Veiligheid en rondweg op agenda
PZC
PZC
Van welvarende stad voor
kooplui tot vergane glorie
Museum laat bezoek
proeven en prutsen
CDA Borsele bepleit
alternatief discobus
Fanfare koenkelt
zich naar jubileum
13
Leefbaar Middelburg stemt verkiezingsprogramma af op inwoners
Borsele eert speel tuin vrij williger
Bromfietser gewond na aanrijding
Automobilist beboet
Taxiklanten grissen mobieltje mee
Politie toetst vuurwerkverkoop
Drankrijder betrapt in Goes
Schapen gestolen in Poortvliet
Gespreksgroep
nabestaanden
Middelburger
Van der Mast
overleden
zaterdag 29 december 2001
door Nadia Berkelder
MIDDELBURG - Leefbaar,
veilig en betaalbaar. Met die
leus gaat Leefbaar Middelburg
de verkiezingen in. Een rond
weg rond de stad en terughou
dendheid bij het uitvoeren van
de strategische projecten zijn de
speerpunten in het concept-ver-
kiezingsprogramma. De partij
hoopt op vier tot zes zetels in de
gemeenteraad. Raadslid Hayati
Akdag is de beoogde lijsttrek
ker.
De top van de lijst van LM be
staat uit zittende raadsleden.
Achter Akdag staan Rob Koper
en Piet Kraan respectievelijk op
de tweede en derde plaats. Ma
rijke Sinot is de eerste nieuwko
mer op plaats vier. Zittend
raadslid Bert Leijnse staat op de
negende plaats, hij is straks nog
wel actief in het partijbestuur.
Overigens moet de definitieve
kandidatenlijst nog vastgesteld
worden. Dat gebeurt op de le
denvergadering op 8 januari.
De partij heeft voor het pro
gramma is opgesteld, geïnven
tariseerd wat Middelburgers
belangrijk vinden. Dat heeft ge
resulteerd in een lijst met actie
punten voor de hele stad en voor
afzonderlijke wijken. Veel pun
ten hebben te maken met ver
keersveiligheid, sociale veilig
heid en openbaar groen. Volgens
Akdag zijn die punten, ruim
150, ook daadwerkelijk te reali
seren. ,,We hebben een reken
som gemaakt. Voor 15 tot 20
miljoen kan het."
Tachtig procent van de onder-
waagde Middelburgers heeft
aangegeven veiligheid belang
rijk te vinden. Die uitslag was
voor de partij de reden om vei
ligheid hoog op de agenda te
zetten. Meer agenten op straat,
meer toezicht op verkeersge
drag en betere straatverlich
ting. Bovendien zou het aantal
stadstoezichthouders uitge
breid moeten worden en moeten
ze ook meer bevoegdheden krij
gen.
Aquaduct
Leefbaar Middelburg wil cle
aanleg van een aquaduct onder
het Kanaal door Walcheren ver
vroegen. Verder wil de partij een
extra verbinding over of onder
het kanaal ter hoogte van de
Stromenweg, zodat een echte
rondweg ontstaat.
„Door op die plaats een tunnel
door Ron Magnée
KAPELLE - Het Fruitteeltmu
seum in Kapelle stond gisteren
in het teken van allerlei extra
activiteiten. Zo maakten kinde
ren lekkernijen voor vogels en
konden ouderen zich laven aan
zelfgemaakte fruitwijn van Be-
velandse bodem.
„De zuurgraad? Ik denk een ze
ven." Al direct bij de ingang van
het museum zijn ze present: de
vertegenwoordigers van het
Zeeuws Amateur Wijnmakers-
gilde. Onderwerp van gesprek is
de kwaliteit van de zelfgemaak
te appel- en kersenwijn. En die
smaakt uitstekend. Bezoekers
worden getrakteerd op een
glaasje fruitwijn van eigen bo-
door Mieke van der Jaqt
HEINKENSZAND - De CDA-
fractie in de gemeenteraad van
Borsele maakt zich ernstige
zorgen over het plotselinge ver
dwijnen van de discobus. Door
dat vervoersbedrijf Connex-
xion de dienst per 1 januari
heeft opgeheven, komen hon
derden Borselse jongeren in de
problemen, als ze een keer in
Goes uit willen.
De CD A-fractie vindt dat de ge
meente Borsele het voortouw
moet nemen om een alternatief
te vinden. Mogelijkheden ge
noeg, laat de fractie in een brief
aan het college van burgemees
ter en wethouders weten, maar
dan moet wel iemand zorgen dat
de betrokken partijen rond de
tafel gaan zitten.
Wat CD A-raadslid M. Vermue-
Vermue nog het meeste ver
baast, is dat Connexxion zonder
te toeten of te trompen de disco-
dienst heeft opgeheven. „Zon
der ook maar enige informatie
in de richting van de gebruikers.
Best kans dat die volgende week
gewoon van plan zijn in de dis
cobus te stappen, die dan niet
REDACTIE
MIDDEN-ZEELAND
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA VLISSINGEN
Tel: (0118) 484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Ab van der Sluis (chef)
Nadia Berkelder
Edith Ramakers
Miriam van den Broek
Koen de Vries (sport)
CENTRALE REDACTIE
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA VLISSINGEN
Tel: (0118) 484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
INTERNET
www.pzc.nl
E-mail: web@pzc.nl
of een brug te maken, verdwijnt
de verkeersdruk uit de stad",
verwacht Akdag. Het aquaduct
kan bekostigd worden door
voorfinanciering. Het Rijk be
taalt die kosten later weer terug.
Volgens de partij moeten er geen
nieuwe parkeerkelders in de
stad komen. De huidige kelders
zijn verliesgevend. Transferia
aan de noord- en zuidkant van
de stad zijn de oplossing. Om de
doorstroming van het verkeer te
bevorderen, moeten verkeers
lichten zoveel mogelijk vervan
gen worden door rotondes. De
Kaaienroute moet worden afge
sloten voor zwaar verkeer.
De bouw van het nieuwe theater
moet worden stopgezet. Het is
volgens Akdag goedkoper om de
schouwburg op de huidige loca
tie te herbouwen. De partij ziet
ook niets in de plannen om het
Veerse Meer tot aan de stad uit te
breiden. Dat is te duur en er is
geen behoefte aan een nieuwe
dure woonwijk. De stad heeft
goedkopere woningen nodig,
stelt Akdag. Voor jongeren, ou
deren en alleenstaanden. „An
ders ontstaat er straks een
scheiding tussen dure en goed
kope wijken." Het geplande
museum van Aldo van Eyck in
de Maisbaai moet alsnog wor
den gerealiseerd, vindt Leef
baar Middelburg.
Verder moet er in de komende
vier jaar een jongerencentrum
komen.
De partij wil dat het huisvuil
ondergronds wordt opgeslagen,
net als in Vlissingen.
dem. Het zogenoemde midwin
terevenement kent ook een
wandeling door de winterse
boomgaarden en twee extra
wisselexposities. Toch vertrekt
slechts een handjevol geïnteres
seerden met de gids voor een
rondwandeling door het verstil
de landschap.
Veel beter loopt de workshop
knutselen met fruit. Sanne (10)
en Lotte (7) uit Goes zijn druk
bezig met het maken van een
traktatie voor vogels. Met noot
jes, maïs, appels en zonne
bloempitten wordt een soort
van taart voor vogels gemaakt.
De beestjes zullen er van smul
len, dat is zeker. Maar liggen de
katten dan ook niet op de loer?
„Je moet 'm ook hoog zetten",
weet Sanne.
meer rijdt. Wij hebben uit de
krant Vernomen dat de bus niet
meer rijdt omdat de lijn niet
rendabel is. Dat is logisch, om
dat er sinds juli nog maar één
bus voor de hele Zak van Zuid-
Beveland rijdt. Kinderen die in
's Gravenpolder wonen, zitten
anderhalf uur in de bus voordat
ze thuis zijn. Toen er nog twee
bussen reden duurde een rit
hooguit drie kwartier als je in
Ellewoutsdijk moest wezen.
Toen werd er nog veel gebruik
van gemaakt."
Voor de leefbaarheid in de Bor
selse dorpen, waar voor jonge
ren nu eenmaal niet zo gek veel
te beleven valt, vindt Vermue de
discobus van levensbelang.
„Voor de ontwikkeling van jon
ge mensen is het belangrijk dat
ze elkaar ontmoeten, buiten de
deur hun vermaak kunnen zoe
ken, maar ook dat ze veilig uit en
thuis kunnen komen. Nu lopen
we het risico dat jongeren met
een slok op op de fiets, de brom
mer of in een auto gaan zittenJe
kunt bovendien wel afspreken
dat je met een groepje naar huis
rijdt, maar het komt toch wel
eens voor dat er dan een of twee
eerder of later naar huis komen.
Dat is onveilig."
Het CDA-raadslid vindt niet
dat de gemeente moet meebeta
len aan een alternatief, maar
vindt Borsele wel de aangewe
zen partij om de belanghebben
den bij elkaar aan tafel té krij
gen. „Belanghebbenden zijn
allereerst de jongeren zelf. Dan
zijn er natuurlijk de ouders, de
horeca, de gemeenten Goes en
Borsele en Connexxion, al ver
wachten we van die laatste niet
veel. Wellicht kan zoiets als de
buurtbus de discobus vervan
gen. De provinciale regeling
voor het buurtbusproject kan
misschien als leidraad dienen."
De ouders kunnen, vindt Ver
mue, via de dorpsraden worden
ingeschakeld.
Failliet
Vermue realiseert zich dat de
gemeente weinig invloed heeft
op het beleid van Connexxion
en dat de provincie ook maar
een klein beetje meer in de melk
heeft te brokkelen. Toch zou ze
graag zien dat de geringe in
vloed wordt aangewend om
Connexxion te dwingen het pu
bliek beter te informeren.
„Ook over de invoering van het
vraagafhankelijk vervoer heeft
Connexxion de klanten niets la
ten weten. Die moeten het maar
uitzoeken. Dat moet een bedrijf
dat wel concurrentie heeft
eens proberen, dat is meteen
failliet."
Bij archeologisch onderzoek in 1998 werden beschilderde grafkelders onder de Markt gevonden.
foto Ruben Oreel
door Nadia Berkelder
MIDDELBURG - Een stad
van bestuurders en ambtena
ren. Mooi, dat wel, maar ook
een beetje saai. Dat is het beeld
dat bij veel mensen bestaat
over Middelburg. Een beeld
dat in de nieuwe Geschiedenis
van de stad terug komt. Het is
een geschiedenis van kooplie
den, geestelijken en regenten.
De burgers, die een stad kleur
en leven geven, komen, vooral
in het eerste deel, weinig aan
bod.
De auteurs, Peter Sijnke en
Tobias van Gent, hebben de
eerste complete geschiedenis
van de stad geschreven. Ze ge
ven een overzicht van de poli
tieke, religieuze, economische
en planologische ontwikkelin
gen van de stad. Helder ge
schreven en voor iedereen
leesbaar, van nul tot nu. Het is
het verhaal van groei en rijk
dom, van verval en armoede en
van wederopbouw en een
nieuwe bloeiperiode.
Het verhaal van de stad begint
bij de jaartelling. Nog maar
sinds een paar jaar weten we
met zekerheid dat ook in Mid
delburg mensen gewoond heb
ben in de Romeinse tijd. In de
Mortiere werd vorig jaar ma
teriaal uit die periode gevon
den. Vaag is nog de periode
tussen de zesde en de twaalfde
eeuw. Schriftelijke bronnen
zijn er niet.
De stad Middelburg wordt
voor het eerst genoemd in een
levensbeschrijving van Willi-
brord uit de twaalfde eeuw. De
zendeling bezocht Walcheren
veel eerder, aan het eind van de
achtste eeuw. Ongeveer rond
dezelfde tijd ontstond de Burg,
waaraan de stad haar naam te
danken heeft. Een burg diende
als verdedigingswerk tegen de
Vikingen. De vorm van de pri
mitieve vesting is nog steeds
terug te vinden in de platte
grond van de stad. De burg liep
over de huidige Lange Delft,
de Korte Delft, de Sint Pieter
straat, de Wagenaarstraat, het
Hofplein, de Lange Noord
straat en de Markt. Tegen het
einde van de negende eeuw
was de Burg bewoond.
Op de plaats van de huidige
Markt werd voor het jaar 1000
een kerk gebouwd. De West
monster of Sint Maarten was
de oudste parochiekerk van
Zeeland. In 1575 werd het ge
bouw afgebroken. Het funda
ment verdween onder het
plein, om daar in 1998 weer
van onder op te duiken. Bij ar
cheologisch onderzoek wer
den toen beschilderde grafkel
ders gevonden. In 1574 kwam
er een einde aan de katholieke
periode. De Oranjes kwamen
aan de macht en alle katholie
ke geestelijken werden de stad
uit gestuurd.
Slaven
Middelburg groeide in de ze
ventiende eeuw in een rap
tempo. Op een gegeven mo
ment woonden er 30.000 men
sen in de stad. De stad werd
een handelscentrum en ver
vulde een belangrijke rol in de
Verenigde Oostindische Com
pagnie (VOC). Er werd vanuit
Middelburg ook in slaven ge
handeld. De Middelburgsche
Commerciële Compagnie
(MCC) hield zich na 17 3 0 voor
al bezig met slavenhandel. De
MCC bracht in zestig jaar tijd
27.000 Afrikanen naar Ameri
ka. Pas in 1814 werd de handel
in slaven verboden.
Kooplieden, rijk geworden
door de handel, bouwden zo
wel in de stad als daarbuiten
grote huizen. Aan het begin
van de negentiende eeuw ver
dween de pracht en praal. De
havens van Rotterdam en Ant
werpen namen de Middel
burgse handel over. Het bevol
kingsaantal nam af. De Sint
Pieterskerk aan het Hofplein
werd gesloopt omdat de ge
meente te klein geworden was
om de onderhoudskosten te
betalen. Industriële ontwik
keling van enige omvang ken
de Middelburg niet. De Schel
de in Vlissingen was aan het
einde van de eeuw het bedrijf
met het grootste aantal werk
nemers in Zeeland, ongeveer
1200.
Soephuis
Voor mensen aan de onderkant
van de samenleving waren de
omstandigheden in de stad
slecht. In 1884 waren ruim
2000 Middelburgers aangewe
zen op de maaltijdvoorziening
van het Soephuis in de Simpel-
huisstraat. Een deel van de ge
goede burgerij zette zich in
voor het verbeteren van de le
vensomstandigheden van de
armen. De latere Amsterdam
se wethouder Wibaut was een
van de oprichters van de
Bouwvereniging Eigen Haard,
die de eerste arbeiderswonin
gen in de Eigenhaardstraat
bouwde.
Middelburg was aan het begin
van de twintigste eeuw een
stad van vergane glorie. In heel
Nederland gingen de ontwik
kelingen langzaam, maar in
Zeeland was de economische
groei het laagstTij dens de cri
sis in de jaren dertig waren er
bijna duizend werklozen in
Middelburg. De stad werd op
17 mei 1940 ruw wakker ge
schud toen Duitse troepen
Middelburg onder vuur na
men. De stad stond in brand,
het grootste deel van de bevol
king was een paar dagen eer
der al geëvacueerd. Het stad
huis en de abdij werden ver
woest. De Lange Delft, de
Lange en Korte Burg en de
Markt lagen in puin. De scha
de bedroeg dertig miljoen gul
den.
De stad kwam door de aanleg
van de Deltawerken in de ja
ren zestig uit haar isolement.
Het toerisme in Zeeland bloei
de op, de bedrijvigheid nam
toe. In 1970 telde de stad weer
net zoveel inwoners als drie
eeuwen daarvoor: 30.000. Op
dit moment is Middelburg vol
op in ontwikkeling. Het ge
meentebestuur mikt op 56.000
inwoners in 2030.
Peter Sijnke en Tobias van
Gent, Geestelijken, regenten
en kooplieden, meer dan 1000
jaar geschiedenis van Middel
burg, Uitgeverij Den Boer De
Ruijter, Vlissingen Middel
burg.
BORSSELE - De Borselse loco-burgemeester P. Vollaard
heeft vrijdagavond de legpenning van de gemeente Borsele
overhandigd aan L. Walhout uit Borssele. Walhout nam tij
dens een feestelijke bijeenkomst in Vijverzicht afscheid van
de Speeltuinvereniging Borsele, waarvan hij 25 jaar be
stuurslid en voorzitter is geweest. Tijdens het voorzitterschap
van Walhout werd de speeltuin grondig opgeknapt en aange
past aan de behoeften van kindei'en met een handicap.
YERSEKE - Een veertienjarige bromfietser uit de gemeente
Reimerswaal is gisteren lichtgewond geraakt bij een aanrij
ding in Yerseke. De jongen verleende op de kruising Irene-
straat Oesterstraat geen voorrang aan een 26-jarige auto
mobilist, ook uit de gemeente Reimerswaal. De jongen ging
onderuit en raakte gewond aan een been en heup. Zijn duo-
passagier kwam met de schrik vrij. De bromfiets is in beslag
genomen
RENESSE - Een 43-jarige inwoner van Burgh-Haamstede is
gistermorgen op de Lagezoom in Renesse betrapt op rijden
zonder geldig rijbewijs in een niet-APK-gekeurde auto. Dat
leverde de man een dubbel proces-verbaal op.
VLISSINGEN - Een taxichauffeur is donderdagavond rond
half twaalf in Vlissingen aan de Albert Cuyplaan van zijn mo
biele telefoon beroofd. De chaffeur had drie Vlissingers mee
genomen, die aan het eind van de rit de taxi verlieten zonder te
betalen. Eén van de mannen griste op zijn weg naar buiten de
mobiele telefoon van de chauffeur mee. Enige tijd later zijn de
mannen van veertien, achttien en twintig jaar, aangehouden.
De gsm is terug bij de taxichauffeur en de daders zijn in verze
kering gesteld.
AXEL - Bij een controle van alle legale verkooppunten voor
vuurwerk in Zeeuws-Vlaanderen bleek er af en toe nog wel
eens wat mis te zijn. Zo werd in Axel een proces-verbaal uit
geschreven voor de verkoop van vuurwerk aan personen on
der de zestien jaar. In Terneuzen gingen twee verkopers de
fout in: de één had een te grote voorraad enmoest daarom 168
kilo inleveren, een ander had de voorraad opgeslagen in een
daarvoor ongeschikte ruimte. In totaal werden negentien ver
kooppunten gecontroleerd.
GOES - Een 54-jarige inwoner van de gemeente Reimerswaal
moest gistermiddag zijn rijbewijs inleveren omdat met teveel
drank op achter het stuur zat. De man werd aangehouden op
de Frans den Hollanderlaan in Goes. Hij bleek drie maal te
veel gedronken te hebben. De man kreeg ook een dagvaarding
mee naar huis.
POORTVLIET - Uit een weiland aan de Dijk in Poortvliet zijn
tussen afgelopen woensdag en gistermiddag veertien schapen
en een ram gestolen. De dieren stonden in een weiland in de
Schakerloopolder tussen Poortvliet en Tholen. De schapen
hebben een waarde van enkele duizenden guldens.
door Esme Soesman
YERSEKE - De traditie van het
koenkelen is stokoud. De Eerste
Yerseksche Koenckelpot Fanfa
re uit Yerseke mag zich echter
jeugdig noemen. Op oudejaars
dag vieren de leden van de fan
fare het tienjarig bestaan.
Een ploegje enthousiastelingen
stond aan de wieg van de fanfa
re. Zij merkten dat er steeds
minder kinderen met hun koen-
kelpot langs de deuren trokken
en wilden deze traditie nieuw
leven inblazen. Dat is gelukt, zo
is de constatering tien jaar later.
Marieke van Pamelen, een van
de initiatiefneemsters van wel
eer, vertelt dat de club het wel
eens heeft gepresteerd ongeveer
honderd kinderen op de been
krijgen. Bewoners van het Yers-
ekse verzorgingshuis Vredelust
genieten altijd met volle teugen
van een bezoek van de koenkel-
potters. Er is een - inmiddels
uitverkochte - cd op de mai-kt
gebracht. „De fanfare is een be
grip in Yerseke."
In een ver verleden diende het
koenkelpotten een belangrijk
doel. De goden werden verzocht
na de kortste dag van het jaar
het licht terug te brengen. Vanaf
de Middeleeuwen was het een
manier voor volwassenen om te
bedelen. Een 73-jarig lid van de
fanfare herinnert zich daar zelfs
de naweeën nog van uit z'n eigen
jeugd. Als zoon van een midden
stander mocht hij niet meedoen
aan het koenkelen, omdat dat
toentertijd nog altijd als bede
len werd beschouwd.
Vandaag de dag staat gezellig
heid voorop. Op oudjaarsdag
gaan de kinderen van Yerseke
koenkelpottend langs de deuren
voor een zakcentje of snoep,
's Middags wordt traditiege
trouw een rondje met de koen-
kelpotfanfare gemaakt. Deze
fanfare bestaat uit circa veertig
volwassen leden en kent een
wachtlijst. Van Pamelen meldt
dat het niet de bedoeling is gro
ter te groeien. „Dit is precies een
mooi aantal om te kunnen doen
wat je wilt doen."
Stampviolen
De fanfare is overigens meer
dan koenkelpotten alleen.
Koenkelpotten zijn conserven
blikken, bespannen met var
kensblaas. In de blaas is een
bamboestokje gestoken. Door
met een natte hand over dit
stokje te wrijven ontstaat een
soort knorrend geluid.
'Stampviolen' zijn koenkelpot
ten, voorzien van bekkens en
een dikke stok, waarmee op de
grond kan worden gestampt.
Ook heeft de fanfare muzikan
ten die zich uitleven op gitaar,
banjo en accordeon. Het koen
kelen is zo vooral een bindende
factor. Het geluid komt door
gaans niet boven de zang uit.
Al kan dat dit jaar wel eens an
ders uitpakken. Vanwege het
tienjarig bestaan gaat de Eerste
Yerseksche Koenckelpot Fanfa
re 'op luxe'. Om tien uur 's mor
gens begint een rondtocht op de
'staatsiewagen' vanaf café-res
taurant De Sportvisser aan de
Burenpolderweg. 's Middags om
half twee begint de looptocht.
VLISSINGEN - Het Zeeuwse
inloophuis Palazzoli begint
vrijdag 25 januari met een
rouwverwerkingsgroep voor
mensen die een dierbare aan
kanker hebben verloren.
De lotgenotengroep komt acht
keer bijeen op vrijdagmiddag
van twee uur tot half vijf. De
groep wordt begeleid door Jen
ny van Dam en Marion Jong-
mans.
Geïnteresseerden kunnen zich
opgeven bij Palazzoli voor een
kennismakingsgesprek met één
van de begeleiders.
Het inloophuis bevindt zich aan
de Badhuisstraat 80 in Vlissin
gen.
MIDDELBURG - In zijn woon
plaats Middelburg is op 62-jari-
ge leeftijd Adri van der Mast
overleden.
Van der Mast was tot aan zijn
dood actief in het Middelburgse
verenigingsleven. Hij was sinds
vele jaren voorzitter van Oran
jevereniging 'Uit het Volk-Voor
het Volk' in Middelburg. Daar
naast was hij bestuurslid van de
Stichting Evenementen Mid
delburg en de Middelburgse
turnvereniging (MTV '69). Van
der Mast was ook jarenlang lid
van de vrijwillige brandweer in
Middelburg.
Van der Mast wordt op woens
dag 2 januari begraven in
Middelburg.
