Bootvluchtelingen verlaten Tampa
PZC
Tweede explosie in Koersk
doodde groep overlevenden
Wetenschappers boycotten vaktijdschriften
Tweede vluchtelingenkamp bij Kanaaltunnel
Hereniging Korea's
lijkt weer verder weg
Parlement in Skopje
praat verder over
wijziging grondwet
Staking Philips Hasselt
tegen reorganisatie
5
Asielzoekers overgebracht naar Papoea-Nieuyv-Guinea
Prionen zichtbaar gemaakt
Oegandezen doden hulpverleners
Vietnamees steekt zichzelf in brand
Ook Vlaamse CVP wijzigt naam
Serviërs terug naar Den Haag
Beroemdheden
helpen toerisme
Groot-Brittannië
Ruk aan roer
voorkomt ramp
boven Rome
dinsdag 4 september 2001
van onze redactie buitenland
LONDEN - Duizenden weten
schappers boycotten sinds 1
september academische tijd
schriften die hun publicaties
niet vrij toegankelijk maken op
het internet.
Daarmee willen zij de macht
van deze bladen breken en we
tenschappelijke kennis beter
toegankelijk maken.
Bijna 27.000 academici uit 170
landen hebben zich op het inter
net achter de actie geschaard.
Onder hen zijn volgens de Britse
omroep BBC verschillende No
belprijswinnaars. Ook bijna
vierhonderd Nederlandse we
tenschappers zetten hun naam
onder een open brief. In het al
gemeen gaan de auteursrechten
over op het tijdschrift dat het
onderzoek van de wetenschap
per publiceert. Daardoor moe
ten laboratoria en universitei
ten dubbel betalen voor het
gedrukte werk van hun eigen
onderzoekers. Eerst voor het
personeel, dan voor het tijd
schrift en uiteindelijk voor het
boek dat moet worden aange
schaft.
„We erkennen dat uitgevers het
recht hebben op een financiële
vergoeding voor hun werk", al
dus de open brief. „Maar wij ge
loven dat wetenschappelijk
onderzoek en ideeën tot het pu
bliek behoren."
De opstellers van de brief stre
ven naar een gratis online bi
bliotheek.
Ook willen zij vanaf begin 2002
eigen internetpublicaties op
zetten. Daarin kunnen mede-
boycotters hun resultaten voor
300 dollar (zo'n 725 gulden)
naar buiten brengen.
Volgens de wetenschappers
heeft de actie inmiddels effect.
Zo hebben de British Medical
Journal en de Amerikaanse Pro
ceedings of the National Acade
my of Sciences al hun medewer
king toegezegd. ANP
van onze redactie buitenland
OSLO - Alle vluchtelingen heb
ben het Noorse vrachtschip
Tampa, dat voor de kust lag van
het Australische Christmas Is
land, gisteren verlaten. Ze zijn
aan boord gegaan van het troe
pentransportschip Manoora.
Dat brengt hen naar Papoea-
Nieuw-Guinea.
De reis zal ongeveer een week
duren. Vandaar worden ze over
gevlogen naar Nieuw-Zeeland
en het eilandje Nauru, in af
wachting van behandeling van
hun verzoek om asiel in Austra
lië. Aan de binnenlandse crisis
is daarmee nog geen einde geko
men. Het federale hof in Mel
bourne moet nog bepalen of de
regering van premier Howard
juist heeft gehandeld door him
de toegang tot Australië te wei
geren. De kans bestaat dat het
hof Howard dwingt de voorna
melijk Afghaanse vluchtelingen
tot het land toe te laten. De uit
spraak wordt niet voor morgen
verwacht. Afgesproken is dat de
vluchtelingen de Manoora niet
hoeven te verlaten, voordat het
hof uitspraak heeft gedaan.
De Australische politie heeft de
vier Indonesische bemannings
leden aangehouden van de veer
boot waarmee getracht werd de
ongeveer 430 vluchtelingen ille
gaal naar Australië te smokke
len.
Het viertal kan mogelijk ver
volgd worden voor mensen
smokkel. De Tampa haalde de
vluchtelingen ruim een week
geleden van het schip, dat zin
kende was. De doorbraak in de
impasse rond de Tampa kwam
gisteren van de Australische
rechter. Die bepaalde dat de
bootvluchtelingen op een ander
schip mochten overstappen dat
ze naar Papoea-Nieuw-Guinea
zou brengen. Ondanks grote in
ternationale druk weigerde Ho
ward de vluchtelingen op te ne
men. Toegeven aan mensen die
een schip kapen, is .alleen maar
koren op de molen van mensen
smokkelaars, vindt Howard.
Australische politici die zich
kritisch opstellen tegenover de
weigering van de regering de
vluchtelingen op te nemen, zijn
gisteren bedreigd. Bij het parle
ment in Canberra zijn pakketjes
bezorgd met ontstekingsme
chanismen en kogels. Het waren
geen bombrieven, maar de ge
adresseerden beschouwen de
actie als een serieuze bedrei
ging. Onder anderen oppositie
leider Beazley van Labour en.
een senator Brown van de Groe
nen ontvingen een pakket.
Indonesië heeft de internatio
nale gemeenschap gevraagd te
helpen bij de aanpak van de ille
galen die via het eilandenrijk
Australië proberen binnen te
komen. De groep die nu van de
Tampa is gehaald, was uit Indo
nesië vertrokken.
Statusonderzoek
Het Hoge Commissariaat voor
de Vluchtelingen Unhcr staat
klaar om volgende week op het
Zuidzee-eiland Nauru een sta
tusonderzoek te verrichten on
der het contingent Afghaanse
vluchtelingen dat niet door
Nieuw- Zeeland is geaccep
teerd. Doel van het onderzoek is
politiek vervolgden van 'econo
mische landverhuizers' te schei
den.
Maar Unhcr hoopt, dat Nieuw
Zeeland, Nauru of eventuele
andere landen migranten, die
niet voor politiek asielrecht in
aanmerking komen, niet naar
Afghanistan terug zullen stu
ren. RTR/DPA/AFP/GPD
SANGATTE - 'De Shuttle' rijdt
langs een prikkeldraadafzet
ting bij de Kanaaltunnelingang
aan Franse zijde. De Franse re
gering overweegt daar een
tweede vluchtelingenkamp van
het Rode Kruis in te richten. Dat
hebben het Franse Rode Kruis
en lokale Franse autoriteiten
gisteren meegedeeld. Het twee
de centrum, ongeveer 60 kilo
meter ten zuidoosten van de
tunnel, moet het kamp in
Sangatte, vlakbij de timnel,
ontlasten. Daar zitten naar
schatting 1200 vluchtelingen,
meest Afghanen en Koerden uit
Irak.
Bijna elke nacht proberen asiel
zoekers uit dit centrum via de
Kanaaltunnel naar Engeland te
komen. De afstand tussen het
kamp en de tunnel is nog geen
kilometer. Functionarissen ga
ven gisteren echter toe dat het
nieuwe opvangcentrum weinig
zal doen aan de golf van immi
granten uit het kamp Sangatte
die met gevaar voor eigen leven
door de Kanaaltunnel naar En
geland proberen te komen.
foto Pascal Rossignol/RTR
CLEVELAND - Wetenschappers in de Verenigde Staten zijn
er voor het eerst in geslaagd opnamen te maken van zoge
naamde prionen, eiwitten die worden gezien als de overbren
gers van de dodelijke hersenziekte Creutzfeldt-Jakob.
Tot nu toe werd vermoed dat prionen alleen geïsoleerd voor
kwamen, maar uit de foto's bleek dat ze ook paarsgewijs be
staan. De ontdekking aan de universiteit in Cleveland, Ohio,
kan de onderzoekers mogelijk verder helpen bij de vraag
waarom normaal gesproken onschadelijke prionen verande
ren in prionen die ziektes transporteren en hersenweefsel
aantasten. AP
KAMPALA - In Oeganda hebben rebellen vijf medewerkers
van de katholieke hulporganisatie Catholic Relief Services
(CRS) gedood. Dat heeft een woordvoerder van het Oegande-
se leger gisteren bekendgemaakt. De moordpartij is waar
schijnlijk het werk van het Verzetsleger van de Heer (LRA).
De aanslag vond zaterdag in het nooi-den van het land plaats,
op zo'n 440 kilometer ten noorden van de hoofdstad Kampala.
Rebellen vuurden een raket af op het voertuig van de hulpver
leners. Vijf CRS-medewerkers kwamen om, twee anderen
raakten zwaargewond.
Het LRA, dat opereert vanuit het buurland Soedan, strijdt al
vijftien jaar tegen het bewind van de Oegandese president Yo-
weri Museveni. DPA
PARIJS - Een boeddhist in Vietnam heeft zichzelf zondag in
brand gestoken uit protest tegen de religieuze onvrijheid in
het land. Dat meldde gisteren een in Parijs gevestigde steun
groep voor de verboden boeddhistische kerk in Vietnam.
De 61-jarige Ho Tan Anh heeft zichzelf in een park in Danang
in midden-Vietnam in brand gestoken, aldus het Internatio
naal Bureau voor Boeddhistische Informatie. Anh zou tevo
ren hebben gezegd dat dertien leidei-s van de Boeddhistische
Jongerenbeweging in de provincie Quang Nam klaarstaan om
zijn voorbeeld te volgen. RTR
BRLTSSEL - In Vlaanderen wil de Christelijke Volkspartij
(CVP) haar naam wijzigen in CD V. Dat staat voor Christen
democratisch en Vlaams. Volgens de Vlaamse openbare om
roep VRT zou de naamswijziging eind deze maand aan het
partijcongres worden voorgelegd. Als dat er mee instemt, dan
gaat ze meteen in.
Vorige week maakten de Vlaamse Socialistische Partij (SP) al
bekend haar naam te willen veranderen in SPA, waarbij de A
staat voor Anders. Frisdrankenfabrikant Spa laat nog onder
zoeken of dat wel mag.
Ook bij de naamswijziging van de christen-democratische
partij doet zich een probleem voor. Het teken is namelijk
nog verboden op stemformulieren. ANP
BANJA LUKA - DeBosnische Serviërs Simo Zaric en Mirosl-
av Tadic, die door het Joegoslavië-Tribunaal zijn aange
klaagd wegens oorlogsmisdaden, misdaden tegen de mense
lijkheid en schending van de Geneefse Cónventie van 1949,
zijn gisteren teruggereisd naar Den Haag.
Zij waren voorwaardelijk in vrijheid gesteld in afwachting
van hun proces in Den Haag dat volgende week maandag be
gint.
De Bosnisch Servische regering had zich garant gesteld voor
hun terugkeer naar Den Haag. ANP/AFP
van onze redactie buitenland
SEOUL - Het herenigingspro
ces tussen Noord- en Zuid-Ko-
rea heeft weer een gevoelige
knauw gekregen. Het Zuid-Ko-
reaanse parlement heeft giste
ren een motie van wantrouwen
aangenomen tegen minister
Lirn Dong Won. Hij is verant
woordelijk voor het hereni-
gingsbeleid met het communis
tische Noord-Korea.
Volgens het Japanse persbureau
Kyoclo stemden 148 parle
mentsleden voor de motie van
wantrouwen, en 119 tegen. De
motie was ingediend door de be
langrijkste oppositiepartij Gro
te Nationale Partij (GNP).
Volgens de Zuid-Koreaanse wet
is president Kim Dae Jung nu
niet verplicht de minister weg te
sturen, maar zou dat volgens
analisten toch wel verstandig
zijn.
De bewindsman kwam onder
vuur te liggen d Jat. hij het
een groep Zuid-Koreaner. half
augustus toestond om in Noord-
Kor po gezamenlijk de bevrij-
cung van de Japanse overheer
sers te vieren.
Enkele delegatieleden zouden
daar enthousiast hebben mee
gelopen in demonstraties ter
LONDEN - Groot-Brittannië
begint met hulp van beroemde
personen, onder wie de Ameri
kaanse oud-president Bill Clin
ton, een grootscheepse campag
ne om buitenlandse toeristen
weer enthousiast te maken voor
het land.
Sinds de uitbraak van mond- en
klauwzeer laten veel vakantie
gangers het land links liggen.
De Britse toeristenindustrie wil
daar een eind aan maken.
Behalve Clinton zijn onder an
deren toptennisser Tim Hen
man and Hollywood-regisseur
Ridley Scott gecontracteerd.
De Britse toeristenindustrie
houdt er rekening mee dat de
uitbraak van de zeer besmette
lijke clierenziekte de Blitse eco
nomie ruim zeventien miljard
gulden kost. Ook het toerisme
heeft een knauw gekregen.
Sinds februari is al op tweedui
zend boerderijen mkz vastge
steld. Het. zag er even naar uit
het ergste achter de rug was,
maar de ziekte heeft opnieuw de
kop opgestoken. RTR
meerdere eer en glorie van het
Noord-Koreaanse communisti
sche regime.
Zeven van hen zijn, eenmaal
weer thuis, gearresteei-d. Zij
zouden een nationale veilig
heidswet hebben overtreden die
het verbiedt om Noord-Kore-
aanse ideologieën te huldigen.
Noord-Korea op zijn beurt
maakte zondag bekend juist
weer officieel te willen praten
met het buurland. Die bespre
kingenzijn in maart opgeschort.
Zuid-Korea heeft de oproep
verwelkomd en hoopt dat zijn
noorderburen snel met een con
creet voorstel komen. De be
trekkingen tussen beide landen
zijn de laatste jaren verbeterd,
met als hoogtepunt de histori
sche ontmoeting tussen beide
leiders in juni vorig jaar.
RTR/ANP
ROME - Met een snelle uitwijk
manoeuvre heeft de piloot van
een verkeersvliegtuig van een
Italiaanse luchtvaartmaat
schappij gisteren bij Rome een
catastrofe weten te voorkomen.
Met zijn snelle handeling wist
hij een botsing tussen twee pas
sagiersvliegtuigen nipt te ver
mijden. Een MD-80 van de
vliegtuigmaatschappij Meri-
diana met 164 mensen aan
boord was bezig aan een daling
naar het internationale vlieg
veld van de Italiaanse hoofd
stad.
Tegelijkertijd was een Boeing
737 van de Britse maatschappij
Midlands bezig van Fiumincino
op te stijgen op weg naar Lon
den, bevestigde een zegsman
van de dienst luchtvaartveilig
heid. Hoeveel mensen zich aan
boord van het Britse toestel be
vonden is niet bekend.
Volgens ooggetuigen wist de pi
loot met zijn abrupte koerswij
ziging het ongeluk te voorko
men. Het dalende vliegtuig had
van de luchtverkeersleiding op
dracht gekregen op een hoogte
van 15.000 voet (ongeveer 5000
meter) te blijven vliegen. De
Britse piloot was tegelijk opge
dragen niet verder op te stijgen
dan 14.000 voet. Deze had zich
daar echter niet aan gehouden
en was door blijven stijgen, zo
zei de zegsman. De luchtvaart
dienst heeft een onderzoek aan
gekondigd. DPA
De dokken bij de nederzetting Rosljakovo, in de buurt van Severemorsk, waarin de Koersk zal worden vastgemaakt, nadat de onderzeeër is
gelicht. foto RTR
van onze redactie buitenland
MOERMANSK - „We zijn niet in staat het
schip te verlaten, maar de hoop blijft dat we
gevonden en gered worden. Er is dus geen
reden tot wanhoop." Dat staat in notities
van een van de officeren van de gezonken
kernonderzeeër Koersk. De notities die op
het lijk van de officier zijn gevonden, ver
schijnen binnenkort in een Russisch boek
over de ramp.
De handgekrabbelde notities zijn afkom
stig van officier Dmitri Kolesnikov. Zijn li
chaam is een van de weinige dat kon worden
geborgen na het vergaan van de Koersk vo
rig jaar. In zijn kleding werden twee vellen
met notities over de laatste uren van de be-
manning gevonden, waaronder een namen
lijst van de 23 mannen die nog langere tijd in
leven bleven.
Volgens Russische onderzoekers hadden de
23 overlevenden een goede kans gehad de
ramp te overleven, als zich niet een ongeluk
in het deels ondergelopen compartiment
had voorgedaan.
Uit de lijkschouwing is gebleken dat drie
mannen zeer ernstige verwondingen had
den, terwijl de overige 20 vrijwel ongeha-
•.vend zijn gebleven.
Volgens de Russische kapitein en auteur
Vladimir Sjigin, hebben drie zeelieden ge
probeerd een generator op te starten. Die is
echter ontploft, nadat een van de mannen
een explosieve vloeistof heeft laten vallen.
De daarop volgende explosie maakte een
eind aan het leven van alle 23 zeelieden.
Zonder het ongeluk zouden de mannen het
nog zeker tien dagen hebben kunnen uit
houden in het compartiment,
De mannen zouden volgens de lijkschou
wers tot het moment van de explosie niet in
extreme stress hebben verkeerd. Medici lei
den dat af uit de glucogeenniveau in het
bloed en spieren van de lichamen. Gluco-
geen wordt snel opgebruikt in momenten
van extreme stress, maar in het bloed bleek
nog een relatief normaal niveau van de stof
aanwezig. Kort voor het ongeluk met de ge
nerator schreef Kolesnikov nog dat wan
hoop niet nodig was. „We moeten vechten
voor ons leven, we moeten tijd winnen", al
dus de notities.
Het boek waarin het manuscript is opgeno
men, verschijnt over enkele weken, waar
schijnlijk gelijktijdig met het binnenbren
gen van de Koersk.
Voorspoedig
De berging van de Koersk verloopt voor
spoedig, al zijn de weersomstandigheden op
de Barentszzee verslechterd. De wind is toe
genomen en regen maakt het werken aan
boord van de schepen lastiger.
Het bergingsponton Giant-4 ligt op schema
en wordt rond 12 september boven de
Koersk verwacht.
Gisteren is begonnen met het installeren
van de hydraulische zagen die de neus van
de kernonderzeeër moeten zagen. Die ope
ratie wordt naar verwachting donderdag
afgerond. ANP
van onze redactie buitenland
SKOPJE - Het Macedonische
parlement heeft gisteren het de
bat over de wijziging van de
grondwet hervat. Na twee da
gen onderbreking beraden de
afgevaardigden zich weer over
de hervormingen die de etnisch
Albanese minderheid meer
rechten moet geven.
De nationalistische parle
mentsvoorzitter Andov had het
parlement het zwijgen opgelegd
uit protest tegen de vërmeende
Albanese intimidatie van Mace
donische burgers. Hij eiste dat
de rebellen garanderen dat ver
dreven Macedoniërs snel naar
huis kunnen terugkeren.
Andov stelde het parlement in
staat het debat te hervatten, na
dat de Albanezen een wegblok
kade hadden opgeheven
waardoor enkele honderden
Macedoniërs hun woningen
achter de Albanese linies kon
den bereiken.
Meteen na het begin van de zit
ting werd het akkoord onder
vuur genomen door extremisti
sche Macedonische afgevaar
digden die het afwijzen als te
toegeeflijk tegenover de Alba
nese minderheid. Waarnemers
verwachten dat het parlement
ondanks de retoriek vandaagof
morgen toch zal instemmen met
de wijziging. Maar het proces
daarna: het indienen van de
amendementen en de ratificatie
kan mogelijk lang worden opge
houden door de nationalisten.
De eerste relevante stemmingen
over wijzigingen van de Mace
donische constitutie worden
pas komende dinsdag verwacht.
De Navo zamelt momenteel in
Macedonië wapens in van de et
nisch Albanese rebellen. Ruim
1200 van de beoogde 3300 wa
pens zijn inmiddels ingeleverd.
Nederland verdubbelt de ko
mende drie jaar de ontwikke
lingshulp aan Macedonië. Dat
zei minister Herfkens van Ont
wikkelingssamenwerking tij
dens haar bezoek aan Skopje.
Nederland geeft op dit moment
50 miljoen gulden rechtstreekse
ontwikkelingshulp. Dat wordt
voor dit jaar en de twee jaren
daarna 100 miljoen gulden per
jaar. Zij bood ook aan de confe
rentie van donorlanden later
deze maand in Den Haag te hou
den.
Premier Georgievski was in zijn
gesprek met Herfkens niet opti
mistisch over de toekomst van
zijn land. „De Balkan is veroor
deeld tot jaren van strijd. Ik ben
ervan overtuigd dat het akkoord
van Ohrid niet zorgt voor duur
zame vrede." DPA/ANP/RTR
HASSELT - Bij Philips in het
Belgische Hasselt heeft het per
soneel gisterochtend 24 uur het
werk neergelegd uit protest te
gen het voornemen van de direc
tie om voor het einde van het
jaar zeshonderd banen te
schrappen.
Tegelijkertijd wordt van de fa
brieksarbeiders verwacht dat ze
meer overuren gaan werken en
wordt meer tijdelijk personeel
ingehuurd.
Secretaris Johnny Frans van het
Algemeen Belgisch Vakverbond
(ABW) laakte gisteren de arro
gantie van de Philips-leiding.
„We hebben vorige week al dui
delijk gemaakt dat het voor ons
volstrekt onacceptabel is dat er
aan de ene kant honderden ba
nen moeten verdwijnen maar op
hetzelfde moment nieuw, tijde
lijk personeel moet worden
ingehuurd om de fabriek draai
ende te houden. De directie wei
gert echter naar ons te luiste
ren", aldus Frans, die samen
met zo'n twintig vakbondsacti
visten heeft postgevat voor de
toegangspoort van Philips in
Hasselt.
„En dat terwijl het de voorbije
jaren de grootst mogelijke moei
te heeft gekost om het grote aan
tal vacatures hier in Hasselt op
gevuld te krijgen. Dat valt toch
ook niet uit te leggen."
Bij Philips in Hasselt werken
meer dan 2.300 mensen. Een
kleine tweeduizend arbeiders
weigerde gisteren aan de slag te
gaan. De staking sloeg een diepe
kloof tussen de socialistische
vakbond ABW en de andere
bonden, die vorige week nog sa
men hadden afgesproken om
geen acties te voeren, zolang de
onderhandelingen met de direc
tie over een afvloeiingsregeling
en een sociaal plan nog aan de
gang zijn. GPD
