Bommen ruimen
blijft uitdaging
:-Y
PZC
O
Heer Bommel en het platmaken
Casper Hobbes
Geen enkele klus is routine
het weer
recept
Curry van gemengde groenten
puzzel
dinsdag 28 augustus 2001
Zeeland: Minderwarm
Dagelijks worden overal
in het land bommen en
granaten gevonden. De
mannen van de Explosie
ven Opruimingsdienst
(EOD) rijden er vanuit
Culemborg heen. „Niets is
routine, geen dag is stan
daard."
door Camiel Schreuder
Een Amerikaan. De conclusie
is snel getrokken. Uit een
akker in het Betuwse Opheus-
den komt een middelgrote mor
tiergranaat. De vinder heeft
hem netjes laten liggen, in af
wachting van de bommenrui-
mers. „Zoals het hoort", zegt
sergeant-majoor Peter Roos (37)
uit Ede, de 'eerste man' tijdens
de klus. „Ze komen ook nog wel
eens met zo'n ding in hun han
den naar jc toe lopen, dat is zó
link." Zo kwam in Tiel ooit een
boer een flinke bom brengen op
de bagagedrager van zijn fiets.
Dat is echt de schrik van ieder
een die weet welke kracht er in
zo'n ding zit.
Een kwestie van seconden. Roos
en zijn collega Tom van Woer-
kom (35) uit Nijmegen werpen
een blik op de granaat en de om
geving, en ze weten al wat hun te
doen staat. Laten ploffen ter
plekke is geen optie, want een
grote broeikas staat vlakbij.
Van Woerkom: „En je moet al
tijd proberen de schade zo be
perkt mogelijk te houden, want
die is wel te verhalen."
Levensgevaarlijk
„Maar ik kan er ook niet mee
thuiskomen", zegt Roos, kij
kend naar het nog steeds levens
gevaarlijke exemplaar. Het pro
jectiel moet zo snel mogelijk tot
ontploffing worden gebracht.
Een stukje vervoeren kan echter
wel en de politie leidt het gezel
schap naar de Manuswaard bij
de Nederrijn. Van Woerkom: „Je
weet nooit wat een granaat nog
kan doen. En je kunt hem ook
niet even opendraaien om te kij
ken. De granaat heeft zo'n vijf
tig jaar onder de grond gezeten.
Een dikke laag roest illustreert
dat. Het is bij lange na geen bij
zondere vondst, want geduren
de de Tweede Wereldoorlog zijn
er vele duizenden van gebruikt.
Per jaar worden in ons land nog
steeds tussen de "drie- en vier
duizend projectielen boven de
grond gehaald, variërend van
handgranaten tot zware bom
men of landmijnen. Spannend
zijn deze klussen dan ook niet
meer voor de EOD-mannen.
„Bij de eerste grote bom gaat je
hart even wat sneller. Zo van:
dat is 'm dan", vertelt Van Woer
kom. „Bij geïmproviseerde
bommen en de verdachte kof
fertjes en pakjes hou je altijd een
verhoogde hartslag. Je zit niet
echt onder de stress,, maar het is
een gezonde soort spanning."
Ook voor Roos blijven dat bij
zondere klussen: „Iedereen rent
erbij weg, terwijl jij er als enige
naartoe rent."
Toch is geen enkele klus routine,
vinden ze beiden. Roos: „Op weg
naar een locatie heb je het wel
eens over de mogelijkheden,
maar je ziet pas wat je moet
doen als je er bent. Elke situatie
is weer anders. Je zorgt gewoon
dat je alles bij je hebt en gaat er
eigenlijk blanco naar toe." Alle
bei vinden ze dat nu juist het
leukste van het werk. „Iedere
keer is weer een uitdaging."
Maar die uitdaging is nog altijd
te overwinnen. Het is in de ge
schiedenis van de EOD nog
nooit echt mis gegaan. De uitge
breide opleiding en ervaring tel
len daarbij zwaar mee. De Ne
derlandse bommenjagers zijn
door die kennis bekend over de
hele wereld.
Een tijdje terug zat het Ameri
kaanse leger met de herkomst
van een explosief in zijn maag.
Twee mannen die vanuit Neder
land werden ingevlogen, wisten
binnen anderhalf uur waar de
schoen wrong.
Roos zit tien jaar bij de EOD. „Je
kunt wel wat kennis leren uit
boeken, maar het belangrijkste
is ervaring. Je werkt altijd in
teams en regelmatig met ver-
Hans Belterman
De curry van gemengde groen
ten kan voor niet-vegetariërs
worden aangevuld meteen geroos
terd kippenboutje dat er apart bij
wordt opgediend. Kerriepoeder zo
als wij dat kennen, wordt in India
niet gebruikt. Men kiest er altijd
voorgaram masala, een kruiden-en
specerijenmengsel dat lijkt op de
kerrie die wij gebruiken. Dergelijke
mengselszijn ookin oosterse toko's
en tegenwoordig ook in de betere
supermarkten verkrijgbaar.
Voor 4 personen:
250 gram doperwtjes, vers of diep
gevroren; 250 gram sperzieboon
tjes of haricots verts, in stukjes van
ca. 4cm gesneden; 250 gram Chine
se kool, in smalle reepjes gesne
den; 500 gram aardappelen, ge
schild, in blokjes van ca. 1 cm
gesneden; 3 eetl. ghee (geklaarde
boter) of (arachide)olie; 2 uien, ge
snipperd; 2 teentjes knoflook, rag
fijn gehakt; 11/2 eetl. kerriepoeder,
bij voorkeur scherpe soort zoals
Madras; 1 eetl. fijngeraspte verse
gemberwortel; zout; 5 dl dunne ko
kosmelk; 2 laurierblaadjes; 2 toma-
123456789 10
schillende mensen. Van ieder
een leer je iets; uiteindelijk heb
je een rugzakje kennis en kun je
zelf ruimen. Als je jarenlang ge
assisteerd hebt, wil je op een ge
geven moment ook zelf aan de
slag."
Het opmerkelijkste moment
voor Roos was toen er een explo
sief werd gevonden bij het del
ven van een graf. „Toen stond ik
midden in de nacht op een kerk
hof, dat is heel vreemd."
Angst kennen ze niet, in ieder
geval niet in him werk. Ook de
vrouw van Roos ligt er volgens
hem niet wakker van. Hij wijst
naar de politiemannen. „Diene
men misschien wel veel meer ri
sico's. Je weet nooit wat voor
mensen je moet aanhouden en
de politie is als eerste bij zo'n
verdacht pakketje. Zij lopen
nog wel eens met getrokken pis
tolen. Dat hebben wij nooit bij
de hand. Ik heb alleen een scher
pe zakdoek. Ik kan wel roepen
hoe spectaculair mijn werk is,
maar iedereen loopt risico's. Ik
vind het verkeer vaak enger,
want dat heb ik niet in de hand.
Vee
Op het uitgekozen veld graaft
Van Woerkom het grafje voor de
granaat, terwijl Roos de spring
stof kneedt. Een klein publiek
volgt de gebeurtenissenevenals
een kudde koeien. Roos: „Met
vee moeten we altijd uitkijken.
Als een koe in de wei ligt en
schrikt, kan het gebeuren dat ze
op haar uiers trapt. Om dat te
voorkomen, laten we ze van te
voren nog wel eens met opzet
schrikkendoor heel gek en wild
te doen."
De afwisseling van het werk
blijkt als de granaat met een be
deesde plof zijn lading ver
schiet. Een dosis kleine frag
menten diep in de grond is het
enige dat rest. Op het moment
dat de klus geklaard is en de
twee zich klaarmaken voor de
terugrit, gaat de telefoon. Een
spoedklusje in Groesbeek gooit
de middagplannen in de war. De
lunch moet maar even wachten,
de volgende uitdaging kan dat
niet. GPD
«■Si&S. - H
h Zierikz
._JU
N 3 WW
Door: Jordi Bloem
Hoewel we de komende dagen nog
steeds te maken krijgen met rustig en
mooi zomerweer, zijn thermische uitschieters voorlopig voorbij,
Zondag was voorlopig de laatste dag waarop het warmer is gewor
den dan 30 graden. Tevens is toen de eerste landelijke hittegolf van
de huidige zomer een feit geworden. Op een enkel amateurstation
in Zeeland is ook van een hittegolf sprake geweest. Gisteren is het
nergens meer warmer geworden dan 25 graden en dus merkbaar
minder warm. Slapen zal ook weer een stuk aangenamer worden.
Ook vandaag wordt het geen 25 graden, maar wel wordt het bij ons
in Zeeland een vriendelijke dag met flinke zonnige perioden, afge
wisseld met enkele onschuldige stapelwolken. Het blijft overal
droog en de wind waait uit het noorden en is zwak tot matig. De
temperatuur loopt in onze regio op tot 20 of 21 graden. We hebben
dit rustige weer te danken aan een hogedrukgebied boven de Zuid-
Hollandse eilanden. Woensdag trekt de kern van hogedruk over
Noord-Holland richting De
nemarken. Hierdoor draait de
wind boven onze contreien
naar meer oostelijke richtin
gen en wordt de Noordzee
buiten spel gezeten kan het
langzaam weer wat warmer
worden, zo'n 22 graden met
veel zon. Donderdag veran
dert er nog weinig aan dit
mooie zomerweer in Zee
land. De zon schijnt nog flink
en regen valt er niet. Op vrij
dag komt hierverandering in
door enerzijds meer vocht en
anderzijds door het meer on
stabiel worden van de atmo
sfeer. Er vallen een paar bui
en in Zeeland en ook op za
terdag is het gevaar hiervoor
nog niet geweken.
Vriendelijk
Vooruitzichten
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
weer
£t
max.
CM
CM
23°
23°
CM
CM
min.
12°
14°
15°
15°
wind
03
NO 3
N 3
N 3
Zon
O
Maan
dinsdag
onder 20.40
woensdag
op 6.53
dinsdag
onder 0.58
woensdag
op 18.52
ten, ontveld, in partjes gesneden; 4
eieren, hard gekookt, in partjes ge
sneden.
Verhit een wok of koekenpan met
hoge opstaande rand. Laat de olie
er even door walsen. Laat de uien er
3 minuten zachtjes in fruiten. Schep
daarna knoflook, gemberwortel en
kerriepoeder erdoor. Voeg 1 mi
nuut daarna de aardappelblokjes
toe en laat ze, onder voortdurend
omscheppen 3 minuten zachtjes
bakken. Schep daarna doperwtjes,
boontjes en Chinese kool toe.
Strooi een beetje zout erover.
Schep alles enkele malen om.
Schenk de kokosmelk erover. Schik
de laurierblaadjes tussen de groen
ten. Breng alles aan de kook en laat
alles 12-15 minuten zachtjes koken.
Voeg extra kokosmelk of water toe
indien te veel vocht verdampt. Ver
wijder vlak voor het opdienen de
laurierblaadjes.
Presentatie: schep het gerecht in
het midden van voorverwarmde
borden. Schik tomaten- en eipartjes
er rondom.
Tl
Nautisch bericht
De kans op onweer is klein, de mistkans is groot. Het zicht is 's och
tends matig, later goed. Matige noordenwind. De zeewatertempe
ratuur is circa 20 graden.
Toonder Studio's Waterstanden
In de stad braken vreemde dagen aan. Toen de bevolking bekend
werd gemaakt met het Prolse Denken, vonden de gifzwammen gre
tig aftrek, vooral toen men merkte hoe gemakkelijk het was om aan
zienlijke stadgenoten en lieden op hoge posten plat te maken. Want
dat is altijd plezierig en vele kijkertjes en lezertjes smulden dan ook
van de berichten die de kranten en de t.v. brachten. Maar niet alle.
Heer Bommel bijvoorbeeld kon er in het geheel geen vreugde uit
putten. „Wie had dat kunnen denken?" prevelde hij op een avond,
toen hij in zijn duister vertrek de krant zat te lezen. „Wie zou dat nu
gedacht hebben van notaris Ritselbol? Of van professor Guichel
heil? Ach, het zijn vreselijke tijden voor lieden van onze stand! Het
was niet zo erg, dat ik de markies eens de waarheid heb gezegd... Ik
bedoel, ik heb begrip voor deze nieuwe stroming, als men begrijpt
wat ik bedoel. Maar aan de andere kant vraag ik me toch af..."Hij
zuchtte diep, klopte zijn pijp uit en begaf zich met sloffende tred
naar de torenkamer van Joost om daar de televisie aan te zetten.„In
principe ben ik tegen dit soort ontspanning", mompelde hij, terwijl
hij ging zitten. „Maar ik wil toch wel eens even horen wat burge
meester Dickerdack over de afbraak van dat omgebouwde kippen
hok te zeggen heeft." Nu, dat was niet veel. Nauwelijks had de
magistraat enige woorden gezegd over verbouwingen zonder ver
gunning, of hij werd in de rede gevallen. „Wacht even!" riep iemand
buiten het beeld. „Is het soms niet waar, dat u zelf een stuk grond
hebt? Daarop wilt u zelf bungalows laten bouwen, weet je wel?"
DINSDAG
Hoog
water
Laag water
28AUGUSTUS
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
10.45
146
23.26
156
04.25
142 17.04
135
Terneuzen
11.06
166
23.46
177
04.34
149 17.25
141
Cadzand
10.26
139
23.00
150
04.05
133 16.44
126
Roompot Buiten
10.56
115
23.20
126
04.24
111 17.14
105
Roompot Binnen
11.36
104
05.35
10518.00
099
Zierikzee
11.50
121
05.25
122 18.05
116
Krammersl. West
12.00
129
05.26
122 17.54
113
Hansweert
11.30
178
05.05
164 17.46
155
Stavenisse/Yers.
11.56
123
05.30
120 18.06
112
WOENSDAG
Hoog
water
aag water
29 AUGUSTUS
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
12.05
152
05.56
136 18.30
147
Terneuzen
12.21
173
06.03
142 18.56
153
Cadzand
11.39
145
05.25
127 18.15
139
Roompot Buiten
12.05
120
05.54
104 18.36
113
Roompot Binnen
00.10
112
12.55
105
06.40
099 19.05
105
Zierikzee
00.25
129
13.15
122
06.50
116 19.20
124
Krammersl. West
00.35
137
13.16
131
06.45
113 19.30
121
Hansweert-
00.06
188
12.45
183
06.30
156 19.16
166
Stavenisse/Yers.
00.35
131
13.16
124
06.55
111 19.26
119
lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
hagel
door Bill Watterson
GEVEN UE DE
POP DAN TERUG?
AL5 ZE
L05GELD
BETAALT!
Europa: Prettiger
Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf
en een van zes letters te worden ingevuld. Het woord van vijf
letters bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus
1, het woord van zes letters bestaat uit de vijf letters van het
voorgaande woord plus 1. Als de hele puzzel juist is ingevuld,
vormen de letters op de vet omlijnde regel een woord.
1. Gammel - zeedijk - werk; 2. tocht - voorwerp van spot - uit
stapje; 3. verdriet - splitsen - ignobel, 4. plas - aanleggen -
bestuurder; 5. grafsteen - stellig - deel v.e. fototoestel; 6. huid
uitwas - vloeistof - draaischalm; 7. suikerpalm - drukkende las
ten - Portugese eilandengroep in de Atlantische Oceaan; 8. deel
v.e. kachel - lijfeigene - veiling; 9. drank - biljartterm - dunne uit
stekende rand; 10. kleur - toekomstbeeld - ezel.
Horizontaal:
4. Vogel met z'n staart in het hout
(6); 6. De hoop om te vallen (4); 7.
Varensgast die het water verpest (6);
8. Stuk grond om een dief tegen te
houden (8); 10. Niet zachtaardig
voor haar (6).
Verticaal:
1. Op de maag of op de hand (5); 2.
Positieve parasieten? (9); 3. Vogel
met z'n hals in de afvoer (5); 5. Die
zangers zijn bepaald niet aardig in de
omgang (6); 9. Pose om een meisje
terug te krijgen (3).
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Spui; 4. nauw; 7. keper; 9. op; 11.
pol; 12. we; 13. olm; 15. nar; 16. meel; 18. hard; 19.
oma; 20. stek; 22, laag; 25. ten; 27. sar; 28. er; 29.
Eos; 31. li; 32. Indië; 34. lint; 35. klif.
Verticaal: 1. Stoom; 2. uk; 3. iep; 4. nel; 5. ar; 6.
woerd; 8. pon; 10. pleiter; 12. wartaal; 14. me; 15.
na; 17. lok; 18. hal; 20. steel; 21. en, 23. as; 24.
grief; 26. bod; 29. ent; 30. sik; 32. in; 33. el.
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Laks; 4. spaak; 7. oorzaak, 8. oor;
9. sop; 10. evenmin; 12. serviel.
Verticaal: 2. Anna, 3. slokop; 4. schotels; 5.
Amor; 6. kortom; 9. snel; 11. eer.
U 43 \f35 T7
VERWACHTING VOOR DINSDAGMIDDAG 28 AUGUSTUS 2001
Een hogedrukgebied boven de Noordzee heeft na de onweersbui
en van zondagavond en gisternacht de zon teruggebracht in West-
Europa. De hitte is helemaal verdwenen en daarvoor zijn voor ve
len wellicht "prettigere" waarden op de thermometer verschenen.
De maximumtemperatuur varieert van 18 graden aan de Duitse
Noordzeekust tot rond 25 graden in Noord-Frankrijk. Een paar ste
vige buien worden verwacht in het oosten van Europa en vooral in
Rusland kan het meer aanhoudend regenen. In die contreien is
een strijd gaande tussen koele en warme luchtmassa's. Verder kan
het in delen van Scandinavië soms behoorlijk regenen, want daar
ligt een lagedrukgebied met front (zie weerkaart). De middagtem-
peraturen in het noorden van Europa lopen uiteen van rond 10
graden langs Noorse Fjorden tot 20 graden aan de zuidkust.
In Frankrijk is er veel zon en wordt het 20 tot 23 graden aan de
Kanaalkust tot plaatselijk 34 graden aan de Franse Riviera. In de
badplaatsen aan de Middellandse Zee wordt het meestal tropisch
warm, dat is 30 graden of meer. En in de binnenlanden kan het
kwik soms oplopen tot circa 35 graden.
Peter Roos (links) en Tom van Woerkom
foto Jan Bouwhuis/GPD
