Consument vertrouwt het niet
Klasse Noten grootste van kleintjes
Deme gaat zand en
grind verwerken
in Vlissingen-Oost
Kermisexploitant
vreest de euro niet
9
Studentikoze NBBS
probeerde vergeefs
gewoon te worden
Afvalverstoppers veel gevraagd
Minder goede verwachtingen over eigen financiën
Bedrijven
willen geen
euro in het
kerstpakket
het bedrijf
DODEWAARD - Bij Romein Beton in Dodewaard worden in op
dracht van de gemeente Rotterdam 1125 ondergrondse afval
containers gefabriceerd. In elke container komt een stalen huls
met veiligheidslift die automatisch omhoog komt zodra de af
valbak geleegd wordt. De containers kosten Rotterdam meer
dan 5 miljoen gulden. De betonfabriek heeft inmiddels ook van
de gemeente Apeldoorn een order binnen voor 700 soortgelijke
containers. foto ANP
donderdag 27 september 2001
door Alex Bogers
DEN HAAG - Het vertrouwen
van de Nederlandse consument
in de economie is flink gedaald
na de terreuraanslagen in de VS.
De vertrouwensindex van het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek (CBS) zakte na de aansla
gen met 9 punten ten opzichte
van het eerste deel van septem
ber.
Anderhalve week na de aansla
gen is de consument veel minder
bereid geld uit te geven. De
huishoudens hebben minder
gunstige verwachtingen over de
eigen financiële situatie. Dat
heeft nog niet geleid tot een
strakkere hand op de knip. De
consument deed in de eerste an
derhalve week van september al
minder grote aankopen dan in
augustus en die zuinigheid is
niet toegenomen.
De Nederlandse consument was
al veel minder goed geluimd ge
raakt in de laatste maanden. Vo
rig jaar rond deze tijd noteerde
door Ben Jansen
VLISSINGEN - Deme Building
Materials, een onderdeel van de
Belgische baggermaatschappij
Dredging International in
Zwijndrecht bij Antwerpen, be
gint een verwerkingsfabriek
voor uit zee gewonnen zand en
grind in Vlissingen-Oost. Het
materiaal zal er worden ge
kraakt, gezeefd, gesorteerd en
van zout worden ontdaan.
Deme was al geruime tijd in
overleg met havenschap Zee
land Seaports over een mogelij
ke vestiging. Daarbij zijn ver
scheidene locaties bekeken,
zowel in Terneuzen als in Vlis-
singen. De fabriek komt te staan
op een 3,5 ha groot terrein op de
hoek van de Sloehaven en de
Van Cittershaven. Dit deel van
het haven- en industriegebied
behoorde tot het Hoechst-com-
plex.
Capaciteit
Baggerschepen voeren zeezand
en zeegrind in Vlissingen-Oost
aan. De afvoer na verwerking'
geschiedt met binnenvaart
schepen.
Deme verwacht dat bij volledi
ge capaciteit, die na enkele ja
ren zal worden bereikt, jaarlijks
15 milj oen ton zand en grind zal
worden afgeleverd. Deze zelfde
hoeveelheid zal het bedrijf ook
weer verlaten.
De totale overslag van 3 miljoen
ton levert voor Zeeland Sea
ports een betekenende toename
van de havengelden op. Het ha
venschap koopt de grond voor
de vestiging van Deme van de
uit Hoechst voortgekomen on
dernemingen Thermphos en In
dustrial Park Vlissingen. Zee
land Seaports zorgt ook voor de
bouw van twee steigers voor het
laden en lossen van schepen die
zand en grond aan- en afvoeren.
Deme betaalt deze kosten in tien
jaar terug.
De grondtransacties, de bouw
van de steigers en de voorfinan
cieringsovereenkomst met De
me komen volgende week
woensdag aan de orde in het al
gemeen bestuur van het haven
schap.
Bij Dredging was niemand be
reid een toelichting te geven op
de voorgenomen activiteiten in
Vlissingen-Oost.
de index van het consumenten^
vertrouwen nog een plus van 24
punten. De hele zomer staat de
index al vier tot vijf punten in de
min. Het vertrouwen staat nu op
14 punten in de min.
Meetsysteem
Het consumentenvertrouwen
bestaat uit twee onderdelen.
Het CBS meet het oordeel over
de economie in het algemeen en
de koopbereidheid. Beide on
derdelen lieten na de aanslagen
een vergelijkbare daling van het
vertrouwen zien. De afgelopen
twaalf maanden worden in het
licht van het drama in de VS
juist iets beter beoordeeld. Het
CBS heeft overigens in zijn
jongste enquête niet verwezen
naar de terreurdaden.
Bij oorlogsdreiging krijgt het
consumentenvertrouwen wel
vaker een flinke dreun. Bij het
uitbreken van de Golfoorlog
daalde het vertrouwen 20 pun
ten in twee maanden. Dat leidt
niet altijd een forse daling van
de aankopen. Tijdens de Golf-
ooiiog daalde het vertrouwen
twee keer zo snel als de koopbe
reidheid.
Gisteren bleek dat het vertrou
wen van de Amerikaanse consu
ment in de economie ook scherp
is gedaald door de aanslagen.
De Conference Board, een on
derzoeksinstituut van het be
drijfsleven, maakte bekend dat
de vertrouwensindex de sterk
ste daling laat zien sinds okto
ber 1990. GPD
Veel kermisexploitanten moeten om praktische redenen de prijzen
van hun attracties omrekenen in hele euro's. foto Charles Strijd
door Manon Kotvis
TERNEUZEN - Echt hoog zit
het de meeste kermisexploitan
ten nog niet, die euro. Want ze
hebben in tegenstelling tot an
dere ondernemers de tijd om de
kat uit de boom te kijken. Dit is
te danken aan de kermiswinter-
stop die doorgaans duurt van
november tot begin maart.
Exploitant van de minicars op
de Terneuzense kermis F. Keizer
heeft al wel zijn prijzen in zowel
euro's als guldens gezet, maar
heeft zich verder nog amper ver
diept in de invoering van de eu
ro. „De belangrijkste stap voor
mij is het invullen van het biljet
bij de bank om euro's te bestel
len. Verder is dit hele seizoen
nog afgesteld op het normale
betalingsverkeer." De kermis
exploitant is van plan om zich
tijdens de winterstop te verdie
pen in de euro.
Voor sommige van zijn collega's
heeft de euro al wel gevolgen ge
had. „Onze collega's uit de auto
maten wereld moeten natuurlijk
veel veranderingen doorvoeren.
In de automaten gaan guldens,
rijksdaalders of vijfjes. Daar
moeten allemaal vervangende
muntproeven voor gemaakt
worden." Voor een automaten-
exploitant op een grote kermis
als die in Terneuzen betekent
dat een kostenpost van vijftien
tot twintigduizend gulden,
schat Keizer. Collega H. Hoef
nagels heeft hierop al enkele
maanden geleden geantici
peerd. „Ik had twee van die
boksbalautomaten. Die heb ik
deze zomer verkocht in verband
met de euro. Daarna heb ik twee
nieuwe gekocht, die al op de eu
ro aangepast zijn." Hiermee
denkt hij voordeliger uit te zijn,
omdat de kosten van de omzet
ting flink zijn.
Het meeste geld gaat het de bur
ger kosten, denken de kermis
ondernemers. „Wij starten zelf
pas met Pasen, dus ik heb nog
een aanlooptijd om te kijken
wat anderen doen, want het
moeten toch afgeronde bedra-
fff
gen worden. Maar ik kan de
prijs niet ver overschrijden. Het
moet wel betaalbaar blijven. Ik
kan het niet maken veel omhoog
te gaan, want in de kleine ker
nen heb ik veel met dezelfde
mensen te doen", vertelt Keizer
Dit is de vijftiende aflevering van
een serie over de invoering van de
euro op 1 januari.. Suggesties en
ideeën voor verhalen rond de komst
van de euro kunnen worden gemaild
naar: euro@gpd.nl
Gratis Fleurop cadeaubon bij aankoop van een
AEG LAVAMAT jubijine wasautomaat!
GOIRLE - Kerstpakket
ten wil het bedrijfsleven
wel, zolang er maar geen
eurocadeautjes inzitten.
De Brabantse Kerstpak
ketten Specialist (BKS) in
Goirle heeft nog geen en
kel pakket met eurospul
len verkocht aan het be
drijfsleven.
Een woordvoerder van
BKS zegt dat het bedrijfs
leven, drie maanden voor
de introductie, de buik vol
heeft van de euro. „De
klanten vragen ons expli
ciet om pakketten zonder
ook maar iets wat met de
euro te maken heeft.
BKS omschrijft zichzelf
als een 'middelgrote' leve
rancier van kerstpakket
ten. Groothandel Sligro,
die tot de grotere spelers
op de markt behoort, heeft
dezelfde ervaring als de
Brabantse onderneming.
Het millennium twee jaar
geleden was een enorme
hype, maar bij de euro is
daarvan volgens Sligro
absoluut geen sprake.
„Integendeel, de euro is
geld en geld is geen kerst
thema. Onze klanten vin
den de euro niet gezellig
voor in het pakket."
De artikelen die Sligro in
de pakketten heeft, zijn
ook wat vergezocht, er
kent de woordvoerder.
Badschuim met het euro
teken, een eurochocolade
letter, een kaars in de
vorm van een euro.
Ook internetkerstpaklcet-
tenbedrijf, www.kerst-
pakket.nl noemt de euro
absoluut geen topper. Het
internetbedrijf je biedt
een aantal kleine eurodin
getjes aan, zoals een pak
ket met twee flessen wijn.
Op de ene staat 'de laatste
gulden' en op de andere
'de eerste euro'. Een
woordvoerder zegt wel
pakketten met eurospul
len in reserve te houden,
mocht er toch een grote
vraag ontstaan.
Relatiegeschenken die
met de euro te maken heb
ben, lopen enorm goed, in
tegenstelling tot de kerst
pakketten. „Vanaf mei dit
jaar zijn vooral de euro
calculators niet aan te sle
pen", zegt de woordvoer
der van internetbedrijf
www.multigift.nl. ANP
door James McGonigal
DEN HAAG - Reisorganisator
NBBS die dinsdagmiddag on
verwacht de deuren sloot, is in
het reiswereldje altijd een bui
tenbeentje geweest. Wat voluit
het Nederlands Bureau Buiten
landse Studentenbemiddeling
heet, begon als reisbureautje
voor studentenverenigingen.
In 1927 werd de eerste reis geor
ganiseerd, naar Boedapest.
Hongaarse studenten fungeer
den als gastheer. Een jaar later
was de stichting middelpunt
van de opvang van buitenlandse
studenten die naar Nederland
kwamen voor de Olympische
Spelen in Amsterdam.
In 1946 pikte de club de draad
weer op met zomerkampen voor
studenten die naar Nederland
kwamen om vooral in Zeeland
te helpen met de wederopbouw.
In de jaren vijftig maakte NBBS
handig gebruik van het feit dat
emigrantenschepen bijna leeg
terugvoeren naar Europa: stu
denten uit de VS en Canada
konden zo goedkoop naar Ne
derland komen.
In de j aren zestig breidde de stu
dentikoze organisatie, die in
uitstraling bewust afweek van
de rest van de reiswereld, de
klantendoelgroep uit met scho
lieren, om uiteindelijk uit te
komen bij alle jongeren. Wie in
deze tijd naar een andere goed
kope, enigszins exotische reis,
kwam al snel bij NBBS terecht.
NBBS werkte vanouds vanuit
het Leidse hoofdkantoor met
'reiswinkels' in universiteitsge
bouwen. Pas in 1969 werd de
eerste 'gewone' vestiging ge
opend. De organisatie richtte
zich meer en meer op niet stude
rende klanten en kwam begin
jaren zeventig zelfs met een af
deling zakenreizen.
Kort daarna werd echter al dui
delijk dat de oude NBBS-for-
mule van studentikoos, exo
tisch en goedkoop aan kracht
begon te verliezen. Aan de ene
kant betekende de toenemende
welvaart dat de belangstelling
voor budget-reizen afnam, aan
de andere kant kwamen er voor
de dure exotische toerist con
currerende clubs bijEn voor de
massa van de doorsnee vakan
tiegangers bleef NBBS 'dat
studentenburootje'. De derde
activiteit van het bedrijf, de ver
koop van vliegtickets, bleef
kampen met alsmaar krimpen
de marges.
Maar NBBS wist in de top vijf
van op de Nederlandse markt
actieve reisorganisaties te blij
ven. Ondanks een begin dit jaar
aangekondigde bezuinigings
operatie kwam het sluiten van
de NBBS-deuren dinsdag on
verwacht, ook voor insiders in
de branche. GPD
door Jeffrey Kutterink
BURGH-HAAMSTEDE - Da
gelijks rollen er 10.000 bakjes
met vers gebakken noten en me
langes van de rolbanden bij
Klasse Noten in Burgh-Haam-
stede. Met eigen bestelwagens
brengen medewerkers ze naar
450 supermarkten door het hele
land. Vanuit een centrum in As
sen bedient het Zeeuwse bedrijf
de markt in het noorden. Het is
slechts het begin, want over een
paar maanden wordt de produc
tie verviervoudigd.
Ruim vij f j aar geleden begon Al
fred Sandee met het branden
van noten in een schuur achter
zijn ouderlijk huis in Kamper
land. „Ik werkte in een super
markt en was er verantwoorde
lijk voor de inkoop, onder
andere van noten. Toen zag ik al
dat noten veel aandacht vragen.
Dat klinkt gek, maar niemand
wil oude noten. Ze moeten dus
vers zijn. Bovendien moeterrze
goed worden gepresenteerd. Ik
dacht dat ik dat beter kon en ben
voorzichtig aan zelf begonnen
met bi'anden. Ik bracht de zelf
gebrande noten naar een aantal
supermarkten in de omgeving."
Groei
Samen met Leo van Broek, die
toen nog werkte als vertegen
woordiger voor onder meer Bol
letje, richtte hij het bedrijf
Klasse Noten op. Een jaar latei-
besloten ze het groter aan te
pakken en kochten een pand op
industrieterrein De Roterij in
Burgh-Haamstede. Inmiddels
rollen er 10.000 bakjes met no
ten per dag van de band.
Plet bedrijf koopt de noten in bij
een Nederlandse importeur. De
noten komen onder meer uit In
dia, Brazilië en Vietnam. Af
hankelijk van de soort moeten
ze een zekere tijd op een bepaal
de temperatuur worden gebak
ken in arachicle-olie (pinda-olie
Dat gebeurt in ovens die nog
het meest lijken op grote fri
tuurpannen. Een verpakkings
machine stopt de noten in speci
ale bakjes, waarna ze klaar zijn
voor verzending.
Met zes eigen bestelwagens
brengen medewerkers van het
bedrijf de noten door het hele
land. Waar Klasse Noten zich in
het begin alleen nog richtte op
Zeeland en de omgeving van
Rotterdam, worden de noten nu
verkocht in 450 supermarkten
door het hele land. Dat is tien
procent van de supermarkten.
Volgens het bedrijf komen er
wekelijks zo'n tien supermark
ten bij.
Klasse Noten heeft een markt
aandeel van vijf procent. „We
zijn de grootste van de klein-
Bakjes gebrande noten lopen van de band bij Klasse Noten in Burgh-Haamstede. foto Marijke Folkertsma
Klasse Noten
Plaats:
Burgh-Haamstede
Opgericht:
1996
Werknemers:
15
Osnmzet:
6 miljoen gulden
tjes", schetst Sandee de markt.
,Er zijn een handvol producen
ten van verse noten in Neder
land. Daarvan is er één grote. De
andere vier zijn relatief gespro
ken kleine marktspelers."
De bedrijfsfilosofie is om de
nootjes zo vers als mogelijk bij
de consument op tafel te krij
gen. Van Broek: „Dat betekent
dat we de nootjes zo snel als mo
gelijk vanuit de fabriek in de
schappen willen krijgen. Van
daar dat we een aantal j aar gele
den hebben gekozen om de dis
tributie in eigen hand te nemen.
Dat kost weliswaar veel geld,
maar dat is de enige goede ma
nier om het voor elkaar te krij
gen. Toen we ermee begonnen,
verklaarden veel mensen ons
voor gek. Nu zie je dat super
markten het prettig vinden dat
we zelf ons eigen rek vullen en
verzorgen."
De supermarkten die Klasse
Noten bevoorraadt zijn onder
andere de Golf, Super de Boer,
C1000, Jumbo en de Plus- en
Garant-en Meermarkt. „We
richten ons voorlopig niet op de
nog grotere supermarkten",
veitelt Sandee. „Dan lopen we
de kans dat we een deel van onze
zelfstandigheid gaan verliezen.
De hele grote supermarkten
willen dan natuurlijk een eigen
stickertje op de verpakking. En
dat willen we voorlopig nog
niet."
De consument heeft keuze uit
vele soorten noten. „De produc
ten van veel concurrenten zijn
langer houdbaar, maar minder
vers. Wij richten ons op mensen
die houden van verse noten.
Daar staat een kortere houd
baarheid van een aantal maan
den tegenover", aldus Van
Broek.
De dagelijkse productie is net
voldoende om te kunnen vol
doen aan de vraag. „Dat heeft
als voordeel dat we weinig voor
raad hebben. Maar om te kun
nen groeien, moeten we de pro
ductiecapaciteit vergroten."
Plannen daarvoor zijn in een ver
stadium. In april neemt Klasse
Noten een nieuwe machine in
gebruik die vier keer zoveel
bakjes per dag kan vullen met
noten. Om de machine te kun
nen plaatsen zal een deel van het
pand moeten worden ver
bouwd. De zoveelste in vijf jaar
tijd. Want inmiddels is het be
drijf verspreid over twee vlak
bij elkaar gelegen panden op de
Roterij
Het bedrijf groeit dan ook hard.
De verwachting is dat de omzet
volgend jaar groeit naar 11 mil
joen gulden. „Tot nu toe hebben
we elk jaar de omzet weten te
verdubbelen", constateert San
dee. „Vorig jaar was die drie
miljoen gulden, dit jaar zal die
uitkomen op circa zes miljoen
gulden."
Deens bakje
Om te zorgen dat Klasse Noten
zich ook in de schappen onder
scheiden van de concurrentie
heeft de Zeeuwse onderneming
samenwerking gezocht met het
Deense verpakkingsbedrijf
Pluspak. „Wij hebben nieuwe
bakjes ontworpen, zij hebben ze
geproduceerd."
Het grote verschil met de oude
verpakking is de vorm. In plaats
van ronde is gekozen voor blad-
vormige bakjes. Bovendien is
het materiaal een stuk helder
der, waardoor het product vol
gens de Zeeuwse onderneming
beter tot zijn recht komt. Of de
consument ze mooi vindt, is nog
afwachten. Van Broek: „We
hebben er vooraf geen markton
derzoek naar kunnen doen.
Maar dit bakje zet je, denken
wijzonder enige schroom op ta
fel. Het heeft een decoratieve
waarde."
Klasse Noten hecht erg aan de
presentatie. Zo heeft het bedrijf
ook een eigen rek voor super
markten ontworpen waar de
verschillende soorten noten in
staan. De herkenbaarheid is net
zoals een visitekaartje, is de re
denering.
Van Broek: „Het gevaar zit er in
dat mensen Klasse Noten zien
als een luxe product. En dat zou
onterecht zijn. Maar we willen
ons zo duidelijk onderscheiden,
omdat we in notenland maar
eens af moeten van de eenheids
worst."
