Vijf van Omarska veroordeeld
PZC
Microsoft treft schikking met VS
Achterban T rimble stemt
Noord-Ierland in impasse
Miltvuuralarm
ook in Pakistan
Computerspel om Al Qaeda te ontrafelen
Weer barst in Vlaamse
christen-democratie
Tribunaal legt straffen tot 25 jaar op aan Bosnische Serviërs
Prijs van vat
ruwe olie onder
twintig dollar
Blikvanger
Eerste computervirus via dvd
Rabbijn Schach overleden
Havel uit ziekenhuis
Oorlogsmisdadigster aangehouden
Molukken weer toneel van geweld
Ministers Servië plunderden kas
zaterdag 3 november 2001
door Clemens Ingwersen
MONTERREY - Wetenschap
pers bouwen in het Californi-
sche Monterrey aan een virtu
eel Al Qaeda-netwerk van een
virtuele Osama bin Laden. Mi
litaire strategen gebruiken al
geruime tijd computersimula
ties om het verloop van oorlo
gen met 'normale' legers na te
bootsen.
Voor de strijd tegen terroristen
is echter een geheel nieuwe be
nadering en dus een ander
computerprogramma nodig.
Aan dat programma wordt vol
gens de Los Angeles Times van
gisteren hard gewerkt in een
onderzoekscentrum van de
Amerikaanse marine.
De onderzoekers proberen een
computerprogramma te ma
ken dat in grote lijnen werkt
zoals het bestaande The Sims.
Dat is een computerspel waar
bij spelers hun eigen digitale
wereld maken en die bevolken
met fictieve personages die op
groeien en een soms een zeer
verrassend leven leiden.
„Wij werken in wezen aan Sim
Osama", aldus projectleider
Michael Zyda. De computer
moet sti'aks aan het werk met
virtuele woestijnen, steden,
communicatiemiddelen, wa
pensystemen, immigratie- en
geldstromen, vastberaden ter
roristen en hun miljoenen mo
gelijke slachtoffers. De com
puterterroristen weten niet
van ophouden en blijven pro
beren. Daaruit moet een pa
troon worden gelezen dat
mogelijk helpt een terrorist te
begrijpen.
Voorts wordt via de nabootsin
gen bekeken welke doelwitten
terroristen kunnen uitkiezen
en hoe voorbereid of onvoorbe
reid de autoriteiten daarop
zijn.
De onderzoekers gaan er bij
hun langzaam vorm krijgende
programma wel van uit dat ze
een globaal idee hebben hoe
Bin Laden en zijn Al Qaeda-
netwerk te werk gaan. Het eni
ge probleem op het Virtuele
Omgeving en Simulatie Instu-
tituut in Monterrey is dat de
ongeveer dertig onderzoekers
betwijfelen of hun Sim Osama
op tijd klaar is om een rol te
spelen in het huidige conflict.
ANP
door Simone van Priel
DEN HAAG - Voor het martelen
en vermoorden van moslim- en
Kroatische burgers in het 'do
denkamp' Omarska in Bosnië
zijn vijf Bosnische Serviërs gis
teren voor het Joegoslavië-Tri-
bunaal veroordeeld tot gevan
genisstraffen van 5 tot 25 jaar.
De Portugese rechter Rodrigues
veroordeelde hun aandeel in de
'helse orgie van vervolging' die
de Bosnische Serviërs tegen
moslims en Kroaten hadden
ontketend.
Aanklager Somers, die Omars
ka in één adem heeft genoemd
met Srebrenica, Dachau en de
'killing fields' van Cambodja,
had straffen van 25 jaar tot le
venslang geëist. Op een aantal
punten waren de rechters niet
overtuigd van de schuld van Mi-
roslav Kvocka, Dragoljub Pr-
cac, Milojica Kos, Mladjo Radic
en Zoran Zigic. Zo hebben de
aanklagers niet bewezen dat Pr-
cac (64) ondercommandant was
toen in Omarska tussen mei en
augustus 1992 duizenden mos
lims en Kroaten vastzaten en
systematisch werden gemar
teld.
Systeem
Toch heeft Prcac, die zichzelf
omschrijft als 'administrateur'
van Omarska, vijf jaar cel ge
kregen. „Bijna nooit greep u in
en voerde uw taken ijverig uit,
daarmee bijdragend aan het
systeem van vexwolging", aldus
Rodrigues. Temidden van
schreeuwende, uitgehongerde
en stervende gevangenen hiel
den de vijf vol dat zij 'niets hoor-
DEN HAAG - De prijs van een
vat ruwe olie is gisteren op de
Amerikaanse markt voor het
eerst sinds ruim twee jaar onder
de 20 dollar uitgekomen.
De olieprijs staat sinds de terro
ristische aanslagen op de VS
sterk onder di*uk. De afnemende
economische groei zorgt voor
een verminderde vraag naar
olie.In New York noteerde een
vat olie gisteren 19,85 dollar per
vat.
Het oliekartel Opec zag de prij
zen van haar olie sinds 11 sep
tember met 31 procent terug
lopen. Algemeen is de verwach
ting dat de Opec-landen 14
november zullen besluiten tot
een verlaging van de oliepro
ductie.
Ze hopen dat de prijs van olie
daarmee zal herstellen. Opec
streeft naar een prijs van 25 dol
lar per vat. GPD
door Harm Harkema
LONDEN - Het Noord-Ierse
vredesproces is gisteren in een
nieuwe impasse geraakt nadat
de Unionistische leider Trimble
één stem te weinig kreeg om op
nieuw tot eerste minister van
het regionale Noord-Ierse par
lement te kunnen worden be
noemd.
Nu er geen regering kan worden
gevormd, staat de Britse x-ege-
ring voor de keus om nieuwe
verkiezingen uit te schrijven of
om het paiiement te schorsen en
het ï'echtstreekse gezag vanuit
Londen (tijdelijk) te herstellen.
Ook werd gisteravond gespecu
leerd op het toepassen wets
technische trucs om de verzoe
ningsgezinde Ti'imble alsnog in
het zadel te helpen.
Ontwapenen
De nieuwe tegenslag is het voor
velen teleurstellende vervolg op
de euforie van vorige week, toen
het verboden Ierse Republi
keinse Leger (IRA) is begonnen
met ontwapenen. Voor Trimble
was dat gebaar voldoende reden
de regeringscoalitie te herstel
len waarvan ook Sinn Fein deel
uitmaakt, de politieke tak van
het IRA.
Trimble trad in juli van dit jaar
af als eex-ste minister uit protest
den, niets zagen, en niets deden'.
De hoogste straf kreeg Zoran
Zigic (45). In zowel Omarska als
de kampen Trnopolje en Kera-
term was hij 'bezoeker', een
eufemisme voor Bosnische Ser
viërs die naar believen de kam
pen in konden om gevangenen
soms tot de dood toe te maxde-
len.
Zigic kreeg niet de levenslange
van onze redactie economie
WASHINGTON - Het software
concern Microsoft en de Ameri
kaanse regering zijn het giste
ren eens geworden over een
schikking. Daarmee is een eixxde
gekomen aan een al jaren du
rende controverse.
Computerfabrikanten krijgen
de mogelijkheid hun eigen soft-
tegen het feit dat het IRA nog
steeds geen wapen had ingele
verd.
De protestant Trimble kreeg
gistex-en de steun van alle katho
lieke parlementsleden maar
(Advertentie)
I
I
I
r
Leenhouts
Slaapspeciaalzaak
Schoondijke
www.leenhouts-bedden.nl
gevangenisstraf die de aankla
gers hadden gevraagd, maar 25
jaar. De rechters oordeelden dat
hij geen rol heeft gehad in de
dood van zo'n 150 gevangenen
die, opgesloten in een ruimte in
het Keraterm-kampj in één
nacht werden neergemaaid.
Ook de 49-jarige Mladjo Radic
werd niet veroordeeld tot de le
venslange straf die de aankla-
ware aan te sluiten op die van
Microsoft. Ook de broncodes, de
sleutel van de software, worden
daarmee min of meer toeganke
lijk. Een Amerikaanse recht
bank had eerder bepaald dat
Microsoft misbruik maakte van
zijn dominante marktpositie.
Het. akkoord is gesloten tussen
de federale regering en het con
cern van oprichter Bill Gates.
werd door uiteindelijk door zijn
eigen Unionistische achterban
inde steek gelaten.
In het ingewikkelde Noord-Ier-
se parlementaire systeem kun
nen belangrijke besluiten alleen
worden genomen als er een
meerderheid is van zowel ka
tholieke als protestantse stem
men. Trimble kreeg de steun van
slechts 49,2 procent van zijn ge
loofsgenoten. De tegenstem
mers vertrouwen Sinn Fein/Ira
voor geen cent en beschouwen
de IRA-geste van vorige week
als een farce.
Bekend was dat enkele kleine
Unionistische partijtjes en de
twintig leden van de i'adicale
Democratische Ulster Partij
(DUP) van dominee Ian Paisley
er zo over dachten en tegen
Trimble zouden stemmen.
Trimble had daarom de stem
men van alle 27 leden van zijn
eigen Ulster Unionistsche Partij
(UUP) nodig om te kunnen wor
den herkozen. Twee hunner
stemden echter met Paisley
mee. Trimble beschuldigde hen
na afloop van 'schandelijk'
stemgedrag.
De Nobelprijswinnaar bleef
optimistisch over de voortgang
van het vi'edesproces. „Men
dient deze stemming niet als
het eindpunt van het vredespro
ces te beschouwen. Dat is het
niet", aldus Trimble. GPD
gers voor hem wilden. Twintig
jaar legden de rechters op aan
Radic, in Omarska hoofd van
een groep bewakers die volgens
de rechters berucht was om zijn
wreedheid. De rechters ver
klaarden hem bovendien schul
dig aan verkrachting en aan
randing van vrouwen in het
kamp. Verkrachting is onder de
regels van het Joegoslavië-Tri-
De achttien Amerikaanse deel
staten die Microsoft eveneens
hadden aangeklaagd, hebben
van districtsrechter Kollar-Ko-
telly tot dinsdag de tijd gekre
gen de schikking te bestuderen.
Of ze zich inderdaad akkoord
verklaren met de overeenkomst
is nog de vraag. In het vexieden
hebben ze zich vaak strijdlusti
ger en harder opgesteld tegen
over de vermeende monopolist.
Critici wezen gisteren erop
dat het besturingsprogramma
Windows op 95 pi'ocent van alle
pc's ter wereld draait, en ze vre
zen dan ook dat Microsoft zijn
sterke positie aangrijpt ook de
markt voor internet naar zijn
hand te zetten. Het akkoord be-
bunaal aangemerkt als marte
ling, een misdaad tegen de men
selijkheid.
Miroslav Kvocka (44), de
plaatsvervangend commandant
van Omarska, heeft zeven jaar
gevangenisstraf gekregen. Vijf
endertig jaar was tegen hem ge-
eist. Kvocka heeft volgens de
rechters als rechterhand van de
commandant niets gedaan om
helst een 'breed palet aan re
stricties' dat een einde maakt
aan de illegale machtspositie
van de computergigant en dat
de concurrentie op de markt
voor software herstelt.
Meer keus
Volgens het ministerie van Jus
titie bevordert dit akkoord ver
nieuwing in de branche en biedt,
het consumenten meer keus. De
rechtbank moet zich er nog over
uitspreken.
Microsoft heeft beloofd geen
maatregelen te treffen tegen
concurrenten die met rivalise
rende nieuwe producten de
markt opgaan.
De schikking houdt voorts in
de misdaden in het kamp te
voorkomen of te bestraffen.
Milojica Kos (38), tegen wie 25
jaar was geëist, heeft zes jaar cel
gekregen. Met aftrek van voor-
arrest zal hij over minder dan
drie jaar vrijkomen. Kos stond
net als Radic aan het hoofd van
een groep bewakers en deed mee
aan het mishandelen van gevan
genen. GPD
dat Microsoft aan softwarefa
brikanten materiaal beschik
baar stelt dat zij nodig hebben
om samen met Windows te kun
nen draaien. Ook schrijft het
akkoord voor dat Microsoft niet
langer overeenkomsten mag
aangaan die exclusieve onder
steuning of ontwikkeling van
Microsoft-software vereist. Bill
Gates bestempelde de schikking
als 'billijk en redelijk'.
Steve Ballmer, bestuursvoor
zitter van Microsoft, liet giste
ren weten ook een schikking na
te streven met de Europese
Commissie. De EU heeft tegen
het concern dezelfde beschuldi
gingen geuit als de Amerikanen.
RTR/AFP/ANP
door Sal Stam
RIJSWIJK - De miltvuurbacte
rie is mogelijk opgedoken in
Azië. Een van de grootste kran-
texx van Pakistaix zegt een brief
met het poeder te hebben ont
vangen. In Duitsland sloeg de
angst gisteren toe door de ver
moedelijke vondst van de ge
vreesde bacterie. Het bleek ech
ter loos alarnx.
Bij de redactie van het Pakis
taanse dagblad Daily Jang
kwam deze week een brief bin
nen met poeder dat sporen van
antrax zou bevatten. Geen en
kele medewerker van de krant is
besmet. Wel is een aantal perso
neelsleden uit voorzorg behan
deld met antibiotica.
Tot nu toe is niemand ziek ge
worden door de bacterie, aldus
de minister van Wetenschap en
Technologie. Rehman. Volgens
de bewindsman zouden antrax-
sporen zijn gevonden in een
door Heieen Paalvast
BRUSSEL - De rebellie binnen
de Vlaamse clxristen-denxocra-
tische partij CD&V neemt
steeds serieuzere vonnen aan.
Voormalig ïxxinister van Land
bouw Pinxten stapt uit de par
tij. Pinxten maakte gisteren be
kend dat hij zich aansluit bij de
Nieuwe Christeix-Denxocratie,
de beweging van oud-partij
voorzitter Van Hecke.
Van Hecke krijgt daarmee een
flinke steun in de rug. Hij zorgde
met zijn NCD voor een scheu
ring binnen de Vlaamse chris
ten-democraten, jarenlang re
geringspartij maar sinds juli
1999 in de oppositie. Van Hecke
wil met de regerende liberalen
en vernieuwers uit de onlangs
ook uiteengevallen Volksunie
samenwerken in een brede
Vlaamse volkspartij.
Stank voor dank
CD&V-leider De Clerck nam
Van Hecke dat niet in dank af en
schorste hem. De afgelopen da
gen kreeg Van Hecke het partij
apparaat over zich heen. „Stank
voor dank", was het oordeel van
oud-premier Dehaene.
Pinxten zegt dat hij overtuigd is
van het belang van een brede
bank, bij een computerbedrijf
en een krant. Viermensen zijn in
het ziekenhuis behandeld. Pa
kistan is een belangrijke bond
genoot van de VS in de strijd
tegen het internationale terro
risme.
Duitsland
In Duitsland leek het er gisteren
op dat ook daar de miltvuurbac
terie was opgedoken, en wel in
de deelstaten Sleeswijk-Hol-
stein en Thüringen. Onderzoek
wees echter uit dat de betrokken
brieven en pakketjes geen an-
trax bevatten.
De regering van de noordelijke
deelstaat Sleeswijk-Holstein
meldde gisteren een tweede ver
dacht geval van mogelijke an-
trax. Maar ook dat bleek loos
alarm.
Eerder deze week meldde Li
touwen als eerste Europese land
dat daar antrax was gevonden
in de Amerikaanse ambassade.
Dit wordt nog onderzocht. ANP
Vlaamse volkspartij, maar bij
de CD&V daarvoor geen bereid
heid te vinden om die op te zet
ten. Hij stapte in juni 1999, on
der druk van Dehaene die toen
premier was, op als minister van
Landbouw vanwege zijn aan
deel in de dioxineaffaire, rond
kippen en ander voedsel dat zou
zijn besmet met deze kanker
verwekkende stof.
Pinxten bleef desondanks een
stemmentrekker in Belgisch-
Limburg. Hij is burgemeester
van de gemeente Overpelt en lid
van de Kamer van Volksverte
genwoordigers. Pinxten wil on
afhankelijk Kamerlid blijven.
Lonken
CD&V'er Van Rompuy reageer
de er giftig op. Volgens hem ge
bruikt Pinxten de NCD als een
parkeergarage en lonkt hij naar
de regei'ende Vlaamse liberalen
om minister te kunnen worden.
Ook fel was partijvoorzitter De
Clerck, die sprak van overlope-
rijVolgens hem zitten de libera
len van de VLD erachter, die
krampachtig hun best doen een
volkspartij te worden maar zich
laten kennen als een brutale
machtspartij.
Volgens De Clerck is de CD&V
de enige echte volkspartij.
ANP/Belga
LONDEN - Blikvanger op de Londense specia-
liteitenmarkt was gisteren deze haai in de
kraam van Les Salisbury. Het meer dan
twee meter lange dier dat ruim honderd kilo
weegt, werd donderdag gevangen door Paul
Baxter.
Hij viste in de Solway Firth tussen Schotland
en Cumbria op makreel toen de haai toehapte.
Het dier werd nxeteeix afgevoerd ixaar de Lon
dense markt. Een verse haai van deze omvang
kaïx daar tot 1500 gulden opbrengen.
foto Kirsty Wigglesworth/EPA
BNEI BRAK - Ultra-orthodoxe joden kijken in het Israëlische Bnei Brak naar de be-
grafexxisstoet van rabbijn Elieëzer Schach, één van de belaixgrijkste geestelijk leiders
van de ultraorthodoxe joden in Israël.
De zeer iixvloedrijke Schach overleed gisterexx. Hij werd minstens 103 jaar oud, som-
LONDEN - Voor het eerst heeft een computervirus zich ver
spreidt via een dvd, een schijfje met beeldmateriaal. Dat
meldde de Britse omroep BBC gisteren.
Het gaat om het bekende Funlove-virus dat zich genesteld
blijkt te hebben op een dvd van de tekenfilmserie Powerpuff
Girls.
De betrokken dvd is tot dusver alleen in de VS uitgebracht.
Producent Warner Brothers heeft alle schijfjes teruggeroe
pen. Om hoeveel exemplaren het gaat is onduidelijk. Power
puff Girls is ook op de Nederlandse televisie te zien. ANP
PRAAG - De Tsjechische president Vaclav Havel is gisteren
uit het Praagse militaire ziekenhuis ontslagen. Ruim een
week geleden werd hij opgenomen met bronchitis.
Havel zal in zijn ambtswoning in Lany, net buiten de hoofd
stad, verder aansterken, zei zijn lijfarts Ilja Kotik.
Afgelopen weekeinde mocht Havel het ziekenhuis korte tijd
verlaten om een toespraak te houden op de nationale feest-
dag.
De 65-jarige voormalige kettingroker lijdt aan chronische
bronchitis sinds eind 1996 een deel van een van zijn longen
moest worden verwijderd vanwege een kankergezwel. AP
ZAGREB - Een etnisch Servische vrouw uit Kroatië die in dat
land bij verstek is veroordeeld wegens oorlogsmisdaden, is
donderdag in Zwitserland aangehouden.
Het persbureau Hina heeft dit gisteren in Zagreb gemeld.
De 49-jarige Zorana Banic is tot twintig jaar cel verooi'deeld
wegens medeplichtigheid aan de moord op 43 Kroaten in no
vember 1991 in Skabrnja.
Servische eenheden vermoordden daar etnische Kroaten en
verwoestten er hun eigendommen.
Banic is aangehouden op het vliegveld van Zürich nadat ze
was gearriveerd vanuit Dubai. DPA
AMBON - Na maanden van relatieve rast is het geweld tussen
moslims en christenen op de Molukken opgelaaid. Volgens de
krant The Jakarta Post vielen donderdag drie doden op het ei
land Buru.
Honderden bewapende personen vielen er het overwegend
christelijke dorp Waimulang aan. Bijna alle 350 huizen in het
dorp werden geplunderd of platgebrand. Zo'n duizend dorps
bewoners zijn het oerwoud ingevlucht en ze verblijven daar
nog altijd.
Aanwezige militairen konden naar eigen zeggen weinig uit
richten tegen de massaal opgerukte geweldplegers. Verschei
dene militairen worden sinds de aanval vermist.
Indonesische militairen zijn er in het verleden overigens gere
geld van beschuldigd geweld tegen christenen oogluikend toe
te staan of zelfs actief te steunen. ANP
BELGRADO - De Servische regering heeft aangifte gedaan
tegen zestien voormalige ministers die destijds werkten on
der de Joegoslavische dictator Slobodan Milosevic. Ze wor
den verdacht van machtsmisbruik en het verduisteren van
overheidsgeld.
De bewindslieden en nog 165 voormalige hoge ambtenaren
zouden in totaal 150 miljoen gulden uit de staatskas hebben
geplunderd.
Dat heeft het Servische ministerie van Financiën gisteren
meegedeeld. DPA
migen houden het zelfs op 107 jaar. Schach; geboren in Litouwen, was de geestelijk
vader van de ultraorthodoxe Degel Hatorah-partij eix van de Shas-pax-tij. Shas is, met
zeventien zetels, eeix belangrijke partij in de coalitieregering van premier Sharon.
foto Pier Paolo Cito/AP
