PZC
Als de Landmacht lonkt
Eindelijk een
universiteit
voor Zeeland
Maatwerk voor
volwassenen
25
dinsdag 15 januari 2002
Het leger-: dat is pas actie.
fotografie Lex de Meester
Samantha Grochal uit Goes -
vbo diploma verzorging op
zak - zag eerst nog een mooie
toekomst in de horeca voor zich
weggelegd. Daar kon je tenmin
ste nog eens wat beleven. Viel
toch een beetje tegen. Nee, dan
het leger. „Dat is pas actie."
Maar je kan er pas terecht wan
neer je zeventien bent. En dat
duurt dus nog even. Die tijd vult
ze nu op met het oriëntatiejaar.
Er wordt serieus aan de conditie
gewerkt. Veel sport: looptrai
ningen, fitness-oefeningen en
zelfverdediging „Lekker, hele
dagen bezig zijn." Tussen de be
drijven door leert ze van alles:
ehbo, conflictbeheersing, ge-
zondheidskunde, sociale vaar
digheden, Nederlands, Engels
en maatschappelijk gedrag.
Een oriëntatiejaar Koninidijke
Landmacht garandeert je een
baan in het leger. Als je tenmin
ste door de keuringen komt. Een
breedgeschouderd Rambo-type
hoef je niet te zijn, maar je moet
ook weer niet een watje wezen.
Ruim de helft van de kandida
ten valt bij de eerste medische
keuring af, vaak doordat blijkt
dat het lichaam de belasting
niet aan kan, of vanwege te
slechte ogen.
Er bleven er in Middelburg nog
genoeg over om met twee klas
sen van start te gaan. En er staat
al weer een nieuwe lichting voor
de deur. „Tijdens de open dag,
eind vorig jaar, was er zoveel
belangstelling dat we in het
nieuwe schooljaar beslist weer
met twee klassen kunnen star
ten", zegt opleidingscoördina
tor G. de RooijIedereen met een
vbo of mavo diploma, mits me
disch en psychisch oké, komt
voor het oriëntatiejaar in aan
merking. Zelfs zonder zo'n di
ploma maak je nog een kans.
Het bezit van de Nederlandse
nationaliteit is een absolute
Militaire oefeningen, branden blussen, en vechten tegen de MEZe zijn amper oud genoeg
om brommer te mogen rijden. Maar ze hangen al wel in gevechtstenue tegen de
klimwand. Scholieren van om en nabij de zestien jaar bereiden zich op het ROC in
Middelburg voor op een baan bij de Koninklijke Landmacht. De nieuwe, één jaar durende
opleiding, juicht de legergroene informatiefolder, is nu al 'waanzinnig populair'.
vereiste. Toch is voor Adi Torna,
een 18-jarige Roemeen die ruim
vier jaar geleden naar Neder
land kwam, en inmiddels met
het vbo-diploma metaaltech
niek op zak loopt, een uitzonde
ring gemaakt. Naar verwach
ting verkrijgt hij binnenkort het
Nederlanderschap. Daar is al
vast op vooruit gelopen.
Bevalt het oriëntatiejaar, dan
kan je daarna zo het leger in. Je
krijgt dan alle studiekosten te
rugbetaald. Eenmaal voor be
paalde tijd in dienst bij de Ko
ninklijke Landmacht, kan je
allerlei opleidingen volgen.
Gratis je rijbewijs halen, hoort
daar ook bij. Na een aantal jaren
kan je bijtekenen als beroeps
militair. Of terug naar de bur
germaatschappij. Met de com
plimenten van het leger,
uitgedrukt in een aantrekkelijk
geldbedrag. Zo'n oriëntatiejaar
kan je ook op andere gedachten
brengen. Zeg je na afloop dag
met je handje, dan kan je altijd
nog de veiligheidssector in. Ten
minste, wanneer je slaagt voor
het examen beveiliging. De op
leiding daarvoor is inbegrepen.
Bij het diploma hoort ook een
certificaat voor het werken met
kleine blusmiddelen.
Maar vooralsnog lonkt de
Landmacht. De twee Middel
burgse klassen hebben de
smaak al behoorlijk te pakken.
Van de 46 jongens en meiden die
ruim vier maanden terug aan
het avontuur begonnen, hebben
er nog maar twee afgehaakt.
Niet voor iedere deelnemer is
een job bij de Koninidijke
Landmacht eerste keus. De
Vlissingse Marloes Krul, die als
vbo'ster het diploma uiterlijke
verzorging haalde, wil het liefst
bij de marine. Ze is al zo'n zes
jaar lid van het zeekadetten-
korps. Maar de keuring voor de
marine bleek net iets te streng
voor haar. Nu lokt de strijd
macht te land.
Wat Rene Auperlée (16) uit
Borssele betreft, sturen ze hem
straks zo naar het verre buiten
land. De Luchtmobiele Brigade
lijkt hem wel wat. Zie je nog
eens wat van de wereld. Hij be
schouwt dat als één van de aan-
trekkelij kste kanten van een j ob
in het militair bedrijf. Voorals
nog moet hij genoegen nemen
met excursies naar de kazernes
in plaatsjes als Oirschot, Erme-
lo en Schaarsbergen, met bivak
keren op de heien als het meezit
een bezoek aan een legerplaats
in Duitsland. Want het is na
tuurlijk wel de bedoeling dat
met zoveel mogelijk facetten
van het militair bedrijf wordt
kennisgemaakt.
Of Karlijn van den Hoven (17)
uit Goes daarmee is te overtui
gen, valt nog te bezien. Voorals
nog ziet ze het oriëntatiejaar als
opstap naar een baan bij de
marechaussee, liefst als lid van
een keurkorps dat vliegvelden
bewaakt. „Gewoon politie-
agentje spelen lijkt me niets.
Ik wil actie." Wat dat betreft
zit ze tenminste al met haar
klasgenoten op één lijn.
Henk Postma
De grenzen tussen universi
teit en hogeschool zullen de
komende jaren vervagen. En
daarmee, voorspelt mededirec
teur A. Vermunt van de Hoge
school Zeeland, sluipt het
wetenschappelijk onderwijs
vanzelf de provincie binnen.
Zo wordt Zeeland, na eeuwen
aan de zijlijn te hebben gestaan,
dan toch nog universiteitspro
vincie.
De ontwikkeling is een onver
mijdelijk gevolg van de Europe
se eenwording. Nederland is nu
nog een buitenbeentje in de on
derwijswereld. Zo wordt hier
verschil gemaakt tussen weten
schappelijk onderwijs en hoger
beroepsonderwijs. Andere lan
den kennen dat onderscheid
niet of veel minder. Nederland
zal die landen daarin moeten
volgen. Dit jaar wordt daar een
begin mee gemaakt.
Volgens Vermunt betekent dit
voor de Zeeuwse hogeschool een
uitgelezen mogelijkheid om een
sterke positie te verwerven op
de markt van universitaire stu
dies. De sleutel daartoe wordt
gevormd door de zogenaamde
masteropleidingen. Dat zijn
eenjarige opleidingen waarmee
hogeschool-studenten na hun
studie een internationaal er
kende mastertitel kunnen beha
len.
Internationaal bezien is die
mastertitel zo'n beetje te verge
lijken met de doctorandustitel
van de Nederlandse universitei
ten. Zo'n beetje, want in het bui
tenland begrijpen ze vaak niet
eens wat een doctorandus nu ei
genlijk is. De doctorandus zal
dan ook naar de achtergrond
verdwijnen, en ook master gaan
heten.
Voor de Hogeschool Zeeland
zijn die masteropleidingen niets
nieuws. Integendeel, de school
was bijna vijftien jaar geleden
de eerste die de titel in Neder
land introduceerde. Omdat Ne
derland de internationale mas
tertitel niet erkende, ging de
hogeschool in zee met Britse
universiteiten. Officieel werd
het zo gespeeld dat de Vlissingse
school de masteropleidingen
verzorgde namens de Engelse
universiteiten.
De Zeeuwse hogeschool hielp
sindsdien in Vlissingen zo'n 450
studenten, onder wie ook veel
buitenlanders, aan de masterti
tel. Het begon met de aan de
zeevaartschool gelieerde mas-
teropleiding total quality ma
nagement. Daarna volgden
maintenance safety manage
ment, business administration,
supply chain management en
integral port management. Die
laatste opleiding werd door de
hogeschool zelf ontwikkeld, in
samenwerking met een Schotse,
een Duitse en een Belgische uni
versiteit.
De truuk waarmee de Zeeuwse
hogeschool masteropleidingen
in huis haalde, werd al snel door
andere hogescholen nagedaan.
Iedere zichzelf respecterende
hogeschool heeft tegenwoordig
wel een aantal masteropleidin
gen. Nu ook Nederland de daar
aan verbonden titel officieel
gaat erkennen, en wel als uni
versitaire graad die gelijk staat
aan doctorandus, is er rijksfi
nanciering voor op komst. Tot
dusver moeten de scholen, of
liever de studenten, de titel zelf
betalen. Kosten: een dikke
11.000 euro.
Aanvankelijk zag het er naar uit
dat alleen de universiteiten voor
Rijksfinanciering in aanmer
king zouden komen. Volgens
Vermunt is de minister daar in
middels op aan het terugkomen.
Ook hogescholen, zo is nu de be
doeling, krijgen de kosten
straks vergoed voor zover het
gaat om titels die aan 'maat
schappelijk relevante' opleidin
gen zijn verbonden.
Netwerk
De Zeeuwse hogeschool is veel
te klein om zelfstandig allerlei
nieuwe masteropleidingen te
ontwikkelen. „Het is een illusie
te denken dat we op ons eentje
zomaar een aantal masteroplei
dingen uit de grond kunnen
stampen. Ons beleid is er dan
ook op gericht om het samen
met anderen te doen. En daarbij
mikken we op buitenlandse uni
versiteiten. De afgelopen vijf
tienjaar hebben we een machtig
internationaal netwerk opge
bouwd. Daarnaast zijn we als
Zeeuwse hogeschool op een
aantal terreinen, zoals water en
duurzame ontwikkeling, voor
universiteiten een interessante
partner voor de ontwikkeling
van programma's."
Internationaal wordt de
Zeeuwse hogeschool volgens
Vermunt nu al beschouwd als
instituut met een universitaire
uitstraling. „We krijgen erken
ning van universiteiten in Enge
land, Spanje, Duitsland, België,
Frankrijk. We hebben een aca
demisch bestand van een groot
aantal buitenlandse professo
ren en andere hoog gekwalifi
ceerde academici. Onze studen
ten studeren bij hen af, en hun
studenten maken gebruik van
onze programma's. In de ge
zondheidszorg is het zelfs zo dat
buitenlandse universiteiten van
onze programma's gebruik ma
ken om hun studenten te laten
promoveren."
Om sterk te staan in de concur
rentiestrijd met de Nederlandse
universiteiten wil de Zeeuwse
hogeschool al vanaf het eerste
leerjaar programma's gaan aan
bieden die rechtstreeks, en dus
sneller dan nu, naar het behalen
van een mastertitel leiden.
„Want studenten zullen hun tijd
optimaal willen gebruiken."
Henk Postma
Het oriëntatiejaar Koninklijke Landmacht biedt veel sport: looptraining en fitness-oefeningen.
Getrouwd, kinderen, drukke
baan, actief in de sportver
eniging, sociale verplichtin
gen... En dan ook nog studeren.
Kan best, zeggen ze bij het Re
gionaal Opleidingen Centrum,
afdeling volwassenenonder
wijs, in Goes. Gewoon even een
individueel trajectje uitstippe
len, en dan komt dat diploma er
wel. Vroeg of laat.
Een gewone scholier doet er drie
jaar over. Volwassenen kunnen
het in de helft van die tijd. Maar
ze mogen er ook tot Sint Jutte-
mis mee bezig zijn. Wie het mbo-
diploma administratie wil ha
len, kan dat in Goes op vele ma
nieren. Of je er als boekhouder
of directiesecretaresse mee aan
de slag wil, het maakt niet uit.
Het sleutelwoord is flexibiliteit.
Afstand-onderwij s
Al enkele jaren geldt de Goese
ROC-opleiding als het school
voorbeeld van maatwerk in het
onderwijs. En de opleiding is
niet van plan die voorhoede
functie prijs te geven. Zo wordt
nu naarstig gewerkt aan de ver
volmaking van een website voor
afstand-onderwijs. Cursisten
hoeven straks, als ze dat willen,
niet eens hun huis meer uit. De
communicatie met docenten
loopt dan via de computer. In de
vakpers sprak men onlangs al
over de schoolsite van de
maand.
„Er zijn", zegt afdelingscoördi
nator Anton Bitter, „gigantisch
veel wegen die naar een diploma
leiden. Volg onze dagopleiding,
en na zestien maanden ben je er
mee klaar. Kom 's avonds naar
school, en het kan in twee jaar.
En wanneer je het heel erg druk
hebt? Dan pak je geen drie avon
den, maar neemt je er twee of
één per week, en dan doe je er
drievier j aar of langer over. Wil
je ook eens overdag? Kan even
eens."
Jaarlijks maken zo'n 160 vol
wassenen, afkomstig uit heel
Zeeland, van de mogelijkheden
gebruik. Het is een gemêleerd
gezelschap. Iedere deelnemer
heeft wel weer een andere ach
tergrond. De een komt binnen
met een havo-diploma. De an
der zonder noemenswaardige
vooropleiding, maar wel met
een heleboel werkervaring.
„Dan nemen we instaptoetsen
af. Die kunnen er toe leiden dat
voor bepaalde lesgedeelten vrij
stelling wordt gegeven, of dat
geadviseerd wordt eerst eens
wat extra kennis of vaardighe
den op te doen."
Behalve voor administrateur/-
boekhouder en directiesecreta
riaat kunnen in Goes ook oplei
dingen worden gevolgd voor
commercieel of administratief-
juridisch medewerker. Die zijn
heel wat minder flexibel. Ze
kunnen bijvoorbeeld niet 's a-
vonds worden gevolgd. Af
stand-onderwijs kan dat euvel
wellicht in de toekomst verhel
pen. In ieder geval is de Zeeuwse
sportraad bijzonder geïnteres
seerd. „De vraag is gerezen",
zegt Bitter, „in hoeverre beoefe
naars van topsport nog moge
lijkheden hebben om onderwijs
te volgen. Daar spelen we zeker
op in."
Henk Postma
