Klaas Jobse gaat sterren kijken
PZC
Vier jeugdboeken in één jaar
Veerboot verdient
kans voor iedereen
met tunnelfobie
Vluchteling Kader
Abdolah wil graag
president worden
Twee eenakters
in dorpshuis Kats
b 16
lezers
schrijven
Herdenken
kunst cultuur
Nieuwe Muziek start
winterseizoen met
Niehove Jazz Ensemble
Meteoren
ter observatie
woensdag 7 november 2001
door Maurits Sep
VLISSINGEN - Leuk voor toe
risten, pure noodzaak voor
mensen die een onbedwingbare
angst hebben voor tunnels: de
veerboot Vlissingen-Breskens.
En daarom, vindt het echtpaar
Hesselink uit Vlissingen, moet
de veerboot een proeftijd krij
gen als de tunnel al open is. Om
te bewijzen dat er genoeg men
sen zijn die de boot verkiezen
boven de tunnelbuis.
In een brief aan het provincie
bestuur dringen mijnheer en
mevrouw Hesselink erop aan de
veerverbincling na opening van
de tunnel niet helemaal voor au
to's op te heffen. Zij komen op
voor de belangen van toeristen
maar zeker ook voor mensen
met een tunnelfobie („zeker niet
te verwaarlozen"). Haar man
lijdt daar aan, zegt mevrouw
Hesselink, en met hem veel an
deren. Dat horen zij in gesprek
ken met mensen over de Wester-
scheldetunnel.
Mogelijkheden
Bovendien, er moet toch een uit
wijkmogelijkheid zijn in geval
van brand of een ongeval in de
tunnel, merkt het echtpaar op.
Daarom: „Wees zuinig op onze
mooie veerdienst en gun de boot
eerst nog een proeftijd. Ophef
fen kan altijd nog."
Om het pleidooi kracht bij te
zetten, is een PZC-interview
met. oud-directeur F. Vos van de
PSD bijgevoegd, die onlangs af
scheid nam van de veerdiensten.
Ook Vos ziet mogelij kheden vol
doende om een veerboot in de
vaart te houden, zonder de tun
nel te beconcurreren. Hij voor
spelde daarin dat mensen die
met de boot zouden gaan, nim
mer door de tunnel zouden rij
den.
Onbetaalbaar
Het provinciebestuur is er niet
van onder de indruk. Gedepu
teerde Staten laten het echtpaar
Hesselink weten dat hun idee
onbetaalbaar is. De provincie
krijgt nu geld voor de boten en
straks voor de tunnel. Een veer
dienst in stand houden komt dus
voor rekening van de provincie
en dus van de belastingbetaler.
De tarieven zouden veel hoger
uitvallen dan wat nu voor een
overtocht betaald moet worden.
Het echtpaar Hesselink weet nu
wat Vos al langer wist. In het in
terview constateerde hij: „Ik
heb vele malen voor een onder
zoek gepleit, maar het dagelijks
provinciebestuur wilde er niet
aan. Jammer."
Deze rubriek is uitsluitend be
stemd voor reacties op in de PZC
verschenen redactionele berich
ten, artikelen of commentaren.
De reactietijd beloopt uiterlijk 7
dagen. Plaatsing van bijdragen
betekent niet dat de redactie de
meningen en stellingen van de
inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedich
ten en anonieme inzendingen
worden niet geplaatst. Bijdra
gen mogen niet langer zijn dan
250 woorden. De redactie be
houdt zich het recht voor inzen
dingen te bekorten. Over gewei
gerde brieven wordt niet gecor
respondeerd.
Het verslag over en het bijwo
nen van de dodenherdenking op
29 oktober in Kapelle noopt mij
tot enkele opmerkingen. In de
toespraken en het terugkijken
over en op 1940-45 is niet ver
meld dat ook twee gesneuvelde
jongens uit de guerrilla-oorlog
1945-1950 in het toenmalige
Nederlands-Indië op de monu
menten vermeld staan. Blijk
baar is een verloren oorlog een
vergeten oorlog. Jammer! Het is
mij opgevallen dat zeer weinig
nabestaanden van de slachtof
fers aanwezig waren. Is mis
schien de voorberichtgeving
van de gemeente Kapelle niet
duidelijk genoeg geweest? Ten
slotte blijf ik hopen dat men niet
blijft vergeten, maar de herin
neringen aan 1940-1945 en
1945-1950 levend houdt.
J. de Neef
Molenstraat 13
Wemeldinge
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Met een bij
zonder jazzoptreden begint de
stichting Nieuwe Muziek Zee
land haar winterprogramme-
ring in de Kloveniersdoelen in
Middelburg. Vrijdag 16 novem
ber maken de beroemde Ameri
kaanse saxofonisten David
Murray en Arthur Blythe hun
opwachting. Ze touren twee we
ken door Nederland met het
Niehove Jazz Ensemble van gi
tarist Jan Kuiper.
Naast Kuiper bestaat het en
semble uit drumveteraan John
Engels en contrabassist Harry
Emmery. Het trio speelt regel
matig samen met bekende bui
tenlandse jazzmusici. Met Bly
the en Murray is niet gekozen
voor solisten die nadrukkelijk
teruggrijpen op bebop en hard-
bop - jazzstijlen uit de jaren
veertig en vijftig - maar voor
musici die kenmerken uit die
(Advertentie)
Galerie - Kunsthandel
19e en 20e eeuwse j
Vlaamse en
Hollandse Meesters s
o.a. Latemse school Inkoop - Verkoop
Terneuzen centrum 4531 GN. Blokken 3-4,
tel. 0031(0)115-621643 of 0031(0)6 51368269
Open dinsdag - woensdag en zondagmiddag
van 14.00 tot 17 00 uur en op afspraak.
www.contrasten.nl
stijlen mixen met een avontuur
lijke, avantgardistische bena
dering.
Murray (Aukland, 1955) is een
van de spraakmakendste solis
ten van dit moment. Zijn stijl op
de tenorsaxofoon is een combi
natie van het spel van Paul Gon-
salves (saxofonist in het orkest
van Duke Ellington), Sonny
Rollins, John Coltrane en Albert
Ayler (avantgardistische jazz
muzikant). Zijn solo's zijn ge
speeld met een intense en gepas
sioneerde toon en voorzien van
lange cadensen. Niet alleen on
der eigen naam, maar vooral
ook als oprichter van het World
Saxophone Quartet werd Mur
ray wereldberoemd. Altsaxofo
nist Arthur Blythe (Los Angeles,
1940) was ooit Murrays leraar.
Later maakte hij ook deel uit
van het World Saxophone
Quartet. Behalve aan Ayler
roept zijn stijl ook herinnerin
gen op aan saxofonist Eric Dol-
phy, een andere grootheid van
de avantgardistische jazz. Vol
gens Blythe is muziek een re
flectie van je spraak. Hoewel hij
in New York woont, beschouwt
hij zich daarom nog steeds als
een West Coast-blazer.
Met het concert van Murray,
Blythe en het Niehove Ensem
ble begint Nieuwe Muziek een
serie winterconcerten in de Klo
veniersdoelen. Ook het erop
volgende concert staat dicht bij
de jazz. Zaterdag 24 november
treden pianist Loek Dikker,
contrabassist Jacko Schoon-
derwoerd en drummer John En
gels op.
Aanvang van beide concerten:
20.30 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
KATS - De Katse toneelgroep
Commedia della Mare speelt
dinsdag 13 november in het
dorpshuis twee eenakters. Eerst
wordt Weiger nooit een dans van
Vonne van der Meer gespeeld,
daarna Brief in den Duuster,
een verzeeuwste versie van een
stuk van Herman Heijermans.
De Commedia della Mare is niet
los te zien van het Gezelschap
van de Zee. Actrice Tineke
Schrier, bekend van het Gezel
schap maar ook van het Natio
naal Toneel, regisseert Weiger
nooit een dans, dat wordt ge
speeld door Edith Breure en
Martin Tazelaar, Artistiek lei
der Jan Schuurman Hess van
het gezelschap van de Zee regis
seert Brief in den Duuster,
waarin Coby Peeters en Piet
Korteknie meespelen. Korte-
knie is ook degene die het stuk
van Heijermans overzette in een
Noord-Bevelandse variant van
het Zeeuws. Vorig jaar werden
beide eenakters al met veel suc
ces opgevoerd door Commedia
della Mare. Aanvang: 20.00 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Over Simon Vestdijk zei
dichter Adriaan Roland Holst dat hij sneller
kon schrijven dan God kon lezen. Zo groot
was de productie van de beroemde literator.
Het lijkt wel of de Middelburgse jeugdboe
kenschrijver Robbert Jan Swiers wijlen
Vestdijk naar de kroon probeert te steken.
Hoewel hij een bijna volle baan heeft, is hij
er daarnaast in geslaagd dit jaar vier jeugd
boeken te publiceren.
De teller staat op twintig, maar dat zal niet
lang duren. En dan gaat het alleen over
jeugdboeken, want Swiers heeft nog zeven
andere publicaties en een stapel brochures,
folders en artikelen op zijn naam staan. „Ik
ben dol op deadlines", zegt hij monter. „Van
het voorjaar moet ik weer vier boeken af
hebben. Heerlijk."
Dit jaar heeft Swiers vier jeugdboeken het
licht laten zien bij drie verschillende uitge
vers. Voor zevenjarigen heeft hij Het eiland
van de wolken geschreven, een publicatie
die balanceert op de grens van verhaal en
prentenboek. Voor de categorie tien-plus
ligt De dubbelganger in de winkel, een
avonturenroman die zich afspeelt in Zuid-
Frankrijk. Iedereen is mooi is de titel van
een zogenaamd 'knieboek' voor de jonkies.
Uiterlijk doet het boek denken aan een ka
lender. De juf kan het op haar knie nemen en
een vei'haal voorlezen, de luisterende kin
deren zien dan het bijbehorende plaatje
voor haar schenen bungelen. Voor het knie-
boek heeft Swiers een verhaal geschreven
over de eerste zwemles. Een ander verhaal is
aangedragen door Lydia Rood.
Het werk waar hij met het meeste genoegen
op terugkijkt is De terugkeer van de Vikin
gen. Dat is het eerste deel van de zesdelige
serie De Duinbeek Mysteries, bestemd voor
lezers van twaalf jaar en ouder. „Dit eerste
deel speelt zich geheel af op Walcheren",
vertelt Swiers. „Het voormalige Rijksar
chief in Middelburg, kasteel Westhove bij
Oostkapelle, dat soort locaties komt erin
voor. Kennelijk is het zo nauwkeurig be
schreven dat de uitgever het nodig vond in
het begin van het boek de mededeling 'Dit
boek is fictioneel' mee te nemen. Zo dicht
scheer ik langs de werkelijkheid. De volgen
de delen spelen zich af in alle hoeken van de
wereld. Indonesië, Duitsland, Egypte. Het is
een echte avonturenreeks. Het boek is ver
schenen bij uitgeverij De Eekhoorn. Dat is
ook de uitgever van de Bob Evers-serie. Ik
vind het mooi om in die traditie te werken."
In De terugkeer van de Vikingen komt alles
samen wat Swiers interesseert. „Er zit ge
schiedenis in, aardrijkskunde, spanning,
humor, het is voor kinderen maar toch een
behoorlijk dik boek, wat me weer de gele
genheid geeft allerlei tussenplotjes en aar
dige zijpaden erin te verwerken. Schrijf je
voor kinderen van vier of vijf, dan is de plot
miniem en blijven de zinnen kort. Heb je
veertigduizend woorden tot je beschikking
dan kun j e veel doen.Swiers werkt vier da
gen per week voor de provincie. Voor het
schrijven heeft hij dus één dag per week
over, plus de avonduren en eventueel de
weekeinden. „Zo werkt het natuurlijk niet.
Als ik de geest krijg, neem ik een aantal da
gen vrij om door te schrijven. Regelmatig
werk ik ook 's nachts. Ik werk wel snel. Ik
heb gemerkt dat een boek zich eerst in mijn
hoofd vormt. Ik weet niet of het een talent is,
maar echt alles uit de werkelijkheid kan bij
mij aanleiding zijn voor een verhaal. Dat
ontstaat in mijn hoofd. Als dat proces is af
gerond, ga ik ervoor zitten en schrijf ik het
boek in een maand. Ik ben geen schrijver die
worstelt met het witte papier. Ik kan geen
half jaar aan een boek werken." Hoewel
Swiers het schrijven niet als hobby be
schouwt, is het zo wel begonnen.,Ik ben be
gonnen omdat ik het leuk vond in mijn vrije
tijd te schrijven. Ik doe het met veel plezier.
In het gunstigste geval raak je soms bijna in
trance achter de computer. Dan zijn er in
eens drie uren voorbijOp die manier schrijf
je vaak de beste pagina's. Dat is de kick van
het schrijven. De tweede kick is natuurlijk
dat wat je schrijft ook wordt uitgegeven."
Dat zijn werk aanslaat, blijkt onder meer
uit schoolbezoeken die hij aflegt. Daar rea
geren jongeren op zijn werk. „Ik zie het ook
aan de leengeldvergoeding. Die is elk jaar
hoger. Het is toch mooi als uit een afreke
ning blijkt dat een bepaald boek vijfdui
zend keer is uitgeleend. Het is een heerlijk
gevoel te weten dat elke dag ergens in Ne
derland een kind jouw boek zit te lezen."
In het jeugdboek De terugkeer van de Vikingen scheert auteur Robbert Jan Swiers soms dicht langs de werkelijkheid.
foto Lex de Meester
door Rob Paardekam
KAPELLE - „Elke vluchteling
moet een fase van nederigheid
doorstaan." Dat betoogde
schrijver Kader Abdolah (1954)
gisteren tijdens een bijeen
komst in het gemeentehuis in
Kapelle. Op uitnodiging van de
stichting vluchtelingenwerk
vertelde hij daar over hoe het
voor hem was om als vluchteling
in Nederland te komen.
In een met humor doorspekt
verhaal vertelde Abdolah hoe
hij ruim twaalf jaar geleden
vanuit Iran, via Turkije, in Ne
derland terecht kwam. En wat
een deceptie het in eerste in
stantie was om vluchteling te
zijn. „Mijn overgrootvader was
premier en dichter. Dat wilde ik
ook: een bekende schrijver en
premier worden, maar ik werd
vluchteling."
Het publiek was benieuwd hoe
het is om vluchteling te zijn.
„Hoe is het om hier te komen en
bijvoorbeeld tweedehands
spullen aangeboden te krijgen?
vroeg een man in de zaal.
Abdolah zei dat het voor hoog
opgeleide vluchtelingen niet al
tijd gemakkelijk is, maar dat
degenen die sterk zijn er door
heen komen. „Je moet accepte
ren dat je vluchteling bent en
dat je door die fase van nederig
heid heen moet. Uiteindelijk
word je er sterker van."
Abdolah deed dat en heeft in
middels één van zijn dromen
verwezenlijkt: een bekende
schrijver worden. Al ging dat
niet altijd over rozen. „Neder
lands is een mooie, maar moei
lijke taal", zei hij gisteren. „Ik
ben er dag en nacht mee bezig."
De schrijver zei zich thuis te
voelen in het Nederlands, maar
nog wel onzekerheden te ken
nen. „Op straat is het gemakke
lijk, maar als je dieper gaat, en
poëzie en boeken wil lezen, is
het heel moeilijk.
Op de vraag of hij zich nu Ne
derlander voelt, antwoordde
Abdolah ontkennend, maar ook
in Iran - of in de woorden van de
schrijver zelf: Perzië - zou hij
zich niet thuis voelen. „Daar is
mijn thuis niet meer en dit zal
mijn thuis nooit worden."
Abdolah zei het bewust steeds
over Perzië en Perzisch te heb
ben en niet over Iran of Iranees.
„Het is een soort verzet tegen de
geestelijken en natuurlijk ook
nostalgie."
Toen een man in de zaal vroeg of
de schrijver terug zou keren
naar zijn geboorteland als de si
tuatie daar is verbeterd, haalde
Abdolah zijn twee dromen weer
aan. „Ik had er twee: een beken
de schrijver worden en presi
dent worden. De eerste is uitge
komen, maar dat tweede zal in
Nederland nooit lukken. Dus ja,
ik wil terug, maar het zal nog
hééél lang duren."
Schrijver Kader Abdolah: „Nederlands is een mooie, maar moeilij
ke taal." foto Dirk Jan Gjeltema
De amateur-sterrenkundige Klaas Jobse reist naar de andere kant van 'ruimteschip Aarde', naar de Amerikaanse staat Arizona, om de Leonidenzwerm goed te
kunnen bekijken. foto Lex de Meester
van het materiaal ervan af. De Leoni-
den vliegen sneller dan andere meteo
ren. „Ongeveerzeventig kilometer per
seconde. Het is één van de spectacu
lairste zwermen die je kunt zien." Ter
vergelijking: de geschatte snelheid
van de meteoor die twee weken gele
den boven Zeeland te zien was, be
droeg ongeveer de helft. En hoe groter
de snelheid waarmee een meteoor de
atmosfeer binnen dringt, hoe groter
het effect.
Niet alle meteoren geven een even
spectaculair beeld. „De meesten zijn
vrij zwak. Als het is zoals we hopen, is
er straks een regen van vallende ster-
x-en te zien. Dan heb je het idee dat je
met de aax'de een bepaalde richting
opvliegt, net zoals wanneer je tijdens
een sneeuwbui in de auto zit." Jobse
gaat niet alleen naar Phoenix in Ari
zona voor het mooie uitzicht. Er moet
ook werk gedaan worden. Met specia
le camera's worden vanaf verschillen
de punten opnamen gemaakt, zodat
het achteraf mogelijk is de baan te be
rekenen en de hoogte te bepalen.
Tijdens een reis naar China in 1998
ontdekten Jobse en zijn collega's dat
sommige meteoren op veel grotei'e
hoogte ontbrandden dan altijd voor
mogelijk was gehouden. De vraag is
hoe het kan dat de meteox'en op zo'n
grote hoogte al oplichten, hoopt Jobse
door nieuwe observaties te kunnen
beantwoorden. Verder zou onderzoek
naar meteoren iets kunnen verduide
lijken over de processen die zich af
spelen in de atmosfeer.
Het onderzoek naar meteoren wordt
voor het gx-ootste deel gedaan door
amateurs als Jobse. Zijn fascinatie
met de niimte is begonnen met de lan
ding op de maan. „Dan koop je een te-
lescoopje en maak je foto's van mars
en de maan. Die vond ik zelf goed ge
lukt, maar dan zie je in een tijdschrift
veel mooiere foto's van px-ofessionals.
Toen heb ik iets gezocht wat altijd
uniek is." Hij specialiseerde zich in
meteoren en begon ruim vijftien jaar
geleden met het maken en vex*werken
van videobeelden. Hij ilcht zijn came
ra op de hemel en hoopt dat er iets
moois gebeurt. „Het is net als vissen,
maar dan op een hoog niveau. Het is
natuurlijk een hobby, leuk en span
nend. Maar dingen ontdekken geeft
een extx-a kick."
Onderzoek
Zijn specialisatie levex'de hem twee
jaar geleden een uitnodiging van
ruimtevaartorganisatie Nasa op om
vanuit een speciaal vliegtuig onder
zoek te doen naar de Leoniden. Dit
jaar blijft Jobse op de grond. Hij reist
samen met andere leden van de Dutch
Meteor Society naar de Verenigde
Staten. De veiligheidsmaatregelen
zijn vex'schex'pt na de aanslagen op 11
september. „Het wordt nog spannend
of we alles mee mogen nemen", zegt
hij. Het wachten is op een bxief van
Nasa waarin staat dat Jobse vredelie
vende bedoelingen heeft met de mili
taire apparatuur in zijn bagage. „Ze
zijn een beetje paniekerig daax-. Zeker
als je met een groep mensen de woes
tijn in duikt, met bivakmutsen op te
gen de kou."
door Nadia Berkelder
OOSTKAPELLE - De Leoniden
zwerm komt er weer aan. Amateur-
sterrenkundige Klaas Jobse uit Oost
kapelle maakt zich net als voorgaande
jaren op voor een reis naar de beste
plek op aarde om de meteoren te zien.
Dit jaar wordt het Arizona in de Ver
enigde Staten, want in Europa is het
op het moment dat de zwerm botst
met de atmosfeer klaarlichte dag. De
botsing vindt plaats op 17 en 18 no
vember.
„Het duurt maar een uur", vexdelt
Jobse. „Dus moet je zorgen dat je op
een goed plekje zit, anders zie je niets.
Volgend jaar is de zwerm wel goed te
zien vanuit Europa. Alleen zitten we
dan met volle maan." 'Ruimteschip
aarde', zoals Jobse onze planeet
noemt, belandt één keer in de 33 jaar
midden in de Leonidenzwerm. Het
hoogtepunt was in 1999. „Dat was
echt een meteorenstorm. We krijgen
nu een toegift." Volgend jaar is de
zwerm nog te zien, daarna moet iedex'-
een weer dertig jaar wachten.
De zwerm afval is afkomstig van een
komeet die in een baan x'ond de zon
vliegt. Op het punt dat de komeet de
zon het dichtst nadert, valt een deel
