Veel foute souvenirs via Schiphol Macedonië voor zigeuners toonbeeld van tolerantie PZC PZC Minder controle is de zwakke plek van flitsscheiding Arap Moi is weinig overtuigend met zijn anti-corruptieplan Van alligatorkop tot flacon walvisshampoo 17 augustus 1951 door Eelco van der Linden Daniel Arap Moi verlaat volgend jaar het Keni- aanse toneel. Hij heeft dan 24 jaar het land geregeerd, dat bij zijn aantreden na de dood van Jomo Kenyatta gold als de grote belofte van Afrika. Vandaag is Kenia een van de vijf corruptste landen ter we reld en leeft de helft van de bevolking in absolute ar moede. Of het land zal over leven hang af van de corrup tie, die de 77-jarige president zegt nu zelf te willen uitroei en. Moi heeft besloten tot de oprichting van een speciale politie-eenheid, die zich uit sluitend met corruptiebe strijding gaat bezighouden. Het was zijn reactie op het besluit van het parlement te gen de grondwetswijziging te stemmen die nodig was voor de oprichting van een Anti- Corruptie-Autoriteit. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) eist zo'n insti tuut in ruil voor het weer opendraaien van de geld kraan. Moi presenteerde zich deze week als de staatsman met verantwoordelij kheidsge- voel. Heel anders dan de op positiepartijen, die naar zijn zeggen 'wreed de hoop van het publiek de grond in heb ben geboord'. Iedereen had kunnen zien hoe Moi bij hoge uitzondering zelf in het par lement was verschenen om voor de wet te stemmen die het land zou hebben gered. Het mocht niet baten. De op positiepartijen torpedeerden de wet, omdat ze vinden dat er veel te veel onvolkomen heden in zitten. Gouden bed Moi de held van de anti-cor- ruptielobby? Niemand die het gelooft, hoewel de presi dent in de eerste jaren van zijn presidentschap veel lof oogstte met maatregelen te gen de zo wijdverbreide cor ruptie. De van oorsprong be scheiden en idealistische onderwijzer zei eens 'in een gouden bed is het niet vredig slapen'. De president ontsloeg in de begintijd corrupte medewer kers en gaf zelf het goede voorbeeld met een sobere le vensstijl. Moi regeerde met keiharde hand, maar dat was volgens hem onder meer no dig om de zo gevaarlijke stammenrivaliteit uit te ban nen. Met de democratie be gon inderdaad de aftakeling van het land. Aan de macht blijven als autoritair leider kost in een democratie een hoop geld. Moi vergat zijn idealen, wist inderdaad aan de macht te blijven, maar heerst nu in wat grondwette lijk zijn laatste termijn is over een van de corruptste landen ter wereld. IMF, Wereldbank en de do noren verloren in de tussen tijd al hun geduld. In 1997 werd besloten tot stopzetting van alle financiële hulp uit protest tegen de corruptie, Vorig jaar juli werd die hulp hervat, maar meteen daarna verviel het land in zijn oude gewoontes. Opnieuw ging de geldkraan dicht. Ondertus sen verscheen een parlemen tair rapport waarin stond dat in 1995 10 miljard dollar, zo'n 25 miljard gulden, aan overheidsgeld spoorloos was verdwenen. De geldkraan bleef dicht. Sommige waarnemers zei den dat Moi eigenlijk blij was met de stemming, omdat hi] nu niet aan al die lastige voorwaarden hoeft te vol doen die verbonden zijn aan de leningen. Waar of niet, het gevolg is dat er niets verandert. Kenia krijgt niet het beloofde geld, alles bij elkaar 2 miljard gul den, waarvan bijna de helft was bestemd voor de begro ting van het lopende jaar. Het zal leiden tot nog grotere te korten, hogere rente en meer werkloosheid. En Moi's eigen anti-corrup tieagenten? Die zullen de internationale bankiers waarschijnlijk niet op ande re gedachten brengen. GPD vrijdag 17 augustus 2001 We kunnen niet iedereen con troleren, dan moet je hier met duizend ambtenaren gaan staan. Maar het is onze plicht en het gaat er ook om, dat mensen het gevoel hebben dat ze gepakt kunnen worden." Meestal tonen toeristen wel be grip als ze horen wat de gevol gen zijn van hun 'onschuldige' souveniertje. Petie: „Neem je een schelp mee, dan onderbreek je de ecologische keten. Dan heeft een zeester dus geen huisje meer en gaat-ie dood. Op grote schaal kan dat uiteindelijk im mense gevolgen hebben. Net als al die stukjes koraal, die echt niet allemaal vanzelf aanspoe len. Het duurt honderden jaren voordat een vernield koraalrif weer is aangegroeid." Onwil Al te vaak is bij toeristen echter sprake van pure onwil, of ge makzucht. „Sommige schelpen, zoals de strombus gigas, mag je bij voorbeeld best invoeren als j e in het herkomstland een uit voervergunning hebt gekregen. Maar ja, dat duurt bijvoorbeeld in Curasao al gauw een week, afgezien van alle gedoe met sommige functionarissen die voor hun stempeltje ook een ex traatje wensen. Dan krijg je dat mensen de gok nemen." En dus horen Petie en zijn colle ga's dagelijks meermalen het excuus 'o. maar ik wist helemaal niet dat dit verboden was'. „Dan is het van: 'maar j e kunt het daar gewoon in de winkel kopen' en 'in het hotel hadden ze zeepbak jes van dezelfde schelpen'. Vaak genoeg doet de plaatselijke douane niks tegen de uitvoer van foute souvenirs. Ook horen we van toeristen dat hier en daar een functionaris zich laat omkopen." De Nederlandse douaniers zijn echter onverbiddelijk. Iedereen met 'budep-goederen' gaat op de bon voor boetes van honderd tot soms duizenden guldens. Wie tegenstribbelt, mag zich voor de rechter verantwoorden en krijgt dan bijna standaard een nog hogere straf, weet Petie. „Wij werken volgens het motto: j e had het kunnen wetenKij ken kijken, niet kopen dus en bij twijfel: gewoon laten staan." GPD doorFerdi Schrooten Een paraplubak van een oli- fantepoot, een tot kleer- haak omgebouwd apekoppie, een fles slangewijn met een co bra erin en walvisshampoo met 'sperm'. Vakantievierend Ne derland keert en masse terug uit exotische oorden. En dus deelt de douane op Schiphol driftig bekeuringen uit voor foute sou venirs van beschermde planten en dieren. Douanier Martin Petie vindt bij passagiers geregeld exotische souvenir's die te walgelijk voor woorden zijn. „Hier", zegt Pe tie. Hij houdt een lampje om hoog, gemaakt van een grote wokkelvormige zeeschelp Op de 'strombus gigas', vastgelijmd op een zeester en voorzien van fitting plus stekkertje, prijken fel roze geverfde schelpjes als extra versiering. Petie is op Schiphol vraagbaak Wet Bedreigde Uitheemse Dier en Plantensoorten (budep). De ervaren rot heeft een zesde zin tuig voor foute souvenirs. Vier weken in den vreemde en alleen een klein tasje onder de arm? Maak maar open. Alleen op va kantie met acht koffers? Geen gezeur. Hup, door de röntgen- scan. Op verzoek van een collega snuffelt de 'budep-vraagbaak' even aan een paar pakjes Ch ine- se traditionele geneesmiddelen. „Foute boel", is de conclusie voor twee doosjes, formaat siga rettenpakje. Ze bevatten een stofje uit de klier van bescherm de muskusherten, volgens de Chinese geneeskunde goed te gen hart- en vaatk walen. De eigenaar mag de doosjes in leveren en krijgt ook nog 250 gulden boete. „Ik begrijp best dat dit soort middelen voor Chi nezen tot hun culturele tradities behoort. Maar ze zijn gewoon verboden. Punt uit", zegt Petie. De Chinese gemeenschap in Ne derland blijkt op grote schaal verboden geneesmiddelen te importeren. Schatkamer De opslagkamer van de douane, vijf minuten lopen van de aan komstbalie, barst van de be schermde grondstoffen voor In de 'schatkamer' vol foute souv< medicijnen. Imponerender zijn de typische vakantiesouvenirs. In twee grote blauwe plastic bakken ligt de oogst van onder meer het voorbije weekend, voor Schiphol het drukste wat betreft terugkerende vakantie gangers. Tussen de afgesneden krokodillen- en alligatorkop pen prijken imposante op gezette zee- en landschildpad den. Een vreemde eend in de bijt is het flacon met shampoo op basis van 'whale sperm', volgens de verpakking een probaat middel tegen gespleten haarpuntjes en kaalheid. „Nee, hoor, geen wal vissperma", haast Petie zich te zeggen. Sperm staat ook voor een substantie in de hersenen lirs van de douane op Schiphol. van potvissen die het drukver schil regelt." Stukken koraal blijken even eens geliefde souvenirs. „Hier, netjes gebleekt en duidelijk af gezaagd. Dat is dus geen zuivere koffie", zegt Petie, met in zijn hand een versteende struik. Zijn baas Fons Doorson heeft een handtasje van cobraleer in de hand, met het hoofd van het ser pent nog vervaarlijk aanwezig. Petie: „Leuk hebbedingetje? Mmm, misschien ook wel ge vaarlijk. Er kan nog maanden gif in de tanden achterblijven." Hetzelfde geldt voor de bewo ner van de fles gele slangenwijn. In de Vietnamese variant op de Mexicaanse tequila met worm zit een heuse cobra. „Goed tegen reuma", leest Petie droogjes het etiket voor. De controles van de douane zijn er vooral om kwetsbare plan ten- en diersoorten voor uitster ven te behoeden. Voortdurend gaan daartoe koffers door de röntgenscan, een klein deel wordt met de hand doorzocht. Niet alles is immers zichtbaar op de scan. Neem een shahtoosh, een shawl gemaakt van de haren van Tibetaanse antilope. Door son: „Voor één zo'n fijne doek worden vijf antilopen gescho ren, die vervolgens het klimaat op de Siberische steppes niet meer overleven." Het is vechten tegen de bierkaai weten de douaniers. Ze denken ook dit jaar weer zo'n 1100 toe foto Phil Nijhuis/GPD risten te bekeuren wegens foute souvenirs. Petie: „Soms denk je: mens, je weet toch dat zo'n slan geleren tas of een riem van oli fantenhuid op zijn minst ver dacht is? Laat staan ivoor en bont van bijvoorbeeld tijgers. Met al die duizenden bekeurin gen van de afgelopen jaren kent iedere Nederlander toch wel ie mand die bij ons tegen de lamp is gelopen? Maar hele volkstam men komen kennelijk van een andere planeet." Plicht De douane plukt naar eigen zeg gen 'een onbekend deel van het totaal' uit de immense bagage- stroom. Petie: „De meeste reizi gers lopen toch lachend door. door Chriz van de Graaf Nederland heeft er een nieu we manier van scheiden bij: de flitsscheiding. Of het de be doeling was van de toenmalig staatssecretaris Cohen van Jus titie, is niet helemaal duidelijk. Maar door een maas in de wet kan een huwelijk binnen een dag worden ontbonden. Geheel zonder tussenkomst van een rechter. De procedure is eenvoudig. Een getrouwd stel dat wil scheiden gaat naar een notaris of advo caat. Deze maakt een verklaring waarmee het huwelijk op het gemeentehuis kan worden om gezet in een geregistreerd part nerschap. Binnen hetzelfde ge bouw kan het geregistreerd partnerschap worden ontbon den. De scheiding is in enkele uren voltooid en het ex-echt paar bespaart en passant 315 gulden aan kosten voor de grif fier. Al enkele tientallen keren is op deze manier een huwelijk ont bonden. Homohuwelijk De mogelijkheid tot flitsschei ding is ontstaan met de Wet openstelling huwelij khet zoge noemde homohuwelijk, die 1 april inging. Die bepaalt dat hu welijken kunnen worden omge zet in geregistreerde partner schappen en andersom. Volgens een woordvoerder was het ministerie van Justitie bij aanvang van de debatten over de wet op de hoogte van de nieu we, snelle manier van scheiden. Iedereen wist dat met de nieuwe wet een huwelijk kan worden ontbonden zonder tussenkomst van de rechter Problemen zag het ministerie niet in de flits scheiding. Impact „Als de minister weet wat de ge volgen zijn van de wet, dan moet hij dat duidelijk in de Twee Ka mer vermelden", zegt mr. L. Zonnenberg, voorzitter van de Vereniging van Personen- en Familierecht Advocaten (VPFA). „Ik kan me voorstellen dat kamerleden niet precies wisten wat de impact was van de wet. Dan moet je ze daar als minister op attent maken." Tweede-Kamerlid Otto Vos van de WD was bij de debatten aan wezig. Hij zegt op de hoogte te zijn geweest van de mogelijk heid van de flitsscheiding. „Het is een oneigenlijke weg, maar omdat het in weinig gevallen zou gebeuren, maakte ik me er geen zorgen over. Het enige dat goed geregeld moet zijn, is de positie van kinderen." Om bin dende afspraken te maken over kinderen, moet een stel nog al tijd goedkeuring van een rech ter hebben. Volgens een zegsman van het ministerie hield de toenmalige staatssecretaris Cohen er reke ning mee dat enkele tientallen stellen per jaar gebruik zouden maken van de flitsscheiding. Of het wel een probleem wordt als honderden echtparen dit doen, kan hij nietzeggen. Het ministe rie is niet uit op reparatie van de wet. Ze streeft altijd naar een voudiger wetgeving en het in korten van procedures, aldus de zegsman. Of het er echt eenvoudiger op wordt, is de vraag. De flitsschei ding is een uitkomst voorstellen die met elkaar tot duidelijke af spraken zijn gekomen en geen problemen hebben over bij voorbeeld de boedel of alimen tatie. Een advocaat of notaris krijgt nu een grotere verant woordelijkheid, omdat zij een overeenkomst opstellen die la ter niet wordt getoetst door een rechter. Een extra controle is dus weggevallen. Convenant Ook op de snelheid waarmee kan worden gescheiden, één dag, is kritiek. Secretaris van de VPFA mr. W. Kesler weet uit er varing dat afspraken goed op papier moeten komen en dat beide partijen tijd moeten heb ben om hierover na te denken. „Als er veel problemen zijn tus sen twee mensen, is een goed convenant van een notaris of advocaat noodzakelijk. En vak werk kost tijd." Zijn collega Zonnenberg ziet op zijn kantoor regelmatig dat tijd een belangrijke factor is bij het oplossen van relatieproblemen: „Iemand loslaten doe je niet zo maar. Er moet duidelijk worden uitgesproken dat één van de twee partijen wil scheiden. Als dat besef er niet is, kun je niet over de gevolgen nadenken. Bij een 'oprispingsscheiding' is de kans groter dat dit misgaat." GPD door Cees van Zweeden In Macedonië eisen de Alba nezen meer rechten voor hen. Maar de zigeuners, met 100.000 zielen de tweede min derheid, zien Macedonië juist als toonbeeld van etnische to lerantie. Scharminkel ige honden scharrelen hun maaltijd bij el kaar op de vuilnisbelt, paar- denkarren wedijveren met af tandse automobielen om het bezit van de stoffige straten. Een half ontkleed kind heeft zich op een kartonnen doos ge nesteld waarvan de afzender nog juist leesbaar is: 'Deze le vensmiddelen zijn een ge schenk van de Italiaanse rege ring'. Komend uit de Macedonische hoofdstad Skopje, voorwaar geen glanzende metropool, is Suto Orizari een andere we reld. Straten worden om zoomd door afval, bevolkt door werklozen, geplaagd door ongedierte. Maar de bijna 40.000 mensen die in dit voor stadje huizen, prijzen zich ge lukkig in Suto Orizari te wo nen. Die mensen zijn vrijwel alle maal zigeuners, van wie de meesten voor geen goud hun natale Macedonië voor een an der land zouden verruilen. Neem Mustafa Nezdet, die vijf jaar in Duitsland heeft ge woond maar nu terug is. Hij zegt: „Minderheden hebben in Macedonië meer rechten dan in enig ander land in Europa." Nezdet is het levende bewijs van zijn eigen stelling-hij is de enige zigeunerburgemeester ter wereld. Als Nezdet drie passen buiten het bescheiden stadhuis van Suto Orizari zet, kan hij de Roman Times ko pen, een dagblad in zijn eigen taal. Hij kan op de buis kiezen uit twee zigeunerzenders, bij verkiezingen op zigeunerpar tijen stemmen, zijn kinderen naar zigeunerscholen sturen. Feniks Toen Macedonië tien jaar gele den als een feniks opstond uit de rokende puinhopen van het oude Joegoslavië, moest de jonge natie de loden last tor nen van een bloedige geschie denis. Binnen zijn grenzen bevonden zich meer minder- Mustafa Nezdet is zigeunerburgemeester in Macedonië. heden dan in enig ander land op de Balkan: Serviërs, Bulga ren, Albanezen, Egyptenaren, Vlakken, Grieken, Roemenen, Bosniërs en Turken. De Mace- doniërs (etnische Slaven), die tweederde van het volk vorm den, kozen voor een grondwet die verregaande rechten toe kende aan elk van die minder heden. „In Macedonië hebben min derheden rechten waar je in Griekenland, een EU-land, niet om hoeft te komen", zegt Nezdet. „Minderheden heb ben daar bijvoorbeeld geen recht op onderwijs in hun ei- gentaal. Sterker nog, sommige zigeuners worden helemaal van school geweerd." Dat uit gerekend in Macedonië een oorlog moest uitbreken om ge lijkberechtiging, konden de zigeuners niet begrijpen. En dat uitgerekend de Albanezen die oorlog begonnen, was voor hen het summum van cynisme. Suto Orizari was al het groot ste zigeunergetto in de wereld voordat de Navo in 1999 de Serviërs uit Kosovo verdreef. Maar sinds die oorlog zijn er nog enkele duizenden zigeu ners bijgekomen - de slachtof fers van de Albanezen uit Kos- Kunstgebit Sulja Salijai kreeg kort na de 'bevrijding' van Kosovo be zoek van de U£K, het rebel lenleger van de provincie. Hij neemt een kunstgebit uit zijn mond, en zegt: „Ze namen me mee naar hun hoofdkwartier in Shtimje, en sloegen me in el kaar. Ik verloor al mijn tan den." Salijai verliet Kosovo op 22 ju ni 1999 om in het vluchtelin genkamp te Suto Orizari te ar riveren, waar twee jaar later nog steeds 1300 zigeuners ver kommeren. Zijn drie broers besloten te blijven, maar kun nen dat besluit niet eens meer betreuren. „Ze kwamen alle drie om toen op 2 augustus van het vorig jaar de UQK een gra naat in hun huis gooide", zegt hij, terwijl hij een verfrommel- fotoGPD de foto van zijn oudste broer toont. Waarschijnlijk 800 zi geuners werden in Kosovo ver moord, en een veelvoud van dat aantal werd verdreven. De etnische zuivering vond plaats onder de ogen van de interna tionale gemeenschap, die in sommige gevallen de bussen beschikbaar stelde. Sommige vluchtelingen von den onderdak bij zigeunerfa milies in Tetovo, maar kwa men alsnog terecht m het desolate kamp in Suto Orizari Vorige week streken volgens burgemeester Nezdet 500 ge zinnen neer in zijn gemeente, nadat zigeuners in deze stad waren bedreigd. Of zij veilig zijn in het kamp, waar de onderkomens van blik zijn en water ontbreekt? „Deze voorstad wordt omringd door Albanese dorpen, en drie da gen geleden klonk overal om ons heen geweervuur", zegt Salijai. „Het schieten ging de hele nacht door. Ja, er heerste grote angst in het kamp. Alles kan gebeuren." GPD Piaf stort in ravijn De Franse zangeres Edith Piaf is bij een auto-ongeluk in een dertig meter diep ra vijn gestort. Piaf zat in een auto die in Zuid-Frankrijk in botsing kwam met een vrachtwagen en vervolgens van de weg raakte. Zij hield aan het ongeluk drie gebro ken ribben over. Kanaalzwemmers De Egyptenaar Hamad heeft de zwemwedstrijd tussen het Franse Cap Gris Nez en het Engelse Dover gewonnen. Hij wist in 12 uur en 12 minu ten het Kanaal over te ste ken. Snelste vrouw was de Engelse Brenda Fisher. Zij bereikte als eerste van de ze ven deelnemende vrouw Shakespeare Cliff, ruim een half uur na Hamad. Emigratie Volgens de VN moeten de ko mende vijf jaar vijf miljoen Europeanen naar andere we relddelen emigreren om overbevolking en werkloos- t heid te voorkomen. De VN roept op tot internationaal overleg en financiële steun aan mensen die naar een an der land willen verhuizen. Hitiers jacht Het luxe jacht van vier mil joen dollar, dat in 1935 aan Adolf Hitler werd geschon ken door het Duitse volk, zal worden gesloopt. Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113) 273000 Fax (0113)273030 E-mail: redgoes@pzc nl Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel (0115)686000 Fax (0115)610724 E-mail redtern@pzc.nl Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax (0114)373840 E-mail redhulst@pzc nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454647 Fax (0111)454657 E-mail. redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet: www pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail web@pzc nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 13.30 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond ven 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20,00 tot 22.00 uur: Tel (0118)484000. Fax(0118)470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 1,65 0,75) per maand 39,45 17,90 perkwartaal' 107,50 48,78 per jaar 409,50 185.82 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor J het einde van de betaalperiode. 3 Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 2,00 0.91 i zaterdag 3,00/1,36 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW t Bankrelaties ABN AMRO 47 70 65.597 Postbank 35 93 00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling Tel 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2