PZC
Dreischor schoffelt en snoeit
Het Zeeuwse koraal is gewoon een trompetkalkkokerworm
21
Groenste
dorp van
Europa?
22
22
23
23
weerwoord
Paarden
moesten
werken
Fruit van
de zware
grond
Het Land
van Jan in
vogelvlucht
Liedjes om
bij stil
te staan
bijzonder blauw
woensdag 8 augustus 2001
Het is één van de mooiste
ringdorpen op Schou
wen. De schilderachtige met
bomen omzoomde ring op
Dreischor met z'n histori
sche gevelrij is een van de
meest gefotografeerde
dorpsgezichten op het ei
land. Sinds Dreischor in
2000 uitgeroepen is tot
groenste dorp van Neder
land heeft Dreischor er een
publiekstrekker bijgekre-
gen. Dorpsgroen als attrac
tie. Misschien goed voor de
titel Groenste Dorp van Eu
ropa.
Het begon allemaal een paar
jaar geleden toen Groei
Bloei in het kader van haar jubi
leum Dreischor uitriep tot en
aankleedde als bloemendorp.
Dat fleurige aanzien beviel de
Reisenaars, zoals de bewoners
van het ringdorp op Schouwen
worden aangeduid, goed en er
werd op verder geborduurd. Het
dorp wierp zich in de strijd om
de titel groenste dorp van Ne
derland, vergeven door de orga
nisatie Entente Florale.
Een lokale werkgroep werd op
gericht, de school ingeschakeld
en het toch al groene dorp werd
enthousiast nog groener ge
maakt. De middenstand liet
zich niet onbetuigd en het En
tente Florale-virus verspreidde
zich in rap tempo onder de 980
zielen in Dreischor. De inspan
ningen werden beloond met de
fel begeerde titel Groenste dorp
van Nederland die het dorp te
vens het recht gaf mee te dingen
naar de titel Groenste Dorp van
Europa.
Zwaardere eisen
De gemeente Schouwen-Duive-
land verleende hand- en span
diensten, maar liet het verder
aan de dorpelingen over. Toen
de titel binnen was en Dreischor
zich opmaakte voor de Europe
se titelstrijd nam de interesse en
de bemoeienis van de gemeente
toe. Wethouder grondgebieds
zaken en milieu G.J. van de Vel-
de-de Wilde: „Dit jaar hebben
wij het project ook als gemeente
opgepakt. Want nu worden er
toch zwaardere eisen gesteld
dan tijdens de nationale wed
strijd.
De manier waarop de Reisena-
ren met het groen in hun dorp
omgaan past volgens de wet
houder prima in het groenbeleid
van de gemeente. „Wij zijn al
begonnen met het werken met
kernteams voor het groenon
derhoud. Dorpsbewoners weten
dan precies bij wie ze moeten
zijn. Wij willen als gemeente de
burgers zoveel mogelijk betrek
ken bij de wijze waarop 'hun'
groen onderhouden wordt. En
dan is er natuurlijk geen beter
voorbeeld van burgerparticipa
tie te vinden dan het groenon
derhoud in Dreischor.
Van der Velde hoopt dat het en
thousiasme waarmee in
Dreischor geschoffeld en ge
snoeid wordt overslaat op ande
re kernen, en de eerste voorteke
nen zijn er al dat dat ook gaat
gebeuren. „Uit Noordgouwe
horen we al geluiden dat ze daar
best wat meer willen met het
groen."
De internationale Entente Flo
rale-jury bleek tijdens haar be
zoek zeer gecharmeerd van
Dreischor en vooral de manier
waarop de Reisenaren bezig zijn
met hun dorp. Kritische kantte
keningen waren er ook. De titel
Groenste Dorp trekt toeristen,
dat staat volgens de jury buiten
kijf. Misschien zelfs wel meer
dan het dorp lief is. De ervaring
is dat prijswinnende dorpen
soms overspoeld worden met
toeristen en dagjesmensen. Met
alle mogelijker (parkeerpro
blemen van dien. Wil Dreischor
haar Groene Kroon echter opti
maal uitbuiten dan moet er wel
her en der wat aangepast wor
den, althans in de ogen van de
jury-
Staatsbosbeheer heeft daar al
een voorzichtig begin mee ge
maakt. In natuurgebied Het
Dijkwater is vorige week een
zitje gemaakt waar wandelaars
even uit kunnen rusten en van
het uitzicht genieten. Boswach
ter D. Fluijt: „En samen met de
gemeente willen wij daar best
wat meer aan gaan doen en dan
bedoel ik niet alleen zitjes, maar
bijvoorbeeld folders en infor
matieborden."
Dat laatste vindt de jury van
Entente Florale een bijzonder
goed idee. Zij gaven gemeente
en Reisenaren de tip om op ver
schillende plaatsen in het dorp
informatiebordjes te plaatsen.
En dan niet alleen met Neder
landstalige uitleg, maar ook in -
bijvoorbeeld - het Engels en het
Duits.
Spanning
Ondertussen mogen gemeente
en de werkgroep Entente Flora
le nog een poosje in spanning
zitten. Vrijdag 14 september
worden de deelnemers aan de
Europese strijd verwacht in het
Ierse Ennis voor de prijsuitrei
king. Daar worden delegaties
uit de deelnemende dorpen en
steden ondergebracht in hotels.
Zaterdag 15 september worden
de deelnemers vergast op een
tour door het Burren National
Dondert het
in augustus, dan
is er veel zaad,
al was het maar
voor het onkruid
Nieuwe weerwoorden zijn welkom
bij de redactie PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen.faxOI 18-
470102, e-mail redactie@pzc.nl
Park en een theatervoorstelling
door The Ennis Players, 's A-
vonds mogen de deelnemers
Ennis verkennen. Zondag 16
september staat in de Town Hall
Bistro in het Old Ground Hotel
een Jazz Brunch klaar. Om
streeks 15.45 uur stappen de
deelnemers op het vliegtuig
richting vaderland.
Piet Kleemans
In Dreischor kunnen zaterdag
11 augustus belangstellenden in
het voetspoor van de jury een
wandeling door Dreischor en
langs het Dijkwater maken. De
wandelingen starten om 11.30
en 13.30 uur vanaf Streek- en
Landbouwmuseum Goemans-
zorg.
Buitengebied is een wekelijkse
bijlage over natuur en
landschap, land- en tuinbouw,
streektaal en streekcultuur,
visserij, recreatie en vrije tijd.
Vragen, opmerkingen en
suggesties zijn welkom bij de
redactie van de PZC, postbus
18, 4380 AA, Vlissingen,
fax 0118-470102,
e-mail redactie@pzc.nl
De jury van Entente Florale adviseerde de Reisenaren om meer informatieborden te plaatsen.
Dreischor is niet voor niets één van de meest gefotografeerde dorpsgezichten van Schouwen-Duive-
land.
foto's Pieter Honhoff
De internationale Entente Florale-jury bleek deze week zeer gecharmeerd van Dreischor.
Het woord koraal doet den
ken aan de tropen, aan ei
landjes met palmen in de Stille
Oceaan bijvoorbeeld. Toch cir
culeert in Zeeland het verhaal
dat ook bij ons koralen voorko
men, in het opgewarmde koel
water dat geloosd wordt door de
electriciteitscentrale. Het ver
haal noemt tegenwoordig de
centrale bij Borssele, in het ver
leden ook wel die van Vlissin
gen.
Zoals vele mondeling overgele
verde verhalen klopt het niet,
maar bevat het wel een kern van
waarheid. Lozing van opge
warmd koelwater veroorzaakt
wat thermische vervuiling
wordt genoemd. Thermische
vervuiling kan de inheemse flo
ra en fauna soms doen achter
uitgaan en geeft exotische
nieuwkomers een kans. Lozing
van koelwater is daarom tegen
woordig aan strenge regels on
derworpen.
In het geval van het verhaal over
het Zeeuwse koraal gaat het om
de electriciteitscentrale van
Vlissingen, een aantal jaren ge
leden ontmanteld. In het water
van het Kanaal door Walcheren
kwamen destijds een paar exo
tische diersoorten voor, die zich
dankzij de opwarming goed
konden handhaven. Ze ver
De kalkkokerworm komt in Zeeland voor in het Kanaal door Wal
cheren en het Veerse Meer. foto Marco Faasse
De PZC heefteen stuk Oosterscheldenatuur geadopteerd. Het
gaat om de Rumoirtschorren en de Slikken in de Krabben-
kreek, achterin de Oosterschelde. Ook het schorretje voor de
Oesterput, langs de noordkust van Noord-Beveland behoort
bij het geadopteerde gebied. De krant betaalt mee aan het be
houd van dit bijzondere stukje Zeeland, door een sponsorbij
drage aan Het Zeeuwse Landschap. In 'Bijzonder blauw'
wordt het wel en wee van het reservaat belicht en bovendien
komen er regelmatig vertegenwoordigers van de unieke flora
en fauna ter sprake.
spreidden zich zelfs door het
Veerse Meer.
Het gaat onder andere om een
zeepok en een worm. Niet zo
maar een worm, maar één die
leeft in zelfgebouwde kalkko-
kertjes van een paar millimeter
dik. Vele van die kalkkokertjes
die kriskras door elkaar groeien
vormen samen grote bonken
van tien tot twintig centimeter
dik op stenen, hout en beton. De
grote bonken van witte kalkko
kertjes hebben oppervlakkig
gezien wel wat van een koraal,
maar in werkelijkheid is 'het
Zeeuwse koraal' gewoon een
worm. Wanneer in verband met
werkzaamheden het waterpeil
in het Kanaal door Walcheren
wordt verlaagd, zijn onder an
dere op de houten palen bij de
Stationsbrug soms de kalkko
kertjes te zien. Hoewel het wa
ter van het kanaal tegenwoor
dig niet meer wordt opgewarmd
doet de worm het nog steeds
goed in het kanaal en het Veerse
Meer. Hij komt ook zeldzaam
voor in het kanaal van Goes en
het Goesse Meer en buiten Zee
land in het Noordzeekanaal.
Het lijkt erop dat de hoogste
aantallen voorkomen in rustig
brak water, dat in de zomer een
hoge temperatuur bereikt.
Op de foto is aan de uiteinden
van de kokertjes een groenach
tig tentakelkransje te zien,
waarmee plankton gevangen
wordt. Iets linksonder van het
midden is daarnaast het 'oper
culum' te zien, een soort ge-
steeld plugje waarmee de kalk-
koker wordt afgesloten als de
worm zich terugtrekt. Tijdens
de groei van het kalkkokertje
wordt nu en dan op het uiteinde
een soort kraagje gebouwd, dat
er een trompetvormig uiterlijk
aan geeft. De worm heeft daar
om de Nederlandse naam trom
petkalkkokerworm gekregen.
Overigens groeit het kalkkoker
tje na het kraagje gewoon door.
Herkomst'
De wetenschappelijke soort
naam 'enigmaticus' duidt op de
onduidelijke herkomst van de
worm. Hij komt momenteel
voor in allerlei gebieden van de
wereld, voornamelijk in havens
en kanalen, maar het is niet he
lemaal zeker welk werelddeel
het oorspronkelijke leefgebied
vormde. In ieder geval komt de
worm van buiten Europa.
Soms zorgen dergelijke exoten
voor moeilijkheden. In het bui
tenland zijn gevallen bekend
van uitheemse diersoorten die
problemen opleveren. De drie
hoeksmossel groeide in Ameri
ka koelsystemen van schepen en
centrales compleet dicht, met
grote economische gevolgen. In
Afrika zorgde de introductie
van de nijlbaars in bepaalde
meren voor het uitsterven van
vele endemische vissoorten. De
trompetkalkkokerworm lijkt in
Nederland nauwelijks invloed
op de inheemse dierenwereld te
hebben. Misschien is er wat con
currentie met palingbrood, een
mosdiertje.
Vermoedelijk heeft vooral
scheepvaart voor de wereldwij
de verspreiding gezorgd; de
trompetkalkkokerworm bouwt
zijn kokertje ook op scheepshui
den en de vrijzwennnende larf-
jes kunnen in het ballastwater
getransporteerd worden. Het
aantal buitenlandse diersoor
ten dat op deze manieren in onze
wateren verzeild raakt neemt
nog steeds sterk toe. Alleen al de
afgelopen paar jaar zijn zeker
drie exotische diersoorten door
scheepvaart geïmporteerd.
Marco Faasse
