Duitsland laat Kok vallen
Afghaanse partijen sluiten akkoord
Vlissings college vraagt winkeliers
breezerpubers in het oog te houden
Pronk verkiest toch
Covra Borssele voor
radioactief schroot
Winnend
mm
Sta of ik bel Giscard d'Estaing grootste kanshebber EU-topbaan
Arafat tussen twee vuren
Roda JC schakelt Bordeaux uit
Gasstoring door meerdere fouten
Netelenbos blijft
bij enkelsporige
HSL-Oost
Televisie leidt tot geweld
Neem nu een proefabonnement
Zes weken voor 27,50 12,48
I
o. .«BafcJ
10°
7°
Langdurig regen
Tot in de middag regen, daarna enige
opklaringen. Vrij krachtige zuidenwind.
Maxima rond 10 graden.
■HHIH
244e jaargang no. 287
woensdag 5 december 2001
los nummer 1,00 2,20)
doorHarald Doornbos
ISLAMABAD - De macht van
een Afghaanse militieleider
wordt niet langer alleen be
paald door het aantal geweren
en granaatwerpers, maar ook
door het bezit van een satelliet
telefoon.
Sinds de VS begin november
gratis satelliettelefoons hebben
uitgedeeld onder commandan
ten van anti-Taliban strijdgroe
pen in Afghanistan, bellen de
lokale commandanten zich suf
naar de Amerikanen met infor
matie over de verblijfplaats van
Osama bin Laden en troepenbe
wegingen van de Taliban.
Dit was precies de bedoeling
van de Amerikanen, aangezien
in Afghanistan geen normaal
telefoonnet bestaat en de VS
over erg weinig effectieve spi
onnen op de grond beschikken.
Maar steeds vaker misbruiken
de clanleiders hun beltegoeden.
Niet alleen zetten sommigen te
lefoonkantoortjes op waar de
plaatselijke bevolking of jour
nalisten tegen krankzinnig ho
ge bedragen een internationaal
telefoontje mogen plegen. Vaker
gebeurt het dat een lokale com
mandant de Amerikanen opbelt
met de coördinaten van zoge
naamde Talibanstellingen, ter
wij 1 het eigenlij k gaat om een re
gionale rivaal. Men hoopt dat de
Amerikanen deze plaatsen dan
bombardei'en waardoor zij zelf
hun macht in de regio kunnen
versterken. Hierdoor is het voor
de Amerikanen volstrekt ondui
delijk geworden welke informa
tie bruikbaar is en welke niet.
Sommige commandanten be
dreigen dorpelingen en vijan
den met 'een telefoontje naar de
Amerikaanse piloten'. Terwijl
de procedure die leidt tot een
luchtaanval enorm ingewikkeld
is, geloven veel arme en bange
dorpelingen dat hun comman
dant maar een nummer hoeft te
draaien en dat vijf minuten
daarna alles wordt plat gebom
bardeerd. GPD
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - De Franse oud-pre
sident Giscard d'Estaing maakt
de meeste kans op een nieuwe
topfunctie in Brussel waarmee hij
een zwaar stempel kan drukken
op de toekomst van de Europese
Unie. De kandidatuur van de cen
trumrechtse Fransman heeft de
instemming' van Duitsland en kan
rekenen op de politieke sympa
thie van Spanje en Italië. Premier
Kok - wiens naam vaak werd ge
noemd voor de topbaan - krijgt
geen steun van bondskanselier
Schroder.
Duitse diplomaten in Brussel bevestig
den gisteren dat Berlijn 'de Franse kan
didaat zal steunen'. De vermeende voor
keur van Schroder voor Kok wordt be
leefd weggewuifd. „De bondskanselier
heeft zich nooit openlijk vóór de Neder
landse premier uitgesproken", laat een
diplomaat weten. Frankrijk vindt dat
het aan de beurt is voor een hoge Europe
se functie. Eerder ging het voorzitter
schap van de Europese Centrale Bank
naar Duisenberg en de Spanjaard Solana
behartigt het buitenlands beleid van de
EU. De EU-regeringsleiders beslissen
volgende week in het Belgische Laken
wie de baan krijgt.
De opmars van Giscard d'Estaing is op
vallend. Enkele weken geleden leek de
7 5 -j arige oud-president nog kansloos als
voorzitter van de adviesgroep die een
blauwdruk moet ontwerpen voor de EU
na de uitbreiding met twaalf landen. De
Franse president Chirac was de eerste die
Giscard d'Estaing aanprees.
Delors
De enige mogelijke Franse tegenkandi
daat voor Giscard is oud-voorzitter van
de Europese Commissie Delors. Deze so
cialist is echter voor een aantal andere
EU-landen - Groot-Brittannië en Dene
marken voorop - veel te pro-Europees.
Met de Duitse steun voor Giscard, maken
de kandidaten uit andere EU-landen
weinig kans. De Italiaan Amato (oud
premier) had het al moeilijk, omdat
Commissievoorzitter Prodi dezelfde na
tionaliteit heeft. De voormalige Finse
president Ahtisaari valt nu uit de boot,
evenals de Belgische oud-premier De-
haene.
Premier Kok heeft steeds ontkend kandi
daat te zijn voor de baan omdat hij er
geen tijd voor heeft. De voorzitter van de
adviesgroep moet vanaf volgend jaar
maart aan de slag en dan is Kok nog pre
mier. De PvdA'er heeft echter nooit een
keihard 'nee' tegen de topfunctie laten
horen. Buitenlandse Brusselse diploma
ten menen dat Kok te lang heeft getwij
feld en daarmee zijn beurt voorbij heeft
laten gaan.
Giscard d'Estaing krijgt geen gemakke
lijke taak. De adviesgroep die hij moet
leiden, bestaat uit vertegenwoordigers
van de regeringen, de nationale parle
menten, de Europese Commissie en het
Europees Parlement. Ditnegentigkoppi-
ge gezelschap zal een advies opstellen
hoe de EU straks met 25 landen bestuur
baar blijft. Uiteindelijk beslissen de EU -
regeringsleiders daarover in 2004. GPD
Na de terreuracties in Jeruzalem en Haifa kan de Palestijnse
leider Arafat een keuze niet langer uit de weg gaan. Israël valt
Palestijnse doelen aan op de Westelijke Jordaanoever en in de
Gazastrook. En in de Palestijnse gebieden is al lang geen
sprake meer van één enkele gewapende macht, maar van een
veelheid aan gewapende milities. Ara
fat zou moeten kiezen tussen een bur
geroorlog en een oorlog met Israël.
Voor het eerst in het bestaan van de club is Roda JC erin ge
slaagd verder te komen dan de derde ronde van een Europees
toernooi. De ploeg uit Kerkrade versloeg gister
avond Bordeaux met 2-0 en bereikte daarmee de
laatste zestien in de strijd om de Uefa Cup.
Delta Nutsbedrijven heeft de oorzaak gevonden van de gas
storing die vrijdag 9 november zo'n 24.000 huishoudens in de
kou zette. Of beter: oorzaken, want er blijken meerdere 'men
selijke fouten' te zijn gemaakt. Nu wordt uitgezocht
wie voor welke fouten aansprakelijk kan worden ge- *1 O
steld en dus moet meebetalen aan de schadeclaims.
feiten en meningen: 2; binnenland: 3; buitenland: 4 en 5; va
ria: 6; financiën en economie: 7; radio en televisie: 8; uit: 9,10
en 11; sport: 13 en 14; zeeland: 15,16,17,19 en 21; gezond
heid: 22; buitengebied: 23, 24,25 en 26
DEN HAAG - Minister Netelen
bos van Verkeer blijft tegen ver
dubbeling van het spoor tussen
Amsterdam en de Duitse grens
voor de HSL-Oost. Tijdens een
debat in de Tweede Kamer bleek
gisteren dat de coalitiepartijen
PvdA en WD zich schikken in
de plannen van de minister om
slechts het bestaande spoor op
te waarderen tot hogesnelheids
lijn.
De oppositiepartijen vinden
verdubbeling van twee naar
vier sporen wel noodzakelijk.
Anders is volgens hen geen
sprake van een volwaardige ho
gesnelheidslijn omdat alle trei
nen, ook de intercity's en stop
treinen, over de twee bestaande
sporen moeten. De voor de HSL
gewenste snelheid van 200 kilo
meter per uur zou dan onhaal
baar zijn.
Volgens Netelenbos is op de lan
ge termijn 200 kilometer per uur
wél haalbaar. Maar vooralsnog
zal 140 kilometer per uur het
maximum zijn. „Dat is boeme
len", vinden de oppositiefrac
ties.
Netelenbos stelde dat de capa
citeit van het bestaande spoor
tot 2030 voldoende is. Alleen op
het traject tussen Utrecht en
Driebergen is verdubbeling na
2020 waarschijnlijk noodzake
lijk. ANP
van onze redactie buitenland
BERLIJN - De vier Afghaanse
delegaties in Bonn onderteke
nen vandaag een akkoord over
de politieke toekomst van hun
land. Ze zijn het eens over een
tijdpad dat in tweeënhalf jaar
moet leiden tot een nieuwe
grondwet en algemene verkie
zingen in het door oorlog ver
woeste Afghanistan.
Gisteravond discussieerden de
delegaties nog over de personele
invulling van een interimrege
ring. Die zal bestaan uit 29 per
sonen en moet zo snel mogelijk
het politieke vacuüm in Kaboel
opvullen. Over concrete kandi
daten kon pas worden gespro
ken nadat de leider van de
Noordelijke Alliantie (Verenigd
Front) in Kaboel, president
Rabbani, onder internationale
druk instemde met een kandi
datenlijst waarop hijzelf, aldus
bronnen bij de besprekingen,
niet figureert.
Aan het hoofd van het tijdelijke
bestuur zal naar alle waar
schijnlijkheid het 46-jarige Pa-
thaanse stamhoofd Hamid Kar-
zai komen te staan. Karzai, die
nu bij zijn Zuid-Afghaanse
machtsbasis Kandahar de Tali
ban bevecht, is in Afghanistan
alom gerespecteerd. De rege
ringsleider zal worden bijge
staan door vijf plaatsvervan
gers, onder wie één vrouw.
De interimregering zal Afgha
nistan gedurende zes maanden
leiden. Na dat halfjaar moet een
21-leden tellende speciale com
missie een Loya Jirga bijeen
roepen. Uit deze Grote Vergade
ring van stamoudsten, clan-
hoofden, politici, geestelijken
en anderen moet een nieuwe
overgangsregering voortko
men, die achttien maanden zal
aanblijven. Bovendien moeten
een overgangsparlement en een
Grondwetgevende Raad wor
den gekozen. Na achttien maan
den moet een nieuwe Loya Jirga
de grondwet goedkeuren, waar
na verkiezingen volgen.
Voor ex-koning Zahir Shah (87),
die op het moment in Rome ver
blijft, is een symbolische rol
weggelegd. Zahir Shah zal de
Loya Jirga bijeenroepen en de
vergaderingen voorzitten.
De leden van de drie in Bonn
aanwezige ballingen-delegaties
stellen als voorwaarde voor hun
terugkeer naar Afghanistan dat
zij er worden beschermd door
een VN-vredesmacht. Welke
landen voor deze missie militai
ren zullen leveren, is onbekend.
De Afghaanse strijders tegen de
Taliban zijn gisteren de omge
ving van Tora Bora, een berg
achtig gebied in het oosten van
Afghanistan, binnengetroleken
Commandant Zaman van de op
positie zei dat hij zeker weet dat
de terrorist Osama bin Laden
zich in een grottencomplex in
het gebied ophoudt.
De Egyptenaar Al-Zawahiri,
die wordt beschouwd als een
vertrouweling van Bin Laden,
zou maandag gewond zijn ge
raakt door bombardementen op
Tora Bora. GPD/DPA/ANP
door Inqrid van Wifferen
DEN HAAG - Schokkende tele
visieprogramma's zoals 'Explo
sief' van SBS6, waarin dodelij
ke ongelukken worden getoond,
moeten later op de avond wor
den uitgezonden. Deze pro
gramma's zijn een van de oorza
ken van zinloos geweld.
Dat vindt het Platform Tegen
Geweld Op Straat, dat gisteren
zijn rapport 'De Afzijdigheid
Voorbij' aanbood aan premier
Kok. Het platform werd drie
jaar geleden opgericht na de ge
welddadige dood van onder an
deren Meindert Tjoelker en Joes
Kloppenburg.
Niet alleen televisiezenders,
maar ook het Nederlandse be
drijfsleven is volgens het plat
form verantwoordelijk voor de
schokkende uitzendingen. Zij
blijven adverteren rond deze
programma's. Het platform
vindt verder dat de overheid
burgers duidelij ker moet maken
welke schadelijke effecten het
kijken naar gewelddadige uit
zendingen heeft.
Niet alleen het kijken naar ge
weld op televisie, maar ook het
'buitensporig alcoholgebruik
van jongeren', moet worden
aangepakt. Alle daders en
slachtoffers van geweld moeten
worden gecontroleerd op ge
bruik van deze middelen. Men
sen die onder invloed geweld ge
bruiken, moeten een zwaardere
straf krijgen.
Het platform acht het verder
raadzaam om zo snel mogelijk
wetenschappelijk onderzoek te
doen naar de diepex-e oorzaken
van zinloos geweld. Het ver
moedt een verband met de druk
die op jongeren wordt uitgeoe
fend om te presteren, de toene
mende geluidsoverlast en het
snelle tempo van maatschappe
lijke verandei'ingen.
Premier Kok wees op de eigen
verantwoordelijkheid van bur
gers in de strijd tegen zinloos
geweld. „We moeten elkaar
kunnen aanspreken op onbe
hoorlijk gedrag." GPD
door Edith Ramakers
VLISSINGEN - Niet alleen in
cafés, ook in supermarkten
moet er bij de verkoop van al
coholhoudende dranken
streng toegezien worden op de
leeftijd van jongeren. Het col
lege van B en W van Vlissingen
verzoekt winkeliers om klan
ten waarvan ze het vermoeden
hebben dat deze nóg geen zes
tien jaar oud zijn, naar hun
leeftijd te vragen.
Fractievoorzitter J. Lust van
de WD kaartte dit probleem
bij het college aan. Van hore
caondernemers hoorde hij dat
jongeren bij slijterijen, super
markten gekoelde 'mixdrank
jes zoals breezers' kochten.
„Voordat ze het café ingaan,
slaan ze er een paar achterover
en de horecaondernemer heeft
het vexwolgens gedaan. Som
migen nemen ook die breezers
mee naar binnen, het café in,
en drinken daar in het geheim
verder. Handhaving betekent
handhaving van de wet voor
horecaondernemer en winke
lier."
Legitimatie
Recentelijk ontvingen zo'n
zestien supermarkten in Vlis
singen hierover een brief van
het college. Aan de onderne
mers werd gevraagd hoe zij
omgaan met het verstrekken
van alcohol aan jongeren. Bas
Goeree, assistent-bedrijfslei
der van de Edah: „Onze cais
sières moeten bij twijfel
vragen naar de leeftijd van
jongeren als ze wijn, bier of
mixdrankjes kopen. Er han
gen ook postere in onze winkel
waarop staat dat jeugd zich
moet kunnen legitimeren." Hij
weet dat de populaire mix
drankjes als Bacardi Breezer
en Smirnoff Ice in trek zij n.,Ik
heb niet zoveel jongeren als
klant. Ik kan de strenge aan
pak van de burgemeester wel
begrijpen. Het is niet goed
voor het imago van onze bran
che als in het nieuws komt dat
jongetjes uit de randstad van
twaalf, dertien jaar uit super-
mai'kten weglopen met een
tray vol gekoelde breezers. We
zullen er zelf scherp op toe
moeten zien dat er onder de
zestien jaar geen drank wordt
verkocht."
Diezelfde mening heeft ook
collega A. Schnebeli, bedrijfs
leider van de Spar supermarkt
in Papegaaienburg. Zijn su
permarkt staat vlakbij de
scholengemeenschap Schel-
demond. De school kampte
lange tijd met het probleem
dat er tussen de twee gebou
wen een fietspad liep, waar
door de leiding onvoldoende
toezicht kon houden op de
leerlingen. Onlangs is het
fietspad omgeleid. „Ik merk
dat leerlingen nu niet meer van
het schoolterrein kunnen ont
snappen. Het is weer rustig ge
worden in mijn winkel." Voor
heen kwamen vaker groepjes
de winkel binnen. „Een kocht
er iets en wat de anderen intus
sen deden, kun je wel -raden.
Daar zat waarschijnlijk ook
weieens drank bij."
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Tegen de wil van
een Kamermeerderheid lioudt
minister Pronk van Milieube
heer vast aan het uitzoeken van
schroot op radioactieve delen
bij de Covra in Borssele. Hij doet
dat na een vergelijking van alle
kosten tussen verwerking bij de
Covra of in de Rotterdamse ha
ven. Een Kamermeerderheid is
voor Rotterdam.
Half november koos de Tweede
Kamer voor verwerking in Rot
terdam, omdat daar de meeste
schrootbedrijven zijn geves
tigd. Er hoeft dan ook minder
met het schroot gesleept te wor
den, vindt het parlement, en be
drijven zullen eerder geneigd
zijn mee te werken. Alleen de ra
dioactieve spullen, meestal een
fractie van een hele lading, hoe
ven dan voor definitieve opslag
naar Borssele.
Pronk hield toch vast aan vei-
werking bij de Covra, omdat de
Covra hét verzamelpunt voor
radioactief afval in Nederland
is. Alle deskundigheid is daar in
huis. Hij beloofde de Kamer al
leen de financiële gevolgen van
een keuze voor de Covra of een
aparte voorziening in Rotter
dam nog uit te zoeken. Rotter
dam blijkt goedkoper dan de
Covra, maar het verschil -
449.000 gulden tegen 505.000
gulden per jaar - is volgens
Pronk zo klein, dat Borssele de
voorkeur blijft verdienen.
De bouwkosten bij de Covra zijn
veel hoger. In Borssele moet een
nieuwe loods worden gebouwd
a vijf miljoen gulden. In Rotter
dam moet een bestaand gebouw
worden aangepast. Dat kost
357.000 gulden. De personeels
kosten zijn op jaarbasis bij de
Covra echter veel lager, omdat
daar al gekwalificeerd perso
neel beschikbaar is.
Advertentie
telefoon:
e-mail:
Voor automatische incasso stem ik toe in
afschrijving van mijn (post)bankrekening-
nummer; I 1 III I I II
handtekening:
8 713214 '000002
noteert u mij voor een
proefabonnement van
6 weken voor 27,50
12,48.
Ik geef daarbij éénmalig
toestemming voor auto
matische incasso van onder
staand rekeningnummer
(proef geldt eenmalig bin
nen zes maanden)
noteert u mij voor een
abonnement. De eerste
twee weken ontvang ik de
krant gratis. Daarna wil ik
betalen:
3 per maand met
automatische incasso
19,25/42,42).
n per kwartaal met
automatische incasso
52,-/114,59).
D per jaar met
automatische incasso
198,- 436,33).
Stuur deze bon naar:
PZC, afdeling lezersservice
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen
(postzegel niet nodig)
Hl
Een Afghaans vluchtelingetje gluurt uit de tent waarin zij en haar familie verblijven in een provisorisch opvangkamp bij de Pakistaanse grens. Dagelijks passeert een stroom
ambulances met gewonde Afghanen de nabijgelegen Chaman-grensovergang om de slachtoffers naar Pakistaanse ziekenhuizen te brengen. foto Ad rees Latif/RTR
