Zakenpartners onder de loep
TCR wil meer dan alleen rijden
Vaste klant NS houdt het voor gezien
Wisseltruc voor cd's
Verkeerde paniek
om pensioenregeling
Control Risks Group speurt naar banden met terreurgroepen
Vertrouwen
consument
laat licht
herstel zien
het bedrijf
profijt
PZC
donderdag 25 oktober 2001
door Carel van der Velden
BOTTERDAM - Multinationals
laten op dit moment op grote
schaal onderzoek doen naar de
achtergronden van hun zaken
partners in met name Arabische
landen. Gekeken wordt wie de
aandeelhouders zijn, hoe de
geldstromen lopen en of er even
tueel connecties met moslim
fundamentalistische bewegin
gen bestaan.
Ook Nederlandse bedrijven
hebben opdracht gegeven voor
zogenoemde corporate investi
gations. Aan de naspeuringen
liggen niet uitsluitend nobele
motieven ten grondslag. Wes
terse bedrijven vrezen voor hun
reputatie als bekend zou wor
den dat zij zaken doen met 'Bin
Laden-vriendelijke' bedrijven.
Verder voert met name de Ame
rikaanse regering de druk op om
dubieuze zakenpartners in de
ban te doen.
Volgens directeur Boris Kruijs-
sen van de Nederlandse vesti
ging van de Control Risks Group
is er sprake van een volstrekt
nieuwe ontwikkeling. Het be
drijf neemt een belangrijk deel
van de onderzoeken voor haar
rekening.
„Tot voor kort waren bedrijven
vooral geïnteresseerd in ac
countantsrapporten betreffen
de de kredietwaardigheid van
hun partners. Soms deden we
onderzoek naar de vraag of be
drijven bijvoorbeeld contacten
hadden met de Oost-Europese
maffia. Eventuele moslim-fun
damentalistische achtergron
den van zakenpartners waren
tot voor kort niet of nauwelijks
relevant. Maar die houding is
volledig veranderd
Ontvoering
De Control Risks Group is
marktleider als adviseur op het
gebied van veiligheid, crisisma
nagement en anti-terrorisme-
beleid. Van de honderd rijkste
Amerikaanse bedrijven doen er
86 zaken met het bedrijf, dat on
der meer politieke- en veilig
heidsanalyses op maat maakt.
Ook overheden en hulpverle
ningsinstanties behoren tot de
klantenkring. Bij ontvoeringen
en afpersingen adviseert het
concern over de te volgen strate
gie.
Ze treedt op als verbindingsoffi
cier tussen het benadeelde be
drijf aan de ene en betrouwbare
lokale politiemensen aan de an
dere kant. Ook het screenen van
personeel en fraude-onderzoek
rekent het bedrijf tot haar ta
ken.
De Control Risks Group levert
dagelijks updates van haar poli
tieke- en veiligheidsanalyses in
130 landen en driehonderd ste
den.
Sinds de aanslagen op 11 sep
tember leunen veel bedrijven
zwaar op de adviezen.
Nuchter
Nederlanders zijn gelukkig
nuchter. In tegenstelling tot de
Verenigde Staten en Engeland is
er bij ons van paniek bijna geen
sprake geweest. Bij veel bedrij
ven leeft de vraag of zij hun
mensen moeten terugtrekken.
Buiten landen als Pakistan, So
malië, Irak en Jemen is daar wat
ons betreft nog geen reden toe.
Voor Koeweit, Libanon en Syrië
adviseren wij verhoogde waak
zaamheid en het vertrek van de
familieleden. Terugtrekken
heeft verregaande consequen
ties. Als bedrijf verlies je de grip
op je vestigingen En na een aan
tal maanden of jaren valt het
niet mee de draad weer op te
pakken."
Ook in de recente golf meldin
gen van vermeende miltvuur-
brieven adviseert het bedrijf het
hoofd koel te houden.
Bedrijven worden volgens
Kruijssen ook geteisterd door
een grote serie valse bommel
dingen, een fenomeen dat zich
grotendeels buiten de publici
teit afspeelt. „Het is vooral van
belang dat directies uitstralen
dat ze de veiligheid van het per
soneel uiterst serieus nemen.
Het is verder zaak nuchter te
blijven.
De waarschijnlijkheid is laag,
maar zeker na 11 september valt
rampspoed niet helemaal uit te
sluiten." gpd
De envelop waarmee, gevuld met buitenlandse valuta, cd's gekocht
kunnen worden. foto Charles Strijd
De trein biedt voor veel vaste klanten steeds minder zekerheid en daarom haken ze af.
foto Koen Suyk/ANP
van onze redactie economie
UTRECHT - De Nederlandse Spoorwegen
raken hun vaste klanten kwijt. In de maand
september zijn vijf procent minder NS-
jaarkaarten, OV-jaarkaarten en traject-
kaarten verkocht dan september vorig jaar.
De NS heeft dat gisteren meegedeeld.
De maand september, wanneer het nieuwe
schoolseizoen begint, geldt als een van de
drukste maanden van het jaar voor de ver
koop van jaarkaarten. De NS wijt het klan-
tenverlies aan het teruglopen van de kwali
teit op het spoor. Het is voor het eerst in ja
ren dat het aantal klanten bij de NS daalt.
■Volgens een NS-woordvoerster zijn de
klanten 'het vertrouwen in de NS een beetje
kwijt'. Ze noemt dat betreurenswaardig,
maar begrijpelijk. Verder denkt ze dat de
verslechterde economische vooruitzichten
mogelijk ook een rol spelen.
Reizigers hebben dagelijks te maken met
defecte treinen, seinstoringen, te volle trei
nen of ontbrekende conducteurs. Twintig
procent van de tremen rijdt niet op tijd. In
vorige jaren was dat volgens NS nog veer
tien tot vijftien procent.
Minister Netelenbos (Verkeer) wil forensen
juist uit de auto de trein in krijgen. Zij eist
dat de Spoorwegen elk jaar meer reizigers
vervoeren. De oorspronkelijke opdracht
voor dit jaar luidde om in de spits drie pro
cent meer reizigers te vervoeren. Vorig jaar
reisden er zes procent meer mensen met de
trein. In het eind augustus gepresenteerde
Verbeterplan maakt de NS hier al een voor
behoud over. „Het is noodzakelijk dat er
eerst duidelijkheid is over de inhoud van het
meerjarig capaciteitsbesluit", aldus de NS
in het Verbeterplan.
Netelenbos liet gisteren overigens via haar
woordvoerder weten niet bepaald verrast te
zijn over het wegblijven van klanten. „Niet
echt onlogisch gezien de prestaties van de
NS de laatste tijd", aldus de reactie. In fe
bruari wordt bekeken hoe het zit met de
prestaties van de NS. ANP
door Sheila van Doorsselaer
VLISSINGEN - Compact discs
zijn duur. Voor een cd-tje is de
consument al gauw ruim veertig
gulden kwijt. En dat voor iets
waar misschien tien keer naar
wordt geluisterd en dan als 'beu'
onderin de cdkast belandt. De
Free Record Shop heeft een ide
ale oplossing gevonden om mu
ziekliefhebbers toch te verlei
den een cd te kopen; Wissel je
straks waardeloze 'ding flof
bips'-valuta bij ons in voor cd's.
„Een wereldidee", zegt R. Ver
geest, marketingmanager van
Free Record Shop. Bij alle Free
Record Shops in Nederland en
België loopt momenteel de actie
Euro-wissel. In de vestigingen
kunnen enveloppen worden ge
haald waarin tot een bedrag van
twaalf euro (26 gulden 44) aan
buitenlandse valuta kan wor
den gestopt. Met briefgeld met
een waarde hoger dan twaalf
euro kan gewoon aan de kassa
worden afgerekend. Vergeest:
„We staan er versteld van hoe
veel mensen komen aanzetten
met briefjes van honderd
mark."
Niet alle coupures zijn inwissel
baar. Het moeten wel de mo
menteel gangbare biljetten en
munten zijn. Op de achterkant
van de enveloppen staan foto-
tjes afgebeeld van de munten en
briefjes die wel inwisselbaar
zijn. Wie denkt te kunnen smok
kelen door verkeerd geld in de
enveloppen te stoppen, het
daadwerkelijke bedrag naar
boven af te ronden of monopo-
liegeld in te wisselen, komt er
bekaaid af. De Free Record
Shop vraagt namelijk om naam
en adres én eventueel om legiti
matie. De actie loopt nog tot 6
januari.
Coins for Care, de stichting die
vreemde valuta aan goede doe
len wil schenken, was niet zo blij
met de actie van de Free Record
Shop. Vergeest: „Nu hebben de
mensen de keus; of hun geld
naar een goed doel of een cd ko
pen van Het Goede Doel. Wij
blijven natuurlijk een commer
cieel bedrijf."
Dit is de negentiende aflevering van
een serie over de invoering van de
euro op 1 januari.
Suggesties en ideeën voor verhalen
rond de komst van de euro kunnen
worden gemaild naar: euro@gpd.nl
■i
VOORBURG - Het ver
trouwen van de consu
ment in de economie heeft
zich de afgelopen maand
iets hersteld van de scher
pe daling in september.
Met name de bereidheid
om te kopen is fiks toege
nomen. Die is terug op het
niveau van voor de aan
slagen in de Verenigde
Staten.
Dat blijkt uit cijfers die
het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS) giste
ren bekendmaakte. Ne
derlanders blijven in het
algemeen wel redelijk
somber gestemd over de
economische ontwikke
lingen. Zo verwacht 60
procent van de onder
vraagden een hogere
werldoosheid. Dat was
voor de aanslagen nog 43
procent.
Onder invloed van de ge
beurtenissen in de VS
daalde het vertrouwen
eind september fors. Een
extra onderzoek van het
CBS wees uit dat het cijfer
van -5 naar -14 zakte. Nu
herstelt het zich tot -10.
Sinds eind 2000 neemt het
vertrouwen gestaag af.
Opvallend was in septem
ber de ongewijzigde
drang naar het kopen van
duurzame goederen. Die
büjft in oktober op het
zelfde niveau. De koopbe
reidheid hangt volgens
het CBS echter ook af van
de inschatting die mensen
maken van hun eigen fi
nanciële situatie. Daar
was men wel pessimisti
scher over kort na de aan
slagen. Overigens sprak
het CBS in september niet
van een dramatische da
ling. Na de Golfoorlog in
1991 daalde het consu
mentenvertrouwen in drie
maanden met 20 punten.
Het consumentenvertrou
wen wordt in de eerste
twee weken van de maand
onderzocht. Vanwege de
aanslagen in de VS zijn in
september drie extra on
derzoeken gehouden. De
index van het consumen
tenvertrouwen geeft aan
in welke mate huishou
dens van mening zijn dat
het economisch gezien be
ter of slechter gaat.
anp/gpd
door Jeffrey Kutterink
RENESSE - Openbaar vervoer
zou meer moeten zijn dan het
simpelweg heen-en-weer bren
gen van mensen. In de praktijk
komt van dat 'meer' weinig te
recht. Veel OV-bedrijven geven
nauwelijks blijk van visie en
zijn vooral bezig met het te vuur
en te zwaard verdedigen van het
eigen koninkrijk. Taxicentrale
Renesse, vanaf januari verant
woordelijk voor het vervoer op
Vlieland, wil zich onderschei
den.
Het vier jaar geleden uit een fu
sie van vier taxibedrijven ont
stane bedrijf slaat de vleugels
uit. Vanaf januari verzorgt
Taxicentrale Renesse ook alle
openbaar en toeristenvervoer
op Vlieland. Slechts twee be
drijven dongen mee naar de Eu
ropese aanbesteding: het Engel
se Arriva dat tot nu toe het
vervoersbedrijf op het wadden
eiland is, en TCR. Het bestuur
van de provincie Friesland ver
koos eind september de Zeeuw
se onderneming.
De motieven voor TCR om ver
der te kijken dan Zeeland zijn
puur economisch. De stap heeft
voor een groot deel te maken
met de liberalisering van het
openbaar vervoer, zo stellen de
beide directeuren C. Hage en R.
Ebskamp.
Hage: „Zo'n twintig jaar gele
den waren er nog 36 vervoers
maatschappijen in Nederland.
Het Rijk wilde dat aantal ver
minderen to twaalf. Maar in de
loop der jaren is het aantal weer
vergroot. Het Rijk wil toch de
concurrentie vergroten en
maatschappijen dwingen
klantvriendelijker te werken.
Voor 2003 moeten alle provin
cies 35 procent van het gebied
hebben aanbesteed. Het eerste
is Friesland aan de beurt."
Vleugels uitslaan
Hetgeen nu op Vlieland gebeurt
kan ook Zeeland voorvallen.
„De Taxicentrale heeft een be
hoorlijk marktaandeel in han
den", stelt Hage vast. Hoeveel
precies weet hij niet.,Maar er is
geen garantie dat we dat aan
deel kunnen behouden. Door de
toenemende concurrentie die nu
gaat ontstaan, kan het op ter
mijn best zijn dat we ook stukjes
van de markt in Zeeland kwijt
raken aan andere partijen. Bo
vendien kunnen klanten om
welke reden dan ook hun con
tract opzeggen. Daarom is het
noodzakelijk de vleugels en dus
ook de financiële risico's te
spreiden."
TCR krijgt drie jaar de tijd om
zich op Vlieland te bewijzen. Is
de provincie Friesland daarna
Drommen toeristen melden zich bij slecht weer bij een bus op het Renesser Transferium.
Naam:
Taxi Centrale Renesse (TCR)
Plaats:
Renesse
Opgericht:
1997
Aantal
werknemers:
89 (inclusief
personeel op Vlieland)
Omzet:
ongeveer 6 miljoen gulden
tevreden, dan volgt nog een pe
riode van drie jaar. Daarna
wordt het openbaar vervoer op
het eiland opnieuw aanbesteed
en moet TCR wederom inschrij
ven. Het Friese provinciebe
stuur bepaalt dan opnieuw wie
het openbaar vervoer mag ver
zorgen.
Ervaring
In Zeeland heeft TCR veel erva
ring opgedaan met allerlei ver
voersstromen. Of het nu gaat om
toeristen die zich onaangekon
digd in drommen bij het Renes
ser Transferium melden, om ge
handicapten of om reguliere
buslijnen. Zo werkt TCR als on
deraannemer voor busmaat
schappij BBA en verzorgt ze
lijndiensten. TCR beschikt over
75 taxi's en 13 bussen.
„TCR vervoert in Zeeland van
15 mei tot 15 september tussen
de 300.000 en 500.000 toeristen.
Dat aantal is natuurlijk afhan
kelijk van het weer. Maar door
dat in de zomer bedrijven
stilliggen is er bijvoorbeeld
nauwelijks sprake van perso-
neelsvervoer. De voertuigen die
we daarvoor zouden gebruiken
zetten we dan in om toeristen te
vervoeren."
Het grote verschil met Renesse
zal zijn dat voor het toeristen-
vervoer op Vlieland moet wor
den betaald. Er is ook een grote
overeenkomst: toeristen komen
en gaan wanneer ze willen. Ha
ge: „Op het autovrije Vlieland
zijn er per etmaal 8000 over
nachtingen en er komen 1500
tot 2000 dagtoeristen."
De zeven personeelsleden van
Arriva neemt TCR onder dezelf
de condities over. Het is de be
doeling maximaal zes bussen op
Vlieland in te zetten. Overne
men van bestaand materieel van
Arriva was geen optie, omdat de
provincie Friesland heeft be
paald dat er geen bussen ouder
dan zeven jaar mogen rondrij
den en dat het lagevloers bussen
moeten zijn.
Hage: „We bestellen nieuwe
voertuigen en hebben bij ver
schillende leveranciers offertes
aangevraagd. Er zijn er die het
materieel voor 1 januari kunnen
leveren, andere kunnen dat niet.
Het zal duidelijk zijn dat dat
meespeelt in de overweging om
met een leverancier in zee te
gaanHoe dan ook, we beginnen
met nieuw materieel. We heb
ben immers niet voor niets af
spraken gemaakt met de pro
vincie Friesland."
Braille
TCR wil bewijzen dat openbaar
vervoer anno 2001 meer moet
zijn dan het heen-en-weer rij
den van mensen.
Behalve het overnemen van de
reguliere diensten, introduceert
TCR een aantal nieuwe. Aller
eerst gaat de frequentie omhoog
en gaat de TCR aansluitingen
verzorgen op particuliere initia
tieven zoals de Vliehorsexpress
(een omgebouwde jeep over het
strand) en de boten naar Texel,
Terschelling en Harlingen.
Toeristen krijgen ook betere in
formatie. TCR brengt bijvoor
beeld een nieuwe dienstregeling
uit met een kaart waarop zelfs
de nummers staan van de va
kantiehuisjes. Zo'n gedetail
leerde kaart helpt mensen bij
het vinden van de dichtstbij
zijnde halte.
In de bussen komen een soort
metrokaarten te hangen waarop
alle haltes als stippen staan ver
meld. De chauffeurs roepen bo-
foto Marijke Folkertsma
vendien de haltes om. Voor blin
den komt de dienstregeling in
braille op de bushokjes te staan.
Het personeel krijgt een oplei
ding sociale vaardigheden.
„Daarin leren mensen hoe ze om
moeten gaan met toeristen en
hoe ze bijvoorbeeld mensen in
een rolstoel moeten helpen."
TCR wil als het Rijk dat goed
keurt nieuwe kaartsoorten in
troduceren.
Die kaarten geven onder be
paalde omstandigheden korting
en moeten het eiland en het
openbaar vervoer aantrekkelij
ker maken. Zo wil TCR onder
meer groepsarrangementen
dagkaarten voor gezinnen
en verblijfskaarten voor de
duur van een vakantie introdu
ceren.
Daluren
Behalve de reguliere diensten
wil TCR door het aanbieden van
arrangementen ook proberen de
stoelen in de daluren te vullen.
Zo bekijkt de Zeeuwse onderne
ming mogelijkheden met rederij
Doeksen en staatsbosbeheer.
Hage: „Door openbaar vervoer
zelf beter te organiseren en het
de reizigers zo gemakkelijk en
plezierig mogelijk te maken, ho
pen we niet alleen het openbaar
vervoer aantrekkelijker te ma
ken, maar ook de belangstelling
voor Vlieland te vergroten. De
inzet van fast ferry's door rede
rij Doeksen zal er bovendien
voor zorgen dat het eiland snel
ler te bereiken is."
door Jos van Rijsingen
DEN HAAG - Bij alle politieke
en economische onzekerheden,
had Nederland één zekerheid
die stond als een huis: onze de
gelijke pensioenstelsel. Nergens
in Europa was dat zo goed gere
geld én gefinancierd. Tot dag
bladuitgever Wegener deze
maand als eerste een steen in de
pensioenvijver gooide.
De beleggingsrendementen van
het Wegener-pensioenfondszijn
flink tegengevallen en de uitke
ringen moeten omlaag.
Gepensioneerden worden niet
gecompenseerd voor de geste
gen prijzen en de werkende
deelnemers krijgen voorlopig
alleen nog een middelloonpen
sioen voorgespiegeld, wat dat
ook moge zijn.
Hoewel de maatregelen inmid
dels zijn opgeschoil, zit de
schrik er goed in. Als één pensi
oenfonds de alarmklok luidt,
zullen er wel meer in zwaar weer
terecht komen. Hetgeen ook het
geval is, zo is inmiddels geble
ken.
De ongerustheid stoelt echter
voor een belangrijk deel op on
wetendheid. Iemand die zich
een beetje in de materie ver
diept, ontdekt al snel dat er geen
reden is voor grote ongerust
heid.
Het is goed dat pensioenfondsen
waar de dekkingsgraad (bezit
tingen tegenover schulden) on
der de honderd procent zakt,
maatregelen nemen. Het wil ab
soluut niet zeggen dat op korte
termijn niet meer aan de ver
plichtingen kan worden vol
daan.
De aandelenbeleggingen wor
den meestal gereserveerd voor
de verplichtingen waaraan pas
over vijftien jaar of nog later
moet worden voldaan. En een
middelloonpensioen is niet di
rect het einde van de bescha
ving. Dat hangt vooral af van
welke variant wordt gekozen
want ze zijn er in alle soorten en
maten, inclusief bijbehorende
prijskaartjes.
Is er dus niet direct reden voor
paniek over de pensioenen,
maar tegelijkertijd moet wor
den geconstateerd dat veel Ne
derlanders grote risico's lopen
waar ze zich helemaal niet van
bewust zijn. Veel mensen menen
zich de luxe te kunnen veroorlo
ven zich niet in de materie te
verdiepen. 'Het zal wel goed ge
regeld zijn', wordt gedacht.
„Die vlieger gaat niet meer op",
zegt algemeen directeur René
van der Smeede van Zwitserle
ven, in grootte de zesde pensi
oenverzekeraar van Nederland.
Dat er veel meer aan voorlich
ting gedaan moet worden door
verzekeringsmaatschappijen,
pensioenfondsen, bedrijven en
overheid, staat voor hem als een
paal boven water. Omdat de
mensen gewoon niet weten wat
er allemaal veranderd is.
„Vroeger zei iemand die 65
werd, 'we gaan met pensioen'.
Dat is niet meer. Al die regelin
gen worden steeds verder
geïndividualiseerd met alle ge
volgen van dien." Enkele voor
beelden:
- De algemene nabestaanden
wet ANW) is gewijzigd. Iemand
die na 1950 is geboren krijgt nog
maar beperkte tijd een uitke
ring van de staat als de partner
overlijdt. Geen probleem als
men een volwaardig eigen inko
men heeft, maar dat is lang niet
altijd het geval.
- De wettelijke arbeidsonge
schiktheidsverzekering (WAO)
is al lang niet meer zo riant als
deze ooit was. Veel bedrijven en
cao's kennen een 'wao-gat'-ver-
zekering, maar niet altijd.
- De algemene ouderdomswet
(AOW) is al beperkt, maar na
2015 wordt dat nog veel erger.
Nu krijgt een 65-jarige voor zijn
jongere partner nog een aanvul
ling als die geen of weinig inko
men heeft, na 2015 (mensen ge
boren na 1950) is dat voorbij.
Heeft de man een vijf jaar jonge
re vrouw, dan krijgt hij tot zijn
70ste maar een halve AOW.
Vroeg
Deze potentiële inkomensgaten
staan nog los van mogelijke te
korten door pensioenbreuken
en dergelijke. Belangrijk is dat
deze risico's tijdig worden on
derzocht en beoordeeld. Als er
voorzieningen moeten worden
getroffen, kan men maar beter
zo vroeg mogelijk beginnen.
Iemand die op zijn 35ste denkt
dat hij op 61-jarige leeftijd een
potje van 100.000 gulden nodig
heeft, moet, bij een beleggings
rendement van acht procent, 93
gulden per maand opzij zetten.
Als hij op 45-jarige leeftijd aan
die ton begint te werken, moet
er zestien jaar lang elke maand
253 gulden op tafel komen. En
op 55-jarige leeftijd is dat zelfs
al 1.078 gulden. Maar een hori
zon van zes jaar is dan eigenlijk
te kort om nog te gaan beleggen.
Dat doet zelfs een pensioen
fonds niet. Dan wordt het dus
sparen voor vijf procent rente
tegen een inleg van 1.193 gulden
per maand. gpd
