Nederland pint massaal euro's
PZC
/3-5°°'"
Bypassoperatie kan
met gesloten borstkas
Leider Efraïm
legt wegblijven
van Jezus uit
KEUKENMAXX
DOET NOG EVEN
OF HET 2001 IS
ii
«enmaxx
Volendam herdenkt slachtoffers cafébrand
Protesten tegen komst
radicale politicus
naar Turks congres
Rotterdam passeert
Amsterdam ruim
met aantal moorden
Banken houden geldautomaten met enige moeite gevuld
Recordaantal nieuwjaarsduikers in Scheveningen
Geen muziekestafette voor Maxima
Zoektocht naar automobilist
Cohen wil optredende overheid
Meer mobiele nieuwjaarswensen
Superprijs valt in Gelderland
Radio Caroline
keert terug
woensdag 2 januari 2002
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Nederlanders
hebben gisteren in drommen
voor de geldautomaten gestaan
om eurobiljetten in ontvangst te
nemen. Gisteravond hadden
ruim twee miljoen mensen het
nieuwe geld uit de muur ge
haald. Veel huishoudens be
schikten zo al op de eerste dag
van de introductie van de biljet
ten over papieren euro's.
De snelheid waarmee de euro in
de portemonnee komt, is groter
dan verwacht. De banken had
den gisteren enige moeite de
voorraad eurobiljetten in hun
geldautomaten in de muur op
peil te houden. Opvallend vaak
bleken automaten grote coupu
res van 50 euro te leveren en niet
kleine coupures van 5, 10 en 20
euro, zoals was afgesproken.
MKB Nederland toont zich
hierover ontsteld. Winkeliers
vrezen de komende dagen te
weinig wisselgeld te hebben, als
klanten met biljetten van 50 eu
ro willen betalen. Els Prins, eu
ro-coördinator van MKB Ne
derland: „Als mensen met te
groot geld boodschappen gaan
doen, dan ontstaat bij de win
kels natuurlijk een groot tekort
aan kleingeld. Afgesproken was
dan ook dat er ruim voldoende
biljetten van 5 euro in de auto
maten zouden zitten!
Minister Zalm van Financiën
wimpelde die kritiek af door er
op te wijzen dat veel Nederlan
ders dankzij het gratis eurokit je
en de consumentenzakjes (ter
waarde van 25 gulden) al over
euromunten beschikken.
Stortvloed
President Wellink van De Ne-
derlandsche Bank toonde zich
bezorgder over de stortvloed
oude guldenmunten die nu re
tour banken gaat. De banken
zullen grote moeite hebben die
munten te sorteren. „We moeten
voorkomen dat het systeem
overbelast raakt. Ik roep de
mensen op hun oude muntgeld
pas in februari of maait naar de
bank te brengen, niet eerder",
aldus Wellink.
Zalm en Wellink spraken gister
middag in Maastricht, de 'ge
boorteplaats' van de euro, van
'een groot succes'. Volgens Wel
link is Nederland zelfs de kam
pioen van Europa bij het invoe
ren van de nieuwe munt. De
bankpresident hoopt dat in ons
land binnen tien dagen drie
kwart van alle geldhandelingen
in euro's verloopt. „En ik denk
dat dit gaat lukken."
Zalm toonde zich zo mogelijk
nog opgetogener. „Alleen in
mijn fantasie kan er nog iets
misgaan." Enkele banken, de
SNS en de Postbank, hadden
gisterochtend vroeg startpro
blemen met hun geldautoma
ten, maar verder deden zich
geen problemen voor. De meeste
van de 6200 geldautomaten in
ons land gingen overigens pas in
de loop van nieuwjaarsdag eu
robiljetten leveren.
De vraag naar euro's was zo
groot, dat de geldautomaten
voortdurend moesten worden
bijgevuld. Bij het vullen van au
tomaten op verlaten plekken,
zoals in winkelcentra, werd
geen enkel risico genomen. De
geldtransportauto's waren al
tijd vergezeld van een politie
wagen. „Omdat op nieuwjaars
dag winkelcentra verlaten zijn,
is het risico op een overval veel
groter dan normaal", verklaar
de politiewoordvoerder Cees
den Bakker. Over het hele land
werden daarom vierduizend ex
tra agenten ingezet. Er werden
geen incidenten gemeld.
Volgens Wellink kost de invoe
ring van de euro de Nederlandse
samenleving 'zo'n tien miljard
gulden'. Hij sprak de verwach
ting uit dat die in vier jaar zullen
worden terugverdiend. GPD
DEN HAAG - Om het nieuwe jaar in te luiden hebben
ongeveer tienduizend mensen gisteren rond het mid
daguur vanaf het Scheveningse strand een duik geno
men in de koude golven van de Noordzee. Het water had
een temperatuur van vier graden, de lucht van twee gra
den.
De organisatie en de politie zijn samen op dit record
aantal deelnemers uitgekomen. Het was zo druk dat de
organisatie ruim een uur na de start van de eerste zwem
mers nog niet klaar was met tellen.
Na een korte warming-up stormden de deelnemers het
water in. Eenmaal terug aan land kregen de zwemmers
een kop hete snert om weer een beetje op te warmen. In
een grote tent konden zij zich afdrogen en kleren aan
trekken. Uiteindelijk duurde het ruim een uur voordat
iedereen aan de beurt was geweest. Vorig jaar deden on
geveer 7500 mensen mee aan de traditionele nieuw
jaarsduik. foto Ed Oudenaarden/ANP
AMSTERDAM - De muzikale estafette die muziekkorpsen en
koren uit iedere provincie zouden brengen bij het huwelijk
van kroonprins Willem-Alexander en zijn verloofde Maxima,
gaat niet door. Het was de bedoeling dat op de feestdag vanuit
elk provinciehuis beurtelings een couplet van een speciale
trouwcompositie zou klinken. Het Nationaal Oranje Comité
schrapt dit onderdeel omdat de muzikanten en zangers het
Oranjehuwelijk liever thuis op de tv volgen. GPD
UTRECHT - De politie heeft gisterochtendna ruim twee uur
zoeken een automobilist gevonden die tegen half negen op
knooppunt Lunetten bij Utrecht van de weg was geraakt. De
wagen van de 38-jarige man uit Lopik had een boom geraakt
en was over de kop geslagen. De bestuurder kwam zodanig
bekneld te zitten dat hij zijn wagen niet meer kon verlaten.
Ook was hij niet opgemerkt door andere weggebruikers.
De man waarschuwde met zijn mobiele telefoon de politie,
maar kon niet precies aangeven waar hij zich bevond. De poli
tie van Utrecht en het KLPD startten vervolgens een zoek
tocht, waarbij tien politiewagens en een helikopter werden
ingezet. Het slachtoffer is met een dubbele beenbreuk en on-
derkoelingsverschijnselen overgebracht naar het Universi
tair Medisch Centrum in Utrecht. ANP
AMSTERDAM - De Amsterdamse burgemeester J. Cohen
heeft gisteravond in zijn nieuwjaarspeech een pleidooi ge
houden voor de optredende overheid. Het Rijk en de gemeente
Amsterdam moeten na de verkiezingen meer geld uittrekken
voor veiligheid, stelde de burgemeester.
„Als een op de vier Amsterdammers jaarlijks slachtoffer
wordt van een misdrij f - en dan rekenen we fietsendiefstal nog
niet mee - dan is het duidelijk dat dit anders moet", zei Cohen.
Hij stelde verder dat moskeeën, tempels, kerken en synagogen
belangrijk zijn om de dialoog aan te gaan. Die is nodig, omdat
Cohen na de aanslagen op de VS op 11 september is gebleken
dat er ook in Amsterdam mensen wonen die de westerse nor
men en waarden niet delen. ANP
RIJSWIJK - Nederlanders hebben tijdens de jaarwisseling
massaal de mobiele telefoon gebruikt om familie, vrienden en
andere relaties het beste te wensen voor het nieuwe jaar.
Libertel-Vodafone, de tweede mobiele operator in Neder
land, telde in totaal 4,2 miljoen SMS-berichten op oudejaars
dag en nieuwjaarsdag (tot het middaguur). Dat is een stijging
van 8 procent vergeleken met een jaar geleden. Marktleider
KPN Mobile registreerde 6 miljoen SMS-berichten.
Ook het aantal gesprekken van mobiel naar vast en omge
keerd nam een hoge vlucht. KPN telde er 2,5 miljoen in de eer
ste vier uren van het nieuwe jaar. Dat is een stijging van 25
procent. Libertel-Vodafone komt op 2,1 miljoen gesprekken
in het eerste uur van 2002. Dat is 35 maal hoger dan gemiddeld
rond dat tijdstip. ANP
DEN HAAG - De superprijs van 10 miljoen euro (22 miljoen
gulden) van de Oudejaarsloterij is maandagavond gevallen in
Gelderland. Het is de grootste prijs uit de Nederlandse ge
schiedenis.
De Nederlandse Staatsloterij keert het geld nettto uit. De
prijswinnaar blijft anoniem. De hoogste prijs die tot nu toe
was uitgereikt in Nederland was 8,4 miljoen euro (18,5 mil
joen gulden). ANP
van onze redactie binnenland
HEINENOORD - Het omstre
den religieuze Efraïm Genoot
schap vindt het vreselijk dat Je
zus nog niet is teruggekomen om
zijn trouwe volgelingen op te
halen. De leider ervan, de 'pro
feet Elia', had dat wel voor
speld. Maar volgens hem
hebben ongehoorzame, zoge
naamde gelovigen Gods plan
nen gedwarsboomd.
Dat schrijft de profeet, alias H.
van Geene, in een artikel dat
nieuwjaarsdag op zijn website
is geplaatst. Op grond van bere
keningen had hij beweerd dat
eind 2001 'de bruid', dat sym
bool staat voor christenen die
radicaal voor Jezus hebben ge
kozen, opgenomen zou worden.
Maar dat zou pas mogelijk zijn
als de bruid voltallig en geheel
klaar is voor de opname.
Als aan een van die voorwaar
den niet is voldaan, 'zal ook de
opname van de bruid niet op de
tijd geschieden die God Zich
had gesteld', schrijft de profeet,
die gisteren niet voor commen
taar bereikbaar was. Hij wijt
het uitblijven van 'de Bruide
gom' aan de leugens over het
Efraïm Genootschap, die be
paalde christenen volgens hem
expres hebben verzonnen. Eind
oktober ontstond commotie
rond het Efraïm Genootschap in
Heinenoord. Twee gezinnen uit
Borne hielden hun kinderen
enige tijd thuis van school, om
dat ze naar een evangelisatie
bijeenkomst in Duitsland wil
den. Het Openbaar Ministerie
en de Raad voor de Kinderbe
scherming stelden een onder
zoek in naar de gang van zaken
in het genootschap. De uitkom
sten daarvan zijn nog niet be
kend.
Elia vindt het 'vreselijk' voor
Jezus en voor hen die alles voor
hem hebben overgehad dat de
opname niet heeft kunnen
plaatsvinden. Hij hoopt dat ve
len alsnog tot inzicht komen zo
dat ze 'eeuwig het allerheerlijk
ste' zullen bereiken.
Veel christenen zullen echter
niets van de openbaringen en
geheimenissen van God begrij
pen, verwacht de profeet. Dat
komt volgens hem, omdat zij
hebben toegelaten dat Neder
land is verworden tot het 'toon
aangevende land in de dingen
die God absolute gruwelen
vindt'. Nederland verandert
volgens Elia als een van de beste
'christenlanden' in een land van
de grote tegenstander van God,
een islamitisch land. ANP
(Advertentie)
DIT AANBOD IS GELDIG T/M
ZONDAG 6 jANUARI 2002
henk
Eindejaarsgesci
extra korting
Mg las Champagne Bi
toost ik graag j
met u op een I
fantastisch
en culinair
nieuw jaar"
honderd en één keukens, duizend en één Ideeën
ETTEN-LEUR, Lokkerdreef 33, Tel. 076-5017151
Tijdens de herdenkingsdienst in sporthal Opperdam heeft een van de jongeren zich afgezonderd.
foto Olaf Kraak/ANP
HARLINGEN - De Britse pop
zender Radio Caroline is vanaf
eind januari in een deel van Ne
derland op de kabel te beluiste
ren. De voormalige radiopiraat
keert daarmee, na een afwezig
heid sinds 1990, terug op de Ne
derlandse radio.
Radio Caroline opent op 26 ja
nuari haar vestiging in Harlin-
gen (Friesland). De program
ma's zijn te ontvangen in
Friesland, Groningen, Drenthe
en Twente.
Vanuit de studio in Harlingen
worden de Engelstalige pro
gramma's aangevuld met Ne
derlandse producties. Eerder in
de Caroline-historie was ook al
sprake van Nederlandstalige
uitzendingen. In de jarenzeven-
tig vulde het Vlaamse Mi Amigo
zendtijd, in de jaren tachtig Ra
dio Monique. ANP
van onze redactie binnenland
VOLENDAM - Zo'n duizend
Volendammers, voornamelijk
jongeren, hebben gistermiddag
in sporthal Opperdam een her
denkingsbijeenkomst voor de
slachtoffers van de cafébrand in
Volendam bezocht.
Tijdens de bijeenkomst werd
muziek afgewisseld met toe
spraken van nabestaanden. Ter
afsluiting werden veertien dui
ven losgelaten, een voor elk om
gekomen brandslachtoffer.
Een jaar geleden woedde, een
korte, maar hevige brand in café
De Hemel. Veertien jongeren
overleden, honderden raakten
gewond. Voor Volendam brak
het moeilijkste jaar uit haar ge
schiedenis aan. „Een jaar vol
machteloosheid, intens verdriet
en woede", zoals de organisatie
van de bijeenkomst het afgelo
pen jaar omschreef. De foto's
van de jongeren die ten gevolge
van de brand om het leven kwa
men hingen aan vier zuilen
naast het podium in de sporthal.
Ei-voor stonden brandende
kaarsen.
Op het podium werden door de
lokale bands Brown Leg, Mille
nium Proof én Broken Chair
nummers ten gehore gebracht,
die op een of andere manier een
relatie hebben met de ramp. Zo-
van onze redactie binnenland
UTRECHT - In het Universitair
Medisch Centrum Utrecht
(UMC Utrecht) is voor de eerste
keer in Nederland een bypass
operatie met gesloten borstkas
uitgevoerd. Dat meldt Scan, een
acht keer per jaar verschijnende
uitgave van het UMC.
De afdeling Experimentele Car
diologie testte de operatie zorg
vuldig met de oefenrobot in het
laboratorium. Daarna opereer
den chirurgen en medewerkers
van het Hart Long Centrum
Utrecht in samenwerking met
hartcentra in Frankfurt en
Dresden met succes de eerste
patiënt.
De bypassopèratie met gesloten
borstkas is nu voor meer patiën
ten bereikbaar geworden. Voor
galblaasoperaties wordt de ope
ratierobot al gebruikt en vorige
week meldde het UMC Utrecht
dat met behulp van robotchi-
rurgie de eerste tumornier was
verwijderd.
Octupus
Het was al eerder mogelijk te
opereren op het kloppend hart
door de uitvinding van de Octo
pus, een instrument met twee
pootjes die zich aan het hart vast
zuigen. Terwijl het hart normaal
blijft kloppen, ligt tussen die
tentakels een plekje van het hart
zo stil, dat de hartchirurg er een
bypass op de kransslagader kan
hechten.
Bij zo'n Octopus-operatie moet
het borstbeen worden doorge
zaagd om goed bij het hart te
kunnen komen. Ook dit is nu
niet altijd meer nodig. Een gaat
je waar net een pink door kan is
al voldoende voor de nieuwe en-
doscopische variant van het in
strument. De opgevouwen
pootjes van deze Endo-Octopus
worden door de kleine opening
de borstkas binnengebracht.
Daar ontvouwen ze zich en zui
gen zich vast op het hart.
Door andere kleine openingen
gaan de camera en de handjes
van de operatierobot de borst
kas binnen. De chirurg die de ro
bot op afstand bedient, kijkt
naar een driedimensionaal
beeld. Zijn handelingen aan de
joysticks worden door de robot
omgezet in uiterst nauwkeurige
bewegingen met mesjes en naal
den waaruit iedere trilling is
weg gezuiverd. GPD
als het nummer 'Why does it al
ways rain on me' van Travis dat
in de sporthal door Broken Cha
ir werd uitgevoerd. Het nummer
werd ook gespeeld tijdens de be
grafenis van een van de slacht
offers.
J. Smit, vader van de nog altijd
in het ziekenhuis verblijvende
Fred Smit, sprak in een toe
spraak over de nieuwjaarsnacht
van een jaar geleden. „Waarom
moesten wij dit allemaal bele
ven en moesten veertien jonge
ren hun leven geven? Zij zijn nu
in de echte hemel. Die nieuw
jaarsnacht, krijgen we daar ooit
vrede mee? Die nieuwjaars
nacht is een litteken dat we
nooit meer kwijt raken."
Smit sprak de hoop uit dat
slachtoffers en nabestaanden de
draad weer kunnen oppakken
en verder gaan met het leven,
omdat dat ongetwijfeld ook de
wens van de overleden jongeren
is. „Als wij straks weer succes
vol zijn op school of in ons werk,
dan kijken zij tevreden toe."
F. Veerman verloor een zoon
door de brand in De Hemel en
sprak van een leven dat nooit
meer hetzelfde zal zijn. „Vader
ben ik nog steeds, maar niet
meer van een zoon. Ik hoop dat
de tijd komt dat we verder kun
nen met ons leven."
De horeca in Volendam is tij
dens de jaarwisseling gesloten
geweest. Pas om twee uur gis
termiddag gingen de deuren
weer open. Veel klanten waren
er niet; Volendammers hadden
nieuwjaarsdag vooral behoefte
aan herdenken en praten, niet
aan het café. De klantenkring,
bleef dan ook beperkt tot een
klein aantal toeristen. ANP
van onze redactie binnenland
DEN BOSCH - De Turkse vice-
premier Bahceli zal aanwezig
zijn bij het jaarcongres van de
Turkse Federatie Nederland
(TFN) op 5 januari in de Bra
banthallen in Den Bosch. De
Turkse ambassade in Den Haag
heeft bevestigd dat Bal^eli, lei
der van de extreem-nationalis
tische Turkse politieke partij
MHP, op 4 en 5 januari in Ne
derland zal zijn voor een onoffi
cieel bezoek.
De TFN heeft Bahgeli uitgeno
digd om te spreken tijdens het
jaarcongres in de Brabanthal
len De TFN wordt ervan beticht
een dochterorganisatie te zijn
van Bahceli's MHP. Dezerechts-
radicale Turkse politieke partij
wordt over het algemeen ver
eenzelvigd met de met geweld
daden geassocieerde nationa
listische Turkse groepering de
Grijze Wolven. De TFN heeft al
tijd ontkend hier ook maar iets
mee van doen te hebben. De or
ganisatie betitelt zichzelf als
een 'democratische en idealisti
sche jongerenbeweging'. De
TFN verwacht dat ruim 4000
Turkse jongeren het jaarcongres
zullen bezoeken.
Comité
Zeventien actiegroepen en or
ganisaties die gekant zijn tegen
het bezoek van Bahceli en het
jaarcongres van de TFN, hebben
zich inmiddels verenigd in het
Comité 5 januari. Het actieco
mité is van plan op die dag te-
gendemonstraties te houden,
zowel in het centrum van Den
Bosch als bij de Brabanthallen.
Het comité, bestaande uit diver
se Turkse, Nederlandse en
Koerdische groepen en vredes-
en mensenrechtenorganisaties,
wil dat de Nederlandse over
heid daadkrachtiger optreedt
tegen de 'activiteiten en politie
ke infiltratie van de Grijze Wol
ven'. Volgens een verklaring van
woordvoerder J. Bosch van het
comité is de TFN daarvan een
mantelorganisatie. GPD
van onze redactie binnenland
ROTTERDAM - De politieregio
Rotterdam-Rijnmond heeft in
het afgelopen jaar weer meer
moorden geteld dan de regio
Amsterdam-Amstelland. Vol
gens (voorlopige) cijfers van de
politie werden in de regio Rot
terdam dit jaar 46 mensen om
gebracht. De politie Amster
dam-Amstelland wil het cijfer
nog niet bekendmaken, maar
een telling in het archief van het
ANP levert 35 levensdelicten
op.
De 46 slachtoffers van moord
betekenen ook een nieuw record
voor Rotterdam. Het oude is van
1992, toen 44 mensen werden
omgebracht. Overigens zaten er
in 1992 een paar meervoudige
moordzaken bij waardoor het
cijfer snel opliep. Dat waren af
rekeningen i'n het criminele mi
lieu. Er werd toen onder meer
een oorlog in de Turkse drugs
maffia in Rotterdam uitgevoch
ten, met twee keer drie doden.
Dat is dit jaar niet zo. Eén keer
werden drie mensen tegelijk
omgebracht, maar deze zaak
speelde zich evenals het gros
van de andere zaken in de rela
tionele sfeer af. Er waren wel
een paar afrekeningen, maar
dat waren enkelvoudige moor
den.
In 1999 eindigde Rotterdam ook
boven Amsterdam. De hoofd
stad telde toen 'maar' dertig le
vensdelicten; Rotterdam veer
tig. In 1998 had Amsterdam er
fors meer: 61 tegen 26. In 2000
had Amsterdam 47 levensdelic
ten tegen 31 in Rotterdam.
In Den Haag, in grootte de derde
stad van Nederland, steeg het
aantal slachtoffers van moord
en doodslag het afgelopen jaar
sterk. In 2001 kwamen volgens
het korps Haaglanden 22 inwo
ners om het leven door geweld,
tegen dertien in 2000. Sinds
1993 lag het aantal moord- en
doodslagzaken niet zo hoog. In
dat jaar lieten 28 Hagenaars het
leven door geweld. ANP
