Zeeuwse bedrijvigheid stijgt snel
Film en literatuur zijn tegenpolen
FILM
PZC
BYHE
Kinderspel wint Gouden Mossel 2001
lezers schrijven
ss si iv - ,*5
sssa SfllMB
jBfSHtt I frUfjir
Groei bedrijven
JV*
,u -■ Uk- .-
m J
kunst cultuur
Sloelijn
Terminal III
Zorg
WINTER 2001
Vrijwilligers
Lager waterpeil
in grachten van
Middelburg nekt
rondvaarten
sb 18
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich hef recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
donderdag 13 september 2001
door Jeffrey Kutterink
Het aantal bedrijven in Nederland
is vorig jaar met 19.000 gestegen
tot 715.000. Er werden 38.000 nieuwe
opgericht en 19.000 gesloten. Hoewel
de Kamer van Koophandel Zeeland
nog geen definitieve cijfers heeft, lijkt
het er op dat er vorig jaar meer nieuwe
bedrijven dan ooit in Zeeland zijn
ontstaan. Mogelijk wordt de magische
grens van duizend gehaald.
Reden om een taart aan te snij den? Het
is maar welke cijfers worden bekeken
en hoe ze worden belicht. Het CBS
constateert weliswaar een groei van
het aantal bedrijfsvestigingen in Zee
land, maar wel een groei die achter
blijft bij de rest van het land. Want
waar dat aantal landelijk het afgelo
pen jaar groeide met vijftien procent,
was de stijging in Zeeland slechts zes
procent (concreet van 19.795 tot
19.840).
Doet de economie het dan in de pro
vincie zoveel slechter dan elders? Het
antwoord is duidelijk: nee. Het gaat
relatief gezien zelfs goed met de
Zeeuwse economie, constateert on
derzoeker W. Kloek van het Centraal
Bureau voor de Statistiek. Tenminste,
als wordt gekeken naar het aantal
nieuwe bedrijfsvestigingen. „Want
het aantal nieuwe bedrijven is een an
der getal dan het aantal nieuwe vesti
gingen. Een bestaand bedrijf kan ook
een nieuwe vestiging openen", zegt
CBS-onderzoeker W. Kloek.
Landbouw
In vrijwel alle sectoren vertoont de
Zeeuwse economie in grote lijnen de
zelfde ontwikkelingen als in de rest
van Nederland. Wat de cijfers echter
onderuit haalt is de aanwezigheid van
veel landbouwbedrijven. „Met die
sector gaat het zoals bekend al jaren
minder", legt Kloek uit. „Er blijven
steeds minder landbouwbédrijven
over. Maar omdat die in Zeeland zo
overduidelijk zijn vertegenwoordigd,
drukt dat de cijfers fors naar bene
den."
Na wat rekenen komt Kloek met de
keiharde cijfers. Het aantal vestigin
gen van agrarische ondernemingen
daalde vorig jaar van 4415 naar 4330
(in 1994 waren er nog 4880). „Die da
ling zorgt globaal gezien voor het ach
terblijven van Zeeland ten opzichte
van andere gebieden als gekeken
wordt naar het aantal nieuwe be
drijfsvestigingen.
Het CBS constateert grote verschillen
tussen branches. Zo is in de bouwnij
verheid en zakelijke dienstverlening
«t a WmV 'v
ms&M&iisïKïim K
De landbouw, al jaren een kwakkelende sector, drukt in Zeeland de groei van het aantal nieuwe bedrijven.
het aantal ondernemingen sinds 1993
met 70 procent gestegen. Dat is fors
meer dan gemiddeld. In tegenstelling
tot, de ontwikkelingen in de land
bouw, waar landelijk gezien het aan
tal bedrijven met 16 procent is afge
nomen.
Het valt Kloek op dat de bouwnijver
heid in Zeeland zich per gebied ver
schillend ontwikkelt. „In Zeeuws-
Vlaanderen blijft de groei van die sec
tor fors achter in vergelijking met
midden- en noord-Zeeland. Waar
schijnlijk is dat een grenseffect. Maar
een exacte verklaring hebben we niet.
Kijk je overigens naar alle sectoren,
dan valt op dat Zeeuws-Vlaanderen
het niet goed doet in vergelijking met
de rest van de provincie. Want als ik
nog eens kijk naar de stijging van het
aantal bedrijfsvestigingen kom ik in
Zeeland op een percentage van zes
procent. Splits je dat in Zeeuws-
Vlaanderen en midden- en noord-
Zeeland dan is de stijging respectieve
lijk één en acht procent."
Volgens de onderzoeker is het moeilijk
te voorspellen of de bedrijvigheid nog
verder zal groeien. „Een relatie met de
verslechterende economie kan niet
eenduidig worden gelegd. Want er zijn
zowel positieve als negatieve redenen
voor het ontstaan van nieuwe bedrij
ven. Zo richt iemand een bedrijf op
omdat hij nieuwe kansen en mogelijk
heden ziet. Maar de trend kan net zo
goed zijn dat depositie op de arbeids
markt voor mensen verslechtert en ze
daarom voor zichzelf beginnen."
Fusies
Hoewel op Zeeland niet van toepas
sing, is er landelijk wel een trend
zichtbaar dat het aantal bedrijven
met 500 werknemers of meer de afge
lopen jaren sterk is gestegen. Begin
1993 waren dit er 985 en op 1 januari
2001 waren er 1225 van zulke con-
sÉLsVA
foto Dirk-Jan Gjeltema
cerns. Het CBS denkt dat die stijging
te maken heeft met fusies en dan met
name in het onderwijs en de gezond
heidszorg.
Hoewel het Centraal Bureau voor de
Statistiek wel een landelijk beeld
heeft over de hoeveelheden nieuwe
vestigingen, is die er op provinciaal
niveau nog niet. De Kamer van Koop
handel werkt aan de zogenoemde
Bedrijven dynamiek die ze medio ok
tober publiceert. De eerste signalen
duiden er op dat vorig jaar een record
aantal nieuwe bedrijven is opgericht.
Nooit eerder zijn er in Zeeland in een
jaar tijd meer dan duizend bedrijven
uit de grond gestampt. Welke sectoren
het van de Zeeuwse economie het
goed, minder goed of ronduit slecht
doen kan de Kamer nog niet zeggen.
Marion Bloem wil vergeten dat ze het boek heeft gelezen
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - De aanslagen
in de Verenigde Staten houden
iedereen bezig, dus ook de jury
leden die tijdens het festival
Film by the Sea literatuurver
filmingen beoordelen. Schrijf
ster Marion Bloem denkt dat ze
deze week wellicht milder zou
zijn wanneer de gruwelijke ge
beurtenissen zich niet hadden
voorgedaan. „Anders ben je
vriendelijker, omdat je minder
in je gedachten hebt. Als ik nu
de bioscoopzaal binnenloop,
hoop ik dat de film mij raakt.
Als mijn gedachten niet afdwa
len naar die vliegtuigen zegt
dat iets over de kwaliteit van de
film."
Samen met Fons Rademakers,
Rinus Ferdinandusse, Nouch-
ka van Brakel en Erik de Bruyn
vormt Bloem dit jaar de jury
die bepaalt wie zaterdag wordt
bekroond met de Film Lite
ratuur Prijs van tienduizend
euro. Schrijver Marcel Möring
zou als zesde jurylid fungeren
maar hij heeft afgezegd, zodat
zijn keuze voor een favoriete
boekverfilming vrijdag niet
wordt vertoond.
Vandaag draait de keuze van
Bloem, maar dat blijkt geen li-
teratuurverfilmingtezijn. Om
dat het niet lukte de films op
haar lijstje (Oei ciomie,
Oblomov en The world, accor
ding to Garpin Vlissingen te
vertonen, heeft ze gekozen voor
East is East, gewoon een van de
mooiste films die ze kent.
Als filmster en schrijfster weet
Bloem uit ervaring dat film en
literatuur moeilijk vergelijk
bare kunstvormen zijn. „Film
is een duur medium dat zich
daarom licht op een groot pu
bliek. Grote gevoelens zijn
vaak belangrijker dan subtili
teiten, de dingen die iets tot
mooie literatuur maken. Film
en literatuur zijn eigenlijk me
dia die nogal tegenover elkaar
staan. Ze fascineren me allebei,
vandaar dat ik het leuk vind
hierin de jury te zitten."
Een goede film staat volgens
Bloem los van het boek dat als
inspiratiebron dient. „Als ik
een film zie, wil ik vergeten dat
ik het boek heb gelezen. Ik wil
door de film worden meegeno
men. Als je een boek mooi
vindt, is dat moeilijk. Het is
knap als een regisseur in staat
is je het boek te laten vergeten.
Oei ciomie is gebaseerd op een
verhaal van Tsjechow. Ik had
dat verschillende keren gele
zen, er zelfs een workshop over
gegeven maar dat was geen en
kel bezwaar. Dat had alles te
maken met de geweldige ac
teurs. Bovendien ging het om
een verhaal en niet een roman.
De basis was eenvoudig, de re
gisseur kon dingen toevoegen
in plaats van schrappen."
„Ik heb begrepen dat bij de ver
filming van Captain Corelli's
Mandolin de hele bovenna
tuurlijke dimensie uit de ro
man is weggelaten. Conform de
eisen van Hollywood is geko
zen voor de verhaallijn en niet
voor de Marquez-achtige kant
van het boek of, zoals bij Oei
ciomie, voor een uitdieping
van het menselijke aspect door
de acteurs. Het is voor een re
gisseur misschien slimmer een
mager verhaal te kiezenomdat
hij daarin meer van zichzelf
kan leggen. Je kunt beter een
slecht boek verfilmen dan een
goed boek, dan is de teleurstel
ling bij de kijker die het boek
kent kleiner. Heb je van een
boek genoten, dan kun je beter
niet naar de verfilming gaan of
je moet het alleen doen uit
nieuwsgierigheid naar wat de
makers met het gegeven heb
ben gedaan."
Persoonlijke smaak
De jury voor de Film Litera
tuur Prijs zal zich niets aan
trekken van de boeken, maar
uitsluitend de films beoorde-,
len. Persoonlijke smaak speelt
daarin een belangrijke rol, al
dus Bloem. „Ik ben benieuwd,
want we zijn verschillende
mensen met uiteenlopende
smaken. Persoonlijk vind ik
het belangrijk dat mij een ver
haal wordt verteld dat nog
nooit is verteld, dat ik moet la
chen of huilen en dat ik iets
meekrijg als ik de bioscoop uit
ga. Wat mij altijd emotioneert
en waar ik dus naar zoek, is het
verhaal van de migrant. Men
sen die gedwongen of uit liefde
verhuizen en een weg moeten
vinden in een nieuwe wereld
zonder de oude te verliezen,"
De keuze van Marion Bloem, East
is East, wórdt vanmiddag om 16.30
uur vertoond in Cine City Vlissin
gen.
Als de gemeente Borsele voor de
Sloespoorlijn aan een bepaald
traject de voorkeur geeft, is dat
haar goed recht. Het is echter
wel haar plicht om de echte ar
gumenten te noemen. Een vier
baanssnelweg is al een scheids
lijn, een spoorweg ernaast
vergroot dat nog iets. Een
spoorbaan ergens anders zijn
dan twee scheidslijnen in totaal,
maar die verdeelt niet de ge
meente maar slechts Walcheren
en Zuid-Beveland (natuurher-
stel zeker). Toename van sluip-
verkeer is een gezocht argument
in dezen. Ook in het gewenste
tracé moeten viaducten komen,
dus waar zit het verschil? In het
algemeen is bundeling van in
frastructuur de begaanbare weg
in dit soort situaties, het kost
minder grond, minder proble
men met onteigening en in het
geval van de Sloelijn liggen er al
aansluitingen op het bestaande
spoor. Er moeten dus meer of be
tere argumenten zijn voor de
keus van de gemeente.
a) Borsele wil de lijn zoveel
mogelijk aan de rand van de ge
meente hebben (zie glastuin
bouw- en windmolenparkplan
nen uit een nabij verleden), een
trekje wat je bij veel overheden
ziet.
b) Zeeland Seaports wil ook dit
tracé, er zijn uiteraard zeer nau
we contacten met de gemeente.
De argumenten van Seaports
kennen wij als burgers niet,
waarom niet eigenlijk?
Een paar mogelijkheden:
1) Rangeerterreinen buiten het
havengebied.
2) Niet havengebonden indu
strie, buiten het havengebied.
Ik zal ongetwijfeld nog wel wat
missen, maar waar ik heen wil is
dit: als de politiek geloofwaar
dig wil zijn moet ze haar kaarten
op tafel leggen en geen zwets-
verhalen houden. Daar trappen
we al lang niet meer in als bur
gers.
J. M. Nieuwenhuize
Quarlespolderweg 5
Lewedorp
Over de voor- en nadelen zijn de
meningen verdeeld.De aanleg
van een kademuur 500 meter in
zee en het kadeplatform zijn
miljarden kostende projecten.
Investeringen, die nooit terug
verdiend kunnen worden. Tel
daarbij op de noodzakelijke in
frastructuur (wegen, spporlij-
nen, mogelijk extra vaarwegen).
Containers aan- en afvoeren
zijn twee zaken. Logisch en
nuchter bekeken is een nieuwe
terminal niet nodig; binnen een
straal van pakweg 60 km liggen
de container-terminals van Rot
terdam, Antwerpen en Zee-
brugge met nog onbenutte ca
paciteit! De uitspraak van 1500
arbeidsplaatsen erbij, is een
hersenschim. Een dergelijk ge
tal is opgebouwd uit imaginaire
getallen en dient om de zaak
'politiek' te verkopen. Antwer
pen is wat slimmer om Neder
land te gebruiken (en te laten
betalen) voor een container-ter
minal nabij de monding van de
Westerschelde aan diep vaar
water (diepte ruim 16 mtr). Nie
mand zit te springen om zo'n
terminal, waarvoor ook een uit
zonderlijk natuurgebied moet
worden opgeofferd. En dan
afwachten of de geplande hoe
veelheid containers gereali
seerd wordt. Het containerver-
haal in de Sloehaven is ook
uitgegaan als een nachtkaars:
de ene containerkraan is ver
kocht en de andere staat al jaren
te verroesten! Laten we geen
hersenschimmen najagen!
J. Dispa
Van der Iielstlaan 27
Vlissingen
In de PZC van 6 september las ik
in een artikel van de belangen
vereniging 'Houd de zorg op
Schouwen-Duiveland kernge
zond' dat de zorglijn een stroom
klachten binnenkrijgt van ver
ontruste mensen over het ont
staan van een onaanvaardbaar
vacuüm in de gezondheidszorg
op ons eiland. Vooral de slechte
bereikbaarheid van het zieken
huis in Goes is dikwijls door de
bruggen een knelpunt. Daarom
gaat soms kostbare tijd verloren
bij ongevallen of ernstige ziek
te. Daarom streeft de Belangen
vereniging Kerngezond naar
betere voorzieningen in het zie
kenhuis in Zierikzee. En deze
actie moeten we allemaal steu-
Advertentie
r.r.ljmmaJADHIE'Smm
JEANSSHOP
St. Janstraat 32 - iv iddelburg
nen. Ik las dat er 4000 leden wa
ren, maar dat is veel te weinig
als men kijkt naar de handteke
ningenactie van Stevens. Het.
aantal leden moet minstens
10.000 worden. Hoe meer leden
hoe sterker we staan. En we
moeten wel bedenken dat we
vroeg of laat allemaal met de ge
zondheidszorg te maken krij
gen. En voor één gulden is men
al lid. En dat kan iedereen beta
len. Dat is maar de prijs van drie
sigai-etten of één bolus. En als
men dan weer leest dat het Rijk
voor miljarden guldens straal
jagers koopt dan denk ik: er is
altijd volop geld om elkaar dood
te maken, maar er is altijd te
weinig geld om elkaar in leven
te houden. Laten we daarom als
één man achter mevrouw Al
kemade staan.
P. W. Viergever
Ring 19
No or dg ouwe
Het jaar 2001 is uitgeroepen tot
vrij willigersj aar; welverdiende
aandacht voor al die mensen die
belangeloos zich inzetten voor
anderen. Heel fijn dat er (geluk
kig nog steeds) mensen zijn te
vinden die zich, in deze steeds
meer materialistische maat
schappij willen inzetten om iets
te betekenen voor anderen,
Mensen die deelnemen aan be
sturen van verenigingen en
clubs, wandel- en toertochten
organiseren. Als vrijwilliger
jongeren naar wedstrijden rij
den, zich inzetten voor slachtof
ferhulp. Mensen wekelijks be
zoeken die in een verpleeg- of
verzorgingstehuis zijn opgeno
men, of dagelijks even gaan
kijken of alles bij een bejaarde
of zieke buurtgenoot goed
gaat, een handje willen toeste
ken.
Onze maatschappij zou niet
kunnen draaien zonder al die
duizenden vrijwilligers. Ook
heel bijzonder dat afgelopen za
terdag, 8 september, de open'
monumentendag weer kon
plaatsvinden doordat duizen
den mensen, overal in het land,
zorgden dat die gebouwen open
konden zijn, ze gaven uitleg
over hetgeen te zien was, hiel
pen waar ze konden, kortom zij
waren weer paraatHeerlijk dat
dit weer kon.
N. Timmerman-Huige
Talmalaan 22
Vlissingen
door Matthew Gideonse
MIDDELBURG - De rond
vaartboten door de Middel
burgse grachten blijven in okto
ber mogelijk aan de steiger. In
die maand wordt de waterstand
in het Kanaal door Walcheren
en zodoende ook de grachten
verlaagd. Dat is nodig omdat er
onder het waterpeil moet wor
den gewerkt.
Door de verlaging is het water
onder vier bruggen op de route
te ondiep en kunnen de boten
niet varen. Normaal gesproken
worden de werkzaamheden op
zettelijk buiten het vaarseizoen
van de rondvaart gehouden,
Daar is de gemeente dit jaar niet
in geslaagd, omdat er nog te veel
wérk te doen is. Met name het
baggeren van de Herengracht,
achterstallig onderhoud en
werkzaamheden aan de ka
demuur Nieuwe Haven hebben
prioriteit.
Gisteren kreeg Rondvaart Mid
delburg van de gemeente te ho
ren dat de bodem onder de vier
problematische bruggen niet
wordt uitgediept. Dat betekent
dat de boten in oktober niet
kunnen varen. K, Minderhoud
van Rondvaart Middelbrug
staat nu voor een dilemma. „We
kunnen besluiten om zelf een
bedrijf in te huren en de bodem
uit te diepen of we dienen een
schadeclaim in."
Minderhoud gaat onderzoeken
wat de verstandigste keus is. Bij
zelf baggeren moet eerst wor
den uitgerekend of de kosten
van de operatie wel opwegen te
gen de verwachte omzet in okto
ber. Ook het bedrag van de
mogelijke claim moet nog bere
kend worden. Volgend jaar
moeten de boten half september
al stoppen met varen. De ge
meente gaat dan werkzaamhe
den uitvoeren aan het Prins
Hendrikdok.
Het Waterschap Zeeuwse Ei
landen is verantwoordelijk voor
het waterpeil. Mocht Rondvaart
Middelburg er voor kiezen om
een schadeclaim in te dienen,
kan er nog een bijkomend pro
bleem ontstaan. Voor de exploi
tatie van een rondvaaii is een
vei'gunning nodig en die heeft
Rondvaart Middelburg niet.
Rinus Ferdinandusse, Fons Rademakers. Nouchka van Brakel en Marion Bloem (vlnr) maken deel uit van de jury die bepaalt wie zater
dag wordt bekroond met de Film Literatuur Prijs. foto Lex de Meester
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Het festival Film by the
Sea heeft zijn eerste prijs uitgereikt. De
scholieren Joel Duinkerke en Remy van
Keulen kregen gisteravond de Gouden
Mossel 2001 voor hun korte videofilm Kin
derspel. Het filmpje gaat over de gevolgen
van pesten.
Het is de tweede keer dat de wedstrijd om
de Gouden Mossel plaatsvindt. Het is een
competitie van videofilms die gemaakt
zijn tijdens lessen Cultuur en Kunstzinni
ge Vorming (CKV) op middelbare scholen
in Zeeland. Vorig jaar dongen zes films
mee naar de prijs, dit jaar waren er tien in
zendingen. Thema was 'Jong en wild en
Zeeland'. Voorzitter Buray Bos zei dat de
jury (die verder bestond uit filmer/foto
graaf Menno de Nooijer en regisseuse
Jeannice Adiiaansen) de kwaliteit over het
geheel wat vond tegenvallen. Volgens hem
lag dat niet aan de makers, maar wellicht
aan de begeleiding vanuit school,
Voor de winnende film Kinderspel, waarin
een j ongen zelfmooi'd pleegt nadat in beeld
is geweest hoe hij op verschillende mo
mentenvan zijn leven werd gepest, was het
medium film op zorgvuldige wijze benut,
aldus Bos. „Er is nagedacht over inhoud,
vormgeving, muziekkeuze en montage."
Behalve de Gouden Mossel kregen de ma
kers 250 gulden. Bos nodigde hen uit op de
set, van zijn film Ja zuster, nee zuster.
De tweede prijs (200 gulden) ging naar het
filmpje Schuldgevoel van Bram Braat,
Vincent van Willigen, Jorcly Franen, Collin
Kesteloo en Anton Versteeg. Derde werden
Gert Jan Broere, Eddy Bruel, Robbert-Jan
Deusing, Sander Dudok, Wilco den Dun
nen en Maurice Verbruggen met The beer
witch project. Zij kregen 150 gulden om
hun te lange film in te korten.
Leerlingen van de Vossenburch in Middel
burg kregen een aanmoedigingsprijs. Het
winnende filmpje is vanavond om 18.30
uur te zien bij Omroep Zeeland.
