Kenniscentrum maakt grote kans
Zuster Josina schept er niet over op
13
25
Hoogste punt bunker radioactief afval
Boeren vragen steun
provincie in strijd om
bestrij dingsmiddelen
nda
Europese subsidie voor nieuw opleidingsinstituut in Terneuzen vrijwel zeker
znf 2001
Politie pakt acht
jonge vandalen
op in Terneuzen
CDA wil regeling voor
opgebruiken landbouwgif
zeeuwse almanak
Jargon
ZEEUWS-VLAANDEREN
donderdag 6 september 2001
door Conny van Gremberqhe
TERNEUZEN - Terneuzen
krijgt zijn kenniscentrum. Het
Regionaal Innovatief Technolo
gisch Opleidingscentrum (RI-
TOC) begint waarschijnlijk per
1 janurari volgend jaar. Hoofd
doel is het verzamelen van ken
nis bij bedrijven en die vertalen
in onderwijsmodules, zodat
scholen het bedrijfsleven de
juiste mensen kunnen leveren.
Subsidies daarvoor zijn aange
vraagd bij diverse Europese
fondsen. Inmiddels is duidelijk
dat het ROC Westerschelde, de
Hogeschool Gent en de katho
lieke hogeschool Sint-Lieven
uit Gent, die gezamenlijk het
project willen uitvoeren, kun
nen rekenen op miljoenen steun
uit Brussel.
Het idee om in Ter-neuzen een
kenniscentrum op te zetten,
komt van de Gentse professor G.
Allaert. Hij schetste in zijn nota
'Terneuzen, dynamisch cen
trum in de Delta' vorig jaar de
contouren voor een instituut dat
zich richt op het vergaren van
kennis bij bedrijven, het omzet
ten van de kennis in onderwijs
modules en specifiek onder
richt. Het opzetje van Allaert
viel bij het gemeentebestuur in
Terneuzen en Gent en het regio
nale bedrijfsleven in goede aar
de. Ook het ROC Westerschelde
toonde belangstelling voor het
plan en omdat het Terneuzens
onderwijsinstituut al jaren goe
de contacten onderhoudt met de
twee Vlaamse instellingen, was
een opzet voor het RITOC snel
gemaakt.
„Er was van begin af aan een
breed draagvlak voor een ken
niscentrum in onze streek. Het
bedrijfsleven in de regio heeft
moeite om specifiek geschoold
personeel te krijgen. Wij willen
op onze beurt best mensen scho
len, maar dan moeten wij wel
over de kennis beschikken die
we vervolgens aan onze leexiin-
gen kunnen meegeven. Die ken
nis zit bij de bedrijven. Wat het
RITOC nu in hoofdzaak moet
doen, is die kennis bij de bedrij
ven verzamelen en vervolgens
niCQCI tommy
UIlulL hilfiger
Kinderkleding/schoenen
Segeersstraat 26 Middelburg
(Advertentie)
vanaf 17.30 uur
de Brasserie
Vegetarische pasta 15,00
Burrito met bonen en
gehakt 20,00
Mosselen met frieten
f 25,00
zaterdag 8 september
12.00-15.00
informatiedag
Zeeuwse
Volks
universiteit
expositie
Ramon de
Nennie
ontwerp voor
Kunst aan de Kaaien
De Brasserie
zoekt
versterking
1. een 20-tot 30-jarige
voor ongeveer 20 tot
25 uur per week in de
keuken (maar ook inzet
baar in bediening)
2. iemand voor
de schoonmaak op
donderdag- en
vrijdagmiddag
2 keer 2 uur
reacties naar:
Brasserie De Drvkkery,
"Rob van Akkeren
Postbus 170,
4330 AD Middelburg
(info: 0118-886866)
kijk ook op
www.bcscewi nkel van ncderl andn I
omzetten in onderwijsmodules.
Dat is in het belang van zowel
het bedrijfsleven als het onder
wijs", legt algemeen-directeur
A. Huijsmans van het ROC Wes
terschelde uit.
Huijsmans heeft met een aantal
collega's een rondgang gemaakt
langs tal van bedrijven. Doel
was om kennis te inventarise
ren, die het RITOC kan bewer
ken en toegankelijk maken voor
cursisten. „Om eerlijk te zijn, is
er nogal wat voorhanden. De
komende tijd willen we goed op
een rijtje hebben wat we met de1
kemiis kunnen doen. Het eerste
halfjaar zullen we vooral die
kennis moeten omzetten in
schriftelijke leermodules, maar
de kennisoverdracht hoeft
'daartoe niet beperkt te blijven.
We kunnen ook gaan werken
'met docentenstages, met gast
lessen en met cle moderne com
municatiemiddelen. Daarnaast
moeten we bekijken of we de
kennis die via het RITOC wordt
vergaard, kan worden gebruikt
om de opleidingen van het ROC
en de Vlaamse instituten op te
krikken.
Huijsmans verwacht dat het RI
TOC aanvankelijk weinig on
derwijs zal verzorgen. „Veel
energie zal gaan zitten in het
verzamelen van de kennis en de
vertaling ervan. Daarnaast zul
len we een projectbureau moe
ten oprichten, dat sturing aan
het centrum gaat geven en dat
de data gaat beheren, want re
ken maar dat we een enorme
hoeveelheid specifiek kermis
zullen vergaren. Kennis die
weer tussen bedrijven kan wor
den uitgewisseld."
Hij verwacht dat het RITOC' na
een tijdje jongeren met een goe
de vooropleiding voor de regio
kan behouden. Nu verlaten die
vaak Zeeuws-Vlaanderen om
De nieuwbouw van Covra is onderaan de foto te zien.
door Maurits Sep
BORSSELE - De bunker voor hoogra-
dioactief kernafval die in Vlissingen-
Oost wordt gebouwd, bereikt maandag
het hoogste punt. De betonnen schil is
dan klaar en het plaatsen van de appa
ratuur kan beginnen. De opslagbunker
kan vanaf het voorjaar van 2003 kern
afval ontvangen uit de centrales van
Borssele en Dodewaard en uit de onder
zoekscentra in Delft en Petten.
De Centrale organisatie voor radioac
tief afval (Covra) in Borssele begon in
juni 1999 met de bouw. Het complex
(kosten: 260 miljoen gulden) draagt de
naam habog, wat staat voor hoogradio-
actief af'valbehandelings- en opslagge
bouw. De bouw verloopt exact volgens
schema, mede dankzij de zachte winter.
„Het weer heeft ons geen parten ge
speeld en er zijn ookgeen andere dingen
gebeurd die tot vertraging hadden kun
nen leiden", zegt directeur Hans Codée.
Het hoogste punt wordt bereikt door
het storten van beton voor de ontluch-
tingsschachten op het dak van de bun
ker. Ook een hoogtepunt? „Mwah", aar
zelt de directeur. „In zekere zin wel
natuurlijk. Dan begint een nieuwe fase,
waarin we de apparatuur gaan installe
ren."
Daar is overigens al een begin mee ge
maakt. Elektriciteitskabels en ventila
tiekanalen zijn reeds aangebracht en
ook de zware kraan staat al in de ont
vangsthal, waar het radioactief afval
binnenkomt. Die kraan moest naar bin
nen voordat het dak dicht kon. „Lasti
ger dan die kraan was het aanbrengen
van de opslagkokers", zegt Codée. De
stalen buizen van vijf meter lengte
moesten tot op de millimeter nauwkeu
rig in de betonnen bak worden gehan
gen.
Halverwege volgend jaar dient ook de
besturingsapparatuur geïnstalleerd te
zijn om het kernafval uit te pakken en
in die stalen buizen te schuiven. Aan
sluitend begint de testperiode. Daar
voor is een jaar de tijd genomen. Dat is
ruim, erkent Codée. „Maar oefenen leun
je niet meer als het echte afval er is.
Daarvoor is het stralingsniveau te
hoog."
Extra mensen
De Covra heeft voor het habog vier ex
tra mensen in dienst genomen. Zij be
ginnen op 1 oktober, zodat ze kunnen
volgen welke apparatuur waar wordt
geïnstalleerd en het gebouw letterlijk
van binnen leren kennen. De vier zijn
Zeeuwse werktuigbouwkundigen en
operators, maar hebben geen voorop
leiding over kernenergie. Die krijgenze
later. Ze worden bijgeschoold over stra
lingshygiëne en het besturen van een
kraan. „Al onze medewerkers moeten
zelf de risico's kunnen bepalen en niet
afhankelijk zijn van wat een chef zegt"
verklaart directeur Codée.
Het habog wordt gebouwd voor de op
slag van kernafval uit Borssele, Dode-
foto Dirk-Jan Gjeltema
waard, Petten en Delft. Het ontwerp is
bepaald op een levensduur van Borsse
le en Dodewaard van dertig jaar. Over
enkele weken doet de i'echter in Den
Bosch uitspraak in het geding over de
sluiting van de kerncentrale Borssele.
De kans bestaat dat de centrale langer
open mag blijven.
Ook als Borssele na 1 januari 2004
doordraait, is de ruimte in het habog
voldoende om het extra kernafval op te
slaan, aldus Codée. „We hebben wat
restcapaciteit, dus gaat Borssele een
jaar of vier, vijf door, dan is dat voor ons
geen probleem."
Wordt de levensduur nog langer opge
rekt, dan moet wel een compartiment
aan de bunker gebouwd worclen. De
kosten daarvan liggen x-ond de vijftig
miljoen gulden en komen volledig voor
rekening van de exploitant kerncentra
le. Dat is EPZ, waax-van Delta Nutsbe
drijven en Essent ieder de helft bezit
ten.
(Advertentie)
zeeland nazomer festival
28 aug t/m 9 sept
(0118) 659 659
www.nazomerfestival.nl
De Zeeusche
Nachtegael
iredeDijkerspoëzie uit
Zeeland
6 sept 19.30 u. 7,50
zolder Zeeuws fVÜuseum
Middelburg
TERNEUZEN - Acht Terneu
zen jongeren tussen de twaalf en
de achttien jaar zijn dinsdag
avond opgepakt.
Ze worden ervan verdacht in
een afgesloten pand aan de Sta
tionsweg in hun woonplaats
vernielingen te hebben ge
pleegd.
Tegen een aantal van de jonge
Terneuzenaren is een proces
verbaal opgemaakt. De jong-
sten van het stel zijn door de po
litie vexwezen naar het bureau
Halt.
doorRené Hoonhorst
HULST - Ruim dertig jaar
hoofd van de kinderafdeling in
een franciscanessenziekenhuis
in de Curafaose hoofdstad Wil
lemstad, acht jaar hoofd van de
kinderafdeling in het voormali
ge Sint Liduina in Hulst, jaren
verpleegkundige in het vroegere
Ignatiusziekenhuis in Breda,
huishoudelijke hulp in het Bre
dase franciscanessenldooster
Maria Mater Dei.
Voorwaar een carrière om trots
op te zijn. Geertruida van
Scheppingen, al bijna zeventig
jaar beter bekend als zuster
Josinaschept er echter niet
over op en laat zich er al hele
maal niet op voorstaan. Zoals ze
er ook geen woord aan vuil
maakt dat ze zich na haar hospi
taalloopbaan decennialang het
vuur uit de sloffen liep voor het
Hulster Rode Kruis en op 89-ja-
rige leef tij d nog hele dagen pop
pen maakt voor kinderen in
Roemeense weeshuizen. Haar
huisgenoot zuster Veronica
helpt echter als Josina te be
scheiden dx-eigt te worden.
Want zuster Veronica (die 77
jaar geleden bij haar geboorte
de naam Annie meekreeg) vindt
dat collega Josina best eens in
het zonnetje gezet mag worden.
Het is niet niks om het platina
professiejubileum te vieren. Af
en toe gedenkt een franciscanes
nog wel eens dat ze zeventig j aar
geleden haar kloostergelofte af
legde. Maar een zuster die haar
Zuster Josina verzorgt de tuin helemaal alleen, want 'ik weet er echt
niets van' zegt de op de achtergrond staande Veronica.
foto Charles Strijd
platina feest viert en nog zelf
standig woont, moet met een
lampje worden gezocht. Josina
is echter nog zo vief als een
hoentje en zal ook het i'odium
jubileum (75 jaar) nog zonder
veel moeite vieren.
Zusters van kloosterorden mo
gen tegenwoordig een beetje
buiten de maatschappij staan.
Maar ook daar is bij Josina geen
sprake van, verzekert Veronica.
Tijdens de eucharistieviering en
de receptie in het klooster van
de Bredase congregatie van
franciscanessen, Maria Mater
Dei, zal dat zaterdag blijken.
Veel (oud-)buxrrtbewoners, ken
nissen en de pastor van de
Blaauwe Hoeve uit Hulst zullen
over twee dagen naar de Mon
seigneur Hopmanstraat in de
West-Brabantse bisschopsstad
komen, weet Josina zeker. De
zusters zijn en waren namelijk
erg populair in de straat en de
wijk, moet Veronica weer even
verduidelijken.
„De kinderen uit de buurt kwa
men hier regelmatig over de
vloer om te spelen. Regelmatig
elders te studeren.Sterker nog,
ik verwacht dat we zelfs nog
jongeren van elders zullen aan
trekken. Ook het ROC Wester
schelde zal door het RITOC zijn
positie kunnen verstreken, om
dat het aanbod aan opleidingen
kan worden verbreed."
Woensdag 19 september wordt
in het ROC dit thema uiteenge
zet voor leden van de Brabant-
Zeeuwse Werkgeversvereniging
(BZW).
door Rinus Antonisse
COLIJNSPLAAT - Teelt en af
zet van gezonde en veilige agra
rische producten komen in het
gedrang. Dat komt door de Ne
derlandse overheid, die gewas
beschermingsmiddelen ver
biedt en strenger optreedt dan
elders in de Europese Unie. In
Nederland verboden middelen
worden in andere Europese lid
staten volop gebruikt, terwijl de
producten die ermee behandeld
zijn door supermarkten in Ne
derland gewoon worden ver
kocht. Vertegenwoordigers van
de land- en tuinbouw in Zee
land uitten deze klacht gisteren
op de Aardappelboulevard in
Colijnsplaat.
Het landbouwbeleid van het
Rijk treft ook de inwoners van
Zeelaixd. Een vitaal platteland
komt onder druk te staan. Di
recte en afgeleide werkgelegen
heid worden bedreigd. Zeeuwse
gemeente- en provinciebe-
stuux-ders moeten daarom steun
verlenen aan de boer-en, bij him
eisen voor een rechtvaardiger
beleid inzake het gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen.
Deze indringende boodschap
brachten de vakg'roep-voorzit-
tex-s J. van Waes (akkex-bouw) en
A. Slabbekoorn (fruitteelt) van
de Zuidelijke Land- en Tuin
bouw Ox-ganisatie (ZLTO) giste
ren over aan gedeputeex-de A.
Poppelaars (milieu), tijdens zijn
bezoek aan de Aardappelboule-
vai'd in Colijnsplaat. De boeren-
voormannen maakten van de
gelegenheid gebruik de grote
zorgen van de boeren over hun
toekomst aan te kaarten. De ge-
dep uteerde verzekerde dat de
bezorgdheid van de agrax-iërs
duidelijk is overgekomen.
Gekke situatie
Poppelaars stelde vast dat Ne
derland kennelijk ver voorop
loopt bij de uitvoering van EU-
regels voor bestrij dingsmidde
len en dat leidt tot oneerlijke
concurrentie. „Een gekke situa
tie. Regels moeten overal in de
EU tegelijk worden toegepast",
aldus de gedeputeerde. „Kijk
naar de invoering van de euro.
Dat gebeurt toch ook overal te
gelijk." Dat er door het beleid
teelten uit Zeeland en Neder
land dx'eigen te verdwijnen,
vond Poppelaars ongewenst.
Hij maakte duidelijk dat het te
rugdringen van het gebruik van
bestrijdingsmiddelen op zich
zinvol is. „De cijfers over onder
zoek van het oppervlaktewater
geven aan dat de kwaliteit niet
verbetex*t. We vinden nog steeds
bepaalde stoffen in het water, al
ligt dat niet alleen aan de land
bouw. Over de laatste twee jaar
zijn de gehalten aan insectici
den en herbiciden toegenomen,
daarentegen zijn wel de sporexi
van gx'ondontsmettingsmidde-
len afgenomen."
Kosten
Poppelaars gaf aan dat de 'ge
wone burger' zich afvraagt of er
voor de verboden middelen écht
geen alternatieven zijn. Ook be
staat twijfel over de inzet van de
boer-en om tijdig in te spelen op
de nieuwe regels. Slabbekooxm
merkte daax-over op dat de over
heid het toelaten van nieuwe
middelen uiterst moeilijk
maakt, zodat het voor fabrikan
ten niet meer haalbaar is de kos
ten op de kleine Nederlandse
markt terug te verdienen. Hij
onderstreepte dat het grootste
probleem is dat er door de ver
boden geen afdoende correctie
middelen tegen plotselinge
ziekten en plagen meer zijn.
Volgens Van Waes zijn er door de
boex-en destijds goede afspraken
gemaakt met de overheid om de
gevolgen van het aangescherpte
bestrij ding'smiddelenbeleid op
te vangen en hebben de boeren
heus niet op hun lauweren ge
nist. Maar tijdens het spel zijn
de spelx'egels veranderd en dat
heeft de boeren weer op achtex--
stand gezet, betoogde hij. In dit
verband zei Slabbekoorn dat
ook de factor arbeid meespeelt
als er minder wordt gespoten.
Dat bi'eekt niet alleen de boeren
op, constateex-de hij, vex-wij zend
naar het besluit van de gemeen
te Goes om voor onkruidbestrij-
ding weer de gifspuit in te voe
ren.
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Voor landbouw-
bestrijdingsmiddelen die ver
boden worden, moet een wette
lijke opgebruiktermijn komen.
CDA-Kamerlid A. van Ardenne
dringt daarop aan in een motie.
Met deze regeling wil het CDA
vooi-komen dat het gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen
opeens wordt verboden, zoals
de afgelopen maanden vei'schil-
lende kei-en is gebeurd.
De motie, als die wordt aange
nomen, is niet meer van belang
voor de gewasbeschermings
middelen die de laatste tijd ver
boden zijn. „Maar", vex'klaart
Van Ardenne, „er zitten nog
hondei'dveex'tig middelen in de
pijplijn om opnieuw beoordeeld
te woxxien. Daax-voor is het wel
van belang."
WD-Kamerlid J. Geluk steunt
de CDA-motie. Geluk vx-eest
echter dat de motie het niet
haalt. CDA, WD, ChxtstenUnie
en SGP zullen de motie waar
schijnlijk steunen; de fracties
van PvdA, D66, GroenLinks en
SP niet. Beide blokken hebben
75 zetels.
„Boeren geven de politiek de
schuld van dit probleem", weet
Geluk, „maar dat is slechts ge
deeltelijk waai-. De éne helft van
de Kamer staat op dit ondex*-
werp tegenover de andere.
brachten ze zelfs een koffer mee
om een dagje te logeren."
Josina was een kei in haar werk,
verklaart Veronica. En zij kan
het weten, waxxt Josina volgde
haar op toen ze na Curasao naar
Hulst kwam. „Ik moest het even
rustiger aan doen en ben later
naar de kraamafdeling gegaan.
Ik hoorde later van een dokter
'jij was goed, maar Josina is be
ter"', zegt Veronica zonder een
spoor van afgunst. Een voorma
lige directeur van het Liduina
karakteriseex-de Josina als 'ie
mand die er altijd was, maar die
je nooit zag'. Pas als ze er niet
was, viel ze echt op omdat men
sen dan af en toe even niet wis
ten hoe het verder moest op de
kinderafdeling.
Voor Josina was de vex-pleging
echt een roeping, laat ze ook zelf
doorschemeren. „De dag dat ik
met pensioen moest, is één van
de kwaadste dagen in mijn leven
geweest."
Professie
Toen Josina en Vex-onica hun
professie deden, raakten ze hun
burgerlijke roepnamen Geertje
en Annie kwijt. Alleen him di
recte familie noemde hen nog
ooit bij die namen. Echt moeite
hebben ze daar nimmer mee ge
had. Veronica, die toch weer het
woord doet voor de twee zus
ters: „We kregen gelukkig na
men van heiligen met normale
namen. Ze hadden ons ook kun
nen opschepen met een onuit
sprekelijke naam als Neposuma
of zoiets."
(Advertentie)
W O R K SHOPS
Thema: 'Wonen Kleur
Verzorgd door: Interieur Paauwe
- i.s.m. adviseurs van kleur- en
interieuradvies-bureau Bailly
Plaats: Zonnemaire
OKTOBER
ff
.if
Tijd:
10.30 tot ±16.00 uur
Info: 0111-141318 of
www.interieur-paauwe.nl
Zuidweg 20a, Zonnemaire.
Ambtenaren horen zich in
woord en geschrift zo veel
mogelijk in normaal Neder
lands uit te drukken. Ge
meenten, provincies en Rijk
sturen hun medewerkers
daarom naar dure cursussen
om hen het gebruik van
woorden als investeringsim
puls, onderuitputting en
prioriteringsbehoefte af te le
ren. De voortdurende druk
zich niet achter jargon te ver
schansen, leidt aan menig
I ambtelijk bureau tot grote
onzekerheid. Wat moet nu
wel worden vertaald en wat
niet
Zo boog laatst een bouwkun-
dig onderlegd ambtenaar
zich over de noodzaak van
enige aanpassingen aan het
gemeentehuis waarin hij
werkt. Hij vervaardigde
daarover een mooie nota,
ivaarin hij zijn best deed
ambtelijk taalgebruik te mij
den. Bij het schrijven kwam
hij op het woord 'trappen
huis'. Toen ivist hij het even
niet meer. Trappenhuis, is
dat nu jargon of nietDaar
om zette hij er veiligheids
halve tussen haakjes maar
een vertaling achter: ver
keersruimte.
Het wachten is nu op een no
titie van zijn collega van ver
keerszaken, waarin ver
keersruimte met trappen
huis wordt vertaald.
