Brussel beboet bierbrouwers
Moskou buigt voor OPEC
PZC
Israël geeft Arafat halve dag respijt
Gevarieerd
gezelschap
Europeanen
van het jaar
Belgische concerns eerste slachtoffers actie EU tegen kartels
Brusselse
opperrabbijn
mishandeld
Geweld bij verkiezingen Sri Lanka
Nieuw verhoor Schafthuizen
Ex-vrouw De Klerk vermoord
Apen krijgen borrel tegen kou
Villiger president Zwitserland
In acht dagen zes auto's gewonnen
Amnestie voor eerste elf
rebellen in Macedonië
Italië in rep en roer
om Berlusconi's
gratis eurocalculator
donderdag 6 december 2001
BRUSSEL - Leadzanger
Bono van de Ierse rock
band U2, de Britse pre
mier Blair, de Ameri
kaanse president Bush en
de Franse activist Bové
behoren tot de tien geluk
kigen die door het week
blad European Voice zijn
gekozen tot 'Europeaan
van het Jaar'.
Bono wordt geëerd van
wege zijn inspanningen
om de schuldenlast van
ontwikkelingslanden
kwijtgescholden te krij
gen. Voor Blair geldt de
specificatie 'Europees
Leider van het Jaar'. Bush
is 'Non-EU Burger van
het Jaar' geworden, om
dat hij van alle niet-Euro-
peanen in 2 0 01 de grootste
invloed heeft gehad op de
Europese Unie. José Bové,
de Franse antiglobalise-
ringsactivist die in 1999
bekend werd door zijn ac
tie tegen een McDonalds
restaurant, werd 'Activist
van het Jaar'. Hij haalde
nu de media door zijn ver
zet tegen genetisch gema
nipuleerde gewassen.
De tien winnaars kwamen
voor op een lijst van vijftig
kandidaten waaruit de le
zers van de European
Voice konden kiezen. Ie
dere winnaar krijgt 5000
euro, die hij aan een lief
dadigheidsinstelling
moet schenken.
De andere zes winnaars
zijn 'Commissaris van het
Jaar': Chris Patten (EU-
commissaris), 'Europees
Parlementslid': Pat Cox
(Iers lid van het Europar
lement), 'Onderhande
laar': Javier Solana (EU-
buitenlands beleid), 'Vi
sionair': Lars von Trier
(Deens filmregisseur),
'Politicus': Jens-Peter
Bonde (Deens lid van het
Europarlement) en 'Cam
pagnevoerder': Steve
Thoburn (Brit die zich
verzet tegen invoering
van het metrische stelsel
in Groot-Brittannië). AP
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - De Europese Com
missie legt de Belgische bier
brouwers Interbrew (Stella,
Dommelsch) en Alken-Maes
(Maes, Jupiler) een boete van
tweehonderd miljoen gulden op
wegens illegale prijsafspraken
en verdeling van de markt. Het
is de eerste stap naar een grote
'schoonmaak' in de biersector.
Heineken, Grolsch en Bavaria
worden eveneens verdacht van
concurrentievervalsing.
Verantwoordelijk EU-Commis-
saris Monti (Concurrentie) liet
gisteren weten dat boetes voor
andere brouwerijen op afzien
bare termijn zullen volgen. Het
gaat niet alleen om Nederlandse
bierproducenten, maar ook om
bedrijven in Frankrijk, Italië,
Denemarken en Portugal. Brus
selse ambtenaren ordenen het
bewijsmateriaal dat zij vorig
jaar in handen kregen tijdens
invallen bij de brouwers door
Europese en nationale inspec
teurs.
Interbrew en Alken-Maes (des
tijds eigendom van Danone)
hebben zich volgens de Com
missie tussen 1993 en 1998
schuldig gemaakt aan concur
rentievervalsing. De twee bier
brouwers verdeelden de markt
en beloofden af te zien van een
prijzenslag. Hoteleigenaren,
caféhouders, winkeliers en
klanten betaalden daardoor
meer voor een minder gevari
eerd aanbod.
Monti tilt er zwaar aan dat de
topmensen van Interbrew en Al
ken-Maes zelf nauw betrokken
waren bij de illegale afspraken.
Zo kwamen de directeuren re
gelmatig bijeen om toe te zien op
de naleving van de geheime ak
koorden. De Commissie besloot
uiteindelijk Interbrew en Al
ken-Maes allebei een boete van
honderd miljoen gulden op te
leggen. Danone is al twee keer
eerder veroordeeld voor versto
ring van de vrije markt.
Duidelijk
Commissaris Monti ziet de har
de actie tegen de Belgische
brouwers als een eerste aanzet
om alle kartels in de biersector
aan te pakken. ,,Ik hoop dat de
boodschap duidelijk is", aldus
Monti. Vorige zomer kregen
Heineken, Grolsch en Bavaria al
bezoek van de EU-inspecteurs.
Een deel van de administratie
werd meegenomen.
De Commissie vermoedt dat de
Nederlandse brouwerijen net
als hun Belgische collega's
strikte afspraken hebben over
prijzen en afzetmarkten. Als dat
wordt bewezen, zal ook hier een
forse boete het gevolg zijn. De
woordvoerder van Monti wilde
daar gisteren niet op vooruit lo
pen.
Naast Interbrew en Alken-Maes
kregen ook de Luxemburgse
brouwers Bofferding, Wiltz en
Battin een boete opgelegd. De
Commissie bestrafte daarnaast
vijf chemische bedrijven (waar
onder Hoffmann-La Roche)
voor concurrentievervalsing bij
de verkoop van citroenzuur. Sa
men moeten ze driehonderd
miljoen op tafel leggen.
Straf aanvechten
De opbrengst van de straffen
komt ten goede aan de begroting
van de Europese Unie. Uitein
delijk hoeven lidstaten daar
door minder bij te dragen aan de
EU-uitgaven.
De beboete bedrijven kunnen
nog naar het Hof van Justitie in
Luxemburg stappen om hun
straf aan te vechten. GPD
BRUSSEL - Opperrabbijn
Guigui van Brussel is gisteren
op straat aangevallen door een
groepje jongeren. Ze beledigden
de man in het arabisch, vloerden
en bespuwden hem en schopten
hem in het gezicht. De opper
rabbijn dient een klacht in.
Guigui maakt deel uit van de
overkoepelende Centraal Israë
litische Consistorie van België.
Dit bestuursorgaan reageerde
scherp op de aanslag, vlakbij
een metrostation in de gemeente
Anderlecht. Het sprak namens
de joodse gemeenschap in Bel
gië zijn afschuw en bezorgdheid
uit voor de 'racistische en anti
semitische handelingen die in
België, evenals in andere Euro
pese landen, jammer genoeg va
ker gebeuren'.
Het groeiende antisemitisme
wordt volgens de raad gevoed
door haatcampagnes in de me
dia tegen Israël. ANP/Belga
Een Palestijnse jongen staat klaar om een steen te slingeren naar een Israëlische tank in Betunia op de Westelijke Jordaanoever.
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - Israël heeft de
Palestijnse leider Arafat giste
ren in niet mis te verstane woor
den opgedragen binnen een hal
ve dag aantoonbaar te beginnen
met het oppakken van extre
mistische Palestijnen. Een reso
lute premier Sharon stelde vijf
voorwaarden aan de Palestijnse
Autoriteit, waaraan niet ge
tornd mag worden.
De terroristen moeten volgens
de eerste minister 'echt' worden
opgepakt. Bovendien moeten de
terreurorganisaties worden
ontmanteld en illegale wapens
in beslag worden genomen. De
andere voorwaarden zijn 'echte
preventieve maatregelen' tegen
militante Palestijnen en het
stoppen van anti-Israëlische
propaganda.
Gisteren was er een nieuwe zelf
moordaanslag in Jeruzalem, op
geëist door de Islamitische Ji
had. De terrorist blies zich op bij
de ingang van het David Citadel
Hotel, dicht bij de oude stad,
waardoor vijf mensen lichtge
wond raakten.
Het Israëlische leger staakte
gisteren voor onbepaalde tijd
zijn operaties tegen de Pales
tijnse Autoriteit. Dit gebeurde
'om te zien wat Arafat doet om
een einde te maken aan de aan
slagen', aldus het Israëlische
ministerie van Defensie. Het
weigerde te zeggen hoelang de
gevechtspauze zal duren.
Peres
Israël stemde intussen in met
het verzoek van Arafat om meer
bewegingsvrijheid voor zijn po
litie, aldus de Israëlische minis
ter van Buitenlandse Zaken Pe
res gisteren. De politie mag zich
vrij bewegen in de Palestijnse
gebieden om de arrestaties uitte
voeren die Israël eist.
Peres raadde Arafat aan zeer
snel over te gaan tot het oppak
ken van een reeks activisten die
verantwoordelijk worden ge
houden voor de aanslagen in Is
raël. Peres voegde daar aan toe
dat Israël Arafat een lijst met 36
namen heeft overhandigd van
mensen die moeten worden aan
gehouden.
Peres verklaarde gisteren tegen
het vertrek van zijn Arbeiders
partij uit de regering-Sharon te
zijn. Wel zei hij zich zorgen over
foto MahfouzAbuTurk/RTR
te maken dat de regering zich
niet houdt aan de eerder ge
maakte coalitieafspraken. De
werkrelatie met premier Sharon
is verstoord na onder meer het
regeringsbesluit om de helikop
ters van Arafat te vernietigen,
aldus de Nobelprijswinnaar.
Eerder op de dag had Peres met
de andere ministers van de Ar
beiderspartij overlegd over het
geschil. ANP/RTR/DPA/AFP
door Frank Hendrickx
MOSKOU - Rusland gaat de ex
port van olie beperken. Premier
Kasjanov wist Ruslands olieba
ronnen gisteren over te halen de
uitvoer met 5 procent te vermin
deren om zo de prijsdaling een
halt toe te roepen. Rusland
zwicht daarmee voor de druk
van de OPEC, de organisatie
van olieproducerende landen,
maar van harte gaat het niet.
Rusland wil de belangrijkste
concurrent van de OPEC wor
den.
De relatie tussen Rusland en de
OPEC was de afgelopen weken
allesbehalve vriendelijk te noe
men. De OPEC zou volgens pre-
(Advertentie)
Vandaag
Kunst- en Antick-
VEILING
6 december, aanvang 19.00 uur.
(Kijkdag 10.00-18.30 uur)
ZEEUWS VEILINGHUIS
Herengracht 74, Middelburg
Tel. 0118-650680
sident Poetins belangrijkste
economisch adviseur 'een ge
doemde organisatie' zijn en top
man Khodorkovski van oliegi
gant Yukos noemde het kartel
'hebzuchtig'. Het kunstmatig
hooghouden van olieprijzen zou
niet in het belang zijn van de op
een recessie afstevende wereld
economie. Op zijn beurt dreigde
de OPEC met een prijzenoorlog
als Rusland niet snel in de pas
ging lopen en de export van olie
zou verlagen. Achter de coulis
sen werd Rusland - de op een na
grootste olie-exporteur ter we
reld - als 'profiteur' afgeschil
derd.
Het laatste verwijt is niet geheel
onbegrijpelijk. Terwijl de leden
van de OPEC dit jaar de olieprijs
op peil hielden door de produc
tie te verminderden met 3,5 mil
joen vaten per dag, bleven de
jaknikkers op de Russische olie
velden onverminderd doorpom-
pen. De Russische export groei
de haast onopgemerkt met
500.000 vaten per dag, De Rus
sische schatkist profiteerde op
timaal van de binnenstromende
oliedollars.
Schoorvoetend
Een tweede keer wilde de OPEC
dat niet laten gebeuren. Na de
aanslagen van 11 september
daalde de olieprijs naar het
laagste niveau sinds twee jaar,
maar het kartel weigerde de
productie eenzijdig te beper
ken. Landen als Noorwegen,
Mexico en Rusland, die niet tot
de organisatie van olieproduce
rende landen behoren, moesten
dit keer eveneens offers bren
gen. Terwijl Mexico en Noorwe
gen schoorvoetend akkoord
gingen, zette Rusland de hak-
keninhetzand. De OPEC dreig
de daarop alle productiebeper
kingen overboord te gooien.
Ambities
Tandenknarsend is Ruslandgis
teren alsnog bezweken onder de
druk. Vanaf 1 januari zal Rus
land 150.000 vaten per dag min
der verkopen aan buitenlandse
afnemers. Het is minder dan de
200.000 vaten die de OPEC in
gedachte had, maar desondanks
noemde een woordvoerder van
de organisatie de Russische be
slissing 'goed nieuws'. Waarne
mers gaan er van uit dat de OP
EC de productie nu zal verlagen
met 1,5 miljoen vaten per dag.
De prijs van een vat ruwe olie
steeg op de markt onmiddellijk
met ruim 4 procent.
De houding van Moskou heeft
verbazing opgeroepen. De Rus
sische economie is zeer afhan
kelijk van een hoge olieprijs.
Het afgelopen jaar was de belas
tingheffing op de export van olie
goed voor ruim 20 procent van
de overheidsinkomsten.
Het verzet tegen de OPEC hangt
vooral samen met Ruslands am
bities voor de toekomst. Presi
dent Poetin speelt tijdens ieder
staatsbezoek in op de algehele
onvrede over de afhankelijk
heid van de OPEC. Rusland is
een prima alternatief, sugge
reert Poetin. Buitenlandse
investeringen kunnen de olie
productie in Rusland naar het
zelfde niveau tillen als die van
Saoedi-Arabië, de grootste ex
porteur. GPD
van onze redactie buitenland
COLOMBO - In Sri Lanka zijn gisteren de stem
bussen gesloten na parlementsverkiezingen die
werden gekenmerkt door geweld en fraude. Bij
botsingen tussen militante aanhangers van de
verschillende partijen zijn zeker zestien doden
gevallen, onder wie een 7-jarige jongen.
Bij een incident nabij de stad Madawala kwamen
zeven aanhangers van de Sri Lanka Muslim Con
gress om het leven toen het busje waarin zij zaten
werd beschoten. Zes andere inzittenden raakten
ernstig gewond. De aanslag zou zijn gepleegd
door aanhangers van de regerende People's Al
liance (PA), aldus het Muslim Congress.
In het noorden en oosten van het land worden re
geringstroepen ervan beschuldigd tienduizenden
Tamils te hebben verhinderd te stemmen. In ge
bieden die in handen zijn van de Tamil Tijgers
(LTTE), die strijden voor een eigen staat op het ei
land, waren geen stembureaus ingericht. Deze ge
bieden werden door het leger hermetisch afgeslo
ten waardoor Tamils het gebied niet konden ver-
GENT - Justitie in Gent neemt op zijn vroegst over twee we
ken een besluit over mogelijke vervolging van Joop Schaft
huizen, de levenspartner van auteur Gerard Reve.
Er dient eerst extra onderzoekplaats te vinden naar telefoon
tjes die Schafthuizen wilde voeren met de ouders van een jon
gen die hij zou hebben misbruikt. In verband daarmee zal ook
nog een nieuw verhoor plaatsvinden, zo heeft een woordvoer
ster van het parket in Gent meegedeeld. De politie van
Schafthuizens woonplaats Zulte heeft hem al eerder ver
hoord over deze zedenzaak.
In een interview heeft Schafthuizen al toegegeven een der
tienjarige jongen te hebben betast. Die uitspraak leidde ertoe
dat de uitreiking van de Prijs der Nederlandse Letteren aan
Reve door koning Albert niet doorging. ANP
KAAPSTAD - De voormalige Zuid-Afrikaanse 'first lad}'',
Marike de Klerk, is in haar appartement bij Kaapstad ver
moord. Het lijk van de 64-jarige vrouw werd gevonden nadat
een kapster de politie had gealarmeerd. Zij had meermalen
vergeefs aangebeld en was ongerust geworden.
Volgens de eerste berichten is er niets gestolen uit de woning,
die door een veiligheidsdienst wordt bewaakt. De moord
heeft waarschijnlijk dinsdag plaatsgevonden, zei de politie.
Marike de Klerk en oud-president F.W. de Klerk, de laatste
blanke president van het land, scheidden in 1998 na een hu
welijk van 39 jaar nadat bekend was geworden dat hij een
buitenechtelijke relatie had. DPA/RTR/AFP
LUCKNOW - Ongeveer 35 chimpansees en bavianen in de
dierentuin van Lucknow in het noorden van India krijgen
sterke drank om beter tegen de winterse temperatuur te kun
nen. Ze krijgen elke dag een paar glaasjes brandewijn als het
overdag vriest, zei directeur Prabhakar van de dierentuin te
gen het persbureau United News of India.
Hoeveel de dieren precies te drinken krijgen bepaalt de die
renarts van de tuin. Gewicht en lengte spelen daarbij een rol.
Om de dieren aan alcoholconsumptie te wennen, krijgen ze al
een beetje te drinken voor de echte koude invalt. In Lucknow
vriest het in de winter ook overdag. DPA
BERN - Het Zwitserse federale parlement heeft gisteren mi
nister van Financiën Kaspar Villiger (60) tot president geko
zen. Hij volgt minister van Transport Moritz Leuenberger op.
Villiger kreeg 183 van de 246 stemmen.
In Zwitserland zijn de zeven ministers die de regering vor
men, om beurten een jaar president. Daarbij behouden zij hun
ministerschap. De kandidatenlijst wordt samengesteld aan
de hand van het aantal dienstjaren van de ministers. Villiger,
de langst zittende minister in de Zwitserse regering, was in
1995 ook al een jaar president.
Villiger is lid van de conservatieve Radicaal-democratische
Partij, in grootte de derde partij in het parlement. AFP/DPA
TAIPEI - Een echtpaar in de Taiwanese hoofdstad Taipei
heeft een wel zeer gelukkige week achter de rug.
In acht dagen tijd werd het stel zes sportauto's rijker, elk met
een waarde van zo'n 30.000 gulden. Ze waren uitgeloofd bij de
opening van een winkelpromenade. In totaal werden honderd
auto's verloot.
Het echtpaar kan z'n geluk niet op, maar hoopt nu wel dat het
bij de zes gewonnen auto's blijft. RTR
door Cees van Zweeden
BOEDAPEST - De Macedoni
sche president Trajkovski heeft
gisteren amnestie verleend aan
elf etnische Albanezen die op
beschuldiging van terrorisme
vastzaten. De elf maken deel uit
van een groep van 88. Een
woordvoerster van Trajkovski
zei dat de overige gevangenen
wellicht ook in aanmerking ko
men voor vrijlating.
Amnestie voor de Albanese re
bellen was in augustus een van
de hoekstenen van het akkoord
dat een einde maakte aan de
strijd in Macedonië. De weige
ring om gearresteerde Albane
zen ook echt vrij te laten, dreig
de het land in een anarchie te
dompelen. De Navo en de Euro
pese Unie hadden Macedonië
dinsdag nog gevraagd de Alba
nezen vrij te laten.
De amnestie is echter niet auto
matisch. Het akkoord tussen et
nische Macedoniërs en Albane
zen maakt een uitzondering
voor rebellen die zich aan terro
risme hebben schuldig ge
maakt. Trajkovski liet weten
dat hij elk van de resterende 77
gevallen afzonderlijk zou be
oordelen. GPD
Gewapende politie begeleidt het transport van de stembussen van
uit de omliggende gebieden naar de hoofdstad Colombo.
foto Mandel Ngan/EPA
laten om elders te stemmen. De Tamils eisen nieu
we verkiezingen.
Volgens de autoriteiten heeft 75 procent van de
ruim twaalf miljoen geregistreerde Srilankanen
gestemd tijdens de bloedigste verkiezingen uit de
moderne geschiedenis van het land. Tijdens de
stembusgang waren zo'n 40.000 man politie en
militairen op de been. De regering heeft over het
hele eiland een nachtelijk uitgaansverbod inge
steld om verdere gewelddadigheden te voorko
men.
Meer dan 5000 kandidaten van 29 partijen stre
den om de 225 zetels in het parlement. Ongeveer
15.000 waarnemers uit binnen- en buitenland
hebben de stembusgang in de gaten gehouden. De
eerste resultaten van de verkiezingen in Sri
Lanka worden vandaag verwacht.
Het Tamilconflict was het hoofdthema van de ver
kiezingsstrijd. De regering wijst onderhandelin
gen met de Tamil Tijgers af. Oppositieleider Ranil
Wickramasinghe van de United National Partij
(UNP) is voor directe gesprekken met de rebellen.
AFP/DPA/RTR
door Hans Geleijnse
ROME - Net als de Nederlan
ders met de 'Zalm-kit' krij
gen de Italianen een cadeau
tje om de invoering van de
Euro te smeren. Alle 20 mil
joen Italiaanse huishoudens
ontvangen vanaf 20 decem
ber tot uiterlijk 15 januari
een eurocalculator. Premier
Berlusconi heeft het op tv
hoogst persoonlijk beloofd.
Over die belofte is het nodige
rumoer ontstaan. Berlusconi
presenteerde zijn 'kerstge
schenk' alsof hij het uit eigen
zak betaalde. Sommige
kranten berichtten er ook zo
over. Maar het is wel degelijk
de schatkist die opdraait
voor de kosten van de opera
tie, tussen de 20 en 25 miljard
lire, 10 tot 12 miljoen euro,
ruim 20 miljoen gulden.
Dus kwam er kritiek op de
voorbereiding. In eigen land
bleek geen bedrijf in staat om
op korte termijn tegen de
laagst mogelijke prijs 20 mil
joen rekenmachientjes te
produceren. Er werd uitge
weken naar de lagelonenlan
den in het Verre Oosten. Daar
konden bedrijven wel tijdig
en goedkoop een calculator
van het formaat kredietkaart
leveren met een batterij die
het apparaatje gegarandeerd
twee jaar aan de gang houdt.
Vervolgens ontstond discus
sie over het adresseren. Na
rijp beraad besloot het mi
nisterie van Financiën daar
voor de telefoonboeken te
gebruiken. Mensen met een
geheim nummer zouden zich
met telefoonrekening bij het
postkantoor moeten vervoe
gen om hun cadeautje in ont
vangst te nemen. Maar een
flink aantal Italianen is van
vaste lijn overgeschakeld op
mobiele telefoon. Voor hen is
nog geen oplossing gevon
den.
Geen wonder dat volgens een
recente opiniepeiling slechts
negen procent van de Italia
nen gelooft dat alles met de
introductie van de euro zon
der problemen zal verlopen.
De rest verwacht dat het een
'casino' (rotzooitje) wordt.
Alleen al het feit dat de cal
culator bij veel huishoudens
wordt bezorgd na 1 januari
illustreert dat de pessimisten
gelijk kunnen krijgen.
Winkeliers en klanten ver
wachten na 1 januari verhit
te discussies over omreke
ning van de 1936 lire naar 1
euro. Fabio, eigenaar van een
kleine supermarkt in Rome,
heeft uit voorzorg al een
maand geleden 'discussiege-
voelige' prijzen verhoogd
naar een niveau waarover
geen misverstand kan
bestaan. ,,Kijk, zo'n fles bier
kostte dit jaar 1900 lire. Heb
ik 2100 van gemaakt. Reken
ik straks één euro voor, niks
aan de hand", zegt hijEn zo
als Fabio zijn er velen. GPD
