Visser
verdient bescherming
Tien Zeeuwse jazzformaties
op podium tijdens JASZ-dag
PZC
Galerie T toont eigenzinnige kunst
16
Foute muziek
die stiekem
toch lekker is
Afscheid
lezers schrijven
kunst cultuur
Grafiek met grens als uitgangspunt
woensdag 9 januari 2002
TERNEUZEN - In het Terneu-
zense jongerencentrum Kalash-
nikov wordt in de nacht van za
terdag 12 op zondag 13 januari
de 'Nacht van de foute muziek'
gehouden. Organisator Leo van
de Velde draait die nacht mu
ziek die hij als 14-, 15- jarige
metalliefhebber afgrijselijk be
hoorde te vinden 'maar stiekem
toch wel lekker vond'.
Axelaar Van de Velde heeft een
lijstje van 139 nummers opge
steld. Op de eerste plaats staat
Your Song van Elton John, op
139 Mighty Quinn van Manfred
Mann's Earth Band. „Die num
mers mag ik nu als 40-jarige
best graag horen, maar als pu
ber kon je dat niet hardop zeg
gen. De titel 'Nacht van de foute
muziek' moet je ook niet al te
nauw nemen. Het klinkt ge
woon lekker. In het lijstje staan
ook Nederlandse nummers als
Zoek je zelf van Koot en Bie en
We zullen doorgaan van Ramses
Shaffy. Of we alle nummers van
de lijst draaien, hangt gewoon
een beetje van de stemming van
het publiek af."
De nacht van de foute muziek
begint zondagmorgen om 1.00
uur. Bezoekers kunnen vanaf
15.00 uur tot 21.00 uur al in Ka-
lashnikov terecht voor het be
kijken van een tentoonstelling
van Atelier Van de Velde. Leo
van de Velde is in de eerste
plaats kunstenaar. Hij gebruikt
vooral waardeloos materiaal
voor zijn kunstwerken. Zo
maakt hij sculpturen en collages
van restmateriaal, beschildert
hij oude elpeehoezen en veran
dert hij oude kerstkaarten in
nieuwe kunstzinnige werkjes.
Daarnaast houdt Van de Velde
zich ook bezig met beeld- en ge
luidsprojecten. „Ik weet nog
niet precies wat er zaterdag te
zien zal zijn. Mensen moeten
maar komen kijken."
Optredens
Na sluiting van de expositie om
21.00 uur zijn er optredens van
de LJ Karma Road Show, een
muziekproject waarbij Van de
Velde opnieuw betrokken is. Hij
betreedt het podium als Aman
da man en neemt een aantal
'Friends' mee. Ook de zangeres
sen Eye Be en Linprocess treden
op. De voorstellingen duren tot
de aanvang van de 'nacht van de
foute muziek'.
Dick Langstraat (rechts) in 1999: de strijd om een 'ziekmakende' mosselreclame is gewonnen. „Prima actie was dat."
foto Jos van Leeuwen
door Harmen van der Werf
Zijn naambordje bij de toegang tot
zijn werkkamer is al vervangen.
Dick Langstraat ziet het als hij er langs
loopt. Hij tikt erop. „Zie je, ik ben al
weg." Weg, na ruim vijftien jaar voor
zitterschap van het Productschap Vis in
Rijswijk. „Bij het opruimen van al mijn
spullen kreeg ik wel even een brok in de
keel. Maar ik wilde het zelf. Na vijftien
jaar is een verse blik welkom."
Langstraat is 58 jaar. Hij stopt niet. Hij
gaat in deeltijd in Brussel werken voor,
jawel - het Productschap Vis, als advi
seur. Zelf heeft hij het vaak aangekaart.
De Nederlandse visserij moet meer lob
byen in Brussel. Dat gaat hij doen.
„Niet vanuit een eng nationaal belang.
Dat is niet goed. Dat gebeurt in de Eu
ropese Unie al te veel. Vooral Spanjaar
den, Schotten en Ieren hebben daar een
handje van. Vissers en de visstand zijn
daarmee niet gediend."
Dat bleek eind vorig jaar nog. Hoewel
de kabeljauw er in de Noordzee slecht
voorstaat, ging het quotum voor kabel
jauw omhoog. Meteen paar procent, om
Schotland te helpen. „Het zou beter
zijn als die landenquota verdwijnen",
zegt Langstraat. „Nu vieren de natio
nale belangen hoogtij. Dat is afgelopen,
als visquota per groepen vissers of vis-
bedrijven worden verdeeld. Met het
recht vrij te handelen in die quota."
Principieel
Langstraat erkent dat zo'n systeem niet
slecht zou uitpakken voor met name de
kapitaalkrachtige Nederlandse vissers
en ook de Spaanse. „Dat is zo, maar
principieel klopt het nu niet. De Euro
pese Unie staat voor vrij verkeer van
goederen en kapitaal. Ook de visquota
horen daaronder te vallen."
Of hij de strijd zal winnen? Tot nu toe
zijn alleen Nederland en Spanje voor de
ingrijpende wijziging. „Wat niet is, kan
komen."
Als geen ander weet Langstraat dat vis
serij bestuurder zijn een kwestie is van
lange adem. Als student sociale weten
schappen kwam de domineeszoon voor
't eerst in aanraking met visserijlangs
een omweg. Hij studeerde niet-wester-
se sociologie in Utrecht, met als specia
lisatie Indonesië. Hij was vooi-bestemd
daai'heen te gaan. Maar een Indonesi
sche gasthoogleraar kwam naar
Utrecht, met als opdracht: de sociale
veranderingen in voormalige Zuider-
zee-vissersplaatsen in kaai~t brengen.
Langstraat werd zijn assistent en stu-
deei'de in 1967 af op Urk. „Dat was een
verrukkelijke tijd, de tijd van de vrije
vissei'ijIk ben meegevaren met de Urk
243. Fascinerend. Wat elke trek weer
zou opleveren aan vis. En de gedreven-
heid van die vissers. Ze hadden een keer
dertig uur gewerkt, één uur op, één uur
af. Toen ze gingen slapen, moest ik op de
bi'ug gaan staan. 'Zie je die kotter daar
liggen', zei de schipper, 'als die weer
gaat vissen, moet je ons wakker ma
ken'. Dat was de concurrent."
Een half jaartje zat Langstraat na zijn
afstuderen bij een vestiging van Philips
als waarnemend hoofd sociale zaken.
Tot bestuurslid Klaas Hoekstra van het
Visserij schap hem belde. „Ik had hem
geïnterviewd voor mijn studie. Qf ik bij
het Visserijschap wilde komen, als de
rechterhand van Boelmans Kranen
burg, een man die zich sterk heeft ge
maakt voor een open Oosterschelde."
Als vanzelf klom Langstraat op, van
beleidsmedewerker, secretaris tot uit
eindelijk voorzitter van het Product
schap Vis in 1981. In al die functies
heeft hij de visserij zien veranderen.
Van vrije visserij is al lang geen sprake
meer. Vissers weten zich beperkt door
visquota, een systeem dat zij eindjaren
tachtig na stevige problemen pas echt
hebben geaccepteerd.
Bedreigingen
Langstraat realiseert zich dat er nog
meer op devissei's afkomt. Er zijn volop
bedreigingen. Plij noemt de Tweede
Maasvlakte, verlies aan visgronden
door bouw van windparken in zee, het
mogelijk aanwijzen van natuurreser
vaten in zee. „Bij zulke plannen wordt
er blijkbaar vanuit gegaan: die vissers
verdwijnen wel automatisch. Alsof zij
geen rechten hebben. Het wordt tijd
voor beschermende maatregelen voor
vissers."
Met zorg kijkt hij ook naar 'vreemde'
ontwikkelingen in de Noordzee. Er ko
men meer (inkt)vissoorten die in war
mer zeewater thuishoren, terwijl een
'koudwatervis' als de kabeljauw ach
teruitgaat. „Ik heb dat in Brussel aan
gekaart. Niet alleen visserij beïnvloedt
de visstand. Temperatuur, stroming,
vertroebeling van het water, dat speelt
ook allemaal mee. Maar Europa zegt
geen geld te hebben voor een Nooi'dzee-
onderzoek. En er gaan honderden mil
joenen euro's naar Spaanse vissers..."
Vandaag neemt Langstraat officieel af
scheid. Hij wil naast zijn Europese
werk 'een ludiek boek' schrijven over
dé Hollandse vis bij uitstek, de haring,
en een kindei'boek. „Als ik een uitgever
vind."
Zijn opvolger is bekend. Zijn naam
staat op het bordje dat Langstraat aan
tikte: P. J. H. M. Loonen. Hij heeft ziin
sporen verdiend in de zuivelsector, on
der meer bij Campina.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Predikant
Afgelopen tijd heeft men in deze
krant kennis kunnen nemen van
een rechtszaak tegen een predi
kant uit 's-Grevenpolder we
gens seksueel misbx-uik in een
pastorale relatie. Enkele reac
ties hierop in deze krant veront
rusten mij. Zo zou de predikant
onschuldig zijn, omdat het een
predikant is en werd deze zaak
vergelijkbaar geacht met de si
tuatie waarin Jezus Christus
zich bijna 2000 jaar geleden be
vond (PZC 22-11-2001). En als
de predikant dan schuldig be
vonden wox'dt, worden Justitie
en de x-echtbank simpelweg als
onbekwaam bestempeld (PZC
28-12-2001). Veel plegers van
seksueel misbruik gaan echter
vrijuit bij gebrek aan bewijs. De
meeste slachtoffers brengen het
niet eens in de openbaai'heid uit
angst niet geloofd te worden of
uit angst voor nog meer ellende.
Het is belangrijk dat dit sooxi:
zaken niet in de doofpot ver
dwijnen. Niet alleen vanwege
het slachtoffer, maar ook met
het oog op het voorkomen van
toekomstig seksueel misbruik.
Niels Grent
Uilenstede 132
Amstelveen
discussie gesloten
NS III
In de PZC van zaterdag 5 janua
ri verscheen een uitvoerig arti
kel over de Nederlandse Spoor
wegen: 'Dood spoor' met de
nadere aanduiding: 'De NS is
psychisch ernstig ziek'. Het is
niet mijn taak NS te genezen,
dat moet de nieuwe leiding
doen. En ik wens haar daarbij
Jobs geduld en Salomo's wijs
heid. Er is echter wel één voor
stel dat ik zou willen doen:
luister niet alleen naar het per
soneel maar ook naar de reizi-
gex-s: in een bepaald opzicht zijn
ook zij deskundig, hebben ook
zij een mening op ervaring ge
baseerd. Ik wil dit voorstel in
een Zeeuws verband plaatsen.
Het gaat mij om de ongelofelijke
domheid waaxvan de NS-direc-
tie vorig jaar blijk gaf, toen zij
bekend maakte dat de loketten
in Vlissingen en Goes dicht zou
den gaan. De reizigers die daar
anders aan een loket reisdocu-
menten, inlichtingen, hulp op
allerlei gebied van vi'iendelijke
beambten konden krijgen, zul
len het in 2003 met een soort
NS-EHBO-post moeten stellen:
Kunnen de verantwoordelijke
bestuurdei's van gemeente en
provincie de strijdbijl niet op
graven en met ax-gumenten de
nieuwe directie er toe brengen
de sluiting niet door te laten
gaan? In de Zeeuwse gemeenten
en in de Provinciale Staten zit
ten toch door de Zeeuwse bevol
king gekozen bestuurdei's, men
sen die geroepen zijn het welzijn
van de bui'gers te bevoi'deren.
A. P. Cornet
Jasmijnstraat 1
Goes
Overleg over
plantsoen met
naam Maxima
ZONNEMAIRE - De
dorpsraad van Zonne-
nxaii-e moet het plan voor
het Maximaplantsoen, de
Willem Alexanderweg en
Christinastraat eerst aan
de dorpsbewoners voor
leggen voordat het college
een definitief besluit
neemt over deze nieuwe
straatnamen.
De namen voor de uitbrei
ding van Zonnemaire zijn
geopperd door het dorps-
readbestuur en in decem
ber al besproken in de
commissie straatnaamge-
ving. Hoewel het Maxi
maplantsoen op enige kri
tiek stuitte, adviseerde de
meerderheid van de frac
ties positief. Naar ver
wachting zal het dorps-
raadbestuur deze maand
nog met de bewonei's
overleggen, waarna de ge
meente de knoop zal door
hakken.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Zeeuwse
JASZ-dag valt dit jaar op de hu
welijksdag van prins Willem-
Alexander en Maxima. Op 2 fe
bruari treden in de Stads
schouwburg in Middelburg tien
Zeeuwse jazzgroepen aan, ter
wijl 's avonds bovendien een
doorlopende jamsessie plaats
vindt waaraan iedereen mag
meedoen die een aardige 'blue
note' kan spelen of zingen.
Begin jaren tachtig is de de Jazz
Activiteiten Stichting Zeeland
begonnen met de jaai'lijkse
jazzdag. Nog steeds is lxet de be
doeling een podium te bieden
aan Zeeuwse jazz- en bluesmu
sici. Daai'in ondei'scheidt de
JASZ-dag zich van het Zeeuwse
Jazzfestival, waai-voor ook ar
tiesten van buiten de pi'ovincie
worden uitgenodigd. Diende bij
de eerste edities nog te worden
gezocht naar acts om het pro-
gramma te vullen, tegenwoox*-
dig moet een selectie worden
gemaakt uit beschikbare jazz-
ox-kesten. Volgens de JASZ is
dat te danken aan het werk van
jazzclubs in Temeuzen en Mid-
delbui'g.
Tijdens de komende editie tre
den tien bands aan op drie ver-
schillende podia. De oi'ganisatie
heeft ernaar gestx-eefd zoveel
mogelijk verschillende stijlen
van jazz en blues aan bod te la
ten komen. De Zeeuws-Vlaamse
Westerschelde Big Band opent 's
middags het programma in de
foyer van de Stadsschouwburg.
Eigenlijk gaat het om een grens
overschrijdend oi'kest, want be
halve Zeeuws-Vlaamse musici
maken er ook Vlamingen deel
van uit. Grote voorbeelden van
de big band zijn de orkesten van
Duke Ellington en Count Basie.
Dies le Due
Na de Westerschelde Big Band
volgt in de foyer het workshop-
oi'kest De Doorbx'aak van com
ponist en musicus Dies le Due.
Op het repertoire staan wei'ken
van Frank Zappa, John Lurie,
Frans Vermeerssen, Kazetoki
Umezu en Le Due zelf. Na een
pauze rond etenstijd is in de foy
er de beurt aan het kwartet Plus
Four, dat lichtvoetige swing
bi'engt. De Scaldis Jazzband
vertolkt jazz uit de jaren twin
tig, swingende dixieland uit
New Orleans, waarop prima
kan worden gedanst. De Ter-
neuzense Flying Dixies sluiten
het programma in de foyer af.
Ook zij spelen dixieland.
In de bolwerkzaal staan vanaf
20.00 uur drie groepen gepland.
Het Kwartet speelt saxofoon-
muziek van onder andei'en
Gershwin, Rachmaninov, Bar-
tók en Mingus. Een mix dus van
jazz en (modex-n) klassiek. Jaz-
zebel bestaat uit zangei'es Syl
via Klein en vier muzikanten.
De groep heeft een repertoire
van voornamelijk jazzstan-
dards, die een eigen intei"preta-
tie meekrijgen. Het Trio Fred
Flohr, genoemd naar de gitarist
dragen geleverd aan het door
Hector geïnitieerde px-oject
'Kunst aan de kaaien". En op
het ogenblik loopt een dubbel
expositie van schilder Sebasti-
aan Spit, met zowel werk in
GHL als in Galerie T. Hector:
„Bij de voorbereiding van die
expositie zijn we op het idee ge
komen dat zij hier iets kunnen
doen."
Bij uitzondering heeft Hector de
inrichting helemaal uit handen
gegeven. De vijf kunstenaars
hebben in het keldergewelf een
rustige, bijna verstilde tentoon
stelling ingericht. Het meeste
werk komt van De Valk. Hij
toont schildei'ijen, foto's, mono
prints en (boven in de etalage)
een tekening op carbon: pox-tret
van Mai'cel Duchamp. „Dat is
een moeilijk werk en kwetsbaar
in het makenwant één fout en je
kunt overnieuw beginnen", legt
Hector uit. „Staat het er een
maal op, dan is het resultaat
heel duurzaam. Zo'n gegeven,
en het zoeken naar nieuwe vor
men dat eruit spreekt, is iets wat
me inneemt voor de kunste
naars van de MAS."
Van Jean zijn in Galerie T foto's
te zien, Van Spreng toont kleine
aquai'ellen, Vandevliet twee
grote schilderijen en De Nennie
een vierluik van computerfo-
to's. Hector: „Dooi'dat het een
gi'oepsexpositie is, winnen de
wei'ken aan kracht. Zou de hele
i'uimte volhangen met werk van
één kunstenaar dan zouden de
afzonderlijke werken misschien
minder indruk maken."
Expositie: Kunstenaars van de MAS
in Galerie T in Middelburg, t/m 26
januari, do-za van 11-16 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
UDEN - De Nieuwe Brabantse
Kunststichting (NBKS) en het
Ministerie van de Vlaamse Ge
meenschap organiseren voor de
derde keer een expositie onder
de titel Grafiek op de grens. Za
terdag begint in de Pronkkamer
in Uden een tentoonstelling met
grafische kunst van zestien
kunstenaars uit Zuid-Neder
land, Vlaanderen en Noordrijn-
Westfalen. De enige Zeeuwse
deelnemer is Piet Dieleman uit
Middelburg.
Eerdere edities van Grafiek op
de grens waren te zien in 1997 en
1999. Toen was de deelname aan
de projecten beperkt tot Neder
land en Vlaanderen, voor de
dei'de editie zijn ook Duitse
kunstenaai's uitgenodigd. De ti
tel van de expositie heeft een
dubbele betekenis. Niet alleen
gaat het om een samenwei-
kingsvex'band van kunstenaai's
in grensstreken, zij hebben ook
geprobeerd het begrip 'grens' in
beeld te brengen.
In februari hebben vijftien kun
stenaars in het Frans Masereel-
centrum in het Belgische Kas-
tei'lee aan hun grafische
ontwerpen gewei'kt. Ze inspi
reerden zich allemaal op een
videofilm die de Belgische gra
ficus en videokunstenaar' Chris-
tophe Meul speciaal voor deze
gelegenheid had gemaakt: een
road movie met als belangrijk
ste motief de witte verkeerslij-
nen op een weg. Iedere kunste
naar is daar op eigen wijze mee
omgeggaan.
Komende zatei'dag om 16.00
uur opent cultuurgedeputeer
de Roel Augustijn van de pro
vincie Noord-Brabant de ten
toonstelling. Dii'ecteur Jos Wil-
bi'ink van de NBKS verzorgt een.
inleiding.
De expositie duurt tot en met 10
maart en is geopend woe t/m vri van
14.00-17.30 en za en zo van 13.00-
16.30 uur.
die ook deel uitmaakt van Jaz-
zebel, sluit in deBolwerkzaal de
rij. Na'ast eigen composities, ge
wijd aan de jazzgitaristen Wes
Montgomery en Emily Remler,
speelt ook dit trio standards.
Blues
De band Jazzebel brengt eigen interpretaties van jazzstandards.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Middel
burgse expositieruimte GHL,
gevestigd in het gebouw Geloof
Hoop Liefde van de Middel
burgse Atelierstichting (MAS),
is een plek waar eigenzinnige
kunstenaars hun werk kunnen
presenteren. Ook de kunste
naars van de MAS zijn eigenzin
nig, zowel in hun werk als in de
ideeën eromheen. Dat betekent
dat de doorsnee galerie hun
werk zelden toont.
De Middelburgse Galerie T
maakt daar deze maand een uit
zondering op. De kelderruimte
is geheel afgestaan aan vijf kun
stenaars van de MAS: Barbara
Jean, Ramon de Nennie, Anne-
Marie van Spreng, Kees de Valk
en Harry Vandevliet. „Hun
mentaliteit spreekt me aan",
zegt galeriehoudster Lia Hec-
tor. „Ze staan zelf zo open voor
anderen dat ik vind dat anderen
dat ook moeten zijn voor hen. Ik
denk dat in mijn galerie ander
publiek komt dan in GHL. Ik
ver-tel de mensen over de MAS
en verwijs ze door. Maar het
werkt ook andersom, want tij
dens de opening zag ik hier in
eens mensen die anders nooit
komen. Dat was publiek van
GHL."
De contacten tussen de MAS en
Galerie T bestaan al langer. Zo
hebben enkele kunstenaars bij-
De molenwaterzaal staat tij
dens de JASZ-dag in het teken
van de blues. Nadat de bekende
band Champagne Chai'lie daar
zijn mix van Amerikaanse
rootsmuziek heeft laten horen,
brengen de Kings of Cool een
naar verwachting energieke en
swingende bluesset. Ongetwij
feld woi'den nummers gespeeld
van de vorig jaar verschenen cd
4 beloiv zero die is opgenomen in
de Amsterdamse Yland Studio.
Vanaf 20.00 uur kan in het bene-
denrestaurant woi'den deelge
nomen aan een jamsessie met
pianist Menno Radema, bassist
Leo van der Toorn en drummer
Gerrit Kooger.
De JASZ-dag begint om 15.30
uur en duurt tot 1.30 uur.
Vijf kunstenaars van de Middelburgse Atelierstichting hebben in de kelder een rustige expositie ingericht. foto Lex de Meester