open
Champagnefles kan nog niet
PZC
Mandos maant ook EPZ tot kalmte
Afghanistan is te
erg voor heimwee
Iedereen kan leven
met voorlopig besluit
in kwestie Borssele
Zeeland proeftuin
voor vernieuwing
provinciaal bestuur
Derde Zeeuw op
VVD-Kamerlijst
Onderzoek naar
psychosociale nood
onder scholieren
13
Aanrijding
Modeltreinbeurs
in De Vroone
Vrachtwagen kantelt op A58
Voorstanders reageren voorzichtig positief op tussenvonnis Borssele
Bonden akkoord
met sociaal plan
Zorgstroom
zaterdag 22 september 2001
HnorMieke van derJaqt
HEINKENSZAND - Burge
meester J. Mandos van Borsele
heeft ook EPZ gevraagd om
mensen niet onnodig ongerust
le maken over de veiligheid van
de kernenergiecentrale in Bors
sele.
In een brief die Mandos heeft ge
richt aan Greenpeace, Wise en
doorRinus Antonisse
MIDDELBURG - „De cham
pagne staat vooraan in de koel
kast, maar we kunnen de fles
nog niet open maken." Voorzit
ter J. Suurmond van de VVD-
Statenfractie reageert voor
zichtig positief op het tussen
vonnis van de Bossche recht
bank over het al dan niet sluiten
van de kernenergiecentrale
Borssele. „Het is duidelijk. De
Staat moet het huiswerk over
doen. Er is in elk geval geen uit
spraak om Borssele te sluiten."
L, Nederhoed-Zijlstra (CDA)
betreurt het uitstel. „Naarmate
het langer duurt, komt het be
drijf steeds meer in de knel en
dat is geen goede zaak." Zo
denkt ook fractievoorzitter M.
Stoffels (Partij voor Zeeland) er
over. „Je laat de mensen langer
in het ongewisse."
W. Kolijn (SGP) vindt het ver
bazingwekkend dat tijdens het
proces geen duidelijkheid is ge
komen over het bestaan van een
overeenkomst tussen Staat en
de exploitant van de kerncen
trale, EPZ. Hij is op zich voor
stander van openhouden van de
centrale. „Maar ik vind ook dat
de formele besluitvorming ge
respecteerd moet worden. Om
hierover via een tussenvonnis
GRIJPSKERKE - Op de Honde-
gemsweg in Grijpskerke is een
32-jarige bromfietser gister
middag gewond geraakt bij een
aanrijding. De man reed op het
fietspad, en kreeg geen voor
rang van een automobiliste die
afsloeg. Hij is met nekklachten
naar het ziekenhuis vervoerd.
de directie van EPZ, vraagt de
burgemeester de actiegroepen
en de energieproducent om op
rustige en democratische wijze
uiting te geven aan gevoelens en
opvattingen.
EPZ vroeg Greenpeace al eerder
meer duidelijkheid te krijgen, is
wel zo zuiver." J. van Ginkel
(ChristenUnie) hoopt dat het
tussenvonnis leidt tot openblij
ven van de centrale. De Zeeuwse
ChristenUnie is daar, in tegen
stelling' tot de landelijke, groot
voorstander van. Hij is niet van
plan de discussie binnen zijn
partij opnieuw aan te zwenge
len. „Dat hebben we al gedaan
en we vingen steeds bot.
Het tussenvonnis werkt vertra
gend en het is niet goed zo lang
over een achterhoedegevecht te
doen, stelt M. Wiersma (Groen-
Links). Hij is niet ongerust ovel
de definitieve uitspraak, die
voor hem sluiting van Borssele
betekent, zoals besloten is door
het parlement. „Dat meerder
heidsbesluit moet gewoon uit
gevoerd worden." Wiersma
toont zich voorstander van een
nieuwe brede discussie over het
energiebeleid, gericht op de
problemen met windenergie, de
prijsstelling van zonne-energie
en de eindigheid van fossiele
brandstoffen. Fractievoorzitter
L. Vermeulen-Geschiere (PvdA)
zegt dat de positie van de cen
trale door het verloop van de
rechtszaak mogelijk inzet kan
worden bij de Kamerverkiezin
gen. Als de rechter besluit tot
open houden, wil ze een nieuw
debat over de centrale en over
kernenergie.
President-commissaris J. Hen-
nekeij (en VVD-gedeputeerde)
van Delta Nutsbedrijven (voor
de helft eigenaar van de KCB) is
hoopvol gestemd over de kansen
om de centrale open te houden.
„Het Rijk heeft niet kunnen
aantonen dat destijds harde af
spraken gemaakt zijn.
Delta is van plan in het Sloege-
bied een nieuwe stoomfabriek
te bouwen. Om dan ook te kij
ken naar de mogelijkheden voor
deze week om commando-ach-
tige acties achterwege te laten,
nu terreuraanslagen het veilig
heidsgevoel van burgers al heb
ben aangetast. De energiepro
ducent was beducht voor acties,
omdat de rechter gisteren een
een nieuwe kerncentrale gaat
Hennekeij te ver. „Het gaat om
ingebruikname van een centra
le over zo 'n zeven j aar. De proce-
uitspraak deed over de slui
tingsdatum van de centrale in
Borsele. Greenpeace bewees al
eerder dat het een koud kunstje
is om bij de kerncentrale te ko
men.
Nu op intex-nationaal niveau de
dure voor een kerncentrale
duurt langer." Ook gedeputeer
de A. Poppelaars (CDA) ziet een
nieuwe kerncentrale niet als op-
veiligheicl van kerncentrales in
verband met terreuraanslagen
weer aan de orde is, kunnen ac
ties zoals Greenpeace die ge
wend is te ondernemen, het vei
ligheidsgevoel van burgers nog
verder aantasten, vindt EPZ.
tie. Uit milieu-oogpunt is hij
voor een gasgestookte centrale.
Hij vindt dat het door het tus
senvonnis de goede kant uitgaat
Burgemeester Mandos voegt
daaraan toe dat uitlatingen van
EPZ daar ook aan kunnen bij
dragen. „Niet alleen acties die
gepaard kunnen gaan met poli
tieoptreden, maar ook reacties
van de kant van de centrale zelf
kunnen de onrust en zorg bij de
inwoners van de gemeente Bor
sele en de provincie Zeeland
vergroten", schrijft de burge
meester.
voor degenen die de kerncentra
le langer open willen houden,
'maar de champagnefles kan
nog niet open'.
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Voor- en tegen
standers van kernenergie kun
nen leven met het tussenvonnis
van de rechtbank in Den Bosch.
EPZ, eigenaar van de centrale,
wacht de geplande getuigenver
horen hoopvol af. Milieuorgani
satie Greenpeace juicht de voor
lopige uitspraak toe, omdat de
kwestie-Borssele is terugge
bracht tot de kern van de zaak:
was er overeenstemming tussen
Staat en elektriciteitssector om
de centrale eind 2003 te sluiten
of niet?
„De Staat heeft niet kunnen be
wijzen dat EPZ verplicht is de
kerncentrale eind 2003 te slui
ten", legt de exploitant van
Borssele het tussenvonnis posi
tief uit. Getuigengehoren zullen
de Staat begin november niet
verder brengen, verwacht EPZ.
Greenpeace-woordvoerder D.
Samsom durft geen voorspel
ling te doen. „Niemand weet
precies wat zich eind 1994 heeft
afgespeeld tussen het Rijk en de
Samenwerkende Elektriciteits
producenten (SEP), de toenma
lige vertegenwoordiger van de
elektriciteitssector.
Samsom gaat voorlopig uit van
citaten van hoofdrolspelers uit
die tijd, SEP-directeur N. Ket
ting en minister van Economi
sche Zaken Wijers. „Ketting
heeft dit jaar nog in de pers ver
klaard dat er een afspraak is ge
maakt. Minister Wijers heeft de
Tweede Kamer in 1994 hetzelf
de meegedeeld. En een be
windspersoon spreekt in het
parlement per definitie de
waarheid."
Verwijt
Ook PvcLA-Kamerlid J. Feen-
stra twijfelt daar niet. Hij
maakt Wijers wel een verwijt:
„Zover had het nooit hoeven te
komen, als Wijers met de elek
triciteitssector een eenduidige
overeenkomst had gesloten."
CDA'er J. van den Akker houdt
het erop: „Er is domweg geen
overeenkomst. Anders was dat
toch al lang duidelijk geweest."
„Het goede van het vonnis is",
reageert J. Louwerse van de
Zeeuwse actiegroep Stop Bors
sele, „dat Borssele dicht moet,
als de bewijzen voor een af
spraak over sluiting op tafel ko
men. Want EPZ kan zich niet
meer achter de SEP verschui
len. De rechtbank heeft immers
vastgesteld dat de SEP ook EPZ
vertegenwoordigde. Maar ja,
het blijft vreemd dat een over
heidsbesluit via de rechter moet
worden afgedwongen."
Daar draait het zo langzamer
hand steeds meer om, volgens
PvdA'er Feenstra. „De vraag is
niet meer: ben je voor of tegen
kernenergie? Nee, de vraag is
geworden: wordt een democra
tisch genomen besluit wel uit
gevoerd?"
EPZ en WD-Kamerlid J.
Blaauw zien in de rechtszaak
over Borssele juist een aanlei
ding de discussie over kernener
gie nieuw leven in te blazen.
EPZ wil een open dialoog met
overheid en milieuorganisaties.
Het bedrijf voelt zich gesteund
door WD-minister Jorritsma
van Economische Zaken, offici--
eel 'tegenstandster' in de rechts
zaak over Borssele. Zij pleitte
afgelopen week in antwoord op
Kamervragen voor het open
houden van kerncentrales in
Europa om bedrijfservaring op
te kunnen blijven doen.
Voor Blaauw heeft kernenergie
aan actualiteit gewonnen. „Ge
zien de huidige spanningen in
de wereld en onze afhankelijk
heid van olie uit het Midden-
Oosten is het goed weer te dis
cussiëren over toepassing van
kernenergie." Hij ziet de kern
centrale Borssele nog niet zo
maar dichtgaan. „Als EPZ deze
zaak mocht verliezen, kan het
bedrijf in hoger beroep gaan.
Dat kan jaren duren."
KAPELLE - Centrum De
Vroone aan de C. Vereekestraat
in Kapelle is op zaterdag 29 sep
tember het decor van dé
'Zeeuwse Trein Model Ruil
beurs'. In verschillende shows
wordt gedemonstreerd wat er
mogelijk is met modeltreinen,
die daar ook verhandeld wor
den. Ook zijn er modelauto's
aanwezig. De beurs duurt van
10.00 tot 15.30 uur.
MIDDELBURG - De zuid-
baan van A58 is gisteren lange
tijd gestremd geweest nadat
ter hoogte van Middelburg een
vrachtwagen was gekanteld.
Het ongeval gebeurde rond
vier uur gistermiddag. De in
zittenden van de bleven onge
deerd.
De Turkse vrachtwagen was
gevuld met twintig ton bevro
ren kippen. De wagen kantel
de doordat de chauffeur de
bocht te krap nam. De politie
zette de rijbaan af en leidde het
verkeer om via het viaduct
Welzinge. Bij het ongeval ont
stond een brandstoflek, dat
door de brandweer werd ver
holpen. Kranen slaagden er
pas in de avond in om de zwaar
beschadigde vrachtwagen
weg te takelen.
foto Marco de Swart
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Gedeputeer
de Staten willen van Zeeland
een proeftuin maken voor de
vernieuwing van het provinci
aal bestuur. Vooruitlopend op
de wettelijke regels die met in
gang van de nieuwe statenpe-
riode in 2003 van kracht wor
den, moeten er experimenten
worden uitgevoerd, gericht op
een grotere herkenbaarheid en
zichtbaarheid van het provin
ciebestuur, liet gedeputeerde
Poppelaars vrijdag weten tij
dens overleg met de fractievoor
zitters in de Staten.
De regering wil naar een zoge
naamd 'dualistisch bestuurs
model' voor de provincies. De
positie van Provinciale Staten,
en ook die van GS en de commis
saris van de koningin, verande
ren daardoor. De Zeeuwse Sta
ten worden kleiner (van 47 naar
35 zetels) en leden van Gedepu
teerde Staten kunnen van
buitenaf worden aangetrokken.
Ook hoeft de commissaris niet
meer automatisch voorzitter
van de Staten te zijn.
Statenleden moeten naar de
burger toe meer opereren als
volksvertegenwoordiger. De
positie van Statenleden moet
versterkt worden, bijvoorbeeld
door meer buiten het provincie
huis actief te zijn: hoorzittingen
of ronde tafelgesprekken (op lo-
VLISSINGEN - De fusie tussen
Thuiszorg Walcheren, verzor
gingshuis Rustenburg en ver
pleeg- en verzorgingscentrum
Roggeveen is nabij.
De leden van de vakbonden
hebben het sociaal plan goedge
keurd dat is opgesteld door de
bonden en de raad van bestuur
van Zorgstroom, de naam van
de aankomende fusie-instel
ling. Daarin staat dat er geen
gedwongen ontslagen vallen en
de werknemers zoveel mogelijk
hetzelfde werk blijven doen. De
drie Walcherse zorginstellingen
werken op dit moment alleen
nog bestuurlijk samen. De feite
lijke fusie is nog in de maak. De
centrale ondernemingsraad en
de cliëntenraad komen begin
oktober met hun advies.
catie) voeren of onderzoeken la
ten uitvoeren. Daarvoor is het
wel nodig dat Statenleden over
meer faciliteiten kunnen be
schikken. Statencommissies
behoren voorgezeten te worden
door een Statenlid en niet meer
door een gedeputeerde.
Meer betrokkenheid
Dat allemaal met de bedoeling
de betrokkenheid van de bur
gers bij de provinciale politiek
te vergroten. Poppelaars gaf
aan dat Zeeland daarmee al een
eind op weg is. Hij herinnerde
aan het recente Zeeland-debat,
waarbij de bevolking uitgebreid
kon meepraten over de toekom
stige ontwikkelingen in de
provincie. In het beleidspro
gramma voor de huidige 're
geerperiode' van de Staten is
méér communiceren met de
burgers opgenomen. Staten
commissies worden al voorge
zeten door een Statenlid. De ge
deputeerde onderstreepte dat
deze lijn prima kan worden
voortgezet door Zeeland aan te
melden als proeftuin voor ver
nieuwing van de provinciale de
mocratie.
De SGP'er W. Kolijn zei dat het
veranderen van structuren niet
voldoende is. „Het gaat vooral
om wijziging van de cultuur, wil
het voor de burger een verbete
ring opleveren." Hij stelde dat
het voorzitterschap van de Sta
ten bij de commissaris van de
koningin moet blijven berusten.
Met het benoemen van gedepu
teerden die geen lid zijn van de
staten moet 'een geweldige te
rughoudendheid' betracht wor
den, vond Kolijn. „Wij zien dat
niet zitten, de afstand tussen be
stuur en burger wordt er eerder
groter door."
J. Suurmond (WD) constateer
de dat Provinciale Staten zich
terdege moeten beraden op hun
nieuwe rol. Daar was L. Ver
meulen-Geschiere (PvdA) het
mee eens.,De cultuur moet ver
anderen." Ze wilde dat Gedepu
teerde Staten zelf hun voorzit
ter kiezen en was tegen een
benoemde commissaris. Ze zag
het als een goede ontwikkeling
om GS-leden van buiten te ha
len. Vermeulen achtte boven
dien een goede ondersteuning
van Statenleden, waaronder
kinderopvang en pensioenrege
lingen, onontbeerlijk. F. van
Kollem (GroenLinks) vroeg
aandacht voor het houden van
referendums en het uitvoeren
van experimenten met de Schel-
demondraad.
Afghanen die zoals Farida hun land ontvluchten, voelen lang niet altijd de behoefte om ernaartoe terug te keren, foto Banaras Khan/EPA
door Roelf Reinders
VLISSINGEN - Farida (31)
heeft het al niet zo op Amerika.
En dat kan alleen maar erger
worden als Bush haar vaderland
Afghanistan aanvalt. Als de
Amerikaanse president het toch
doet, dan is hij net zo erg als Bin
Laden. Als de terrorist het al ge
daan heeft. Want Farida gelooft
daar niet zo in.
Farida wantrouwt die beschul
digende vinger richting Bin La
den. Die aanslagen in Amerika,
daar kan nooit één persoon ach
ter zitten. Onvoorstelbaar. Ze
mag dan uit Afghanistan ko
men, Bin Laden was tot voor
twee weken geleden alleen maar
een naam. Ze hoorde ook toen
wel eens zijn naam, maar ze wist
verder niks vanhem. Zeis er bij
na van overtuigd dat de Taliban
Bin Laden niet uitleveren. Als
hij al in Afghanistan zit, want
ook dat betwijfelt ze. Als ie
mand bij een Afghaan bescher
ming zoekt, krijgt hij die be
scherming, ook al gaat het om de
grootste crimineel. Een Af
ghaan, en zeker iemand uit de
bevolkingsgroep Pashtun, legt
daar z'n eer in. Farida hooxt
daar rxiet bij. Zij is van de Haza-
ra, een minderheid in Afghanis
tan. En omdat ze ook nog' tot de
moslimstroming sjiieten be
hoort, had ze het extra moeilijk
in haar vadex'land. Ze zat in een
groepje democx'atische gelijk
gestemden die tijdens het on-
dex'drukkende Taliban-regime
weeskinderen en vrouwen hielp
Haar man werd gepakt en ver
moord, Maar daar praat ze lie
ver niet ovei'.
Vluchten
Ze moest vluchten met haar
zoontje, vlak voor zijn zevende
verjaardag. Hij zit nu in de Vlis-
singse woonkamer een compü-
terspelletje te spelen. Iets met
vijanden opsporen en uitscha
kelen. Nog even over de Taliban.
Ze zucht en vat samen: je kunt
niet leven in Afghanistan. Je
mag als vrouw niet alleen de
straat op, anders word je ge
stoft. En als je als vrouw ook
maar een stukje blote huid laat
zien, word je gestraft. Hondei'd
stokslagen of zo. Dat is haar niet
ovex'komen. Ze heeft wel eens
een waarschuwing gehad. Meis
jes mogen niet naar school, al
leen jongens. Moet ze nog verder
gaan?
Farida zit veel voor de televisie.
Ze herkent het land dat ze vier
jaar geledenis ontvlucht. Ze ziet
de massa's vluchtelingen. En
vraagt zich af hoe daar nog
mensen kunnen leven. Er is daar
helemaal niks. Ze hoopt dat de
ze crisis het begin van vi'ede is en
niet van de grote wereldoorlog,
waar ze toch wel bang voor is.
En dan kan een voormalige top
man van de Pakistaanse veilig
heidsdienst op de televisie wel
roepen dat Afghanen zo veel van
oorlog houden, maar dat is niet
waaxx Ze is ervan overtuigd dat
de gewone Afghaan ook gewoon
in vrede wil leven.
Maar de niet-gevluchte Afgha
nen zijn analfabeet, de intellec
tuelen zijn gevlucht. Ze zegt dat
de achterblijvex's daarom zo ge
makkelijk zijn te beïnvloeden.
Dat de Taliban met angst de
mensen eronder houden. En dat
de Taliban de kox-an misbruiken
om de eigen belangen veilig te
stellen. Want wat zij allemaal
doen, dat heeft niks met de ko
ran te maken.
Fai'ida is blij dat ze in Neder
land zit. Dat haar zoon naar een
goede school gaat. En een com
puterspelletje kan spelen als hij
daar zin in heeft. Heimwee naar
Afghanistan heeft ze nooit.
Daarvoor was het te erg daar
ginds.
Farida is op haar verzoek een
verzonnen naam. Want ze is
voor veiligheid naar Nederland
gekomen. Wie iveet zijn er Af
ghanen in Zeeland die het hele
maal niet met haar eens zijn. Ze
heeft al zo veel meegemaakt. Ze
wil nu zonder problemen verder
leven.
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Met de zittende
VVD-Kamerleden J. te Veldhuis
en J. Geluk doet een derde
Zeeuw een gooi naar een plek op
de WD-kandidatenlijst voor de
Kamerverkiezingen van mei
volgend jaar: het Borselse ge
meenteraadslid M. Beverwijk.
Beverwijk is voorgedragen door
de VVD-Kamercentole Zee
land en de afdelingBorsele. Zijn
naam prijkt op de onlangs door
de landelijke WD bekendge
maakte lijst met alle potentiële
Kamerkandidaten, in totaal 130
onder wie 33 vrouwen. De rang
schikking van deze kansheb
bers moet nog plaatsvinden.
Veel illusies maakt Beverwijk
zich niet dat hij op een verkies
bare plaats terecht zal komen.
„Die kans is vrij klein." Hij ziet
zijn aanmelding als een opstap
je voor volgende Kamerverkie
zingen, wellicht in 2006. „Het is
handig alvast een kweekvijver
te hebben bij de Zeeuwse VVD."
De komende vier jaar hoopt de
inwoner van 's-Heerenhoek zich
'waar te kunnen maken'. Hij is
nog niet zo lang raadslid in Bor
sele, als opvolger van
P. Bouman, die naar Goes is ver
huisd. Voordien was Beverwijk
secretaris van WD-afdeling'
Borsele. Hij realiseert zich:
„Gebrek aan bestuurlijke erva
ring zal ook reden zijn om mij
nog niet op een verkiesbare
plaats te zetten."
Ontwerp-lijst
Beverwijk (33) werkt momen
teel als interim-hoofd ruimtelij
ke ordening en bouw- en wo
ningtoezicht bij de gemeente
Heemskerk (Noord-Holland).
Of hij op de kandidatenlijst te
r-echt komt en op welke plaats, is
eind volgende maand min of
meer duidelijk. Het landelijk
hoofdbestuur komt dan met de
ontwerp-lijst. De definitieve
vaststelling gebeurt eind janua
ri op een algemene ledenverga
dering van de WD
De Zeeuwse Kamerleden Geluk
(51) en Te Veldhuis (54) zijn
sinds respectievelijk 1998 en
1982 actief in de Haagse poli
tiek. Te Veldhuis is één van de
langstzittenden binnen de hui
dige fractie.
door Roelf Reinders
GOES - Alle scholieren in de
vierde klassen van het Reynaert
College in Hulst, het St. Willi-
brordcollege in Goes en Scho
lengemeenschap Scheldemond
in Vlissingen worden onder
zocht op psychosociale proble-
Het onderzoek is een initiatief
van de gezondheidsdienst Zee
land en moet hulp op gang bren
gen. De scholieren krijgen een
lijst met vragen over bijvoor
beeld hun vriendengroep, ge
zondheid en het beeld dat zij
van zichzelf hebben. De jonge
ren wordt bijvoorbeeld ge
vraagd of ze tevreden zijn met
hun uiterlijk, of ze vaak somber
of depressief zijn en of ze wel
eens tegen hun zin seks hebben
De GGD bekijkt de resultaten
en nodigt zo nodig jongeren uit
voor een gesprek met een jeugd-
verpleegkundige. Op basis van
ervaringen met dit onderzoek
elders in Nederland verwacht
de GGD dat ongeveer een kwart
van de scholieren voor een ge
sprek wordt uitgenodigd. Bij de
overgrote meerderheid is advies
voldoende. Bij twintig procent
is hulp nodig.
Vertrouwelijk
De GGD benadrukt dat de scho
lieren niet bang hoeven te zijn
dat de gegevens bijvoorbeeld
naar de school of ouders worden
doorgespeeld. De informatie
wordt vertrouwelijk verwerkt.
Het is de eerste keer dat in Zee
land scholieren op deze manier
worden onderzocht. De enquête
is een aanvulling op het gezond
heidsonderzoek dat de gezond
heidsdienst bij alle dertienjari
ge jongeren verricht.
Na dit onderzoek raakte de
GGD het zicht op deze jongeren
kwijt, terwijl zij juist dan psy
chosociale problemen ontwik
kelen.
Als alles goed verloopt, komen
volgend jaar de andere scholen
in Zeeland aan de beurt.