Werken bij een schaduwbaas
NS investeert flink In onderhoudsbedrijf
PZC
Oude hypotheek
biedt mogelijkheden
13
Payrolling nieuw fenomeen in arbeidscontracten
Friesland pakt diermeel aan
Raule kost Athlon winst
GTI draait goed halfjaar
Hortus Haren wil uitstel betaling
Van Halderen topman Nuon
Streven is: elke trein voor de spits het spoor weer op
donderdag 13 september 2001
Je hebt een goede, vaste baan in een winkel of restaurant,
maar je baas is je baas helemaal niet. Die heeft zijn personeel
namelijk 'overgedaan' aan een bureau ergens in het land, dat
voortaan jouw salaris uitbetaalt. 'Payrolling' heet dit nieuwe
fenomeen op de arbeidsmarkt en duizenden werknemers wer
ken inmiddels voor zo'n schaduwbaas. Het Almelose bureau
Van der Noordt heeft al vierhonderd bedrijven warm toeten te
maken voor dat model. Maar hoe is het om twee bazen te die
nen
Hoor Jan Ruesink
ALMELO - Ik wens u veel per
soneel, is een veel gehoorde, cy
nische grap in ondernemers-
kringen. Personeel aannemen
betekent namelijk contracten
met kleine lettertjes opstellen,
premies en sociale afdrachten
regelen, papieren invullen voor
fiscus en bedrijfsvereniging,
een arbodienst inschakelen,
CAO- en wetswijzigingen vol
gen. Allemaal rompslomp die de
ondernemer afhoudt van wat hij
eigenlijk het allerliefste doet:
verkopen en de tent runnen.
Dienstverleners spelen handig
in op die groeiende administra
tieve lastendruk in het midden-
en kleinbedrijf. Personeelsbu
reaus, uitzendbedrijven en an
dere intermediairs nemen sinds
kort het 'hele gedoe' rond perso
neel over, als waren zij een ex
terne afdeling personeelszaken
van het bedrijf. Het personeel
komt dan op de loonlijst van het
(uitzend)bureau en wordt ver
volgens exclusief aan de op
drachtgever uitgeleend: tijde
lijk personeel voor de duur van
het dienstverband en vast per
soneel voor onbepaalde tijd.
Het inlenende bedrijf betaalt
daarvoor aan het bureau het sa
laris plus een toeslag. De baas
blijft intussen baas in eigen be
drijf en blijft beslissen over aan
nemen van personeel, beloning,
promotie, ontslag en dergelijke,
maar op papier zijn z'n mensen
niet langer bij hem in dienst.
Payrolling heet dat nieuwe fe
nomeen en wie de zoekmachines
op internet aan het werk zet,
komt erachter dat veel uitzend
en detacheringsbureaus deze
dienst inmiddels in hun pakket-
hebben.
Een van de eerste bureaus die de
kracht van payrolling heeft ont
dekt, is Van der Noordt perso
neelsdiensten in Almelo.
Anderhalf jaar geleden (her)op-
gericht, legt het bureau zich in
middels grotendeels toe op het
'loonlijsten', zoals de vertaling
van de Engelse term zou kunnen
luiden. Volgens de directeuren
Wim van der Noordt en Robert
Beunk hebben zich al vierhon
derd werkgevers uit het MKB in
heel Nederland bij het bureau
aangesloten. Daardoor staan nu
vierduizend mensen op de loon
lijst bij Van der Noordt (boven
op de dertig eigen personeelsle
den). Van der Noordt weet
payrollen vooral te introduce
ren in branches als detailhan
del, sportscholen, schoonmaak,
kinderopvang en horeca.
Van der Noordt fungeert daarbij
als 'opvolgend werkgever' zo
dat het personeel dat ervoor ge
kozen heeft om mee te gaan, alle
opgebouwde rechten en ar
beidsvoorwaarden behoudt.
Payrolling is dus niet bedoeld
om op een of andere manier te
beknibbelen op de arbeidsvoor
waarden, bezweert Van der
Noordt.
Extra's
Sterker nog, bovenop de voor de
branche geldende CAO geeft het
bureau de overgenomen werk
nemers nog een aantal extra's.
Daarvoor hanteert het bureau
twee vormen: payrolling basic
en payrolling plus. De eerste
vorm (vooral bedoeld voor va
kantiewerkers, seizoens- en op
roepkrachten) bevat ondermeer
zeventig procent loondoorbeta
ling bij ziekte en twintig vakan
tiedagen.
Het luxe pakket (voor vast per
soneel) omvat 25 vakantiedagen
en honderd procent doorbeta
ling bij ziekte en boven het
CAO-niveau nog extraatjes als
een pensioenvoorziening, pc-
privéplan, kinderopvang,
spaarloonregeling, WAO-hiaat-
De kinderopvang is een van de sectoren waarin payrollen opgang maakt.
verzekering en meer van dat
moois. ,,En dat kennen de mees
te kleinere werkgevers of bran-
che-CAO's in het midden- en
kleinbedrijf niet", weet Van der
Noordt.
Van der Noordt zegt dat pakket
te kunnen aanbieden voor een
bedrag van zo'n 1,50 per ge
werkt uur. Daar verdient het be
drijf op dankzij het 'volume'. Nu
werken vierduizend mensen on
der die formule (onder meer bij
werkgevers als het stadion Hee
renveen, Sail en het Verkeers
park Assen), maar de leiding
ziet het komende jaar groeimo
gelijkheden tot zeker 10.000
werknemers. En dan werkt het
voordeel van de massa nog meer.
Van der Noordt erkent dat in
menig winkel of restaurant een
'lichte cultuurshock' ontstaat
als de baas aan zijn mensen ver
telt dat ze binnenkort een ande
re werkgever krijgen.Maar we
raden altijd aan om een geza
menlijke informatiebij een
komst te beleggen, waar we alle
vragen kunnen beantwoorden.
D an beseffen de meesten wel dat
ze er vooral beter van worden.
En niemand hoeft mee. De op
drachtgever kan bestaand per
soneel niet verplichten om mee
te gaan."
,,Maar nieuw personeel wel",
reageert bestuurder Marian
Buijs van FNV Bondgenoten in
Deventer, „en als een bedrijf
kiest voor payrolling, zal op den
duur het complete personeel er
onder vallen. Daarom volgen we
deze nieuwe contractvorm
nauwlettend, want het lijkt er
inderdaad op dat payrolling
snel aan populariteit wint in het
midden- en kleinbedrijf."
Vraagtekens
Buijs heeft inmiddels oriënte
rend gesproken met Van der
Noordt en zegt op voorhand niet
afwijzend te staan tegenover
het model dat het Almelose bu
reau hanteert. „Maar we hebben
nog wel vraagtekens en kennen
foto Roland de Bruin/GPD
nog niet alle ins en outs. Boven
dien zie je payrolling bij allerlei
bureaus en in verschillende ge
daantes opduiken, zodat het
voor ons zaak is het fenomeen
nauwlettend en kritisch te be
kijken."
De vakbondsbestuurder stelt
vast dat payrolling er positiever
uitziet dan uitzendwerk omdat
minimaal de lonen en toeslagen
betaald moeten worden zoals
die gelden voor het inlenend be
drijf. Een horecabedrijf dat zijn
personeel aan een payroller
overdoet, moet dus minimaal de
horeca-CAO hanteren en een
supermarkt de supermarkt-
CAO. GPD
LEEUWARDEN- De provincie Friesland gaat destructiebe
drijf Rendac en opslagbedrijf DBO dwangsommen opleggen
als zij hun diermeel niet voor 5 oktober hebben afgevoerd. De
dwangsommen kunnen oplopen tot maximaal 250.000 gul
den per bedrijf. De provincie heeft begin augustus geëist het
bewuste diermeel bij opslagbedrijf DBO te verwijderen.
De opslag is verboden omdat het gevaarlijk is voor de volks
gezondheid en milieu. Vooral het negatieve brandweeradvies
heeft de provincie tot afvoer doen besluiten. In totaal ligt in
Dokkum 15.000 ton diermeel. ANP
AMSTERDAM - De verlieslatende Duitse autoverhuurder
CC Raule is nog altijd een blok aan het been van de dealer- en
verhuurgroep Athlon. Net als over vorig jaar drukte ook in het
eerste halfjaar van 2001 het verlies van dochter Raule de
winst.
Athlon wil voor het eind van dit j aar af zijn van RauleOok de
dealerbedrijven gaan in de verkoop. De Stem Groep neemt,
zoals het er nu uitziet, alle dealerbedrijven, vier dealerlease-
bedrijven en een autoschadeherstelbedrijf over van Athlon.
De dealerbedrijven behoren niet meer tot de kernactiviteit,
aldus Athlon.
Athlon gaat zich richten op de -internationale- langdurige
verhuur (lease) van auto's. In het eerste halfjaar bedroeg de
nettowinst 12,2 miljoen euro, exclusief Raule was dat 16,3
miljoen euro. ANP
BUNNIK - Technisch installatiebedrijf GTI heeft over de eer
ste zes maanden van dit jaar een tien procent hogere netto
winst van 12,2 miljoen euro 26,9 miljoen) behaald. De om
zet steeg met 25 procent tot 520 miljoen euro 1,14 miljard).
Dit heeft GTI gisteren bekendgemaakt.
De overname van GTI door het Belgische energiebedrijf Trac-
tebel is onlangs afgerond. Het wordt samengevoegd met de
Fabricom Groep van Tractebel. GTI handhaaft zijn prognose
dat de winstgroei als onderdeel van Tractebel over heel 2001
tien procent zal zijn en dat de omzet met minimaal twintig
procent toeneemt. ANP
GRONINGEN - De directie van de Hortus in Haren vraagt
uitstel van betaling om te voorkomen dat schuldeisers een
faillissement aanvragen. „Op die manier staan de gemeente
raden van Groningen en Haren niet voor een voldongen feit,
maar kunnen ze in alle vrijheid een besluit nemen", aldus di
recteur M. Drissen gisteren.
De gemeenteraden van Groningen en Haren moeten zich nog
uitspreken over de plannen van de colleges van B en W. Die be
sloten dinsdag de botanische tuin financieel niet langer te on
dersteunen. Groningen en Haren zijn ontevreden over het on
dernemingsplan. ANP
AMSTERDAM - Nuon heeft een opvolger gevonden voor de
vertrekkende bestuursvoorzitter T. Swelheim. L. van Halde
ren (54) neemt de voorzittershamer over. Dat heeft het ener
giebedrijf gisteren bekendgemaakt. Onduidelijk is nog wan
neer Van Halderen in dienst treedt bij Nuon.
Van Halderen is nu bij het Belgische energieconcern Electra-
bel verantwoordelijk voor Noord- en Centra al-Europa. Ook
is hij de directievoorzitter voor Electrabel Nederland.
De raad van commissarissen zegt met de keuze van Van Hal
deren te kiezen voor continuïteit in het beleid. ANP
Vrijwel dagelijks vallen er trei
nen uit als gevolg van een de
fect. Terwijl er al sprake is van
een achterstand in het onder
houd. Een nieuwe campagne
van NS-dochter NedTrain om
in binnen- en buitenland ruim
300 storings- en onderhouds
monteurs aan te trekken moet
hieraan een eind maken. De
werkplaatsen zien reikhalzend
uit naar deze nieuwe collega's.
„Het is frustrerend als je een
trein pas na de spits het spoor
weer op krijgt."
door Marcel van Silfhout
LEEDSCHENDAM - In de hal
van de onderhoudswerkplaats
staan complete treinstellen op
'pootjes'. In één van deze 'put-
sporen' sleutelen met olie be
smeurde monteurs aan een
wielas die voor controle onder
de trein vandaan moet worden
gehaald. Het zweet gutst van
hun voorhoofd. „Ja, dit is bees
tenwerk," zegt productiema
nager Marco Kuijsten. „Zo'n
wielas weegt tonnen."
Een paar putsporen verderop
in de onderhoudsplaats van
NedTrain in Leidschendam
staat iets van heel andere orde:
de ICE-trein die dagelijks op
en neer rijdt tussen Amsterdam
en Keiden. De glanzende, hy
permoderne trein, waar vol
gens Kuijsten 'nog net geen
vleugels aan zitten', vergt van
wege de geavanceerde elektro
nica een speciale aanpak.
Daarbij is een team van dertig
man betrokken.
In plaats van met olie besmeur
de gezichten, zijnhethiervoor-
al hoog opgeleide technici die
aan de trein sleutelen. Dat ge
beurt onder het toeziend oog
van ingenieurs van Siemens.
Die hebben de electronica ge
plaatst. „Maar," zegt een voor
man, „ook voor Siemens is deze
apparatuur deels nieuw." Er
moet dus nog veel ervaring met
de ICE worden opgebouwd.
Nieuwe treinen betekenen dus
niet per definitie minder on
derhoud. Het gesleutel aan het
meer bekende materieel zoals
de sprinters, intercity's en dub
beldekkers, verloopt in die zin
sneller. Maar als gevolg van het
intensievere gebruik van de
treinen door de groei van het
reizigersvervoer, hebben deze
treinstellen vaker een beurt
nodig. Voeg hier het tekort aan
storings- en onderhoudsmon
teurs aan toe en het is niet ver
De monteurs moeten de weg weten in allerlei soorten treinen.
wonderlijk dat er op dit
moment teveel treinen voor re
paratie langs de kant staan.
Van alle 2560 rijtuigen in Ne
derland mogen er per dag 330
e?n 'pitstop' maken. De laatste
maanden ligt dit structureel
200 rijtuigen hoger. Het aantal
zitplaatsen van 195.000 is der
halve afgenomen tot een voor
NS onacceptabele 155.000.
Een ongerief dat treinreizigers
dagelijks treft in de vorm van
uitvallende en overvolle trei
nen.
Schakelaars
Hoe gevoelig sommige treinon-
derdelen zijn, blijkt in de werk
plaats van NedTrain waar ze
ven dagen in de week dag en
nacht wordt doorgewerkt. Ge
rard Schuyt, hoofdmonteur en
mentor van de monteurs in op
leiding, wijst op een mechani
sche schakelkast waarin zestig
kleine schakelaars zitten. „Als
één zo'n kleine schakelaar uit
valt rijdt de hele trein niet
meer." Op deze sprinter zitten
maar liefst negentig van dit
soort kasten met een totaal van
5400 schakelaartjes die dus al
lemaal kapot kunnen gaanHet
verklaart de storingsgevoelig
heid van dit NS-materieel.
Schuyt: „Het probleem in de
opleiding voor dit werk is dat j e
zoveel mogelijk schakelaars
moet zien voordat je als mon
teur een beetje inzicht krijgt in
welke nog wel en welke niet
goed zijn. Zo'n trein moet hier
na weer 90.000 kilometer mee.
Vandaar dat ik hier altijd bij
sta om te kijken of de jongens
de juiste beslissing nemen. Ik
draag zo mijn kennis over, zeg
maar volgens het vader-zoon-
principe."
De dubbeldekker die op het
naastgelegen putspoor staat,
blijkt al even storingsgevoelig.
Schuyt: „De normale tempera
tuur van de olie is 59 graden.
Bij 60 graden heb je al een pro
bleem en bij 61 graden kunnen
er elementen stuk gaan die wel
250.000 gulden per stuk kos
ten. Daar mag een regiodirec
teur niet eens voor tekenen."
Aan dit olieprobleem wordt
overigens gewerkt. Alle trei
nen krijgen een beschermende
overkapping van deze olieop
slag. Het enige nadeel van deze
ingreep is dat de treinen een
week uit de roulatie zijn.
In totaal staan er in Leidschen
dam elke dag zo'n honderd
treinstellen in de werkplaats.
De rest van de te repareren of
vernieuwen treinen staat bij
andere werkplaatsen van Ned
Train zoals Maastricht, Zwol
le, Onnen, Amsterdam of bij de
revisiebedrijven in Haarlem en
Tilburg. Jax'enlange bezuini
gingen hebben er echter toe ge
leid dat er minder voorraden
zijn. Monteurs moeten soms
foto Phil Nijhuis/GPD
weken wachten tot ze weer met
hun werk aan een trein door
kunnen.
Frank Steller, regiodirecteur
van NedTrain, erkent het pro
bleem. „Het komt voor dat er
een onderdeel nodig is dat er
niet is. Dat is voor niemand
motiverend." Toch wijt hij dit
euvel niet alleen aan de vx'oege-
re bezuinigingen van NS. „De
industrie heeft evengoed een
efficiencyslag gemaakt. Ook
daar zijn er minder voorra
den."
Handen
De tijd van al te strakke zuinig
heid bij NedTrain lijkt inmid
dels voorbijgetuige het inter
ne bedrijfsplan 'Meer goede
handen aan de bakken.' Voor
de komende drie jaar mag het
bedrijf ruim 300 miljoen gul
den meer uitgeven om de trei
nen sneller weer het spoor op te
krijgen. Onderhoudswerk
plaatsen worden vernieuwd en
uitgebreid met nog meer put
sporen en er is een extra budget
om in totaal 300 nieuwe werk
nemers te werven,. Daarvoor
zijn grote reclamecampagnes
opgezet. Zelfs in Engeland en
Duitsland wordt gezocht naar
geschikt personeel.
Nedlïain-directeur personeel
en organisatie Wietske Zeijl-
stra vertelt dat er inmiddels
ook een contract is gesloten
met het middelbaar beroeps
onderwijs. „We gaan binnen
kort samen met de regionale
opleidingscentra (ROC's) van
start met een project. Leerlin
gen krijgen de mogelijkheid
om te leren en te werken. Na
een twee- of driejarige oplei
ding krijgen ze mogelijk een
baan bij ons aangeboden." In
feite keert hiermee het geven
van onderwijs zoals vroeger
ook gebeurde, terug op de
werkplaats. Uiteindelijk is het
de bedoeling dat de 'pitstops'
bij NedTrain aantoonbaar kor
ter worden. „We hebben de af
spraak met NS dat we met een
planmatige aanpak ervoor
gaan zorgen dat elke trein voor
de volgende ochtendspits weer
gereed is."
Verlof
Zeijlstra is optimistisch over
die doelstelling. De werving
van nieuw personeel verloopt
nu al voorspoedig. Voor de
werkvloer is dit prettig omdat
de monteurs weer wat vaker
met verlof kunnen.
Volgens haar zal er in de ko
mende periode vooral worden
geïnvesteerd in de werkplaat
sen waar de problematiek van
weinig personeel en een hoog
ziekteverzuim het meest voel
baar is. „Weinig onderdelen en
hele rijen bakken (rijtuigen)
voor de deur is demotiverend.
We werken er hard aan om die
bronnen van frustratie weg te
nemen."
Zeijlstra zegt ook veel te ver
wachten van de overeenkomst
met de Arbodienst waarin is
afgesproken dat NS meer bij
het spoorbedrijf betrokken be
drijfsartsen krijgt. „Dan hoeft
ons personeel dat dagelijks in
een putspoor staat in elk geval
niet meer zoiets te horen als: 'u
kunt wel weer aan het werk,
maar u mag niet boven uw
hoofd werken en anders meldt
u zich maar ziek'. Zo iemand
kan altijd nog tijdelijk aan de
slag ergens anders binnen NS
GPD
door Jos van Rijsingen
DEN HAAG - Voor eigenhuis
bezitters die al tien jaar of lan
ger dezelfde hypotheek hebben
en nog nooit bij bank of advi
seur hebben gezeten, kan het
geen kwaad zo halverwege de
looptijd de boel eens op een rij
tje te zetten. We nemen als
voorbeeld iemand die 14 jaar
geleden een ouderwetse annuï
teitenhypotheek van 160.000
gulden afsloot op zijn huis.
In deze variant blijft het bruto
maandbedrag de hele looptijd
gelijk. Eerst weinig aflossing en
veel rente en op het einde net
omgekeerd (met daardoor een
hogere netto maandlast). Bij een
rente van toen 8,1 procent, res
teert na 14 jaar nog een schuld
van ruim 127.000 gulden. Als er,
bijvoorbeeld bij de renteherzie
ning naar 5,7 procent, verder
niets aan de hypotheek veran
dert, stijgt de netto maandlast
(na belastingaftrek) komende
16 jaar met nog ruim 200 gulden
tot 1.095 gulden. De hypotheek
is dan afgelost.
De woningbezitter moet zich
echter nu afvragen of hij over 16
jaar de hypotheek helemaal af
gelost wil hebben. Als hij tegen
die tijd bedenkt, dat het toch
wel jammer is dat al zijn vermo
gen in 'dode stenen' zit, heeft hij
veel minder mogelijkheden
daar iets aan te doen. Als hij na
melijk in hetzelfde huis blijft
wonen en dan extra hypotheek
opneemt om er goed van te le
ven, is de rente niet meer aftrek
baar. Veel mensen besluiten
daarom de hypotheek aflos-
singsvrij te maken. Dat levert
nu aanzienlijk lagere maand
lasten op en de hypotheek blijft
doorlopen. De rente van oude
hypotheken is tot 3 0 j aar na 1 j a-
nuari 2001 aftrekbaar.
Overwaarde
Berekeningen van de Hypothe-
kers Associatie wijzen uit dat in
het genoemde voorbeeld de net
to maandlasten ruim 400 gulden
lager zijn. Dat verschil loopt op
tot zo'n 650 gulden. Maar de
schuld van 127.000 gulden blijft
wel bestaan. Het huis heeft meer
dan genoeg overwaarde, dus als
het ooit verkocht wordt, kan de
hypotheek makkelijk worden
afgelost. Zolang men in het huis
blijft wonen, blijven de maand
lasten echter bestaan. Na het
65ste jaar worden die zelfs ho
ger omdat het belastingvoor
deel dan minder wordt. En na
dertig jaar stopt de renteaftrek.
Een tussenvorm tussen het
voortzetten van de oude annuï
teitenhypotheek en de volledig
aflossingsvrije hypotheek is de
aflossingsvrije hypotheek met
een maandelijkse storting.
Hiertoe wordt bij de bank een
beleggingsrekening geopend
waarop elke maand een bedrag
wordt gestort. Afhankelijk van
het risico dat men bereid is te lo
pen, kan dat geheel of gedeelte
lijk in een wereldwijd beleg
gend aandelenfonds. Om
minder risico te lopen, kan een
deel in obligatiefondsen worden
gestopt of op een spaarrekening
met hoge rente worden gezet.
Als we uitgaan van een gemid
deld jaarlijks rendement van 8
procent, moet per maand een
bedrag van 337 gulden wox'den
gestort om na 16 jaar de hypo
theek te kunnen aflossen.
Risico
De netto maandlast is bij deze
variant het eerste jaar 75 gulden
lager. Dat verschil loopt echter
op tot ruim 200 gulden. Uiter
aard wordt bij deze aanpak enig
risico gelopen. De kans bestaat
dat er op het eind niet genoeg is
om de hypoheek af te lossen.
Maar in vergelijking met de vol
ledig aflossingsvrije hypotheek
is er in ieder geval een flink be
drag beschikbaar. Als het mee
valt, is het eindkapitaal hoger
dan 127.000 gulden. Het be-
langrijkste is echter dan men op
deze manier de handen vrij
houdt. Desgewenst kan de hy
potheek woi'den afgelost. Als
het echter beter uitkomt, kan
het geld ook beschikbaar blij
ven voor consumptie. De rente
blijft dan wel aftx-ekbaar (maxi
maal dertig jaar). Misschien
blijkt over 16 jaar zelfs dat de
rente-aftrek intex'essanter
wordt als 6 5-plussers voortaan
AOW-premie moeten betalen.
Het omzetten van de hypotheek
bij dezelfde geldgever kan
meestal zonder dat er afsluit-
provisie in rekening wordt ge
bracht. Soms wordt een eenma
lige vergoeding van 500 gulden
gevraagd. Bij voldoende over
waarde van het huis is het niet
nodig de beleggingsrekening
aan de bank te verpanden. Men
blijft dan baas over zijn eigen
geld en kan, als de nood aan de
man komt, ook tussentijds geld
van de beleggingsx'ekening op
nemen.
Verzekeringen
De financiële instellingen pro-
beren vaak de beleggingspro
ducten aan te bieden in de vorm
van verzekeringen. De meestal
hoge kosten die deze met zich
meebrengen, gaan ten koste van
het rendement. GPD
