Straks is iedereen een verdachte Mullah Omar is omgeven door mythes PZC PZC Bondgenoten VS bevestigen steun na rede van Bush Mient Jan Faber over Amerika's nieuwe oorlog te gast 22 september 1951 zaterdag 22 september 2001 door Mient Jan Faber Volgende week is het vredes- week in Nederland, voorbe reid door het IKV en Pax Chris- ti. Wij hebben ons afgevraagd of het wel pas geeft een vredes- week te houden in 'oorlogstijd'. Je kunt je toch moeilijk voor stellen dat in de jaren '40-45, toen ons land in oorlog was met Duitsland, er door de kerken een vredesweek zou zijn georga niseerd. Alhoewel zeker in de eerste oor logsjaren, het gewone (kerkelij ke) leven zijn loop hernam, is ge lukkig niemand in de kerken op het idee gekomen om in bezet tingstijd de vrede te gaan pro pageren. Nee, als er al iets geor ganiseerd moest worden dan wel het verzet tegen de bezetter, maar dat moest in het geheim gebeuren. Verscheidene kerk mensen zijn daarin voorop ge gaan. Hun verzet heeft meege holpen de weg naar vrede te banen. Maar vrede was in die ja ren vooral verre toekomstmu ziek, niet iets dat je kon voelen en beleven en uitstralen. Op z'n best kon je er van dromen. Alles op z'n tijd. Het verzet kwam eerst. Dus ook dit jaar, nu zelfs onze eigen premier Kok heeft verklaard dat ons een oorlog is opgedrongen en dat we waak zaam moeten zijn, maar liever geen vredesweek? Fenomeen Nu is de ene oorlog de andere niet. Op CNN kun je lezen dat het dit keer gaat om 'America's new war'. De 'new war' is van een heel bijzondere aard. Het is (nog) geen oorlog tussen staten. Zij wordt gevoerd tussen een onzichtbaar fenomeen aan de ene kant en de alledaagse zicht bare samenleving aan de andere kant. Niet gebonden aan gren zen en al evenmin aan staten is de 'new war' een strijd van het licht tegen het duister, bijna let- terlijk. De belangrijkste actoren aan de onzichtbare zijde be staan uit netwerken van cellen, waartoe figuren behoren voor wie geweld een doel in zichzelf geworden is, figuren die geen cent meer geven voor menselij ke waardigheid en integriteit, ook niet voor henzelf en dege nen die hen na staan. Zij zijn volgestopt met een totalitaire ideologie, met fundamentalisti sche geloofsopvattingen die al les wat zij doen rechtvaardigen en hen de status van martelaar verschaft. Elke relativering is uitgesloten, je kunt niet met hen onderhandelen want het sluiten van compromissen is voor hen een taboe. De verzamelnaam voor deze netwerken luidt: het internationaal terrorisme. 'America's new war' is tegen dit fenomeen gericht. Je kan het bijna niet zeggen in de geladen sfeer van deze dagen, maar ik doe het toch: de ene ter roristische groep is de andere niet. Eén van de gevolgen van 'America's new war' is dat nu al les wat naar terrorisme riekt of ermee in verband gebracht kan worden, op één hoop gesmeten wordt. Vergeten Bush heeft gezegd dat elk land dat terroristen toelaat, onder dak verleent of voedt daarvoor de prijs zal moeten betalen. Zo'n land zal doelwit van internatio nale actie worden. Daarbij is niets op voorhand uitgesloten. Het kan variëren van economi sche boycots tot bombardemen ten en militaire invasies. Bush heeft echter beklemtoond het niet bij speldenprikken te zullen laten, zoals zijn voorganger Clinton nog deed. As Afghanis tan wordt aangevallen dan zal de inzet van de strijd zijn de ver wijdering van het Taliban-regi me en tevens, maar dat is min der gemakkelijk te realiseren, de liquidatie van Osama bin La den. Bush heeft ook geleerd van de fouten van zijn vader. Een herhaling van de Golfoorlog, waar uiteindelijk Saddam Hoessein in Irak toch aan de macht bleef, moet worden ver meden. Voorkomen New York heeft laten zien dat de slachtoffers van het internatio nale terrorisme doodgewone burgers zijn, van alle rangen en standen, kleuren en religies. Dat roept de vraag op wat de burger kan doen om zich tegen dit on zichtbare fenomeen te bescher- De burger moet waakzaam wor den, riep premier Kok. Iedere burger werd door Kok uitge daagd om zich af te vragen of hij wel voldoende notie heeft van de dingen die vlak om hem heen plaatsvinden en veranderen. Mij bekroop het gevoel dat we in deze dagen een grote stap voor waarts maken in de richting van een samenleving zoals George Orwell die ooit beschreef in zijn boek '1984', een samenleving waarin iedereen verdacht is, waar alles en iedereen in de ga ten wordt gehouden, waarin goed en kwaad samenvallen, evenals oorlog en vrede. Sturen de leiders van de vrije wereld daar echt op aan? Of zijn zij zich niet meer bewust van hetgeen ze zeggen en roepen deze dagen. Redenen te over om dit jaar toch maar wel een vredesweek te organiseren en iedereen uit te dagen aan de gesprekken die overal in het land worden geor ganiseerd cleel te nemen. Die bijeenkomsten zullen worden bepaald door het verdriet van en de solidariteit met de slachtof fers en nabestaanden van de gruwelijke aanslagen in de VS. Maar 'America's new war' is vooralsnog niet de mijne. Mient Jan Faber is algemeen secre taris van het IKV. Niet voor niets en heel begrijpe lijk roept premier Sharon van Israël, en velen met hem, dat de Amerikanen nu beter zullen be grijpen onder welke problemen en angsten de Isi-aëli's al jaren leven. Maar dat de methoden die Israël gebruikt om (het terroris me van) de Palestijnen te bestrijden ook zelf vaak terro ristisch van aard zijn - staats- terrorisme - wordt gemakshalve even vergeten. President Bush heeft aangekondigd dat van nu af aan de strijd tegen het terro risme internationaal zal worden gevoerd, in de vorm van een oor log, dat wil zeggen er zullen aan het eind van de strijd alleen maar winnaars en verliezers zijn. In de eerste plaats zullen de me thoden die worden toegepast niet 'normaal' zijn, maar aangepast worden aan de oor logsomstandigheden. S'taats- terrorisme, zo vrees ik, zal meer acceptabel worden, want gele gitimeerd met het argument 'het is oorlog'. In de tweede plaats zullen landen of streken waar terroristische cellen of organi saties zich wel eens zouden kun nen hebben genesteld doelwit van actie worden. President van onze redactie buitenland Bondgenoten van de Ver enigde Staten hebben gisteren in reactie op de toe spraak van president George Bush tot het Amerikaanse Congres opnieuw hun steun toegezegd aan de VS. Bush gaf alle landen van de wereld te verstaan dat ze „ofwel voor ons, ofwel voor de terro risten" zijn. De Amerikanen zelf reageer den zeer positief op de krijgs haftige rede van Bush. Hij werd met ovationeel applaus ontvangen en begon zijn i-ede met een emotioneel moment. Hij verwelkomde Lisa Be- amer, de vrouw van de 32-ja- rige vliegtuigpassagier Todd Beamer, die geprobeerd zou hebben de kapers te over meesteren van het vliegtuig dat in Pennsylvania neer stortte. Hij bedankte de leden van het Congres, van welke poli tieke kleur ook, bedankte de wereld voor alle steun. Bush liet er geen misverstand over bestaan wie volgens hem de VS heeft aangevallen: Osama bin Laden. De Amerikaanse regering stelt de Taliban, die heersen "over Afghanistan, een ulti matum. Uitlevering van alle terroristen, sluiting van trai ningskampen, en de VS toe laten om te zien of ze inder daad dicht zijn. Het congres applaudiseerde ovationeel voor de afvaardi ging uit New York onder lei ding van burgemeester Rudolph Giuliani en gouver neur George Pataki. Bush besloot met pathos. „Ik zal dit bij me dragen", zei Bush, waarna hij een politieschild- je omhoog hield. Gekregen van de moeder van George Howard, die stierf in het WTC bij een poging mensen te redden. Premier Tony Blair van Groot-Brittannië, die aanwezig was bij de toe spraak van Bush, noemde de strij d die de VS met het inter nationale terrorisme willen aanbinden „een zaak van ons allen, van de gehele demo cratische en beschaafde en vrije wereld." Ook Navo-seci"etaris-gene- raal George RobeiTson rea- geerde positief op de speech van Bush. „De internationa le gemeenschap weet dat Os ama bin Laden en zijn net werk in het verleden achter enkele van de ergste aansla gen zaten", zei hij tegen ver slaggevers van de Duitse te levisiezender ZDF. Een woordvoerder van de Duitse bondskanselier Gerhard Schroder verklaarde dat de Duitse ï-egering net als de Amerikaanse denkt dat de strijd langdurig zal worden en een brede basis nodig heeft. De Zweedse premier Göran Persson noemde de toe spraak van Bush evenwich tig. De Zweedse politieke partijen steunen het recht van de VS om zich te verdedi gen „in overeenstemming met de resolutie van de VN- Veiligheidsraad." Zweden vindt wel dat de te nemen maatregelen niet in strijd mogen zijn met de interna tionale wetgeving en dat burgers zoveel mogelijk ge spaard moeten blijven. Een woordvoerder van cle Ja panse premier Junichiro Koizumi zei dat Japan zijn steun aan Bush zover moge lijk zal uitbreiden, „tot onze maximumcapaciteit". Het Japanse leger mag volgens de grondwet alleen defensief optreden, maar de px-emier zal dinsdag in Washington toch overleggen over samen werking met de Amerikanen. Sergej Rogov, directeur van de Russische denktank USA Canada Institute, merkte op dat Bush verzuimd heeft de fouten van de VS te ei-ken nen, vooral de fouten die ge maakt zijn in het Midden- Oostenbeleid. „Amerika heeft bijgedragen aan het creëren van een monster als Bin Laden", aldus Rogov. „De VS hebben deze mon sterlijke vijand van de Sov jet-Unie gecultiveerd." AP/GPD door Kathy Gannon Net als de fundamentalistische Tali ban die hij aanvoert, is Moham med Omar omgeven door mythevor ming, overleveringen en verhalen uit de tweede hand. Zeker is dat de mullah het laatste woord heeft over alle be langrijke beslissingen die in het door de Taliban beheerste gebied van Afgha nistan worden genomen. Hij is ook de gene die genoeg macht heeft om Osama bin Laden - de schatrijke Saoediër die achter de aanslagen op het World Trade Center en het Pentagon zou zitten - uit te leveren en zijn land op die manier mogelijk een grootscheepse militaire campagne zou kunnen besparen. Het bekendste verhaal over de in totale afzondering levende geestelijke, die zichzelf heeft uitgeroepen tot bevel hebber over de getrouwe moslims in Afghanistan, is wel dat van zijn ene oog. Als moejahed - heilige strijder - in de oorlog tegen het Sovjetleger werd- Omar in zijn oog geraakt door een gra naatscherf. De mythe wil dat hij zich vervolgens zelf heeft geopei-eerd: met zijn eigen mes verwijderde hij het ge wonde oog. Anderen houden het erop dat Omar weliswaar in het oog was ge troffen, maar dat anderen hem onder het mes namen. De 41-jarige Omar wordt omschreven als een rustige man, met een rijzige ge stalte, een blanke huid en een donkere, slordige baard. Hij ontmoet vrijwel nooit mensen van buiten Aghanistan en niet-moslims ziet hij al helemaal nooit. D egenen die hem heb ben gespro ken, beschrijven de mullah als een man van weinig woorden en een onwankel baar geloof. Zijn interpretatie van de islam is uiterst strikt en onwrikbaar - vriend noch vijand lijkt enige invloed op hem te kunnen uitoefenen. Volgens een oom van een van de drie echtgenotes van Omar, heeft de mullah in zijn huis bij het Zuid-Aghaanse Kandahar regelmatig oude vrienden op bezoek. De huiskamer is spaarzaam gemeubileerd, zegt het aangetrouwde familielid Nida Mohammed, die een huiselijk tafereeltje schetst: Omars kinderen spelen aan zijn voeten of zit ten op z'n knie. Naar verluidt heeft Omar vier zoons en een dochter. De Pakistaanse minister van binnen landse zaken Moinuddin Haider be klaagde zich eens krachtig tegenover Omar over de bedenkelijke internatio nale reputatie van de Taliban en de schade die Pakistan - één van de slechts drie landen die het Taliban-bewind er kent - daarvan zou ondervinden. Omar was niet onder de indruk van het ge weeklaag. As er een probleem was, moest Pakistan zijn erkenning van het Taliban-regime maar intrekken, gaf hij de bezoekende minister te verstaan. Amir-ul-Momineem - commandant van de moslim-gelovigen - luidt de titel waarmee Omar zich sierde. Maar hij begon als jonge prediker - mullah - van een moskee in Singhesar, het dorp waar zijn wortels liggen. Hij ging er als tiener al voor in gebedsdiensten. Tegen betaling, want hij moest zijn familie voeden. Maar in 1979 veranderde de si tuatie in Afghanistan, door de komst van de Sovjettroepen die de linkse re gering kwamen ondersteunen. Omar legde de Koran neer en greep naar de wapens. Omar en zijn medestrijders noemden zichzelf de Talibs - leerlingen van de islam. Troepen vanhet Sovjetle ger werden gestationeerd in Kandahar, niet ver van Singhesar, om daar te pro beren de felle strijders van de Pathaan- bevolkingsgroep er onder te krijgen. Toen de Sovjet-Unie zijn leger in 1989 uit Afghanistan terugtrok, keerde Om ar terug naar de moskee. Hij leidde er een leven als geestelijke terwijl zwaar bewapende krijgsheren, de voormalige commandanten van het moslimrebel- lenleger dat de Sovjettroepen het leven zuur hadden weten te maken, het zui delijke Kandahar opdeelden. Passan ten werden beroofd of afgeperst. Dan mengt Pakistan zich in het levens verhaal van de dromer Omar. In 1994 werd een konvooi Pakistaanse vracht wagens gekaapt in Aghanistan. De trucks waren op weg naar Centraal- Azië, langs een nieuwe handelsi-oute vanuit Pakistan. Benazir Bhutto, toen premier van Pakistan, eix haar minister van binnenlandse zaken Nasrullah Ba- baar - net als Omar en de meeste Talibs een etnische Pathaan - besloten naar Kandahar af te reizen om de jonge geestelijke om hulp te vragen bij het af handelen van de kaping. Schepping Van de Taliban, die numeer dan 90 pro cent van het grondgebied van Afgha nistan in handen hebben, is meer dan eens gezegd dat ze een schepping van het buurland Pakistan zijn. Omars hulp bij het terugkrij gen van de vracht wagens was het beginpunt voor de Pa kistaanse hulp aan de mullah en zijn mannen. Omars medestanders gebruikten de Pakistaanse hulp om zichzelf beter te bewapenen. Ze gingen snel van start en ontwapenden de krijgsheren van Kandahar, om binnen enkele maanden naar het westelijke Herat te trekken. Die stad gold als het bolwerk van de voormalige anticommunistische guer rillastrijder Ismail Khan. Omar en zijn Taliban wisten de stad in handen te krijgen zonder er hard voor te hoeven vechten. Khan vluchtte in een konvooi van vijftig vrachtwagens naar Iran. Omars opmars door Aghanistan was nauwelijks te stuiten. Het gevolg was dat er mythevorming rond de mysteri euze leider van het fundamentalisti sche gezelschap op gang kwam. Na een reeks succesvolle aanvalsacties trokken de Taliban op naar de Af ghaanse hoofdstad Kaboel. Ze beloof den de verschillende islamitische fac ties die daar op voet van oorlog met elkaar leefden te zullen verdrijven. In september 1996 was het zover. De Tali ban verdreven president Burhanuddin Rabbani en zijn defensiechef, Ahmed Shah Massoud - de vorige week omge komen anti-Talibanleider, Leeuw van Panshir - uit Kaboel. De Taliban voer den in het veroverde land zeer strikte moslimwetgeving in, waar vrouwen buitenshuis geen vrijheden hebben en alle vormen van amusement verboden zijn. De man die de Taliban-beweging op zette, woont sinds 1999 zo'n vijftien ki lometer buiten Kandahar. In dat jaar ontplofte er een bom vlakbij zijn huis in de stad, die aan veei*tig mensen het le ven kostte. Omar vertoont zich bijna nooit in het openbaar. Sinds 1996 is hij slechts drie keer naar Kaboel afge reisd. Hij bleef telkens maar kort en bracht er de meeste tij d door bij zijn ei gen strijders. Omar zelf is duidelijk over de doelstel ling van zijn beweging: „Wij voeren een jihad tegen degenen die het Afghaanse volk lieten lijden en de moslimleer schonden. De Taliban zullen vechten tot er geen bloed in Afghanistan meer over is om te vergieten en de islam een manier van leven is geworden voor ons volk." AP Niet-aanvalsverdrag Israël heeft gisteren aangebo den ni et-aanvalsverdragen met alle Arabische staten te te kenen. Dit aanbod zou zijn ge daan in het Israëlische antwoord aan de verzoenings commissie van de VN voor Pa lestina in Parijs. Raceboot Op het meer van Coniston bij North-Lancashire is Enge- lands krachtigste i-aceboot ge test. De Brit Donald Campbell wil met de Bluebird een aanval doen op het wereldsnelheids record te water, dat op naam staat van Amerika. Tijdens de test bereikte de boot een snelheid van meer dan 190 kilometer per uur. Ambonezenkampen Generaal-maj oor Scholten heeft de Ambonezenkampen in Zeeland bezocht. Hij heeft er gesproken met de karnpra- den en plaatselijke noden en problemen geïnventariseerd. De generaal is belast met het toezicht over Ambonezen- woonoorden in Nederland. Uitkering De provincie Zeeland krijgt, j ook dit j aar een speciale uitke- j ring van het Rijk voor de cala- miteuze polders. De Tweede Kamer stemde in 1948 al in met een uitkering voor de ja ren '48 tot en met '50. Het wetsontwerp voor 1951 is zon der beraadslaging of stem ming goedgekeurd. Met een parade van onder meer door versierde voertuigen getrokken kanonnen vierde het Talibanbewind vorige maand voor de 82ste keer dat het land indertijd onaf hankelijk werd van Groot-Brittannië. foto Saeed Khan/EPA Uitgever: J.C Boersema Hoofdredactie: A L Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax:(0118)470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273030 E-mail- redgoes@pzc.nl Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4-530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115)610724 E-mail' redtern@pzc.nl Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114)373840 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111) 454657 E-mail: redzzee@pzc nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst' 8.30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot '10.30 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: j 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdagop de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 13.30 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000. Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceplgirobetaling geldt een toeslag van 1,65 0,75) per maand: 39,45 17,90 per kwartaal: 107,50 48,78 per jaar: 409,50 185,82 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag, 2,00 0,91 zaterdag 3,00/ 1,36 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW ia Bankrelaties ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor hel advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel: 0118-484321 Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door ons zorgvuldig geselecteerde derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schrilteli|k melden bij: PZC. afdeling 2, Postbus 18,4380 AA Vlissingen

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2