Zorgen over risico's scheepvaart
Politie Zeeland
op de catwalk
PZC
Zeeuwse huizen te kijk in boek
znf 2001
Langdurige opvang Emergis open
Overvaller beschuldigt
politie van illegaal
transport door België
GroenLinks haalt
economische analyse
WCT over de hekel
Meervoudig gebruik
van ruimte oplossing
uitgekleed platteland
PvdA vraagt extra
natuurcompensatie
voor Westerschelde
Veiligheidsonderzoek noodzaak voor Westerscheldegemeenten
sbw 11
%dayName% %day% %monthName% %year%
zeeland nazomer festival
28 aug t/m 9 sept
(0118) 659 659
www.nazomerfestival.nl
Brussels Jazz
Orchestra
jazz-bigband met Bert
Joris en Theo Mlertens
zo 9 sept 15.00 u. gratis
Abdijplein Middelburg
door Luc Oggel
KLOETINGE - Met een door een toe
komstige bewoner overhandigde
sleutel heeft gedeputeerde G. de Kok
gisteren het nieuwe gebouw voor
Langdurige Zorg en Wonen (LZW)
van het Centrum voor Geestelijke Ge
zondheidszorg Emergis officieel ge
opend.
De nieuwe gesloten afdeling, die de
Gedeputeerde G. de Kok opent de
nieuwe gesloten afdeling voor lang
durige opvang van Emergis.
foto Dirk-Jan Gjeltema
vorm heeft van een klooster rondom
een binnenhof, moet in februari vol
gend jaar onderdak bieden aan 42
psychiatrische cliënten. Naast ka
mers voor de bewoners en gemeen
schappelijke woonvertrekken telt het
gebouw onder meer twee individuele
wooneenheden, spreekkamers en di
verse ondersteunende ruimtes.
T. Bierens, voorzitter van de raad van
bestuur van Emergis, greep de ope
ning van het nieuwe gebouw aan om
de economische waarde van de ge
zondheidszorg aan te kaarten. ,,We
worden gezien als kostenpost, maar
de opbrengsten worden gemakshalve
vergeten. Terwijl uit onderzoek is ge
bleken dat de waarde van de gezond
heidszorg vergelijkbaar is met die van
de bouwsector", aldus Bierens. Gede
puteerde De Kok, die Volksgezond
heid in zijn portefeuille heeft, stelde
dat het 'zo slecht nog niet gaat in de
gezondheidszorg, maar dat het altijd
beter kan'. Volgens hem wordt er nog
te weinig gebruik gemaakt van de
kennis die door instellingen als Emer
gis in de praktijk wordt opgedaan.
Het nieuwe gebouw, waarvan de bui
tengevel is geïnspireerd op die van een
Zeeuwse boerderij, is volgens archi-
tecte F. Houben een combinatie van
'soberheid en warmte'.
Volgens haar past de sobere uitstra
ling uitstekend bij de functie die het
LZW-paviljoen moet gaan vervullen.
door Jacques Cats
BREDA - Een man uit Tilburg,
die in het Bredase Huis van Be
waring verblijft, beschuldigt de
Leidse politie van onrechtmatig
handelen. De overvaller zou
zonder toestemming van de Bel
gische autoriteiten voor nader
verhoor vanuit Zeeuws-VIaan-
deren via België naar Leiden
zijn afgevoerd.
Een speciaal arrestatieteam
voor Zuid-Nederland hield de
man (38) in Retranchement aan
op verdenking van het plegen
van twee gewapende overval
len. Een ervan vond op 21 juli in
Oostburg plaats. Daar werd de
medewerkster van een post
agentschap in een supermarkt
aan de Langstraat onder be
dreiging van een vuurwapen ge
sommeerd geld af te geven. De
man zou eerder ook een gewa
pende oveival op een postagent
schap in Leiden hebben uitge
voerd.
De overvaller zat in de jaren
tachtig al een gevangenisstraf
van acht jaar uit voor gewapen
de overvallen in Haarlem en
Roermond. Hij ontkent iets met
de overval op het postagent
schap in Leiden te maken te
hebben. Over zijn betrokken
heid bij de overval in Oostburg
wil hij zich niet uitlaten.
Bij zijn aanhouding ging het ar
restatieteam omzichtig te werk,
omdat de man extreem gevaar
lijk zou zijn. Hij bleek in het be
zit van een vuurwapen te zijn.
Persofficier van justitie F. van
Es denkt dat de Tilburger ei-
weinig tegen kan doen dat hij
via België naar Leiden is over
gebracht: „Nederlandse politie
auto's mogen onder zekere om
standigheden in België komen
De zaak"komt in oktober in Mid
delburg ter zitting.
door Rinus Antonisse
's-H. HENDRIKSKINDEREN -
De economische analyse in het
milieu-effectrapport voor een
Westerschelde Container termi
nal (WCT) is op 'volstrekt on
juiste gegevens' gebaseerd. Ha
venschap Zeeland Seaports
moet dan ook een nieuwe analy
se maken. Dit stelt de Staten
fractie van GroenLinks in
schriftelijke vragen aan het da
gelijks provinciebestuur.
Statenlid M. Wiersma wij st erop
dat in de economische onder
bouwing van het milieu-effect
rapport steeds wordt gesproken
van een 'logistiek knooppunt
Zeeland'. Daartoe worden niet
alleen de huidige havengebie
den Sloe en Kanaalzone gere
kend, maar ook een - overigens
nog aan te leggen - knooppunt
voor aan- en afvoer van goede
ren (over weg, spoor en water) in
het grensgebied van Zeeland en
Noord-Brabant. Volgens het
Statenlid is nog recent (april) in
een gezamenlijke vergadering
van drie Statencommissies be
sloten af te zien van de aanleg
van een dergelijk knooppunt.
Ook Provinciale Staten van
Noord-Brabant namen het be
sluit af te zien van zo'n logistiek
centrum. „Naar onze mening is
een dergelijk terrein niet meer
aan de orde", stelt Wiersma.
Omdat er in de economische
analyse voor de WCT wél van
uitgegaan wordt dat het knoop
punt er komt, kloppen de uit
gangspunten niet meer volgens
Wiersma. Ze zijn achterhaald
door de Statenbeslissing. Als er
een nieuwe economische analy
se gemaakt wordt, is het wel
noodzakelijk de inspraakter
mijnen voor het milieu-effect-
rapport te verlengen, aldus
Wiersma.
De Zeeuwse bevolking moet
kennis kunnen nemen van
aangepaste inzichten.
door Henk Postma
VLISSINGEN - Dorpen kwij
nen weg en voorzieningen ver
dwijnen. Terwijl de recreatie
parken floreren, met steeds
meer voorzieningen bij de hand.
Nee, het is niet best gesteld met
de leefbaarheid op het platte
land. Maar de oplossing van 't
probleem ligt voor de hand:
schuif de dorpen en de recrea
tieparken in elkaar, zodat nieu
we bloeiende nederzettingen
ontstaan.
Dat is één van de vele gedachten
die deze dagen tegen het licht
worden gehouden tijdens de
studie- en werkbijeenkomsten
van de Zomeruniversiteit Zee
land. Bijna honderd belangstel
lenden, verdeeld over diverse
seminars, bogen zich woens
dagmiddag over de vraag hoe je
nieuw leven kan blazen in een
plattelandsgebied als Zeeland.
Rijksambtenaren hebben er een
toverformule voor bedacht:
'meervoudig ruimtegebruik',
ofwel het geven van meerdere
functies aan een plek.
Daaruit kwam onder meer de
oplossing van het 'hybride dorp'
naar voren: vermenging van
permanente bewoning met tij
delijke verblijfsrecreatie.
Dorpsbewoners verhuren nu al
vaak kamers aan toeristen,
Waarom zouden ze dan ook niet
vakantiewoningen kunnen
gaan beheren. Recreatieonder
nemers kunnen er aan bij dragen
door inzet van hun reis- en boe
kingssystemen. De lokale mid
denstand vaart er wel bij, en in
een sfeer van culturele uitwi sse-
lingen komen nieuwe voorzie
ningen van de grond, waarin
permanente en tijdelijke bewo
ners aan hun trekken komen.
Zo trokken de organisatoren
van de studiebijeenkomsten
nog wel meer ideeën uit de kast:
paalwoningen in zout water,
boomgaardwonen, kasteelwo
nen, dot.com farming, aanleg
van nieuwe landgoederen en
buitenplaatsen. Het past vol
gens hen allemaal bij de huidige
maatschappelijke trends. Dus
waarom niet? Zo kan ook van al
les worden bedacht op de vlak
ken van ecologische landbouw,
zoutteelt, creatief vissen en
wadlopen. Er kunnen transferi-
ums uit de grond worden ge
stampt voor het overstappen
van auto op bus, boot, fiets of'
wandelpad.
Woordvoerders van Habiforum
en Novioconsult, door de over
heid gesubsidieerde organisa
ties die investeerders en vooral
de burgers enthousiast probe
ren te maken voor 't meeivoudig
ruimtegebruik in gebieden van
land en water, bepleitten de op
richting van 'consortia' en de
realisering van 'maatschappe
lijke draagvlakken' om dit alles
van 'onderop' van de grond te
tillen. Ze schetsten veelbelo
vende perspectieven.
Sceptici
Maar er waren ook sceptici. Zo
als gedeputeerde J. van Zwie-
ten. Hij voorspelde dat het, ge
zien zijn eerdere ervaringen met
ontpolderingsplannen, niet zo
gemakkelijk zal zijn de handen
van de bevolking voor alle
mooie plannen op elkaar te krij
gen. „Ik heb nog geen boeren,
noch recreatieondernemers, en
nog nauwelijks bestuurders in
de zaal gezien." Hij stelde bo
vendien vast dat de rijksover
heid wel veel belooft, maar als
het er op aan komt nauwelijks
instrumenten, waaronder ook
geld, beschikbaar stelt voor
plannen ter revitalisering van
het platteland.
In dat verband hekelde hij ook
de landelijke grondprijzenpoli-
tiek. Volgens Van Zwieten krij
gen boeren, en met name de
grondbezitters, absurd veel geld
voor hun landbouwgrond wan
neer deze wordt onteigend voor
de bouw van woningen. Hij
pleitte ervoor een groot deel van
die overwaarde ten goede te la
ten komen aan projecten die de
ontwikkeling van het platte
land ten goede komen.
Onderzoeker D. van der Wouw
van de provinciale welzijnsin-
stelling Scoop plaatste de kant
tekening dat het platteland te
genwoordig, in een tijd van
grote mobiliteit en nieuwe me
dia, juist al zeer aantrekkelijk is
als woongebied. „Het gaat niet
zozeer meer om de aanwezig
heid, als wel om de bereikbaar
heid van voorzieningen."
Ook vandaag worden studiebij
eenkomsten gehouden. Mor
genmiddag vindt een slotmani
festatie plaats. Dan worden de
resultaten van alle besprekin
gen gepresenteerd. Sprekers
zijn dan onder andere de plaats
vervangend directeur-generaal
van het ministerie van VROM,
mevrouw I. Bakker, en het
Pvda-Kameiiid G. Schoenma
kers. Deze bijeenkomst is, zoals
alle andere, openbaar en wordt
gehouden in de Hogeschool
Zeeland van 13 tot 17 uur.
De betegelde keuken van het Karei V-huis aan de Goese Turfkade. tekeningen Frangoise van Lynden uit besproken boek
door Jacques Cats
MIDDELBURG - De overhem
den zijn nog niet binnen, dus de
politie Zeeland is niet klaar
voor het betreden van de cat
walk. Volgende week hoopt het
korps zover te zijn dat tien
agenten de straat op kunnen om
het nieuwe politie-uniform in
de praktijk te testen.
Debeproeving van de outfit
wordt eerlijk over de drie dis
tricten verdeeld. De bevindin
gen van alle testpersonen - per
regio zijn het er tien - worden na
een half jaar geïnventariseerd
zodat er nadien nog aanpassin
gen kunnen worden gedaan
voordat al het blauw in een mo
dern jasje wordt gestoken.
Het huidige uniform dateert uit
1993, toen gemeente- en rijks
politie samengingen. De be
langrijkste reden voor verande
ring is dat eenduidigheid
ontbreekt. „Tot nu toe konden
we kiezen uit een soort Weh-
kampgids", legt politievoor-
lichter J. van Mourick de huidi
ge situatie uit. Het uitgebreide
assortiment droeg niet bij aan
cle herkenbaarheid. Het assorti
ment wordt nu aanzienlijk inge
krompen.
Belangrijkste wijziging is het
hoofddeksel; de pet maakt
plaats voor een cap. Ook de
blouson en het leren jack ver
dwijnen.
Daarvoor in cle plaats komt een
parka die zowel in de zomer als
in de winter kan worden gedra
gen. In Zeeland worden straks
verschillende modellen be
proefd. Gebruik van andere
stoffen moet de nieuwe kledij
voorts veiliger en comfortabeler
maken.
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - De zestien-
de-eeuwse Zeeuwen woonden
ronduit trendy. Zij waren hun
Hollandse tijdgenoten ver
voor in de toepassing van de
Italiaanse renaissancestijl,
waarvoor ook gerust de beste
meesters werden ingehuurd.
In de zeventiende eeuw waren
de Zeeuwen de Hollanders wel
anderhalve eeuw vooruit, toen
zij het gebruik van aparte eet-
en slaapkamers aannamen. En
nu heeft Zeeland als enige pro
vincie dat allemaal verteld in
een eigen boek in het kader
van de manifestatie Historisch
Interieur, thema van de Open
Monumentendagen dit week
einde. Anders bekeken, de
historie van het Zeeuwse bin
nenhuis wordt vrijdag 7 sep
tember gepresenteerd in de
Zeeuwse Bibliotheek in Mid
delburg.
Zeeland bezit meer dan 3300
Rijksmonumenten. Daarvan is
78 procent woonhuis. De Mo
numentenwet beschermt ook
de binnenkant van een monu
ment, maar nergens is een vol
ledig overzicht van wat er pre
cies in al die monumentale
huizen te vinden is. Daar was
tot voor kort geen aandacht
voor, stellen de auteurs:
kunsthistorica Katie Heyning,
coördinator interieurs van de
Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg EloyKoldeweij en
Berit Sens, beleidsmedewer
ker Monumentenzorg van de
provincie Zeeland. Hun boek
maakt daar een begin mee. Het
werk is het resultaat van ruim
twee jaar studie en veldwerk
en beschrijft hoe woonstijlen
zich tussen de Middeleeuwen
en begin twintigste eeuw in
Zeeland hebben ontwikkeld
aan de hand van 35 woonhui
zen en enkele winkels.
De 71 gouaches, tekeningen en
aquarellen van de Veerse kun
stenares die het boek verluch
tingen geven in detail weer hoe
antieke interieurs en elemen
ten er in de huizen van van
daag bijstaan. Van Lynden, die
een internationale reputatie
als interieurtekenares heeft,
In het pand Hertenkamp 3 in T
letpotten geïnstalleerd.
nam het initiatief tot het boek.
In haar werken weet ze subtiel
sfeer te treffen en de blik van
de toeschouwer te richten op
het historische hoofdelement,
zonder hedendaagse toevoe
gingen als design zithoeken,
pc's en huiselijke rommel te
vergeten. Enkel plafonds kon
ze niet schilderen. Langdurig
omhoog kijken valt de kunste
nares, die op leeftijd is, te
zwaar. In totaal maakte ze 77
Zeeuwse interieurwerken. De
ze zijn tot 6 oktober te zien in
de Zeeuwse Bibliotheek.
Op hun rondgang door de pro
vincie stuitte het schrijvers
team meer dan eens op onver-
'holen werden Delfts-blauwe toi-
moede juweeltjes. Zoals de
achttiende eeuwse bedstee die
nu de flessen bergt achter de
toog van een Hulster café aan
de Steenstraat. Of de zeven
tiende eeuwse keuken die
Heyning en Sens bij toeval
ontdekten. Soms bezorgden ze
eigenaars van panden dilem
ma's: wat te doen als boven je
achttiende-eeuwse, kunstige
gestucte plafond een gaaf ge
schilderd Middeleeuws pla
fond ontdekt wordt met gou
den engeltjes?
Het gros van de beschreven
woningen is privébezit en
nooit publiek toegankelijk.
Medewerking kregen de au
teurs echter volop. Slechts
éénmaal werd hen toegang ge
weigerd.
Rijke bronnen van informatie
waren de talloze inventaris
lijsten die de gegoede Zeeu
wen vanaf de late middeleeu
wen achterlieten. Het boek is
allerminst een droge opsom
ming van stijlperioden. Met
anekdotes en achtergrondver
halen worden de Zeeuwse
inrichtingen levendig voor
stelbaar. Citaten van oude
kroniekschrijvers zetten de
weelde in het licht van hun
tijd. Zij maken duidelijk dat
de hang naar 'oude tijen' van
elke tijd is.
„Het is jammer dat soodanige
konstwerken moeten verloop-
en door den tijd, alsoo er niets
bestendigh is onder de sonne",
klaagt de Veerse bouwkundige
Adriaan Bommenee halver
wege de achttiende eeuw. Hij
betreurt de kostbare tapijten
en wandbespanningen die
toen al door verkoop buiten de
provincieverzeilden. Het boek
verhaalt van verschillende
van zulke transacties en ver
telt erbij waar de interieur
stukken uiteindelijk gebleven
zijn. Net als Bommenee herin
neren de schrijvers aan
Zeeuwse staaltjes van woon-
kunst die weggevaagd werden
Zoals het Van Dishoeckhuis,
dat tot de sloop in 1986 zijn
Louis XTV-interieur nog had.
En de massa tegelwerk die in
de tweede helft van de twintig
ste eeuw gesloopt en verhan
deld is. Veel waardevolle
elementen verdwijnen nog da
gelijks onder de hand van de
onwetende verbouwer, waar
schuwen Heyning en Sens. Wie
antieke delen in eigen huis
vermoedt nodigen zij uit naai
de gemeentelijke ambtenaar
voor monumentenzaken te
stappen. Want wie weet.
Anders bekeken, de historie van
het Zeeuwse binnenhuis is uitge
geven door Waanders Uitgevers in
Zwolle.
De bijbehorende expositie van
Frangoisevan Lynden is van 7sep
tember tot 6 oktober te zien in de
Zeeuwse Bibliotheek in Middel
burg.
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - De PvdA in de
Tweede Kamer wil extra na
tuurprojecten om de gevolgen
van de eind jaren negentig uit
gevoerde verdieping van de
Westerschelde te compenseren.
Die moeten ook spoedig worden
uitgevoerd.
De PvdA-Kamerleden E. Bol
huis en G. Schoenmakers willen
snel duidelijkheid hierover van
staatssecretaris De Vries van
Verkeer en Waterstaat. Zij zijn
gealarmeerd door een bericht in
deze krant dat de Europese
Commissie anders tot een inge
brekestellingsprocedure over
gaat tegen Nederland. Brussel
heeft het idee dat Nederland te
weinig doet aan natuurcompen
satie vanwege de verdiepings-
werken in de Westerschelde.
Vooral buitendijks wordt te
weinig gecompenseerd, voor het
(verwachte) verlies aan schor
ren, slikken en ook ondiep-wa-
tergebieden. De Europese Com
missie heeft het ministerie van
Verkeer en Waterstaat in eerste
instantie gevraagd aanvullende
informatie te geven. De gege
vens moet nog opgestuurd wor
den. Brussel heeft aangekon
digd stappen te ondernemen, als
het natuurcompensatiepro-
gramma onvoldoende blijft.
Bolhuis en Schoenmakers vre
zen het ergste, omdat vooral de
buitendijkse natuurcompensa
tie in de Westerschelde nauwe
lijks van de grond komt. En om
dat dit al de derde keer in korte
tijd is dat Brussel Nederland op
de vingers tikt vanwege gebrek
kige naleving van de Europese
Vogel- en Habitatrichtlijn. De
Europese Unie uitte eerder kri
tiek op het rapen van kievitseie
ren en onvoldoende bescher
mingsmaatregelen voor de
hamster.
De PvdA-Kamerleden hebben
staatssecretaris De Vries in
schriftelijke vragen om ophel
dering gevraagd. Zij dringen er
ook op aan pas over een volgen
de Westerschelde-verdieping te
beslissen, als de effecten van de
recent uitgevoerde verdiepings
werkzaamheden zijn geëvalu
eerd.
„Dat kan ook niet anders",
meent Bolhuis. „De Nederland
se i'egering moet op natuurge
bied haar Europese verplichtin
gen eerst nakomen. Dat wordt
hoogtijd."
door Ben Janseri
TERNEUZEN - Zonder veilig-
heidseffectrapport valt met de
gemeenten aan de Westerschel
de niet te praten over een even
tuele verdere verdieping van de
vaargeul naar Antwerpen. Een
grondig onderzoek naar de risi
co's van het scheepvaartverkeer
en naar de mogelijkheden die de
risico's verminderen, is voor de
gemeenten een absolute nood
zaak. Burgemeester T. Verbree
(Advertentie)
van Reimerswaal onderstreepte
dat gisteren in Terneuzen tij
dens een vergadering van de
Taakgroep Westerschelde, een
samenwerkingsverband van de
gemeenten en de waterschap
pen.
In het voorlopige Zeeuwse
standpunt over de langeter-
mijnvisie Schelde-estuarium
dat provincie, gemeenten, wa
terschappen en belangenorga
nisaties op het gebied van onder
meer natuur, landbouw, visserij
en recreatie gezamenlijk heb
ben geformuleerd, is de wense
lijkheid van een veiligheidsef-
fectrapport onderstreept. De
risico's die de scheepvaart op de
Westerschelde met zich mee
brengt, baren nu al zorgen. Bij
Breskens, Vlissingen en Hans-
weert zijn ze hoger dan de lan
delijke normen die ervoor gel
den. Vooral transporten van
ammoniak en lpg leveren risi
co's op. In de langetermijnvisie
staat dat ze in de toekomst bij de
toename van de scheepvaart al
leen maar groter worden.
De gemeenten willen dat de
grens die de landelijke normen
aangeven, de zogenaamde risi
cocontour, op zijn minst tot de
waterlijn wordt teruggedron
gen. Dat betekent dat het theo
retische gevaar dat de bewoners
van huizen in de buurt van de
Westerschelde lopen, wordt ver
minderd. Bovendien vallen dan
de beperkingen weg waarmee
de gemeenten nu te maken heb
ben. In gebieden die binnen de
risicocontour vallen, mogen in
principe geen woningen worden
gebouwd. Een veiligheidsef-
fectrapport moet de risico's en
mogelijke maatregelen in kaart
brengen.
Verbree wees erop dat het nood
zakelijk is dat Zeeland resoluut
vasthoudt aan een veiligheids-
effectrapport. Hij had begrepen
dat deze eis enig wenkbrauwge-
frons heeft veroorzaakt in Den
Haag. Verbree: „De redenering
is daar: in een milieueffectrap
port komen de veiligheidsas
pecten toch al aan de orde.
Daarom wordt een speciaal vei
ligheidsonderzoek overbodig
geacht.
Maar voor de gemeenten die met
de risicocontour opgescheept
zitten, is zo'n onderzoek van
cruciaal belang."
