Oorlogsverleden onder dak
In 't Wild zoekt uitdaging
Emergis geeft
sneller hulp
bij eetstoornis
PZC
Vijf maal een passie voor klei
ICOLIJN
lELICHT
Inundatie
lezers schrijven
Licht
kunst cultuur
Nieuwe Nederlandstalige band op tournee in Zeeland
door Jacques Cats
Publicist Geert Mak signaleerde het laatst: 'In
Vlissingen en Westkapelle wapperen de ha-
ringvlaggen of er nooit iets is gebeurd'. Hij gaf
daarmee aan hoe weinig er in Nederland bekend
is van de Walcherse oorlogsgeschiedenis toen
het bombardement van de Walcherse dijken, de
inundatie en de tweede doorbraak van de Atlan-
tikwall na Normandië de hoofdrollen opeisten.
Geert Mak schreef daarover: 'Overlevenden van
het geallieerde bombardement op de Westkapel-
se zeedijk eindigen hun verhaal steevast met de
zin: 'En toen konden we recht de zee in kij kenIk
zie de huidige dijk aan het einde van de dorps
straat oprijzen, hoger dan de nieuwbouwhuizen
en ik kan me voorstellen hoe angstwekkend dat
gat moet zijn geweest. Op het kerkhof liggen de
slachtoffers van alle misgegooide bommen, tien
procent van het toenmalige dorp'.
De passages worden aangehaald in het bedrijfs
plan Polderhuis, genoemd naar het vroegere wa
terschapsgebouw onder aan de dijk waar een
tank aan de landing in november 1944 herinnert.
Daar krijgt, na een lange aanloop, de herinne
ring aan het oorlogsverleden straks eindelijk
een permanente plek. De Stichting Atlantikwall
Museum Walcheren ijvert al vele jaren voor de
inrichting van een pand, waar regionale achter
gronden van de door het Duitse Rijk in de Twee
de Wereldoorlog opgeworpen verdedigingslinie
langs de Atlantische kust worden belicht.
De stichting zet zich tevens in voor het realiseren
van een bunkerroute langs restanten van het
stelsel. „Ik denk dat het een uitstekende aanvul
ling op elkaar kan zijn", zegt voorzitter A. de
Bruijn (tevens burgemeester van Veere) van de
koppeling tussen Polderhuis en fiets- en wan
delroutes. Voorts is daar de interessante samen
hang met de activiteiten van de Stichting Bun-
kerbehoud. die inmiddels twee van die vroegere
militaire behuizingen bij Zoutelande heeft
opengesteld voor het publiek.
Veel gepraat
Er is in het verleden veel gepraat over de oprich
ting van een oorlogsmuseum op Walcheren.
Aanvankelijke plannen werden met bezorgd
heid beschouwd, de Duitse kant zou teveel be
licht worden. Straks wordt het nog een bede
vaartsoord voor neonazi's, werd er gevreesd.
Weer anderen vonden dat het een soort vrij
heidsmuseum moest worden, waarin termen als
tolerantie, verdraagzaamheid en goede
Duits/Nederlandse betrekkingen centraal zou
den moeten staan. Maar dat er iets moest komen,
daarvan was iedereen overtuigd. Met name bur
gemeester W. J. Pomp van Valkenisse toonde
zich in de jaren tachtig een warm voorstander.
,De slag om de Schelde is bepalend geweest voor
de afloop van de Tweede Wereldoorlog", stelde
hij vast. „Walcheren was het Normandië van
Nederland'.
Overheden die bunkers wilden weghalen von
den in die jaren personen op hun weg die waar
schuwden dat je daarmee de geschiedenis van de
Tweede Wereldoorlog kwijt bent. Want straks
zijn er geen opa's meer die daarover kunnen ver
tellen. Een klein deel van het toeristisch wegen
net is nu al toegankelijk. Een vrijliggend fiets
pad voert langs vier bunkers in het Walcherse
landschap. Informatiepanelen moeten de pas
sant duidelij k maken met wat voor bouwsel men
van doen heeft. Het is overigens de bedoeling om
het idee 'bunkerroutes' wat meer te verbreden
tot het fenomeen 'vesting'. Daarmee komen ook
locaties als Fort Rammekens, de vestingwerken
van Veere en de Karolingische Burcht in Sou
burg in beeld. Bij de verdere uitwerking zal na
dere invulling worden gegeven aan de vraag hoe
de geschiedenis heeft bepaald dat bunkers de
plaats van forten hebben ingenomen.
'Bunkeroloog' Hans Sakkers uit Koudekerke
schat het aantal overgebleven zware bunkers op
Walcheren grofweg op een kleine tachtig. Dat
zijn knapen met een wanddikte van twee meter
gewapend beton. Andere restanten van de At
lantikwall zijn schuilkelders, hindernissen en
tal van versperringen. Veel oorlogsbouwsels
zijn, verstopt onder zand en grond, met de na
tuur vergroeid. Vredig grazend vee heeft er ook
de scherpe kantjes afgehaald. De Stichting Bun-
kerbehoud waarvoor Sakkers als adviseur op-
braakpoging geweest. Het materiaal waarmee
de inrichting van de bunkers levensecht is ge
maakt is zoveel mogelijk authentiek. Alleen een
stapelbed in een manschappenverblijf oogt als
een recent gereedgekomen staaltje huisvlijt. De
meest gestelde vraag? Joke Compeer hoeft niet
lang na te denken: „Hoeveel lijken hebben jullie
gevonden bij het uitgraven van de bunkers." Als
er voldoende mensen beschikbaar zijn, gaat de
openstelling in september en in de herfstvakan
tie nog even door. Tot de bezoekers behoren op
vallend veel kinderen. Joke Compeer: „Je hoort
wel dat Nederland vergrijst, maar als je hier een
middagje staat zou je het niet zeggen."
treedt, wil een aantal aan het oog onttrokken
vroegere militaire onderkomens weer ontgra
ven.
Eén van de bij Zoutelande opengestelde bunkers
heeft bijna een halve eeuw onder het duinzand
verstopt gelegen. Er komt veel publiek op af.
'Het is er vaak bomvol', signaleert Sakkers on
bewust in oorlogstermen. De omzet uit de ver
koop van regionale publicaties over oorlog en
bunkers geeft aan dat de belangstelling enige
diepgang heeft.
Misschien ligt het wel aan de gratis toegang dat
de in deze weken op woensdag- en zondagmid
dag geopende bunkers zoveel bekijks krijgen.
Rond vierhonderd man per middag, schat me
vrouw Joke Compeer. Zij houdt bij de bunker
aan de voet van het Zoutelandse duin toezicht,
beantwoordt vragen, biedt voor twee tientjes
t-shirts met de gestileerde afbeelding van een
bunker te koop aan en neemt beleefd giften voor
de stichting bunkerbouw in ontvangst.
Echtgenoot Bert houdt in de bunker boven op
het duin de boel in de gaten. Met die souvenirja
gers weet je het maar nooit. En er is ook al een in
Veel bunkers zijn vergroeid met het landschap.
foto Ruben Oreel
door Roelf Reinders
KLOETINGE - Zeeuwen met
eetstoornissen als anorexia en
boulimia hoeven minder lang te
wachten op hulp. Het centrum
voor eetstoornissen van het
Zeeuws psychiatrisch centrum
Emergis in Kloetinge is erin ge
slaagd de wachttijden aanzien
lijk te verkorten.
De wachttijd voorde kliniek be
draagt twee weken tot twee
maanden, zegt W. in 't Veld van
het eetstoorniscentrum. „El
ders in het land kan dat oplopen
tot een jaar." In de polikliniek
van het eetstoorniscentrum zijn
de wachttijden meestal nog iets
korter dan in de kliniek. Emer
gis heeft de wachttijd kunnen
terugbrengen door met groeps
therapieën voor verschillende
vormen van eetstoornissen te
beginnen. „Met deze poliklini
sche groepsbehandeling hebben
we meer mogelijkheden gekre
gen om mensen met eetstoornis
sen te helpen", aldus In 't Veld.
„De doorstroom van patiënten
naar andere voimen van hulp is
hiermee verbeterd", zegt hij.
„Patiënten kunnen eerder de
kliniek uit." Eén van de nieuwe
therapieën is groepsbehande
ling voor mensen met Binge Ea
ting Disorder ofwel vreetbuien.
„Deze mensen eten de hele dag
door, krijgen overgewicht er,
daardoor allerlei klachten''
vertelt In 't Veld. Deze menser.
werden tot voor kort op de dag
behandeling behandeld, maar
krijgen nu als groep therapie
„De deelnemers herkennen de
problemen van elkaar. Dat geeft
therapie in een groep een meer-1
waarde."
Ook voor anorexia- en bouli-1
miapatiënten is groepstherapie
begonnen. Deze groepsthera-
pieën zijn bedoeld voor mensen i
die milde vormen van een eet
stoornis hebben. „Detherapieis
bedoeld om te voorkomen dat de
problemen uit de hand lopen en
om opname in de kliniek tegen
te gaan." De eetstoorniskliniek
in Kloetinge is door het ministe
rie van Volksgezondheid, Wel
zijn en Sport erkend als één van
de zeven specialistische centra
in Nederland voor hulp aan vol
wassen met een eetstoornis
„Patiënten uit heel Nederland
komen hier hulp zoeken", zegt
In 't Veld. „Niet alleen uit Zee
land of Zuid-Holland, maar
zelfs uit Drenthe."
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. Der»,
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
een stichting voor opgericht, de
Stichting Licht! (PZC, 8-8). Ik
dacht dat de provincie Zeeland I
door het ministerie is aangewe
zen als een waardevol land- J
schap waar we zuinig op moeten
zijn en waar niet zo maar alles
mag! Het schijnt dat de Heren
van Goes in hun expansieijver
de realiteit een beetje uit het oog
verloren hebben.
Jacques Suurmond
Domburgseweg
Domburg
In steeds meer landen komen er
strenge bepalingen tegen onno
dige lichtvervuiling. Dit mede
dank zij de "inspanningen van
professionele en ook amateur
sterrenwachten, de Dark Sky
Association en Natuurbescher
mingsorganisaties. Wat zijn wij
toch een achterlijk volkje, wij
gaan de televisietoren in Goes
permanent met megalampen
bestralen. Erger nog, er is zelfs
zaterdag 11 augustus 2001
door Frans Doeleman
VLISSINGEN - Ooit voetbal
den ze in hetzelfde elftal en de
den een playbackact (U2) op de
nieuwjaarsreceptie van hun
Brabantse club. Dat sprak zo tot
de verbeelding, dat ze zich in
strumenten aanschaften en les
namen om echt muziek te gaan
maken. Dat leidde in 1991 tot de
oprichting van de coverband
Yoe Teek Mie In De Meeling.
Tien succesvolle jaren en twee
live-cd's later werd het roer om
gegooid. Sinds 1 januari 2001
noemen de zes overgebleven le
den, inmiddels allemaal derti
gers, zich In 't Wild en stortten
ze zich op zelfgeschreven Ne
derlandstalig materiaal. Deze
nieuwe loot aan de Nederpop-
stam droeg als eerste vrucht de
gunstig ontvangen debuut-cd
Ogen vol vuur. De komende
week maakt het zestal een tour
nee door Zeeland.
„Als Yoe Teek Mie In De Meeling
coverden we alles wat we zelf
leuk vonden in het genre Neder
landse en Engelse pop-rock, dat
was het criterium", meldt Ton
van Hooft (34), drummer en
zanger van In 't Wild. „We zijn
als hobbybandje begonnen, met
de bedoeling een paar keer per
jaar te spelen, maar dat is uitge
groeid tot een redelijk profes
sionele coverband. Weliswaar
op amateur-basis, want we heb
ben allemaal gewoon ons werk.
De laatste tijd zaten we aan zo'n
zestig tot zeventig optredens
per jaar, veel meer was prak
tisch ook niet mogelijk. Maar ja,
je komt steeds in dezelfde zaal
tjes, hetzelfde circuitje en dan
ebt de uitdaging een beetje weg.
We wilden meer plezier ontwik
kelen, een nieuwe uitdaging
zoeken en die hebben we gevon
den in het schrijven van eigen
nummers."
„Ik denk dat we op dit moment
iets toe kunnen voegen aan de
Nederlandstalige muziek. Bijna
alle teksten worden geschreven
door onze toetsenist Edwin van
Mook (32), in het dagelijks leven
leraar Engels, die ook het groot
ste deel van de muziek voor zijn
rekening neemt, samen met gi
tarist Antal Adriaanse (34), ei
genaar van een distributiebe
drijf.
De liedjes gaan over de
belevenissen van alle dag. Daar
zitten bijvoorbeeld problemen,
maar ook leuke dingen in rela
ties tussen. We spelen zowel hele
rustige als up-temponummers
en gebruiken veel samenzang,
twee- en driestemmig, daar zijn
we redelijk goed in."
„Natuurlijk hebben we onze
voorbeelden. Voor mij is dat in
ieder geval Rick de Leeuw, de
zanger van Tröckener Kecks,
die ook onze cd heeft geprodu
ceerd. En ik heb bewondering
voor bands als BlofDe Dijk, De
Scene en Van Dik Hout, waar
van we tijdens een optreden,
naast onze eigen nummers, ook
covers ten gehore brengen, om
een stukje herkenbaarheid te
creëren."
„Het is onze ambitie ooit uit
sluitend eigen werk te spelen.
Daar hebben we wel een aantal
jaren voor staan, want als je 45
bent en je streeft dat nog steeds
na, dan schiet het niet op na
tuurlijk. Hoewel leeftijd er voor
mij niet toe doet, al denken grote
platenmaatschappijen daar
vaak anders over. Voor hen is al
leen jong en aantrekkelijk inte
ressant. Gelukkig met voor alle
maal, anders hadden we deze cd
niet kunnen maken. Onze eerste
single Hart In Spiegelbeeld is
aardig opgepakt door Radio 1 en
2 en we hebben live opgetreden
in het programma Spijkers met
Koppen.
„Persoonlijk heb ik niet de illu
sie ooit van het spelen in
In 't Wild te kunnen leven",
meent Ton van Hooft, woonach
tig in het gehucht 't Wild, tussen
's-Hertogenbosch en Oss, waar
de band altijd repeteert. „Er zijn
maar weinig bands in Neder
land die dat kunnen. Bovendien
heb ik als assurantie-tussenper
soon een goed lopend bedrijf.
Daar moet je reëel in zijn. Voor
het geld hoeven we het dus niet
te doen en het is soms vermoei
end, maar als je er plezier in
hebt, is dat niet erg. En dat ple
zier scheppen we door met ons
allen te knallen op het podium
en de mensen een leuke avond te
bezorgen. Dat is de kick van het
optreden."
In 't Wild treedt di. 14-08 op in De
Hooizolder in Westkapelle (01.00
uur); ivo. 15-08 voor Omroep Zee
land in Porgy Bess in Terneuzen
(10.00 uur) en in vakantiepark Zee
bad in Breskens (19.00 uur), do
16-08 in café Joy in Cadzand-Bad
(23.00 uur); vr 17-08 in bar De Stulp
in Renesse (20 00 uur); za. 18-08 op
de Nieuwe Burg in Middelburg
(14.00 uur) en zo. 19-08 in
café Groen Licht in Vlissingen
(21.00 uur)
In 't Wild met (vlnr) Ton van Hooft (drums/zang), Berti van Waardenburg (bass), Edwin van Mook (toetsen/zang), Antal Adriaanse (gitaar),
Jan van der Meijden (gitaar) en Luc van Hoorn (zang).
door Anita Tournois
GROEDE - Vijf kunstenaressen
met een passie voor klei expose
ren hun werk in de Lutherse
kerk. Marian Verrijp, Marion
Kamper, Digna Blaauw, Lydie
van de Jeugt en Elizabeth Glori-
eux tonen objecten en potten in
keramiek. Een tentoonstelling
die gekenmerkt wordt door een
voudige en harmonieuze vor
men.
VeiTijp werkt veel met boog- en
golfbewegingen in haar objec
ten. Door middel van slib brengt
ze reliëf aan. Soms worden
gaatjes in de klei gemaakt of pa
tronen gegraveerd zoals in
Eruptie. Het overgrote deel van
haar werk is gedraaid. Bol- of
eivormige sierpotten, mat of
glanzend en met een handvat,
waarin de voor haar specifieke
ribbeltjes of golfjes terugkeren.
Door het toepassen van raku
(een bijzondere baktechniek)
ontstaan iriserende en metaal
achtige kleurschakeringen, die
bepaald worden door de lichtin
val.
Marion Kamper is van oor
sprong Duitse maar tegenwoor
dig woont ze in Wissenkerke.
Haar keramische objecten in
roodbruine klei worden gecom
bineerd met koper of staal en
hebben vaak beweegbare ele
menten.
Glorieux en van der Jeugt ma
ken in hun werk gebruik van de
oorspronkelijkheid van het ma
teriaal.
Hun voorkeur gaat uit naar een
voudige geometrische vormen,
zoals te zien is in Gekliefd en
Geploegd van Glorieux. Deze
kunstenares laat uit enkele bol
len een krul of opstaande blaad
jes komen. Voor Lydie van der
Jeugt is de driehoeksvorm be
langrijk. De driehoek wordt
vaak gecombineerd met de bol
vorm, waarbij op de bollen dan
met glazuur verschillende
kleurenvakjes zijn aange
bracht.
Versiering
Digna Blaauw past haar oplei
dingen van textiele werkvor
men, kostuumontwerpen en ke
ramische werkvormen in haar
werk. Mannequins, met of zon
der hoofden, dragen kleding
stukken in aarden tinten. Ze
zijn opgebouwd uit vele kleine
laagjes klei en zijn versierd met
knoopjes, vetert jes en metaal,
Tentoonstelling t/m 25 augustus
Lutherse kerk, Molenstraat in Groe-
de. Openingstijdenma t/m za. Van
13.00-17.00 uur
foto Charles Strijd
Objecten van Marion Kamper.
(Advertentie)
I TELECOMMUNICATIE
Telefooncentrales
Draadloze telefonie
Faxapparatuur
Computernetwerken
ISDN
LEWESTRAAT 43
GOES/KLOETINGE
Bel: 0113-213720
E-mail: info@colijnbv.nl
Het jaar 2001 wordt ook voor u goedkoper,
hoe eerder u vervangt, hoe meer u verdient.
