko men. Dat hebben steekproeven bewezen." Bij een controle van de Keu ringsdienst van Waren op 4 juli vorig jaar stonden in de keuken van het restaurant de etenswa ren bloot aan verontreiniging. Ook de vloer, wanden en de deur van de koelcel waren vuil: vet, schimmelplekken en een smur- rieachtige substantie werden hier aangetroffen. De zoon uit het familiebedrijf zei gisteren dat het een en ander was aange dikt. Inmiddels zouden er maat regelen zijn genomen „In sep tember is er weer een inspectie geweest. Ze vonden de hygiëne een wereld van verschil met eer dere controles", stelde hij. Raadsman F. te Braake pleitte voor een boete, waarvan een deel voorwaardelijk. „Een stil legging is onevenredig zwaar. Dan wordt de familie brodeloos gesteld." De zaak is wel te koop gezet. „We willen op een mens waardige manier afscheid ne men van het bedrijf. Daarvoor hebben mijn ouders zeventien jaar lang keihard gewerkt", zei de zoon. De politierechter vond op dit moment stillegging een te in grijpende maatregel, maar hij beklemtoonde dat de zaak bij een volgende controle hygië nisch in orde moet zijn. Wandeltocht TERNEUZEN - Wandelsport vereniging Zelden Rust in Terneuzen houdt op zaterdag 19 januari de vierde Winterneu- zentocht. Deelnemers kunnen starten tus sen 8.30 en 14.00 uur bij scho lengemeenschap De Schans in Terneuzen. De wandelaars kun nen lopen over afstanden van 7. 15 of 21 kilometer. De tochten zijn uitgezet door Terneuzen en het omliggend polderland.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 46