Krügerpark verhuist olifanten
Casper Hobbes
Stadsklimaat veroorzaakt meer regenval
puzzel
Nieuwe stap in samenvoegen wildparken zuidelijk Afrika
het weer
recept
Maaltijdsoep met rode linzen Heer Bommel en de onbetaalbare reis
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
Koufront
Warmtefront
lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
malige regen
zware regen
vv
Vooruitzichten
donderdag vrijdag zaterdag zondag
weer jfe Bk Sb
max. 17° 17° 16° 16°
min. 12° 12° 13° 12°
wind ZW 4 Z4 ZW 4 ZW 5
Nautisch bericht
Er waait een matige tot vrij krachtige zuid-tot zuidwestenwind. Het
zicht is goed. De temperatuur van het kustwater is 15 tot 16 graden.
Waterstanden
Zon
woensdag
onder 19.18
a donderdag
op 7.51
Maan
woensdag
onder 8.16
donderdag
op 20.15
woensdag 3 oktober 2001
Europa: Twee delen
Streep op elke regel de letters weg, die samen het
woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving.
De resterende letters vormen van boven naar beneden
en van links naar rechts een citaat.
1. Deel v.e. jas; 2. zeezwaluw; 3. schaduw van bomen; 4. aard
appel; 5. verfbordje; 6. lange stok; 7. kolom; 8. zuivelproduct;
9. snoer; 10. landbouwwerktuig; 11. betonnen verdedigings
stelling; 12. vreemde munt; 13. verkoophuis; 14. haast.
Zeeland: Wat beter
WOENSDAG
Hoog
water
Laag
water
3 OKTOBER
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
03.28
240
15.41
239
09.40
173
22.06
199
Terneuzen
03.51
263
15.59
263
10.08
182
22.33
210
Cadzand
03.06
234
15.16
232
09.18
168
21.40
195
Roompot Buiten
03.18
185
15.27
180
09.24
116
21.56
142
Roompot Binnen
04.51
152
17.01
148
10.40
100
22.55
124
Zierikzee
05.10
177
17.20
171
10.55
119
23.15
145
Krammersl. West
05.21
189
17.31
181
11.00
123
23.20
148
Hansweert
04.28
275
16.35
272
10.33
198
22.58
224
Staven isse/Yers.
05.05
182
17.21
177
10.56
119
23.20
144
DONDERDAG
Hoog
water
Laag
water
4 OKTOBER
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
03.57
247
16.11
245
10.12
177
22.38
201
Terneuzen
04.17
270
16.29
270
10.46
186
23.05
211
Cadzand
03.36
241
15.45
239
09.48
173
22.12
197
Roompot Buiten
03.45
190
15.57
186
10.06
119
22.26
142
Roompot Binnen
05.20
155
17.36
150
11.16
103
23.36
126
Zierikzee
05.40
180
17.50
173
11.30
122
23.50
145
Krammersl. West
05.57
190
18.12
182
11.29
125
23.52
148
Hansweert
04.55
280
17.06
277
11.08
202
23.32
226
Stavenisse/Yers.
05.40
185
17.50
179
11.30
122
23.56
144
door Bill Watterson
Horizontaal:
1. Pijnlijk voor een kip die eraan gaat (4); 4.
Vrouwen in een hoofdstedelijke boom (5); 7.
Zij rijdt op haar paard zo het water in (7); 8.
In duplo is deze bekeuring nog te verteren
(3); 9. Waterkoud (3); 10. Kandelaar die zijn
hart uitstort (7); 12. Met een noodgang uit
de boog (7).
Verticaal:
2. Stof van een onvolledige vlieger (4); 3.
Het overschot overtreft een berg (6); 4.
Tweemaal bekaf? (8); 5. Einddoel van men
sen die verwenst worden (4); 6. Kijkt wezen
loos van achteren (6); 9. Haarversiering (4);
11. Die kraag komt van pas (3).
Oplossing van gisteren:
Anagram:
tand-dante-Pedant
e1an-nave1-Levan t
raam-drama-Armada
peil-plein-Nippel
rede-dreef-Bederf
rust-steur-Unster
ader-kader-Rokade
keet-kreet-Ekster
staf-staaf-Asfait
veel-euvel-Ulevel
Gevraagd woord: PLANBUREAU
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Retour; 6. shag; 7.
school; 8. vermogen; 10. talent.
Verticaal: 1. Metro; 2. toeslagen; 3.
kraam; 5. scheut; 9. mol.
Europa is vandaag grofweg in twee delen op te splitsen. In de noord
westelijke helft is het uitgesproken herfstachtig. In de zuidoostelijke
helft is het nog steeds zomer. Verantwoordelijk voor het herfstweer
zijn depressies die vanaf de Oceaan via de Britse eilanden naar Scan
dinavië trekken. In het zuidoosten van Europa vinden we nog steeds
een hogedrukgebied. Vandaag valt er veel regen en waait het hard
langs de zuidwestkust van Noorwegen en in het Finse merengebied.
Het is wel zacht met maxima tussen 12 en 16 graden. Op de Britse ei
landen is het tijdelijk wat rustiger met slechts een paar buien, maar
ook wat zon. Het wordt er 14tot 18graden. Herfstachtig weer vinden
we ook op het vasteland van Europa. In de Benelux en in Duitsland is
het wisselend bewolkten vallen er buien. De grens tussen herfst en
zomer .ligt boven Frankrijk waar de meeste buien vallen. In Bretagne
klaart het op en wordt het 18 graden. Langs de Rivièra is de zon ook
af en toe te zien en wordt het 24 graden. In het overgrote deel van
Spanje en Portugal is het 's zomers met zon en maxima rond 25 gra
den. Hetzelfde geldt voor Italië, in veel Balkanlanden en nog steeds in
Griekenland en Turkije. Op sommige plaatsen wederom 30 graden.
Toonder Studio's
Rijk gebonden soepen komen in
de koudere jaargetijden vrijwel
wekelijks op tafel.
De soep van vandaag is van huis uit
een vegetarische soep. Ideaal wan
neer er aan tafel ook niet-vegetari-
ers zitten, want die kunnen met
groot gemak in reepjes of blokjes
gesneden gekookte ham aan de
soep toevoegen.
Hoofdgerecht voor 4 personen:
300 gram rode linzen; 2 eetl. (zon-
nebloemjolie; 2 grote uien, gesnip
perd; 2 teentjes knoflook, ragfijn
gehakt; 4 bleekselderijstengels,
schoongemaakt, in piepkleine
blokjes gesneden; 1 klein blikje
tomatenpuree; 3 eetl. bloem, ge
zeefd; 0,5 theel. bruine basterdsui
ker; 1,75 liter groenten- of runder
bouillon, eventueel van tabletten; 1
mespuntje piment poeder; 1 mes
puntje cayennepeper; zout; 2 eetl.
fijngehakte (blad)peterselie. Even
tueel 300 gram gekookte ham, in
kleine blokjes gesneden.
Spoel de linzen enkele malen in
ruim koud water. Verwijder onge
rechtigheden. Laat linzen 3 uur in
ruim koud water weken. Spoel ze
daarna opnieuw af en zet ze op met
vers water. Kook de linzen gaar (ca.
20 minuten). Laat de linzen in een
vergiet of op een zeef uitlekken.
Verhit een koekenpan ofwoken laat
de olie er even door walsen. Fruit de
uien boven een matig afgestelde
warmtebron. Voeg, wanneer de ui
en beginnen-te kleuren, knoflook
toe. Schep na 1 minuut de bleeksel
derij en tomatenpuree toe. Schep
alles enkele malen om. Strooi
bloem erover en schep alles nog
maals goed om. Voeg de bouillon
toe. Blijf zo lang roeren tot de soep
aan de kook is gekomen. Voeg
suiker, cayennepeper en piment-
poeder toe. Schep er vervolgens
de linzen door. Proef de soep en
voeg zout naar smaak toe. Laat alles
nog enkele, minuten zachtjes ko
ken.
Presentatie: dien de soep op in een
voorverwarmde terrine. Strooi pe
terselie er over. Geef er eventueel
hamblokjes of-reepjes en beboter
de sneetjes volkorenbrood bij.
Een ogenblik stond heer Bommel ontzet naar de afgetakelde auto
mobiel te kijken. Toen sprong hij mompelend achter het stuur en
draaide het sleuteltje om. „We moeten hier weg", siste hij tussen de
tanden. „Ik ga de politie inschakelen, voordat ik mijn gedidd ver
lies. Het is vreselijk waartoe een heer in zijn woede in staat is - en
dat wil ik voorkomen!" Zo sprekende probeerde hij de motor te
starten, maar helaas; er gebeurde niets.
Het was duidelijk dat de benzine uit de tank was geheveld en dit
bracht de beproefde reiziger tot het uiterste. Met een gesmoorde
kreet klom hij uit zijn voertuig en wendde zich tot de baas van de
friteskraam, die onderzoekend naderde.
„Dit is het toppunt!riep hij met overslaande stem. „Je bent niet al
leen een afzetter; je bent nog een dief ook. Maar als je denkt dat ik
over me heen laat lopen, vergis je je! Geef me mijn eigendommen te
rug, voordat er iets vreselijks gebeurt!" De ondernemer liep rood
aan. „Dat neem ik niet!" verklaarde hij opzwellend. „Zorg, datje
kreukel van mijn erf af komt. Hij kan ook blijven staan, maar dat
kost je honderd florijnen per dag." Heer Ollie was even sprakeloos,
maar voordat hij iets had kunnen doen, sprong de friturist schreeu
wend op hem af. „Maak dat je wegkomttierde hij„Of ik roep mijn
zonen!" „Kom mee, heer Bommel", zei Tom Poes. „Dit wordt niets.
We kunnen beter een list verzinnen."
BEN TE TE AAN
HET VOOR
VOOR
HUH? NEE, DIT
15 VOOR ALTITD.
TE WEET TOCH
HOE H0BBE5 NE
ALTITD VAN
TEREN BE5LUIPT
EN NE DAN
AANVALT?
door Eelco van der Linden
Zxdd-Afrika, Mozambique en
Zimbabwe zetten deze week
met een olifantenverhuizing
van ongekende omvang een
nieuwe stap in hun plannen drie
grote wildparken te integreren
tot één transnationaal park. Het
Zuid-Afrikaanse Krügerpark
zal samen met het Mozambi-
kaanse Gazapark en het Zim
babwaanse Gonarezhoupark
ongeveer zo groot zijn als Ne
derland, maar de potentie heb
ben om door te groeien naar
100.000 vierkante kilometer,
ruim het dubbele.
Zuid-Afrika heeft het voortouw
genomen bij het neerhalen van
schuttingen die de eigen wild
parken scheiden van die van
aangrenzende landen. Eerder is
samen met Botswana besloten
tot de vorming van het Kgalag-
adipark, terwijl met Swaziland
en Mozambique aan het
Lubombopark wordt gewerkt.
Dieren krijgen hun oude migra
tieroutes terug en toeristen at
tracties van een superieure or
de.
Er is echter ook een politieke
kant, want voor het eerst wor
den door koloniale heersers ver
zonnen grenzen veranderd en
herinneringen weggewist aan
de tijd dat het Zuid-Afrikaanse
apartheidsregime de 'frontlijn-
staten' bestreed. „De parken
zijn een monument voor de vre
de", zegt de Zuid-Afrikaanse
minister van Milieu en Toeris
me, Valli Moosa, met veel na
druk.
Het hier zo beladen begrip
'cross-border-operatie' krijgt
een geheel andere inhoud. Geen
speciale eenheden van het Zuid-
Afrikaanse leger, maar zeldza
me olifanten zullen de grenzen
met Mozambique en Zimbabwe
overschrijden. Nelson Mandela,
de Mozambikaanse president
Joaquin Chissano en tal van an
dere vips zullen morgen de eer
ste zeven dieren gaan bekijken.
De olifanten worden momenteel
overgebracht van het Krüger
park naar het Coutadal6-park
in Mozambique. In totaal dui
zend dieren zullen de komende
drie jaar - met behulp van veel
verdoving en hoogwerkers -
verhuizen. De kosten, ongeveer
Na een paar kletsnatte dagen ziet Door: MargotRibberink
het er voor de rest van de week ge
lukkig wat beter uit. Pas in het weekeinde neemt de regenkans
weer flink toe. Gisteren bracht een actieve storing, een voor ve
len en zeker voor de agrariërs zeer ongewenste, plens regen in
deze tot dusver natte herfst. Het is de vraag of de aardappels en
de suikerbieten nog uit de grond komen dit jaar. De landbouw
gronden zijn doorweekt en voor zware voertuigen is het niet of
nauwelijks mogelijk om er nog op te komen. Vandaag komt de
zon weer af en toe te voorschijn en vooral in de middag is het
heel aardig weer. De kans op een bui is erg klein. Met een matige
tot vrij krachtige zuidwestelijke wind is het relatief zacht met een
middagtemperatuur van ongeveer 18 graden. Vanavond en van
nacht blijft hetzo goed als droog. Misschien dat ereen enkele
bui van zee binnendrijft. De temperatuur daalt tot rond de 12 gra
den. Morgen begint een nieuwe depressie op de Atlantische
Oceaan sterk te ontwikke
len. Maar daar merken we
maar weinig van. Een zuid
tot zuidwestenwind voert
zelfs wat drogere lucht aan.
Vandaar dat de zon nog iets
betere kansen krijgt. De
temperatuur levert een
graadje in. Het wordt 17 gra
den. Vrijdag komt het front
van genoemde depressie
met z'n regen dichterbij. In
de namiddag neemt de re
genkans toe. Overdag is het
nog vrij goed weer met af en
toe zon. Vanaf zaterdag is
het wisselvallige en natte
herfstweer geheel terug.
Met 16 graden wordt het
bovendien minder zacht
weer.
3400 gulden per olifant, worden
betaald door de Zuid-Afrikaan
se miljonair Anton Rupert.
Voor Zuid-Afrika snijdt het mes
aan twee kanten. Het land is het
slachtoffer van het succes van
het eigen natuurbeheer en zit
met overbevolkte natuurpar
ken. Olifanten zijn zelfs uit
wanhoop, en zonder kosten,
overgebracht naar Angola, een
land dat al decennia lang in de
greep van een burgeroorlog ver
keert en derhalve geen enkel
'wildlife' meer heeft. De opera
tie is bekritiseerd, want zonder
einde van de oorlog zal daar ook
niet snel toerisme ontstaan.
De link met Mozambique is voor
het Krügerpark veel logischer
en aantrekkelijker. „We zijn ge
stopt met het selecteren en ge
dwongen afschieten nu we echt
een plek hebben waar de dieren
heen kunnen"zegt een zeer ver
heugde Ian White, de olifants
expert van het Krügerpark.
Overigens is ook Mozambique
zijn wilde dieren kwijtgeraakt
tijdens een burgeroorlog, die na
twintig jaar in 1992 eindigde.
De gerenommeerde Zuid-Afri
kaanse natuurbeheerder Paul
Dutton, die de Mozambikaanse
regering nu adviseert over her
introductie van wilde dieren,
heeft er zijn eigen gedachten
over. „De oorlog stopte om de
eenvoudige reden dat er geen
beesten meer waren. Er was
geen ivoor meer om wapens te
kopen en geen vlees om soldaten
te voeden."
Mozambique is nog steeds een
straatarm land, maar de lieve
ling van de internationale don
orgemeenschap. De Duitse
Ontwikkelingsdienst, de We
reldbank en andere instellingen
betalen bijvoorbeeld de nieuwe
schuttingen aan Mozambikaan
se kant en de opleiding van be
heerders. Ook worden lokale ge
meenschappen nadrukkelijk
betrokken bij het nieuwe park
en is de verwachting dat de lo
kale economie fors zal profite
ren.
Vraagtekens
Er moet nog wel worden onder
handeld met Zimbabwaanse
stamhoofden over het openen
van een corridor die is gepland
om het noordelijk deel van het
Krüger te verbinden met het de
van onze redactie binnenland
De steeds grotere hoeveelheid neerslag
die Rotterdam en omgeving jaarlijks te
verwerken krijgt, wordt voor het grootste
deel veroorzaakt door het eigen 'stadskli
maat'.
Er wordt steeds meer warmte geproduceerd
- zowel in huizen, door de auto als in de in
dustrie- en er wordt steeds meer gebouwd,
waardoor steen en asfalt de zonnewarmte
opnemen en uitstralen. Daardoor kan het in
de stad op een zonnige dag vier tot vijf gra
den warmer zijn dan op het platteland.
Deze stijgende warme lucht condenseert in
hogere luchtlagen en veroorzaakt bij een
hoge luchtvochtigheid regen. Ook de toene
mende hoogbouw in Rotterdam draagt er
aan bij dat wolken ter plekke kunnen 'leeg
lopen', omdat die gebouwen de lucht naar
boven duwen. De klimaatsverandering
door het broeikaseffect is daardoor in de re
gio Rotterdam sterker voelbaar dan elders
in Nederland. Daar twijfelt meteoroloog en
klimatoloog J.H. van Boxel van de Univer
siteit van Amsterdam niet aan. In de stad
kan de temperatuur op zonnige dagen ette
lijke graden hoger zijn dan op het platte
land. Ook zwevende deeltjes in de atmos
feer, stof en luchtverontreiniging, dragen
him steentje bij. Waterdamp condenseert
daarop, wat net dat ene zetje kan geven om
een bui te doen ontstaan.
Van Boxel heeft vastgesteld dat de neerslag
in heel Nederland de afgelopen eeuw met
tien procent is gestegen. Hoofdoorzaak is de
klimaatverandering, die voor een hogere
luchtvochtigheid zorgt. De stijging in de
Randstad was echter nog groter, blijkt uit
zijn onderzoek. En Rotterdam spant de
kroon.
De verklaring daarvoor is simpel. ^ooi-
neerslag heb je stijgende lucht nodig die in
hogere luchtlagen afkoelt", legt Van Boxel
uit. „De warmte van de industrie en van
menselijke activiteiten - van de centrale
verwarming die tegenwoordig ook 's nachts
aanstaat tot en met de uitbreiding van het
verstedelijkte gebied - zorgt dat vochtige
lucht boven steden wordt opgewarmd en
stijgt. Kijk eens naar de raffinagecapaciteit
Die is sinds de oorlog verveelvoudigd in
Rotterdam." GPD
Een verdoofde olifant gaat op transport. foto Steve Lawrence/EPA
zuidelijke punt van het Gona
rezhoupark. Vraagtekens zijn
er ook rond het wildbeheer in
dat land, nu president Moegabe
zijn oorlogsveteranen de vrije
hand heeft gegeven bij het be
zetten van blanke boerderijen
en het land in een van staatswe
ge gesponsorde anarchie ver
keert.
Er zijn berichten over groot
schalige strooppartijen door de
veteranen, die volgens het be
kende scenario zichzelf moeten
voeden en kunnen bijverdienen
met de verkoop van ivoor. In het
zuidelijke park Save Valley
Conservancy, waar succesvolle
fokprogramma's voor neus
hoorns lopen, zouden al 3000
dieren zijn gedood.
Het toerisme in Zimbabwe is
door alle onrust vrij wel verdwe
nen. GPD
NOU, DAT DOE HIT DUS.
NAAR AL5 TE ZO'N NA5KER
ACHTER OP TE HOOFD
DRAAGT, KUNNEN TITGER5
NIET ZIEN OJAT TE
VOORKANT 15, EN KUNNEN
ZE TE NIET BESLUIPEN.
IK HEB GE
LEZEN DAT ZE
DEZE NA5KER5
IN INDIA
DRAGEN. HIER,
IK HEB ER OOK
