De gedaanteverwisseling
van George W. Bush
Onder buren
Een jaar
president
Amnestie
In het diepe gegooid en niet ge
zonken. De Amerikaanse presi
dent George Walker Bush mag
dan een intellectuele laagvlieger
zijn, hij heeft zijn eerste - zware -
test succesvol doorstaan. Maar
ook zijn tweede presidentiële jaar
biedt kopzorgen genoeg: van Irak
tot tussentijdse verkiezingen.
zaterdag 12 januari 2002
foto Steve Schaefer/EPA
iswaar een beetje vanaf, maar het
unilateralisme - het nemen van een
zijdige besluiten - leeft nog steeds in
Washington. Amerika kan zich welis
waar niet meer veroorloven de wereld
buiten te sluiten, maar het oude denk
patroon is nog niet verlaten.
Samenwerking is voor Bush een me
thode om een doel te bereiken, zolang
Ue Aiiiei iXaai it»*; Deiangen Qaauuce
het meest zijn gediend. Bush heeft zijn
plannen om het ABM-verdrag op te
zeggen dooi-gezet. En ondanks de we
reldwijde coalitie hebben de VS de
oorlog in Afghanistan bijna in hun
eentje gevoerd. Verwacht mag wor
den, dat de VS ook de komende tijd
zullen samenwerken waar dat kan en
op eigen houtje zullen opereren waar
dat moet.
Toekomst
Gezien de - bijna - geslaagde operatie
in Afghanistan, zou je verwachten dat
George Bush nu de wind in de rug
heeft. Maar oorlogspopulariteit kan
net zo snel verdwijnen als ze is opge
komen.
De recessie in de VS is hard op weg de
oorlog van de voorpagina's te verdrij
ven. En alhoewel het Amerikaanse
volk tot nu toe de schuld voor de eco
nomische neergang niet bij het Witte
Huis neerlegt, wil Bush voorkomen
dat hij ooit in dezelfde positie terecht
komt als zijn vader. Bush senior won
de oorlog om Koeweit, maar verloor
anderhalf jaar later-in 1992-het pre
sidentschap omdat hij de economie
had verwaarloosd.
De Democraten zijn begonnen met
een campagne tegen Bush, waarbij de
president wordt geprezen voor zijn
oorlogsbeleid, maar bekritiseerd om
zijn binnenlandse prestaties. Vooral
het belastingplan van president Bush,
die het een 'economisch herstelplan'
noemt, moet het ontgelden.
In november zijn er tussentijdse ver
kiezingen. In het verleden verloor de
partij van de-zittende president
meestal bi] die verkiezingen, maar
Bush hoopt dat zijn krediet als opper
bevelhebber en de geslaagde missie in
Afghanistan dat voorkomen. Ook
heeft hij de tegenaanval ingezet op de
Democraten, om te voorkomen dat hij
de prijs moet betalen als economisch
herstel uitblijft.
Bush wacht een moeilijk jaar, met tal
van onzekerheden. Het geweld in Af
ghanistan kan opnieuw oplaaien
waardoor het lijkt alsof de VS het land
weer in wanorde achterlaten. Er kan
een nieuwe terreuraanval worden ge
pleegd, waarop de VS toch niet voor
bereid blijken te zijn. Hij moet de
knoop doorhakken over Irak. Zijn
volgende stap in de oorlog tegen het
terrorisme - waar dan ook - kan uit
monden in een drama. En dan is er
maar één verantwoordelijke: George
W. Bush.
Ans Bouwmans
Ik zit midden in een klaslokaal, luis
ter naar het verhaal van een kind....
en ik realiseer me dat ik de opperbe
velhebber ben en het land net is aan
gevallen." Het is dinsdagochtend 11
september. Adviseur Karl Rove heeft
het nieuws van het tweede vliegtuig
net in zijn oor gefluisterd. Het moet
een surreële ervaring zijn geweest in
het leven van George Walker Bush.
Maar eentje die zorgt voor een kristal
heldere missie. ,,We zijn in oorlog",
zegt hij even later tegen zijn mede
werkers. ,,Dat is waarvoor we betaald
worden, jongens."
In luttele minuten is zijn president
schap getransformeerd. Nog geen
acht maanden staat George Bush aan
het hoofd van het machtigste land ter
wereld. Hij heeft in korte tijd een
naam opgebouwd als een eigenzinni
ge, joviale maar ook wat nonchalante
bestuurder die weinig tot niks weet
van internationale betrekkingen. En
nu is de Republikein in een klap de cri
sismanager van de wereld.
Zijn conduitestaat baart zorgen, met
name in Europa. Ondanks zijn nipte -
en volgens sommigen oneerlijke -
overwinning heeft hij in eigen land de
samenwei'king met de Democraten
niet gezocht. Op het wereldtoneel ver
zet hij zich tegen internationale initi
atieven op het gebied van milieu,
wapens en rechtspraak. En een erg
overtuigd president lijkt hij ook niet
te zijn: in augustus knijpt hij er maar
liefst een maand tussenuit naar zijn
ranch in Crawford, Texas.
Hakkelende start
En nu heeft dit intellectuele lichtge
wicht met zijn zelfvoldane lachje, zijn
Texaanse 'howdy'-vriendelijkheid en
zijn eigengereidheid plots het lot van
de wex-eld in zijn handen. Zal hij deze
complexe taak aankunnen? Na een
hakkelende stax-t - Bush laat zich in
eerste instantie ver-leiden tot een
vlucht door het Amerikaanse lucht-
x-uim voor hij zich realiseex-t dat hij in
het Witte Huis hoort te zijn - blijkt het
allemaal mee te vallen.
Zijn voorliefde voor botte ooxiogsre-
toriek steekt hij niet onder stoelen of
banken. Het 'opjagen, achter-halen en
uit hun holen x-oken' rolt vloeiend van
zijn tong. Maar bij de jacht op Osama
bin Laden gaat hij xxiterst omzichtig te
wex-k. Het komt nu goed uit dat hij de
legeer! én daadwerkelijk luistert naar
zijn adviseurs. Hij beschikt over een
ervaren team buitenlandspecialisten,
van zijn maatje Condoleezza Rice en
de degelijke Dick Cheney tot de gema
tigde oorlogsheld Colin Powell en
ijzervreter Donald Rumsfeld.
De fluistering in het klaslokaal in Flo
rida heeft veel zichtbare gevolgen
voor George Bush. Zijn missie veran
dert: hij is nu oorlogspresident. Zijn
krediet bij het Amerikaanse volk
stijgt met sprongen. In tijden van oor
log schaart een natie zich rondom de
president. De verwachtingen waren
laag, maar Bush brengt het er beter
vanaf dan gedacht en de kritiek op de
president verstomt. De waardering
voor Bush springt na 11 september
George W. Bush; alleen Jacky Kennedy wist meer Amerikanen te inspireren.
meteen omhoog: van 55 tot 86 procent.
En sindsdien is de goedkeuring van
het Amerikaanse volk op hoog niveau
(nu 85 procent) gebleven, zo blijkt uit
peilingen.
Hamburgertent
George Bush is in de VS de meest beju
belde president sinds Gallup in 1948
met meten begon, zegt deze opiniepei
ler. Negenendertig van de honderd
Amerikanen noemen hem eind vorig
jaar als de man die ze het meest be
wonderen. Nog nooit heeft een man zo
hoog gescoord, aldus Gallup. Alleen
Jackie Kennedy wist ooit meer Ame
rikanen te inspireren.
Waar komt die lof vandaan? In de eer
ste plaats: Bush r's de president. Ook al
gaat hij vroeg naar bed en laat hij zich
relaxed filmen in een hamburgertent
in Crawford, hij hééft het voor het
zeggen. Zijn ministersploeg en advi
seurs benadrukken dat maar al te
graag.
Tegelijkertijd heeft de president een
hoge 'buddyfactor'. Hij is een 'gewo
ne' man, iemand waarmee de door
snee Amerikaan zich kan identifice
ren. Hij heeft niet de allure en het
magnetisme van zijn voorganger Bill
Clinton, maar hij komt over als een
sympathieke vent. Hij is iemand met
wie Amerikanen graag van doen heb
ben, en Vladimir Poetin, president
van Rusland, klaarblijkelijk ook.
Hij is een matig spreker, met een be
perkte woordenschat. Maar Amerika
nen houden wel van zijn onomwonden
taal, die recht-door-zee overkomt. Hij
is gelovig, net als veel Amerikanen. En
zijn vrouw Laura - naar wie hij ook
luistert - weet het volk te raken.
De oorlog is verder een stuk beter ver
lopen dan van tevoren gedacht. De
missie is - bijna - geslaagd. De huma
nitaire ramp in Afghanistan en de
volksopstand in de Arabische wereld
zijn uitgebleven. De strategie van
bombarderen, voedseldroppings en
samenwerken met opstandelingen in
Afghanistan zelf heeft gewerkt. En
het allerbelangrijkste: Bush heeft een
wereldwijde coalitie opgebouwd, en
is niet overhaast in zijn eentje Afgha
nistan gaan bombarderen.
De gematigde ingehouden manier-
waarop de oorlog in Afghanistan is
uitgevoerd, heeft Bush in eigen land
veel goodwill opgeleverd onder vrou
wen, minderheden en centrum-Repu
blikeinen, zo hebben partijstrategen
vastgesteld. Critici van Bush zijn ge
troffen door zijn aandacht voor het lot
van Afghaanse vrouwen en zijn her
haalde verzekeringen dat Amerika's
oorlog niet is gericht tegen de Islam.
Heeft de ervaring ook gezorgd voor
een wezenlijke verandering van de
persoon Bush? Zelf vindt hij van niet.
„Veranderd? Vraag het mijn vrouw. Ik
kijk niet veel in de spiegel. Alleen als
ik mijn haar kam. Misschien geeft dit
antwoord: voorheen kwam ik graag
naar mijn ranch, en nu ook", zei hij na
de kerst tijdens een informele pers
conferentie op zijn ranch in Crawford.
Alhoewel hij zich gemakkelijk van de
vraag afmaakt, illustreert het ant
woord ook precies wie George W. Bush
is. Hij maakt geen tijd voor zoektoch
ten naar de ziel, ook niet die van zich
zelf. Hij is geen groot denker, om ge
psychologiseer geeft hij niets. Hij is
praktisch ingesteld: gericht op effec
tief besturen.
Dat geldt ook voor zijn buitenlandpo
litiek. De scherpe kantjes zijn er wel-
Welkom in Crawford, het thuis
van president George W. Bush.
Niemand die het onooglijke plaatsje
passeert, zal het kunnen ontgaan dat
hier een president woont. Nou ja, hier:
de Prairie Chapel Ranch van George
en Laura Bush ligt vele kilometers
verderop.
Een net hernieuwd lint asfalt leidt
langs weilanden naar de streng be
waakte wegblokkade, die de toegang
tot de ranch afsluit. Ergens daarach
ter ligt het huis, waar George graag
'kwaliteitstijd' doorbrengt met zijn
vrouw Laura, een beetje vist in het
aangelegde meertje, hout hakt of wat
over de weidse vlakte rijdt. En na
tuurlijk 's morgens videovergadert
met zijn oorlogsteam, want het werk
houdt niet op
De president houdt van 'spontane' be
zoekjes aan zijn buurtjes in Crawford.
En zijn buren vinden dat geweldig.
,,Ik heb 'm ontmoet toen hij hier was",
zegt Bill Sparkman. Hij is de kapper-
die wereldfaam kreeg met zijn knip
beurten van 5 dollar en zijn kapsalon
uit de jaren veertig. „Een hamburger-
met kaas en uienringen, bestelde hij."
Bill is trots op zijn buurtgenoot. „Ik
ben blij dat hij president is. Elij doet
het geweldig. Waarom? Gewoon, om
dat hij het geweldig doet."
De enkele keren dat Bush te zien was
in Crawford, worden door de dorpe
lingen gekoesterd met foto's en anec
dotes. Over de mannen van de Gehei
me Dienst die van de zomer in net pak
arriveerden, maar al snel hun toe
vlucht namen tot t-shirts vanwege de
verzengende Texaanse hitte. Over de
plenzende regen boven Prairie Chapel
tijdens het bezoek van de Russische
president, die de barbecue volgens
omwonenden in een modderballet
moet hebben veranderd.
Niet iedereen in Crawford is blij met
de toestroom van toeristen, de 'bui
tenstaanders' en het extra werk. Maar
Sparkman vindt het geweldig. Net als
Francine Kiefer, die in de Red Buil -
nu een souvenirshop - met een bordje
'LauraBush koekjes' (chocoladestuk
jes, kokos en pecannoten) rondgaat.
Meestal komt Bush onverwacht aan
zetten, maar als het dorp weet dat hij
door Crawford rijdt, dan staat er een
handvol mensen langs de weg, zegt
Francine. „Om naar hem te wuiven.
Dat hoort erbij. We zijn toch buren."
Ans Bouwmans
AU E R
an Crawford.
foto Ans Bouwmans/GPD
In veel Nederlandse gezinnen is het weer
tijd voor een aangenaam ritueel: „Waar
jgaan we de komende vakantie naartoe?"
Gidsen worden geraadpleegd, prijslijsten
Jvergeleken en in veel gevallen wordt het uit-
■eindelijk toch weer Frankrijk, Volgt ritueel
Inummer twee: „Ja, alles best. Maar je gaat
:niet over Parijs, hè. Alleen al de gedachte
-aan de Périphérique maakt me gek. Laat
|staan datje door een verkeerde afslag in Pa
kijs zelf terecht komt."
'Autorijden in Parijs; voor velen is het de ul-
;tieme nachtmerrie. Maar zo erg is het niet.
Er zijn een paar regels die je in acht moet ne
men, ook al staan ze in geen enkel wetboek
beschreven.
De belangrijkste is dat iedereen voorrang-
heeft en dat het bij twijfelgevallen de auto
met het Franse nummerbord is die voorrang
heeft op de andere voorranggenieter. Bij ze
brapaden geef je gas en stoplichten zijn een
hinderlijke onderbreking van de rit. Alleen
als het niet anders kan, stop je voor rood.
Autorijden in Parijs is niet moeilijk. Inge
wikkeld wordt het pas als je een parkeer
plaats zoekt. Er zijn 145.000 parkeerplaat
sen in de Franse hoofdstad waar je voor
moet betalen. Dat lijkt veel maar het is een
schijntje. Autorijden in Parijs is vaak eerder
het zoeken naar een parkeerplek dan dat je
je van plek Anaar plek B begeeft. Dat maakt
Parijs
voor het rijgedrag niet veel uit want ook bij
het inparkeren geldt de Franse voorrangs
regeling. Tot groot genoegen van passanten
die met een beetje geluk verschillende keren
op een dag gratis genieten van een Festival
of Fools.
Verkeerswethouder Dennis Beaupin gelooft
met de komst van de euro een oplossing voor
het parkeerprobleem te hebben gevonden.
Hij heeft aangekondigd de tarieven voor het
betaald parkeren drastisch te verhogen.
Moest je in de binnenstad voor een kwartier
parkeren nog 15 francs betalen, sinds 1 ja
nuari is dat drie euro. Omgerekend is dat
19,68 francs, een verhoging van zo'n dertig
procent. Parkeren in de overige arrondisse
menten kost twee euro en in de buitenwij
ken 1 euro.
Monsieur Beaupin denkt zo twee vliegen in
een klap te slaan. Hij wil in de toekomst
geen gefriemel meer aan de automaten en
hij denkt met de verhoging het autoverkeer
in de stad te kunnen terugdringen. De maat
regel is vooral bedoeld om forensen ervan te
overtuigen hun auto thuis te laten staan en
zich per openbaar vervoer te laten vervoe
ren. Dat staat voor veel Fransen evenwel ge
lijk aan vloeken in de kerk. Als je een wille
keurige hoofdstedeling vraagt waarom hij
toch zo hardnekkig de auto verkrest boven
het voortreffelijke metronet, kijkt hij je aan
alsof hij met een Marsmannetje praat. Je
laat je toch niet vrijwillig in de metro persen
als je een auto voor de deur hebt staan? Ja
wel, reageert de wethouder, want mensen
met een parkeervergunning voor hun eigen
straat gaan met de komst van de euro min
der betalen. In plaats van de huidige 15
francs per dag zijn zij na 1 januari nog maar-
een halve euro kwijt voor hun vergunning.
Een daling met maar liefst 80 procent. „Ik
wil niemand zijn auto afpakken. Ik wil al
leen dat ze hun auto laten staan en dat ze
met de metro of de bus gaan rijden."
Tot dusver trekt de doorsnee Franse auto
mobilist zich niks aan van al het gedoe rond
zijn parkeergedrag. De laatste weken merkt
de politie dat vrijwel niemand zijn boetes
meer betaalt. Een typisch geval van Franse
burgerlijke ongehoorzaamheid? Nee, niet
ongehoorzaam; wel typisch Frans. Over een
half jaar zijn er namelijk presidentsverkie
zingen en de traditie in dit land wil dat een
nieuwe president alle boetes van het afgelo
pen half jaar kwijtscheldt. Ze moeten alleen
de 5000 francs niet te boven gaan.
Henk Glimmerveen
