Ziekenhuis Goes uit rode cijfers
Jannis en vrienden kiezen het ruime sop
Christian snijdt recordschilletje
Wegdromen bij Molukse picknick
Provincie strijdt nog
voor erkenning
Zeeuws als streektaal
Roosendaler komt om
bij ongeval IJzendijke
Zeeuwse VVD'ers
blij met plek op lijst
Jaar 2000 afgesloten met positief saldo van 3,2 miljoen
Ravage in Hulst
zeeuwse almanak
Treiteren
WM
MIDDEN
bw
maandag 22 oktober 2001
Hoor Edith Ramakers
GRIJPSKERKE - „Wordt het
champagne of een gewoon ho-
ningbiertje?" Champagne na
tuurlijk, straalden de tweeling
broers Christian en Ferdinand
Kesteloo uit Middelburg. In Im
kerij Poppendamme slaagden
zij er zaterdag in om de langste
appelschil ooit uit één appel te
schillen.
De broers schilden met haast
chirurgische precisie elk een
forse jonagold en brachten het
Nederlandse record 'langste ap
pelschil' meters verder. Tot za-
terdag stond het op naam van
Wim Brandwijk met een lengte
van 17.10 meter. Christian
maakte een lange flinterdunne
schil van 26 meter en 7 centime
ter, Ferdinand kwam tot 22 me
ter en 93 centimeter. Het appel
schilrecord van Christian wordt
opgenomen in het Guiness
Books of Records.
Bezoekers van de Apple Days
bij de imkerij vroegen zich ver
baasd af wat die twee jongens
aan het doen waren. Er zijn toch
snellere manieren om een appel
tje te schillen. De twee lieten
zich niet afleiden, en draaiden
de scalpel stug door.
De broers (22) trainden de laat
ste weken hun vaai'digheid ap
pelschillen. Ze begonnen met
vertrouwen aan hun poging,
want bij de tests was het goed
gegaan. „Ik schil al zo'n jaar of
drie", zei Christian, tijdens een
korte onderbreking. „Ferdi
nand is later begonnen. Ik zat
een keer op het strand, had een
mesje in mijn hand en begon
mijn eerste appeltje te schillen
met het idee een zo lang mogelij
ke schil te krijgen. Zo is het be
gonnen. Uit een aardigheidje."
Christian schilde vorig jaar 13
meter bij elkaar, maar toen brak
de schil. Ook zaterdag waren er
enkele kritieke momenten.
Maar dan legde hij de appel
even neer, dacht aan iets anders
en ging even later fris weer ver
der.
Bij fruitkweker Roelse in Kou-
dekerke vonden ze de ideale ap
pels. Het werden forse, rode jo-
nagolds met een stevige schil.
Volgend jaar gaan ze proberen
het wereldrecord te verbeteren.
„Dat moet rond de 55 meter lig
gen. Als we grote appels kunnen
plukken, moet dat lukken."
Met chirurgische precisie snijden Ferdinand (1) en Christian Keste
loo de schil tot een lang smal lint. foto Lex de Meester
door Rolf Bosboom
GOES - De Stichting Ooster-
scheldeziekenhuizen is weer uit
de rode cijfers. Werd in 1999 nog
een verlies van zes ton geleden,
2000 werd afgesloten met een
positief saldo van 3,2 miljoen
gulden. Dat blijkt uit het jaar
verslag 2000 van de ziekenhui
zen in Goes en Zierikzee, dat pas
nu is verschenen.
De gunstige ontwikkeling is
voor een belangrijk deel te dan
ken aan de uitbreiding van het
budget dat de stichting voor de
specialisten krijgt. Dat gaat om
een bedrag van 2,9 miljoen gul
den. Verder is een grote winst
behaald door in het ziekenhuis
in Goes de verpleegafdelingen
efficiënter in te delen.
Uiteraard wordt in het jaarver
slag stilgestaan bij de sluiting
van de verpleegafdeling in Zie
rikzee.
Een 'pijnlijke beslissing', zo on
derstreept de Raad van Bestuur
nog eens, maar ook een noodza
kelijke. Verder lopen de voorbe
reidingen van een mogelijke fu
sie met het Ziekenhuis Walche
ren als een rode draad door het
verslag heen.
In het algemeen ziet de Raad
van Bestuur 2000 als een 'goed
jaar'. Er is veel gedaan op het
gebied van zorgvernieuwing,
door de komst van steeds meer
gespecialiseerde verpleegkun
digen en poliklinieken, en er
zijn veel veranderingen doorge
voerd. Daardoor zijn 'veel nieu
we perspectieven voor de toe
komst' ontstaan.
De Oosterscheldeziekenhuizen
hebben vorig j aar wel veel moei
te moeten doen om vacatures in
te vullen, als gevolg van de
krapte op de arbeidsmarkt. Het
gaat daarbij vooral om specia
listisch personeel. Als gevolg
daarvan zijn de kosten van de
werving van nieuwe mensen
aanzienlijk opgelopen.
De stichting heeft in 2000 ook
veel werk gehad aan de bestrij
ding van de MRSA-bacterie, die
in april voor het eerst opdook op
de verpleegafdeling in Goes.
Uiteindelijk duurde het tot juli
voordat de zaak onder controle
was. De laatste patiënt kon pas
in januari van dit jaar volledig
MRSA-vrij worden verklaard.
De totale kosten van de epide
mie voor de stichting worden
geraamd op een half miljoen
gulden.
Een andere zorg voor de Raad
van Bestuur was de aanhouden
de stijging van het ziektever
zuim, dat vorig jaar opliep tot
8,1 procent. Uit gesprekken met
vertrekkend personeel kwam
naar voren dat veel medewer
kers door de hoge werkdruk het
gevoel hebben hun werk nooit
goed te doen en dat de werkbe
leving laag is. Ook is er onvol
doende begeleiding', waardoor
ze onzeker zijn over hun taken
en verantwoordelijkheden. De
Raad van Bestuur constateert
dat binnen de stichting wel
wordt gecommuniceerd, maar
niet goed genoeg. Inmiddels is
een 'arboplatform' gevormd om
oplossingen te vinden.
De klachtenfunctionaris van de
Oosterscheldeziekenhuizen
kreeg vorig jaar 149 meldingen
van patiënten die niet tevreden
waren. De klachten richtten
zich op vrijwel alle afdelingen
en disciplines binnen de stich
ting en hadden vaak 'een hoog
tip- en suggestiegehalte', aldus
het jaarverslag. De meeste za
ken konden door bemiddeling
worden opgelost. Uiteindelijk
gingen slechts vier klachten
naar de vertrouwenscommissie,
die er éénniet-ontvankelijk, één
ongegrond, één gegrond en één
deels gegrond verklaarde. Ver
der werden er in 2000 vijf scha
declaims ingediend, waarvan er
één is afgewezen, twee met een
schikking werden afgedaan en
twee nog in onderzoek zijn.
door Rolf Bosboom
KAPELLE - Het provinciebe
stuur blijft strijden voor de er
kenning van het Zeeuws als
Europese streektaal. Volgens
gedeputeerde G. de Kok zijn
daar, ondanks het negatieve ad
vies dat de Nederlandse Taal
unie heeft gegeven, voldoende
steekhoudende argumenten
voor. Hij zei dat zaterdag tijdens
de Zeeuwse Dialectdag, die de
Zeeuwsche Vereniging voor
Dialectonderzoek hield in Ka-
pelle.
Gedeputeerde Staten hebben
begin dit jaar een officieel ver
zoek ingediend bij staatssecre
taris G. de Vries (Binnenlandse
Zaken) om het Zeeuws erkend te
krijgen als streektaal, volgens
de definitie van het Europees
Handvest voor Streek- en Min
derheidstalen. De bewindsman
laat zich adviseren door de Ne
derlandse Taalunie, voordat hij
een beslissing neemt. De Taal
unie raadt De Vries aan het
Zeeuwse verzoek af te wijzen.
De Kok noemde het oordeel van
de Taalunie zaterdag 'bijzonder
teleurstellend en ook onte
recht'. Volgens de gedeputeerde
sluit het handvest geen enkele
regionale taal uit en moet voor
een erkenning niet alleen wor
den gekeken naar taalkundige
argumenten, zoals de Taalunie
doet, maar ook naar psychoso
ciale en politieke aspecten. „De
Nederlandse Taalunie is niet de
aangewezen instantie om daar
over te oordelen. Het handvest
gaat ook expliciet uit van de
verantwoordelijkheid van de
regering."
Als het Zeeuws niet wordt er
kend, betekent dat volgens De
Kok een bedreiging van de
streektaal. „Dan bestaat de
kans dat het wordt gezien als
een taal die nog maar door enke
len wordt gesproken en waarop
wordt neergekeken." Het hand
vest beoogt juist te voorkomen
dat streektalen dreigen te ver
dwijnen. De gedeputeerde wees
er ook op dat het Fries, het Ne-
dersaksisch en het Limburgs
wél zijn erkend, zonder advies
van de Taalunie. „Er is dus een
precedent."
Gesprekken hebben De Kok ge-
leei'd dat de Taalunie bij haar
standpunt blijft. Daai'om pro
beert hij via andere wegen de
beslissing van de staatssecreta
ris te beïnvloeden, onder meer
door te lobbyen bij de Zeeuwse
Kamerleden. Verdergaat hij er
van uit dat De Vries geen besluit
neemt zonder eerst met het da
gelijks provinciebestuur te heb
ben gesproken. De Kok meldde
de aanwezigen op de Dialectdag
verder dat de provincie 'acties'
van verenigingen ter ondersteu
ning van het behoud van het
Zeeuws 'absoluut zal onder
steunen'. „Ik hoop dat onze ge
zamenlijke inspanningen ertoe
leiden dat het Zeeuws algemeen
wordt erkend."
Zeeland heeft sinds kort ook een
eigen streektaalconsulente:
Marjolein de Visser van de
Stichting Cultureel Erfgoed
Zeeland. Zij introduceerde
zichzelf op de Dialectdag. Ver
der was er uiteraard veel streek
taal te horen. Cees Maas las voor
uit eigen werk in het Domburgs
en Bouwen Breeman zong, be
geleid door dochter Renske,
liedjes in de streektaal van
Flakkee. De drukbezochte dag
werd afgesloten met een optre
den van de bekende cabaretier
en chansonnier Adrie Ooster
ling uit Groede, die tussen de
grappen door wees op het be
lang van de streektaal. „Dialect
is onze baarmoeder, ons vrucht
water, onze wortels."
HULST - Een 33-jarige
drankrijder uit Terneuzen heeft
vrijdagavond in de Steenstraat
in Hulst voor een ravage ge
zorgd. De man verloor vlak voor
de kruising met de Frans van
Waesberghestraat de controle
over zijn auto. De auto ramde
verschillende paaltjes (Hul
stenaartjes) en een lantaarn
paal. Hij bleek viereneenhalf
keer te veel gedronken te heb
ben. Hij kreeg een rijverbod van
elf uur en een proces-verbaal.
door Barend F
IJZENDIJKE - Op de N61 tus
sen Biervliet en IJzendijke is za
terdagochtend tegen half acht
een 32-jarige man uit Roosen
daal om het leven gekomen bij
een verkeersongeval. De ravage
op de weg was zo groot, dat een
deel van de N61 lange tijd afge
sloten bleef voor verkeer.
De oorzaak en toedracht van de
botsing zijn de politie nog niet
duidelijk. Het slachtoffer reed
in een bestelbus, komende uit de
richting van IJzendijke. Hij
raakte met zijn linkervoorkant
de voorzijde van een tegemoet
komende vrachtwagencombi
natie. De aanrijding zou veroor
zaakt zijn doordat de Roosen
daler een inhaalmanoeuvre had
gemaakt. Mogelijk heeft hij
daarbij de afstand tot de nade
rende vrachtwagen verkeerd in
geschat. Na de aanrijding kwam
de bestelbus ondersteboven in
de sloot terecht. Het slachtoffer
was al uit het wrak geslingerd
en kwam onder het voertuig te
recht. De 50-jarige Hulster
chauffeur van de vrachtwagen
met aanhanger kon door de de
klap zijn combinatie niet onder
controle houden. De vrachtwa
gen kwam op zijn kant terecht
en de aanhanger met bietenpulp
belandde in de sloot. De be
stuurder werd naar het zieken
huis gebracht.
Beide sloten waren vervuild met
brandstof en olie en moesten
worden schoongemaakt.
De belangstelling voor de makanpatita in woonzorgcentrum Tabadila was groot.
door Edith Ramakers
MIDDELBURG - De verhalen kwamen los
tijdens het eten van tal van typisch Molukse
gerechten. De makan patita, de picknick,
die zaterdag in woonzorgcentrum Tabadila
in Middelburg werd gehouden, was een
groot succes. Er was zoveel belangstelling
dat er te weinig Moluks eten was en er een
beroep gedaan moest worden op de plaatse
lijke Chinees. „Maar voor ons en onze ou
ders is het een onvergetelijke dag", zegt
Evie Malawauw van de Stichting Tabadila.
„Jong en oud en bruin en blank, iedereen
praat met elkaar over toen en nu", merkt
Malawauw op. De picknick en het vertoon
van enkele video's van vroeger en nu staan
in het teken van vijftig jaar Molukkers in
Zeeland. „Dit doet onze ouders denken aan
hoe het vroeger was. Net hebben nog twee
jongens hier vissen gegrild. Op de Molukken
gebeurde dat ook."
Bij de muziek van de Salamony zusters en
oom Boet Seluta droomden de ouderen weg.
„Ze hebben nog steeds verdriet. Ze denken
vaak met weemoed terug aan hun geboorte
land. Toen ze vijftig jaar geleden hier aan
kwamen, dachten ze zo weer terug te ke
ren."
Maar die hoop hebben ze min of meer laten
varen. „Maar dromen mag wel. Dat doen ze
vandaag een beetje." En ze horen verhalen
van Molukkers die net nog in Indonesië zijn
foto Lex de Meester
geweest. Malawauw vertelt dat er onlangs
nog een tante uit de Molukken naar Middel
burg is overgekomen. „Zij is 77 jaar. Haar
huis was afgebrand en ze was ziek van ellen
de. Nu komt ze hier een beetje op krachten.
Maar in Middelburg is zij ook niet op haar
gemak, want haar zus zit nog daar, midden
in het geweld."
Van de ene kant willen de ouderen precies
weten hoe erg het geweld op de Molukken is,
maar aan de andere kant grijpt het hen te
veel aan. „Dat werkt ook door op mijn doch
tertje van negen jaar. Zij merkt dat haar
oma, heel haar familie, te veel verdriet heeft
van de oorlog op de Molukken. Zij bidt elke
avond dat de boeven daar weggaan, of dat
ze op andere, betere gedachten komen."
door Marcel Modde
NEELTJE JANS - Ze zijn ge
noemd naar hun redders: Jan
nis, Vincent, Gerard, Nini en
Loes. De jonge zeehonden wer
den deze zomer gevonden op de
stranden van Cadzand, Vlissin-
gen, de Banjaard, Haamstede en
Ouddorp. Zaterdag waren ze
sterk genoeg om weer de Ooster-
schelde in te gaan.
Na een lange reis vanuit het op
vangcentrum Pieterburen, wor
den de vijf kisten met daarin de
zeehonden zaterdag op een tien
tal meters van de laagwaterlijn
neergezet. Een beetje zenuw-
wachtig van alle plotselinge
aandacht, wachten de dieren op
de volgende ingrijpende erva
ring in him pas enkele maanden
jonge leven. Wanneer de schui
ven van de kratten omhoog
worden geschoven, is er een kort
moment van vertwijfeling.
Maar dan, aangetrokken door
de weidse Oosterschei de en de
zilte zeelucht, schuifelt het vijf
tal - de één iets overtuigender
dan de ander - de branding in.
Al snel duiken ze kopje onder en
verdwijnen in de verte.
Sociaal
De stroming van het opkomend
water zal hen verder meenemen
de Oosterschei de op. Daar zul
len ze zich aansluiten bij het
dertigtal soortgenoten dat rond
de Roggenplaat leeft, verwacht
Jaap van der Hiele van de Eerste
Hulp bij Zeezoogdieren Zee
land. „Ze zullen elkaar eerst
even van een afstandje bekijken
en vervolgens besnuffelen, maar
wanneer dat ritueel achter de
Na enige aarzelinggaan de zeehondjes richting open water.
rug is, worden ze in de groep op
genomen. Wat dat betreft zijn
zeehonden heel sociaal."
Bij Jannis en zijn lotgenoten is
een chip geïmplanteerd, zodat
de dieren te herkennen zijn
mochten ze later nogmaals aan
spoelen. Met datzelfde doel zijn
ze ook uitgerust met een merk
teken tussen de vinnen, vertelt
Van der Hiele.
De vijf zeehonden strandden af
gelopen zomer ernstig verzwakt
op de Zeeuwse en Zuid-Hol
landse stranden. Twee van hen
waren zogeheten huilers,
slechts enkele weken oud. Ook
de drie andere zeehonden waren
hun moeder kwijtgeraakt en
nog niet in staat voor zichzelf te
zorgen. Toen ze door hun red
ders werden binnengebracht,
wogen ze tussen de tien en vijf
tien kilo. „Sindsdien zijn ze
flink aangesterkt. Ze zitten nu
met pakweg 45 kilo op het nor
male gewicht voor hun leeftij d"
aldus Van der Hiele. Tegen de
tijd dat een zeehond volwassen
is, weegt hij het drievoudige.
Strandpaviljoenhouder Jannis
van de Voorde uit Retranche-
ment is blij dat 'zijn' zeehond
het angstige avontuur goed is
doorgekomen. Hij vond het uit
geputte dier in de buurt van de
Zwinmonding. „Je kon duide
lijk zien dat hij ondervoed was.
Maar aan de andere kant was-ie
nog mans genoeg om - letterlijk
- van zich af te bijten. Ik heb
hem in een wasmand gekiept en
achterin de auto gezet, maar ik
was nog niet aan het rijden of hij
stond al bij me." Van de Voorde
en zijn vrouw hebben de zee
hond voor een bedrag van dui
zend gulden geadopteerd. Het
geld wordt gebruikt voor finan
ciering van de opvang in Pieter
buren. „We hebben thuis al een
paar schapen, paarden en de
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - De Zeeuwse
WD-Kamerleden A.J. te Veld
huis en J. Geluk zijn dit week
einde zo hoog op de kandidaten
lijst voor de Tweede Kamer
geplaatst, dat hen een nieuwe
periode in Den Haag nauwelijks
kan ontgaan.
Te Veldhuis uit Middelburg
staat drieëntwintigste, Geluk
uit het Schouwse Schuddebeurs
drieëndertigste.
„Ik ben hartstikke tevreden",
laat Geluk (51) zaterdag weten.
Hij is net over zijn plaats op de
lijst ingelicht. „Ik verwachtte
een plek tussen de dertig en vijf
endertig. Dat is precies uitgeko
men."
Vier jaar geleden, toen Geluk
voor het eerst kandidaat was,
stond hij achtentwintigste. Hij
is dus iets gezakt. Hij zit er niet
mee. „Het is altijd een kwestie
van rekenen. De WD-bewinds-
lieden gaan voor, dan de top van
de kamerfractie. Er wordt ook
gekeken naar de verhouding
man-vrouw en de regionale ver
deling. Zeeland heeft al twee
kandidaten. Drieëndertigste op
de lijst vind ik mooi." Geluk
voert vooral het woord over ak
kerbouw- en Zeeuwse zaken.
Waardering
Te Veldhuis (54) is één plaats op
de lijst gestegen in vergelijking
met de vorige verkiezingen, van
vierentwintig naar drieëntwin
tig. ,Ik zie er een blijk van waar
dering in." Al sinds 1982 zit hij
in de Kamer. Weinig Kamerle
den hebben zoveel ervaring.
Zijn klassering op de Kamerlijst
geeft aan dat de WD dat be
langrijk vindt. „Ik heb steeds
verschillende dingen gedaan",
verklaart Te Veldhuis zijn moti
vatie door te gaan. „Elke vier,
zes jaar iets anders, maar steeds
met dezelfde baas, het Neder
landse volk."
De laatste jaren trad Te Veld
huis niet zo op de voorgrond. Als
woordvoerder over de gekozen
burgemeester (WD tegen) en
over uitbreiding van Schiphol
haalde hij wel de pers. „Colle
ga's moeten ook een kans krij
gen", vindt hij. „Ik doe meer
intern als fractiecoördinator
binnenlandse zaken en justitie.
En sinds een half jaar ben ik
voorzitter van de Vaste Kamer
commissie voor Europese Za
ken."
Te Veldhuis ambieert geen post
in een volgend kabinet met de
WD. „Ik kan nu frank en vrij
mijn mening geven over van al
les en nog wat. Als staatssecre
taris en minister mag je alleen
iets zeggen over je portefeuille
of je volledig aan het kabinets
standpunt houden."
Op de WD-groslijst stond nog
een Zeeuw, gemeenteraadslid
M. Beverwijk uit 's Heerenhoek.
Hij heeft het niet gehaald. Er
waren veel meer liefhebbers
voor een plekje op de lijst dan
plaatsen.
foto Marijke Folkertsma
veearts kost ook al snel een paar
duizend gulden per jaar. Dan
kan een beetje steun voor zo'n
zeehpndje er nog wel bij. Je
krijgt er een mooi certificaat
voor terug. Dat is leuk om op te
hangen in het paviljoen."
De kans dat ze hun adoptiedier
ooit nog eens terugzien, lijkt ni
hil. „Ik zie nu al het verschil niet
meer met Gerard en die drie an
deren. Maar daar doe je dit soort
dingen ook niet voor."
Het veerplein in Breskens op
zondagmiddag. Wachten,
wachten, wachten. De jonge
man in PSD-uniform heeft
net weer het gebaar gemaakt
dat alles vol is. Het portier
van de auto vooraan in de rij
zwaait met een harde klap
dicht.
„Ze zijn kampioen in treite
ren", zegt de Brabantse
vrouw die net na het middag
uur met haar gezinnetje op
het halfvolle veerplein ivas
aangeschoven. Ze had het
mededelingenbord nog zo
goed gelezen. „Afvaart nor
maal", stond er, vlak voor het
oprijden naar het boothokje.
„Dan bel je dus naar huis om
te zeggen datje over een uur
tje thuis bent."
Maar de boot is al vol als er
nog vijftig auto's staan te
wachten.
De krakerige stem uit de
luidsprekers klinkt hoopvol.
„Dames en heren, er vaart
een tussenboot, dus u hoeft
maar een halfuurtje te wach
ten."
Weer bellen naar huis. „Half
uurtje later thuis." Tien mi
nuten verder, iveerdie mono
tone stem. „Dames en heren,
we hebben een vergissing ge
maakt, de tweede boot vaart
niet, dus toch weer een uur
wachten..."
Dat is net iets te veel voor de
Brabantse. Ze kijkt ivoedend
naar het kantoortje van de
bootmannen en roept boos:
„Ik kom hier nooit meer te
rug. Jullie zijn er alleen om
mensen te treiteren."
-'S-V-
