Kiezen tussen zon en sneeuw
Zuiderzeeballade op de fiets
PZC
Wintervakanties
Rondje
IJsselmeer
30
Op pad
in de RAI
Thalys vanaf
Amsterdam
Golfen in
Zwitserland
Inverness
Skibeurs
zaterdag 8 september 2001
Het staat zo goed als vast dat
de beurs Op Pad volgend
jaar van 8 tot en met 10 maart
plaatsvindt in de RAI in Am
sterdam. Tot nu toe werd het
door buitensporters en actieve
vakantiegangers druk bezochte
evenement altijd in februari in
het Congres Centrum in Den
Haag gehouden.
Volgens hoofdredacteur Kees
Lucassen van het ANWB-ma-
gazine 'Op Pad', dat de beurs or
ganiseert, is de verhuizing
noodzakelijk omdat 'Den Haag'
te klein werd: Mochten de plan
nen doorgaan (Lucassen: 'Ik ga
er eigenlijk al van uit') dan kun
nen de bezoekers in Amsterdam
met één en hetzelfde toegangs
bewijs ook naar de FietsRAI die
tegelij kei-tijd woi-dt gehouden.
De bij veel skiërs populaire
Thalys naar de winter
sportgebieden in de Franse Al
pen, vertrekt het komend sei
zoen voor het eerst ook van het
Centraal Station in Amsterdam.
Tot nu vei-trok de hogesnel
heidstrein in alle vroegte van
Rotterdam CS, wat voor veel
skiërs uit de noordelijke helft
van het land een probleem
vormde omdat ze onmogelijk op
tijd in de Maasstad konden zijn.
De Thalys vertrekt (vanaf 21 de
cember) om 05.32 uur uit Am
sterdam en arriveert na een paar
tussenstoppen in Nederland om
14.00 uur in Moutiei'S (eerste
halte in Fronkrijk) en om 14.48
uur in Bourg St. Maurice (eind
punt). Vandaar verzorgen pen
delbussen het vervoer naar ski
oorden als Les Trois Vallées en
Les Arcs.
Meer informatie: NS Travel
030-2977.111 en internet
www.nstravel.nl
Golf Luzern/Zentral-
schweiz. Dat is de titel van
een brochux-e die de gokmoge
lijkheden in Centi-aal Zwitser
land presenteert. De regio telt
negen banen: vijf met 18 en vier
met 9 holes.
Ze liggen zowel aan het Vier-
woudstedenmeer als midden in
de bergen en worden in de gids
uitvoerig beschreven. Informa
tie wordt onder meer gegeven
over het aantal holes, de lengte,
de hoogte, het speelseizoen, fa
ciliteiten, tax-ieven, vereiste
handicap en de mogelijkheden
voor het huren van stokken en
dergelijke. Tevens worden ex-
cursietips voor de naaste omge
ving verstrekt.
De brochure is aan te vragen bij
Lu'zern Tourismus, 0041-
4122.71717 of e-mail
luz ern@luzer norg
Met ingang van maandag 10
september begint de lucht
vaartmaatschappij ScotAir-
ways een verbinding tussen
Amsterdam en Inverness in
Schotland. Er wordt met uit
zondering van het weekeinde
elke dag gevlogen (vice versa).
Ook voex-t Scot Airways het aan
tal vluchten tussen Amsterdam
en Southampton op tot zeven
per week.
In Ahoy' Rotterdam wordt van
18 tot en met 21 oktober 2001
de Ski Happy Inn gehouden, een
samenvoeging van de voormali
ge Ski Happ en Ski Inn. De
beurs legt zich vooral toe op
wintersportvakanties
Niet alleen de ANWB en een
groot aantal Nedeiiandse reis-
organisaties zijn met informa
tiestands aanwezig, ook komen
er vertegenwoordigers uit Oos
tenrijk, Slowakije, Roemenie',
Canada, Frankrijk, Finland,
Polen, Duitsland, Italië' en
Zwitserland naar Rotterdam.
Bezoekers kunnen hun favorie
te vakantiebestemming uitzoe
ken en eventueel direct hun va
kantie boeken.
Verder is er een Langlaufloipe,
een kinderpiste en is het moge
lijk een sneeuwballengevecht te
beginnen, Ook wordt er door
middel van shows aandacht ge
schonken aan skimode en nieu
we materialen. Openingstijden:
donderdag en vrijdag van 12.00
tot 22.00 uur en op zaterdag en
zondag van 10.00 tot 17.00 uur.
Enti-ee: 17,50 gulden (kinderen
van 4 tot en met 12 jaar, 12,50
gulden. Gezinskaart (2 volwas
senen met 2 kinderen: 45 gul
den.
Meer informatie:
www.skihappyinn.nl
Neckermann 'ontdekte' het eiland Zanzibar als vakantiebestemming.
In euro's afgedrukte prijs
lijsten almede de moge
lijkheid reizen te maken
naar Suriname en Zanzibar.
Ziedaar het belangrijkste
nieuws in de zojuist uitgeko
men winterbrochures van de
Nederlandse touroperators.
Aan de positie van de Cana-
rische Eilanden (winterzon)
en Oostenrijk (wintersport)
als grootste vakantiebe
stemmingen wordt niet ge
tornd. Te meer omdat de
prijzen daar - in vergelijking
met vorig jaar - nauwelijks
veranderden.
Als er iets opvalt aan de zo
juist uitgekomen winter
brochures van Nederlandse
reisbranche, dan zijn het de
prijzen. Ze staan ondanks het
feit dat het seizoen op 1 oktober
2001 begint - afgedrukt in eu
ro's. Problemen daarover wor
den niet verwacht.
Mocht er behoefte aan zijn, zo
melden de touroperators opge
wekt, dan is het sommetje vlug
gemaakt: vermenigvuldig de
reissom met twee, tel daar tien
procent bij op en je hebt de prijs
in guldens. Een mens is al vlug
geneigd die aanwijzingen op te
volgen omdat er dan wat mak
kelijker vergelijkingen kunnen
worden gemaakt met vorig j aai-.
Toen een vakantie op bijvoor
beeld de Canarische Eilanden
plotseling zo'n acht procent
meer ging kosten dan in de win
ter daaxvoor.
Veel indruk maakte die toch for
se stijging indertijd overigens
niet. Stonden Nederlanders op
de ranglijst van meest reislusti
ge volken ter wereld reeds op de
eerste plaats; die positie werd in
de afgelopen winter nog eens
versterkt. Volgens het NIPO
'pluste de markt' in de periode
van 1 oktober 2000 tot en met 31
maart 20 01 zelfs met ruim zeven
procent. Een toename waarop
nu niemand durft te rekenen.
Louis Frankenhuis, lid van de
raad van bestuur van Travel
Unie (waartoe onder meer Arke
en Holland International beho
ren): ,,De consument wordt
voorzichtiger. Ook als het om
vakanties gaat, begint hij zich
bij het doen van bestedingen
wat terughoudender op te stel
len."
Het gevolg is dat de touropera
tors - zeggen ze zelf - nog scher
per zijn gaan calculeren. Wat
leuker klinkt dan het is. Er kan
veel van de Nederlandse reisor
ganisaties worden gezegd, maar
niet dat hun prijstabellen uit
blinken in doorzichtigheid.
Laat staan als die zoals nu ook
nog eens in euro's worden ver-
meld.
Procent goedkoper
Niettemin, wie goed zoekt, zal
merken dat hij voor een winter
zonvakantie op de Canarische
Eilanden ongeveer hetzelfde
kwijt is als vorig seizoen en dat
Portugal (Algarve) en Turkije
(zuidkust) een procent of wat
goedkoper zijn geworden. De
vraag is echter wel wat voor be
tekenis er in plaatsen als Mar-
mai'is (Turkije) en Albufeira
(Portugal) aan het begrip 'win
terzon' kan worden gehecht.
Toegegeven, de voorbije winter
hadden de toeristen daar be
paald geen klagen. Het weer
hield zich goed. Maar een j aar of
zeven, acht geleden, toen Duitse
en Nederlandse touroperators
de Turkse Rivièi-a ook al eens als
dé grote concurrent van de Ca
narische Eilanden introduceer
den, ging het faliekant mis.
Koud was het er niet toen. Maar
plensbuien en gesloten accom
modaties bezorgden de toeris
ten van alles, behalve een va
kantiegevoel. Het regende
klachten, waarna zowel Turkije
als Portugal stilletjes uit beeld
verdwenen.
Ook plaatsen als Rhodos (Grie
kenland), Eilat (Israël) en Hurg-
hada (Egypte) slaagden er ver-
gestunt met pxijzen voor 'verre
vakanties' even niet wordt mee
gerekend - De Boer Wendel
(Travel Unie) en Neckermann
(Thomas Cook). De Boer Wen-
del durft het aan een 18-daagse
all in-reis naar Suriname aan te
bieden; Neckermann 'ontdekte'
in navolging van de Duitsers af
gelopen jaar, het voor de kust
van Tanzania liggende eiland
Zanzibar.
Om met Suriname te beginnen:
voor prijzen tussen de 2727 en
3275 euro krijgt de toerist een
volledige rondreis aangeboden
met bezoeken aan onder meer
Galibi (waar een excursie wordt
volgens niet in de machtspositie
van de Canarische Eilanden ook
maar enigszins te bedreigen.
Waarna Turkije ten tweede ma
le in de strijd werd gegooid. Al
leen gebeurt het nu wat omzich
tiger. De foto's in de brochures
refereren nog steeds aan zomer
se toestanden (bloeiende olean
ders en gezellig volle stranden),
maar wie de daarbij behoi-ende
teksten terdege leest, zou daar
uit eventueel kunnen begrijpen
dat hetin Antalya des winters
ook wel eens regent. Hetgeen al
weer een lichte verbetering is in
vergelijking met wat de brochu
res zes, zeven jaar geleden alle
maal aan zonneschijn beloof
den.
Overigens is de herontdekking
van 'de Turkse Rivièra bij win
ter' niet het grootste nieuws uit
de gidsen. Daarvoor tekenen -
als het nogal ondoorzichtige
gemaakt naar de fameuze leg-
stranden van de lederzeeschild
pad), de Raleighvallen (midden
in het regenwoud), de Awarra-
dam en uiteraard Paramaribo.
Een voorbehoud: de trips gaan
slechts door als zich daarvoor
minimaal acht deelnemers heb
ben gemeld.
Die beperking geldt niet voor
Zanzibar. Tussen 7 november
2001 en 27 maart 2002 vertrekt
elke woensdag een KLM-vlieg-
tuig naar Nairobi (Kenia), waar
voor de aansluitende vlucht
naar Zanzibar wordt overge
stapt op een machine van Kenya
Airways. Er kan worden geko
zen voor een 9 daagse- dan wel
een 16-daagse x-eis en de prijzen
variëren van 969 (9-dagen,
vlucht en overnachtingen) tot
3959 euro (16-dagen, all inclusi
ve).
Het is ook mogelijk een weekje
luieren op de schitterende, maar
nog zeer rustige stranden van
het Afrikaanse korlaaleiland te
combinei-en met een safari in
Kenia (Nakuru National Park
en Masai Mara Game Reserve).
Neckermanns directeur tour-
operating Amel Vroege zegt
zonder blikken of blozen: „Voor
Zanzibar verwacht ik toch ze
ker zo'n dertig tot veertig passa
giers per week."
Verder veel van hetzelfde in de
brochures. Overwinteren op
Bali (in zo goed als elke brochu
re), een rondreis door de Emira
ten en Oman (Isropa), een Nijl-
cruise in Egypte (Arke), per
camper door Cuba (Holland In
ternational) het zijn bijna alle
maal oude theezakjes in vers
water. Misschien dat Vrij Uit er
nog uitspringt met de 'f eestda-
gengids'speciaal bedoeld voor
families die de kerstdagen of
oudjaar 'ergens buiten' (Neder-
lancl, België, Luxemburg en
Duitsland) willen doorbrengen.
Bij elkaar worden zo'n vierhon
derd arrangementen aangebo
den van heel eenvoudig tot su-
per-de-luxe.
Sneeuw
Vakantiegangers die de sneeuw
opzoeken lijken rekening te
moeten houden met lichte prijs
verhogingen. Ook in Oostenrijk
waar het overgrote deel (meer
dan de helft) van de Nederlan-
ders naar toegaat. Wie wel eens
iets anders wil zien dan de Al
pen of de Dolomieten, moet
goed zoeken. Noorwegen is nog
het meest voor de hand liggende
alternatief (bij meerdei'e reisor
ganisaties) en misschien ook
Spanje (idem) en Turkije
(Snowman Tours,.Zeewolde).
Heel apart is het aanbod voor
een wintersportvakantie in één
van Amerika's mooiste skige
bieden: Mammoth Mountain.
Het in Calif ornië, niet ver van
het fameuze Yosemite Park ge
legen resort (200 kilometer aan
afdalingen), is voor het eerst op
genomen in het programma van
De Jong Intra Vakanties. De ka
le prijs (dus zonder vlucht,
transfer en maaltijden) be
draagt zo'n 65 euro per nacht.
Dat is niet goedkoop, maar bij
De Jong Intra worden vooral
wintersporters verwacht die
hun trip willen combineren met
een bezoek aan de 'Golden Sta
te', zoals Calif ornie's koos
naampje luidt. Eerst een paar
dagen San Francisco, dan over
de Interstate 395 naar Mammo
th Mountain (een rit van onge
veer zes uur) voor een dag of
drie, vier skiën en dan nog een
bezoekje aan Los Angeles, van
waar weer naar Amsterdam
wordt gevlogen. Directeur Coby
van Dongen van De Jong Intra:
„We hebben al achttien boekin
gen en het zijn allemaal combi-
natiereizen. Er is blijkbaar be
hoefte aan dat soort trips."
Ongetwijfeld. Aan de andere
kant echter signaleert Frank
Go, hoogleraar Toerisme aan de
Erasmus Universiteit te Rotter
dam in het vakmagazine 'Dit'
een duidelijke trend naar 'kor
tere vakanties buiten het hoog
seizoen'.
Ook een reden waarom de reis
branche de winter wat minder
zonnig tegemoet ziet dan vorig
jaar. Zonder dat dat trouwens
met zoveel woorden wordt ge
zegd. Liever wordt gesproken
van 'een afvlakking van de
marktgroei'.
Rob van den Dobbelsteen
Sinds enige tijd heeft de
ANWB de Zuiderzee-route
in de aanbieding. Dit is een ech
te uitdaging voor fietsers, want
over het volle tx-aject gemeten -
een rondje IJsselmeer - beslaat
zij in totaal 400 kilometex-.
De route volgt de oorspronkelij
ke kustlijn van de Zuiderzee, uit
de tijd van vóór de afsluiting. Ze
voert door schilderachtige ha
venstadjes, door winderige pol
ders, langs oude hanzesteden,
biedt vergezichten op zee en ko
renvelden en kronkelt door bos
gebieden en natuurreservaten
De laatste zijn de afgelopen vijf-
tig jaar door Staatsbosbeheer
ruimbemeten aangelegd, zoals
het Robbenbos in het uiterste
noorden van Noord-Holland,
vlak onder de Afsluitdijk.
Die Afsluitdijk is een geval
Daarin staan veel detailkaarten
en historische gegevens. Die
maken de fietstocht nog aan
trekkelijker, omdat ze het ver
haal van het land vertellen waar
men op dat moment doorlijdt.
Een natuurreservaat met de
naam 'Moordernaarsbraak'
gaat leven als de historische
achtergrond (de vele dijkdoor
braken in Noord-Holland,
voordat de Zuiderzee werd af
gesloten) kenbaar is.
De door de ANWB uitgezette
route is goed aangegeven, maar
het kan geen kwaad om toch zelf
nog een kaart mee te nemen,
voor het geval men een bordje
mist. Er zijn allerlei verkortin
gen mogelijk. En tot slot: wie
geen zin heeft een tentje op te
slaan noch erg veel wil besteden
aan hotelletjes - de Stichting
Vrienden op de Fiets heeft een
heel netwerk van goedkope
adressen opgezet. Het adres van
de stichting is: Brahmsstraat 19
6904 DA Zevenaar. telefoon:
0316-524448 of 8040-2840483,
www.vriendenopdefiets.nl
Jan-Hendrik Bakker
apart. Het heldhaftige verhaal
over de aanleg ervan hoeft hier
niet meer herhaald te worden.
Zeker net zo heldhaftig is de 30
kilometer tellende oversteek
per fiets, vooral met wind tegen.
Wie het geluk heeft hem in de
rug te hebben, ervaart iets van
de extase der gelukzaligen. Wie
hem pal tegen krijgt mag uren
lang worstelen. De beloning is
de aankomst in het ruime, weid
se Friesland, waar het weide
landschap afgezoomd is met een
kustlijn vol prachtige dorpjes,
groepjes bomen en haventjes.
Stavoren kennen de meeste Ne-
derlanders natuurlijk als mooi
havenplaatsje, dat men per boot
uit Enkhuizen of op doortocht
met de auto even aan kan doen.
Maar om er per fiets te arrive
ren, met de Afsluitdijk nog'in de
benen' is toch heel iets anders.
Wie fietst ziet het landschap
langzaam vei-anderen. Dat is
Kuinre bij Schoterzijl. Illusti'atie J. Voerman uit boek 'Langs de
Zuiderzee' van Jac. P. Thijsse.
een speciale ervaiing, die het
fietsen zo aantrekkelijk maakt.
Na Stavoren volgt Gaasterland.
Niets heerlijker dan in dit licht-
glooiende bosgebied het tentje
op te slaan of een hotelletje te
zoeken. Hier is de tijd ten dele
stil blijven staan, heet het dan.
Het is werkelijk waar, zij het dat
de hooibergj es uit het landsch ap
verdwenen zijn, de stoomge-
maaltjes plaats hebben ge
maakt voor moderne windtur
bines, maar men treft toch
dezelfde soort lieflijke plekjes
als waar Jac. P. Thijsse aan het
begin van de vorige eeuw moet
hebben gelopen.
Thijsse schreef in 1914 het Ver-
kade-album 'Langs de Zuider
zee', zijn eerste wandelboek,
waarin hij zijn lezers maant:
„Ga de Zuiderzee zien eer het te
laat is". De uiteindelijke afslui
ting zou nog een paar decennia
op zich laten wachten, maar aan
de Friese kust is ook sindsdien
weinig veranderd, getuige de
talloze aquarelletjes in Thijsse's
fameuze album, dat in 1984 nog
eens in facsimile verscheen (Zo
mer Keuning) en in 1998 nog
maals (Waanders). De ANWB
heeft zelf een heel instructief
boekje over de Zuiderzee-fiets
route op de markt gebracht.
