Vlissingen weer onder zeil
Koh-ï-Noor thuis op Small Sail
Mensen willen gewoon varen
PZC
Niet iedereen is
welkom in Amerika
12
woensdag 15 augustus 2001
De vierde editie van Small Sail Festival Vlis
singen begint donderdag en duurt tot en met
zondag. Het gebied rond de Vlissingse Binnenha
ven is gereserveerd voor het evenement, met dit
keer het merkteken: Maritiem Vlissingen
(her)leeft. Bezoekers kunnen ongeveer veertig
aangemeerde schepen bezichtigen en enkele
rondvaarten maken. Diverse Shanty koren maken
hun opwachting en de Koninklijke Marine geeft
demonstraties. Het maritieme spektakel heeft als
extraatje een tentoonstelling over 'onderzeesche
boten', omdat de Koninklijke Schelde Groep hon
derd jaar geleden een licentie ontving voor de
bouw van onderzeeërs.
De publieksopening is vrijdag rond 13.00 uur op
de Boulevard de Ruyter. Vanuit een helikopter van
de Belgische luchtmacht wordt een persoon aan
land gezet. Daarna doet een eeuwenoud kanon
van zich spreken.
De afsluiting is zondag omstreeks 13.00 uur. Dat
gebeurt traditiegetrouw met een vlootschouw
waaraan de meeste schepen van Small Sail mee
doen. De schouw voert langs de boulevards van
Vlissingen.
Small Sail trekt elk jaar meer bezoekers.
foto Ruben Oreel
Harlingen heeft het mooiste
vaarwater, maar Vlissin
gen de aardigste mensen. Dat
vindt Jan Duinmeijer, schipper
van de Koh-ï-Noor, een 2-mast
zeilschip met ligplaats Harlin
gen. Duinmeijer is vaste klant
van Small Sail Vlissingen. Hij
begon vier jaar geleden met
rondvaarten voor toeristen,
maar hij is nu voor de eerste
keer ook sponsorschip. „Door
Small Sail hebben we een band
gekregen met Vlissingen", zegt
Duinmeijer die vorige week al
aanlegde aan de Vlissingse
binnenhaven.
Duinmeijer slaat Vlissingen
niet meer over. Hij kreeg een
paar jaar geleden een telefoon
tje van de organisatie met de
waag of hij met toeristen wilde
varen op Small Sail. „Ik moest
nadenken, want ik dacht dat
het om een kleinschalig evene
ment ging. Het kost ook wat
om van Harlingen naar hier te
komen. Tijd, brandstof. We
hebben toch besloten om af te
zakken, want met de organisa
tie konden we een aardige deal
maken. Wij wilden Vlissingen
wel kostendekkend ontdek
ken." Meteen vanaf het begin
stond hij er versteld van hoe
groot de toeloop was. „Small
Sail was helemaal niet zo
kleinschalig als ik had ver
wacht. Ik heb alle keren heel
wat gasten ontvangen, die het
op ons schip zo leuk vonden
dat ze bleven overnachten.
Vlissingen heeft de naamsbe
kendheid van Koh-ï-Noor in
een stroomversnelling ge
bracht."
Hij verklaart dat het niet mee
viel om zijn ideaal met het
schip te verwezenlijken, dat in
april 1996 is herdoopt. Duin
meijer wilde namelijk het zeil
schip, dat hij als wrak in Dene
marken had opgehaald,
geschikt maken voor meer
daagse familiefeestjes. „En ik
wilde met personeel van be
drijven rondvaren. Dit schip is
daar uitstekend geschikt voor,
denken we. We hebben acht
hutten een mooie salon, veel
ruimte en een goede keuken."
Zakelijk liep het echter niet
naar wens. „En we geloofden
nog zo in de opmerking: Als
iets goed is, komen de mensen
vanzelf. We deden de acquisitie
zelf, maar we kwamen er niet
tussen. De wereld van de zei
lende bedrijven is niet eenvou
dig. Op dit moment zijn er in
Nederland 480 van dit soort
zeilschepen. De concurrentie is
Familie Duinmeijer voor het schip de Koh-ï-Noor in de Vlissingse Binnenhaven. De kinderen Daan en
Noor en hun ouders Jan en Maria. foto Lex de Meester
groot. Wij hadden zeker in juli
en augustus niet veel te doen.
Bedrijven organiseren dan
blijkbaar weinig voor hun per
soneel en er worden ook niet
veel familiefeestjes gehouden
door vakanties."
Een belangrijk voordeel is dus
dat Small Sail in de vakantie
periode wordt gehouden. „Het
is een gouden greep geweest
dat we besloten hebben naar
Vlissingen te gaan. De eerste
keer maakten we direct winst.
Maar wat belangrijker was,
was dat de sfeer hier zo goed
was. We deden mee aan een act
op het water. Op de schelde
werd een beloodsingsstrijd ge
voerd tussen een Belgische en
Nederlandse loods. Drie jaar
geleden was de Belgische loods
veel sneller dan de Nederland
se. Op het moment dat de Bel
gen vlakbij ons waren, gingen
we overstag en voeren naar de
Nederlandse boot. Leuke din
gen zijn dat." Maar ook Vlis
singen verraste hem aange
naam. „Een voorbeeldje: Bij
sluizen in het noorden van het
land moet je soms drie, vier
keer roepen voordat je infor
matie krijgt. Aan de wal heerst
daar, in Monnikendam bij
voorbeeld, de opvatting: boot
jesvolk, klootjesvolk. Hier in
het zuiden is het gemoedelij
ker, mensen bij de sluizen hel
pen ons. We zijn hier welkom."
Ook de organisatie van Small
Sail is tolerant, vindt hij. „Als
we iets willen dan is het soms
niet helemaal naar wens van
de leiding. Dat kan te maken
hebben met de keuze van de
ligplaats of iets in die geest.
Maar ze beoordelen dan de
nieuwe situatie en zeggen: ach,
zo kan het ook.
Die flexibiliteit moet Vlissin
gen behouden. Die mentaliteit
bevalt ons. Daarom zouden we
ook wel hier naar toe willen
verhuizen. Maar Harlingen
heeft met het IJsselmeer en de
Wadden voor ons schip ge
schikter vaarwater."
Edith Ramakers
Koh-ï-Noor, Tweemaster,
Scandinavisch model. Functie:
Baltik Trader, topzeilschoener
van 25 meter lang en 7.00 meter
breed. Diepgang van 2.45 meter.
Waterverplaatsing van 140 ton,
zeiloppervlakte van 520 vier
kante meter.
Of je nou Zeeuw of toerist bent, ieder
een vindt de zee interessant, zegt A. de
Jonge, woordvoerder van Small Sail 2001
in Vlissingen Volgens hem is het geheim
van de grote bezoekersaantallen ieder jaar
dat Small Sail niet vernieuwt, maar ver
betert. „Het concept verveelt de mensen
niet."
Vorig jaar was Vlissingen de aanloopha
ven voor Sail Amsterdam. Grote zeilsche
pen en ander maritiem schoon deden de
haven van Vlissingen aan, alvorens naar
Amsterdam te vertrekken.
„De Sail van vorig jaar kwam niet hele
maal uit de verf. Door allerlei problemen
bleef een aantal schepen op de Wester-
schelde liggen. De ene keer pakt zo'n sa
menwerking beter uit dan de andere keer.
Nu weet het publiek wat het kan verwach
ten. Dat was vorig jaar misschien anders
met de aankondiging van al die grote
schepen. Als we op 100.000 bezoekers re
kenen dit jaar, lijkt me dat niet overdre
ven."
Eén van de publiekstrekkers dit jaar is het
ruim zestig meter lange zeilschip 'De Een
dracht'. „We hebben nooit de pretentie ge
had Sail Amsterdam te imiteren. We zijn
een Small Sail met kleinere boten. Dat is
de kern van het evenement." Daarmee
trekt Small Sail volgens De Jong een
breed publiek. De een komt voor de oude
sleepboten, de ander voor de marine of
Rijkswaterstaat. „Natuurlijk lopen er ook
kenners tussen die speciaal voor de oude
schepen komen, maar eigenlijk is het to
taal de publiekstrekker."
Rondvaarten
In de organisatie is dit jaar extra aandacht
besteed aan de mogelijkheid voor bezoekers
om rondvaarten te maken over de Wester-
schelde. Voorgaande jaren was de mogelijk
heid er wel om mee te varen, maar toen ging
het vooral om genodigden. Bij de VW's
konden belangstellenden alvast kaarten
kopen voor een rondvaart. De voorverkoop
loopt goed. Volgens De Jonge is dat ook lo
gisch. „Wanneer krijg je nou de kans op een
historisch zeilschip te varen? Toch bijna
nooit? De mensen willen gewoon varen."
In de vier jaar dat Small Sail Vlissingen be
staat, geniet het evenement steeds meer po
pulariteit. Niet alleen in Nederland, maar
ook internationaalWe krijgen steeds meer
naamsbekendheid. Vooral uit België krij
gen we veel telefoontjes." Ook bij de toeris
ten raakt het maritiem evenement steeds
populairder. „We hebben de speciaal uitge
geven Small Sail krant bij de VW's al bij
moeten vullen." De Jonge denkt dat de or
ganisatie door de groeiende populariteit in
de toekomst steeds mooiere schepen naar
Vlissingen kan halen. „Als de mensen Small
Sail Vlissingen kennen, zijn ze eerder bereid
met hun schip de haven van Vlissingen aan
te doen."
Ramses Gabriëlse
Donderdag 16 augustus
10.00-18.00 uur: Expositie 'Onderzeesche boten'; Arsenaal
17.00 uur: Mosselfestival; Zeilmarkt
20.00 uur: Opening Small Sail Festival Vlissingen met concert;
St. Jacobskerk
20.15 uur: Première theatervoorstelling 'Holland-Amerika lijn';
Arsenaaltheater
21.45 uur: Bezoek genodigden expositie 'Onderzeesche boten';
Arsenaal
22.30 uur: Ontvangst voor genodigden; Loodsensteiger
Vrijdag 17 augustus
10.00-18.00 uur: Expositie 'Onderzeesche boten'; Arsenaal
13.00 uur: Openingsspektakel; Boulevard de Ruyter
14.00-18.00 uur: Optreden Shanty koren:
14.00 uur: Veers Scheepstuigh; Dijktheater;
14.00 uur: De Lutine; Zeilmarkt
14.00 uur: Mag geen naam hebben; Piet Heinkade
16.00 uur: De Lutine; Dijktheater
16.00 uur: Scheldeloodsenkoor; Zeilmarkt
16.00 uur: Veers Scheepstuigh; Piet Heinkade
18.00 uur: Scheldeloodsenkoor; Dijktheater
18.00 uur: Veers Scheepstuigh; Zeilmarkt
18.00 uur: De Lutine; Piet Heinkade
13.00-18.00 uur: Open dag Koninklijke Marine; Piet Heinkade
13.00-18.00 uur: Bezichtiging afgemeerde schepen; Piet Heinkade
en omgeving
10.00-18.00 uur: Presentatie Keep them Rolling; Lampsinsstraat
14.00-15.00 uur: Beloodsing op historische wijze; Roeiershoofd
14.00-18.00 uur: Demonstratie zendamateurs; Stationsplein
14.00-17.00 uur: Demonstratie modelboten; Piet Heinkade
15.00 uur: Theatervoorstelling 'Holland-Amerika lijn'; Arsenaal
theater
16.00-21.00 uur: Mosselfestival; Zeilmarkt
20.15 uur: Theatervoorstelling 'Holland-Amerika lijn';
Arsenaaltheater
21.00-23.00 uur: Jamsessie Shantykoren in Schipperscafé;
Piet Heinkade
Zaterdag 18 augustus
10.00-17.00 uur: Open dag Koninklijke Marine; Piet Heinkade
10.00-18.00 uur: Expositie 'Onderzeesche boten'; Arsenaal
10.00-18.00 uur: Bezichtiging afgemeerde schepen; Piet Heinkade
14.00-18.00 uur: Optreden Shantykoren
14.00 uur: Scheldeloodsenkoor; Dijktheater
14.00 uur: De Lutine; Zeilmarkt
14.00 uur: Veers Scheepstuigh; Piet Heinkade
15.30 uur: De Lutine; Dijktheater
15.30 uur: Veers Scheepstuigh; Zeilmarkt
15.30 uur: Scheldeloodsenkoor; Piet Heinkade
17.00 uur: Veers Scheepstuigh; Dijktheater
17.00 uur: Scheldeloodsenkoor; Zeilmarkt
17.00 uur: De Lutine; Piet Heinkade
10.00-18.00 uur: Presentatie Keep them Rolling; Lampsinsstraat
14.00-18.00 uur: Demonstratie zendamateurs; Stationsplein
14.00-17.00 uur: Demonstratie modelboten; Piet Heinkade
19.00 uur: Captains dinner voor genodigden; Vooronder
Arsenaalplein
21.00-23.00 uur: Optreden Shantykoor in Schipperscafé;
Piet Heinkade
Zondag 19 augustus
10.00-17.00 uur: Open dag Koninklijke Marine; Piet Heinkade
10.00-18.00 uur: Expositie 'Onderzeesche boten'; Arsenaal
12.00-18.00 uur: Bezichtiging afgemeerde schepen; Piet Heinkade
13.00 uur: Vlootschouw langs de Boulevards
13.00-18.00 uur: Maritieme dag Arion Hotel; Boulevard
13.00-17.00 uur: Presentatie Keep them Rolling; Lampsinsstraat
14.00-17.00 uur: Demonstratie zendamateurs; Stationsplein
14.00-16.00 uur: Demonstratie modelboten; Piet Heinkade
15.00-15.20 uur: Demonstratie Marine met parachutisten en heli
kopter; Piet Heinkade
15.20-15.40 uur: Reddingsdemonstratie Marine met helikopter;
Piet Heinkade
15.00 uur: Theatervoorstelling 'Holland-Amerika lijn';
Arsenaaltheater
1 Boulevard Bankert/Arion Hotel
7 Zeilmarkt
2 St. Jacobskerk
8 Piet Heinkade
3 Boulevard De Ruyter (Loodsensociëteit)
9 Lampsinsstraat (Kop van 't Eilandl
4 Roeiershoofd
10 Stationsplein
5 Dijktheater
11 1ste Binnenhaven
6 Arsenaal
Theatergroep Nomade speelt
het nieuwe historische stuk
Holland-Amerika Lijn vier
maal in het Arsenaal in Vlis
singen in het kader van het fes
tival Small Sail. De regie is in
handen van Ab Gietelink, die
zelf ook een rol in de voorstel
ling vervult. De overige spelers
zijn Munda van Langen, Dave
Luza en Bert Vos. Na de docu
mentaire theatervoorstellingen
De Heeren Zeventien en Deshi-
ma staan nu de droombeelden
van de landverhuizers naar
Amerika centraal.
Sinds de Pilgrimfathers op 22
juli 1620 vanuit Delfshaven
vertrokken naar 'het beloofde
land', zijn miljoenen Europea
nen hen gevolgd om een toe
komst op te bouwen in de
Nieuwe Wereld. In 1873 werd
de Nederlands-Amerikaanse
Stoomvaart Maatschappij
(NASM) opgericht, die later
bekend werd onder de naam
Holland-Amerika Lijn (HAL).
Deze onderhield een regelmati
ge passagiersdienst vanuit
Rotterdam en Amsterdam naar
New York.
De voorstelling speelt zich af
in december 1917. In Europa
woedt de Eerste Wereldoorlog.
De Russische revolutie vormt
het nieuwste schrikbeeld van
de gevestigde orde in Europa
en Amerika. De oorlog legt de
passagiersvaart naar Amerika
bijna stil. Alleen De Nieuw
Amsterdam van de HAL kan
dankzij de Nederlandse neu
traliteit blijven varen.
Drie Nederlandse passagiers
(tweede klasse) maken als
emigrant met De Nieuw Am
sterdam de overtocht naar de
nieuwe wereld. De Groninger
boerenzoon Hendrik van Wort,
de nachtclubdanseres Cecilia
Delamarre en de advocaat
Alexander Bronstein vertrek
ken van de Rotterdamse Wil-
helminakade naar New York.
De reis over de Noordzee is
niet zonder gevaar. Aan boord
wordt Oudejaarsavond 1917
gevierd met muziek en zang.
Dan doemt New York op. Al
vorens te worden toegelaten
dient men ondervragingen te
ondergaan op het immigratie
eiland Ellis Island. Niet ieder
een is welkom in Amerika.
Het theaterstuk is geconstru
eerd na onderzoek in de HAL-
archieven en met muziek en de
vormgeving van 1917. Naast
originele liederen van Pi suisse
en Fien de la Mar is er gebruik
gemaakt van de vroeg 20ste
eeuwse componisten Sviridov,
Satie en Debussy. De voorstel
ling bevat origineel HAL-film-
materiaal uit het begin van de
vorige eeuw.
Holland-Amerika Lijn is don
derdag (20.15 uur), vrijdag
(15.00 en 20.15 uur) en zondag
(15.00 uur) te zien.
