Aksa-intifada is uitputtingsoorlog Azerbeidzjan bant het Cyrillisch PZC PZC Tieners steeds jonger drugsverslaafd Israëliërs en Palestijnen voeren geweldsspiraal snel op De Vries reageerde even laks als Melkert op ESF-misbruik Oud volk uit Japan eerste bewoners van Amerika 1 augustus 1951 woensdag 1 augustus 2001 door Ad Bloemendaal Wie nog enige illusie koes terde over het op 13 juni bereikte staakt-het-vuren in het Israëlisch-Palestijnse con flict, moet de laatste dagen de ene na de andere dreun hebben gekregen. Israël en de Palestij nen lijken niet voor elkaar te willen onderdoen in het gieten van olie op het vuur. Geïnitieerde acties en wraakne mingen volgen elkaar in zo'n snel tempo op dat ze al lang niet meer uit elkaar zijn te houden. Van een Palestijnse volksop stand is de Aksa-intifada uitge lopen op een hopeloze uitput tingsoorlog met intimidatie als belangrijkste wapen. Beide par tijen denken, of hopen, dat ze de tijd aan hun kant hebben Watermeloen In Israël zijn bomaanslagen niets ongewoons, maar de fre quentie waarmee de Palestijnen ze nu uitvoeren is uitzonderlijk. Afgelopen vrijdag vond een alerte chauffeur in Jeruzalem een uitgeholde en met explosie ven volgepakte watermeloen in zijn bus. Zaterdag ontplofte een bom in een café in Tel Aviv. Zon dagochtend richtte een bier blikje met explosieven een ravage aan in een Jeruzalemse supermarkt en later op de dag volgde een bomexplosie in een parkeergarage. Dat het flatge bouw erboven geen zware scha de opliep was te danken aan een technische fout van de vervaar digers van de bom. Bij de andere aanslagen vielen evenmin slachtoffers en ook dat was meer geluk dan wijsheid. Arbeidsongeval Uitgedrukt in aantallen doden en gewonden waren de Israëli sche acties van de laatste dagen aanzienlijk effectiever. Legeren veiligheidsdiensten gaan on verminderd door met het uitvoeren van de liquidatiepoli- tiek, die officieel wordt om schreven als 'nauwkeurig ge richte preventieve operaties tegen personen die terreuracties voorbereiden' en als 'zelfverde diging'. Israëlische woordvoer ders moesten zich gisteren, na de aanval in Nabloes, in allerlei bochten wringen om in dat ka der de dood van onschuldige burgers, onder wie twee kinde ren, te verklaren Of ook de dood van zes Fatah-activisten op een autokerkhof bij Jenin, het afge lopen weekeinde, het werk was van Israël, is niet duidelijk. Het is mogelijk dat zij het slachtof fer zijn geworden van een 'ar beidsongeval' bij het monteren van een bom. In ieder geval laat de boodschap die Israël afgeeft, niets aan dui delijkheid te wensen over: als Jasser Arafat de door ons ge zochte Palestijnen niet laat op pakken. worden ze vroeg of laat door ons uit de weg geruimdDe Israëlische radio meldde giste ren dat het Palestijnse leider schap onlangs een lijst met raadgevingen aan militanten heeft uitgedeeld, bedoeld om te ontsnappen aan Israëlische moordaanslagen. Zo wordt hen afgeraden geschenken aan te nemen, wegens ontploffingsge vaar, en contact met familiele den en vrienden tot een mini mum te beperken. Per slot van rekening kan iedereen een col laborateurzijn. Israël heeft al in een vroeg stadium van zijn li quidatiecampagne laten weten dat het intimideren en onder gronds drijven van militanten een van de doelstellingen is. Slagzin Een ander, minder uitdrukke lijk verklaard doel van acties als die van gisteren is het zoet hou den van de eigen bevolking.Vol gens een recente opiniepeiling vindt bijna de helft van de Israë liërs dat de tijd gekomen is om voorgoed af te rekenen met Jas ser Arafat en de zijnen. Geduld voor een uitputtingsoorlog is er niet meer. ,,Laat het leger win nen!", is de slagzin van de onte vredenen. Met acties als die van gisteren wil de regering van Ariel Sharon laten zien dat ze niet met de ar men over elkaar zit. Voor Jasser Ai-af at wordt het al met al steeds moeilijker op te treden tegen militante groepen, zelfs als hij dat zou willen. Zijn Fatah-be- weging werkt daarentegen steeds nauwer samen met de Harnas en andere radicale isla mitische organisaties. GPD pagina 5. beschieting Nabloes Palestijnse burgers zien toe hoe in Nabloes een reddingswerker met behulp van een kraan een gebouw binnengaat. Het gebouw, waarin een kantoor van Hamas was gevestigd, was gisteren het doelwit van Israëlische beschietingen. Zes activisten, twee Hamas-leiders en twee kin deren kwamen daarbij om het leven. foto Jafar Ashtieh/EPA van onze redactie binnenland Jongeren raken op steeds jeugdigere leef tijd verslaafd aan drugs. Met name can nabis wordt steeds vaker gebruikt door jongeren tussen 12 en 18 jaar. De ernstig verslaafde jongeren kampen met psychi sche problemen en worden steeds vaker op genomen in speciale klinieken om van hun verslaving af te komen. Dat stelt de Groningse Dr. Kuno van Dijk Stichting, die jonge verslaafden opvangt. „We zien dat jongeren in de hoogste groep van de lagere school alle verschillende soor ten drugs al wel kennen", aldus woordvoer der Rob van der Vloed. „Dat is nog wat an ders dan gebruiken, maar het valt op dat het experimenteren met drugs steeds vroeger begint. Dat resulteert in een groep jongeren die er steeds vroeger in blijft hangen en ern stige psychische problemen krijgt." De Groningse stichting heeft als een van de weinige in Nederland ruimte voor een tien tal ernstig verslaafde jongeren. Ze krijgt per 1 januari 2002 een definitieve erkenning als AWBZ-gefinancierde verslavingskliniek. „Dat is een signaal dat je moet opvatten als een erkenning voor de problemen die er met deze doelgroep zijn. Het ministerie van volksgezondheid geeft nu aan dat dit soort klinieken nodig zijn en geeft ons het geld om de problemen te bestrijden." Verschuiving Hoewel het gebruik van cannabis de groot ste problemen veroorzaakt, ziet de versla vingszorg ook een verschuiving naar ge bruik van andere drugs. „We komen steeds meer zogenoemde polidrugsverslaafden te gen. Dat zijn jongeren die alles nemen wat ze maar tegenkomen en kunnen betalen." De behandelde jongeren vertonen ernstig probleemgedrag en gaan gebukt onder psy chische klachten. Bij meer dan 40 procent wordt een psychiatrische stoornis gecon stateerd. Veel jongeren hebben bovendien last van verstoorde gezinsrelaties. Exacte cijfers over bet aantal probleemge vallen zijn moeilijk te geven. „Iedereen kent de groepjes lastige pubers wel. Daar zitten altijd een paar bij die heel gevoelig zijn voor meedoen. Die schieten door." De jongeren die de stichting opneemt, zitten een aantal maanden tot een jaar lang in de kliniek. Meer dan veertig procent maakt de behandeling niet af en loopt weg. GPD door Koos van Wees De toenmalige minister van Sociale Zaken Ad Melkert waarschuwde zijn opvolger in 1998 dat controle op misbruik van ESF-geld 'in goede voornemens blijft steken'. Melkert schreef in het overdrachtsdossier aan de nieuwe minister Klaas de Vries dat de controle 'in opzet was verbeterd'. Maar de uit werking moest nog gestalte krijgen. Het duurde vervolgens nog een klein jaar voordat De Vries een aparte werkgroep formeerde die het misbruik van het Europees Sociaal Fonds (ESF) moest aanpak ken. Resultaten bleven ove rigens uit, ook al omdat De Vries later meende de werk groep weer te moeten ophef fen. Pas onder Vermeend, die hem tussentijds afloste, wer den misbruik en fraude van de Europese subsidies echt aangepakt. Melkert wees zijn opvolger in augustus 1998 op 'het risico dat het verbeteringstraject in goede voornemens blijft steken en dat als gevolg van controles door Brussel in ne gatieve zin zal worden ge rapporteerd over de uitvoe ring'. In mei 1999 kwam er inderdaad een ESF-rapport uit Brussel over oneigenlijk gebruik van honderden mil joenen aan subsidies. Pas toen reageerde De Vries. De Algemene Rekenkamer constateerde in 2000 dat er op Sociale Zaken laks was gereageerd op de geluiden vanuit Brussel over mis bruik. „De Rekenkamer con stateert dat ESF bij alle par tijen pas 'op de agenda is gekomen nadat de Europese Commissie begin dit jaar voor de zoveelste maal te kortkomingen constateer de", aldus de Rekenkamer. Van een betere controle on der zowel Melkert als De Vries merkte de Kamer wei nig. Hoewel al vanaf 1997 beter gecontroleerd zou wor den, was eind 1999 de contro le over 1997 nog niet klaar. De Vries had op zijn beurt voor zijn opvolger Vermeend geen overdrachtsdossier klaarliggen waarin werd ge waarschuwd voor het ESF- dossier. De Vries volgde on verwacht Bram Peper op na diens aftreden als minister van Binnenlandse Zaken. Vermeend kwam daarop van Financiën over naar Sociale Zaken. Wel schreef De Vries dat de Europese Commissie na on regelmatigheden de ESF-be- talingen had bevroren, maar deze inmiddels weer had her vat. Hij meldde dat er vier brieven over de kwestie naar de Tweede Kamer waren ge stuurd, en dat de Kamer er twee keer over had gedebat teerd. „Het is niet ondenk baar dat de Tweede Kamer hierover op korte termijn we derom een debat wil voeren", was het enige waarschuwen de geluid van De Vries. Verrast Vermeend was indertijd dui delijk verrast door de om vang van het ESF-probleem. Toen hij aantrad, werd uitge gaan van een bedrag van on geveer vijftig miljoen gulden dat Nederland zou moeten terugbetalen. Al snel werd duidelijk dat het ging om een veelvoud daarvan. Tot nu toe richtte alle aan dacht zich op de rol van Mel kert. De huidige fractieleider van de PvdA en beoogd op volger van Wim Kok als lijst trekker was van 1994 tot 1998 politiek verantwoorde lijk voor fraude met ESF- geld door regionale arbeids bureaus. Daarnaast zou hij zelf heb ben aangezet tot misbruik van ESF-geld door toe te staan dat dit werd gebruikt voor exploitatietekorten bij Arbeidsvoorziening, de overkoepelende organisatie van arbeidsbureaus. Klaas de Vries wordt binnen de PvdA ook genoemd als een waardig opvolger van Wim Kok als partijleider en lijst trekker. mocht 'kroonprins' Melkert om een of andere re den uitvallen. GPD De eerste mensen die over land van Azië de oversteek naar Amerika maakten om zich daar te vestigen, zijn misschien nazaten geweest van een oud volk dat lang geleden in Japan woonde. Dat zeggen geleerden die bijna tienduizend sche dels uit de hele wereld hebben onderzocht op botstructuur en andere ei genschappen. Volgens de onderzoekers zijn de eerste Amerikanen het nauwst verwant aan de Jomon, een prehisto risch volk dat duizenden jaren geleden in Japan woonde, en de Ainu, een later volk. De huidige Ja panners kwamen pas later aan vanuit Azië. De eerste bewoners van Amerika zijn in de visie van de geleerden zo'n vijf tienduizend jaar geleden aangekomen over wat nu de Beringzee is. maar in de ijstijd een landverbinding was tussen Alaska en Si berië. Ook nu nog is de Be ringzee op de meeste plaatsen niet dieper dan zestig centimeter. Binnen duizend jaar verspreid den zij zich tot aan het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika. Volgens antropoloog C. Loring Brace van de universiteit van Michigan zijn er aan wijzingen dat de Jomon goede botenbouwers wa ren. Waarschijnlijk zijn zij per kano langs de west kust van Amerika afge zakt. Brace zegt dat de kenmerkende trekken van de eerste migranten nog duidelijk te zien zijn bij indianenstammen als de Sioux en Cherokee. Een tweede immigratie golf, zo'n drie- tot vier duizend jaar later, bracht mensen van gemengd Chi nese, Mongoolse en Zuid oost-Aziatische afkomst naar Amerika. Zij kwa men waarschijnlijk per boot over de Beringzee, die na het smelten van het ijs was volgelopen. Deze mensen bleven als eski mo's en Aleoeten in het noorden en slechts een klein deel zakte af naar het zuiden. AP door Aida Soeltanova Tientallen billboards zijn weggehaald en winkeliers zijn gewaarschuwd: vanaf vandaag mogen reclameborden en andere uitingen op de openbare weg niet meer in Cyrillisch schrift zijn gesteld. Op die dag rekent Azerbeidzjan af met een van de erfenissen van zeventig jaar sov jetoverheersing en schakelt het over op Latijnse lettertekens. Voor het verarmde land is het de derde verandering van al fabet in een eeuw tijd. Drukke dagen dus voor de Azerbei- dzjaanse taalpolitie. Zij moet toezien op de naleving van het decreet dat president Geidar Aliev in juni uitvaardigde en dat het gebruik van het Latijnse letterstelsel in alle officiële documenten en reclame uitingen verplicht stelt. Ook Azerbei- dzjaanstalige kranten, tijdschriften en boeken mogen krachtens het decreet niet langer in Cyrillische tekens worden ge zet. Voorstanders van de omschakeling zeg gen dat de invoering van het Latijnse al fabet de 7,7 miljoen inwoners van het land meer in contact zal brengen met de (westerse) buitenwereld en de Russische culturele dominantie zal verminderen. Maar veel Azeri denken dat de Russisch- taligen in het land erdoor in de verdruk king zullen komen en vrezen voor een tweedeling in de overwegend islamiti sche Kaukasusrepubliek. „Ik ben er bang voor een tweederangs burger te worden in het land waar ik ben geboren en dat ik als mijn vaderland be schouw, enkel en alleen omdat ik geen Azerbeidzjaans spreek", zegt de vijftig jarige Roegija Mamedova, die in de hoofdstad Bakoe als onderwijzeres op een Russischtalige basisschool werkt Mamedova voegt daaraan toe dat de schriftomzetting tot gevolg zal hebben, dat er minder kinderen naar de Russische scholen zullen worden gestuurd, wat haar op termijn haar baan kan kosten. De autoriteiten in Bakoe hebben inmid dels rond de vijftig in Cyrillische letters gestelde billboards verwijderd. Er ko men nieuwe borden te hangen zodra de reclamebureaus die ervoor verantwoor delijk zijn met een in Latijnse tekens ge steld alternatief komen. Gisteren gingen de agenten van de taalpolitie de winkel straten in om de middenstanders te her inneren aan hun wettelijke verplichting al hun op schrift gestelde slogans en leu zen om te zetten in het nieuwe schrift Boetes opleggen aan overtreders van de taalwet mochten de agenten overigens nog niet. Vertaalslag Sommige bedrijven hebben de 'vertaal slag' reeds gemaakt en zijn op de Latijnse letters overgegaan. 'Koop, open en win', waarmee Pepsi-Cola dorstige Azeri pro beert te verleiden, is alleen te lezen voor hen die het Latijnse alfabet beheersen en datzelfde geldt voor de chocoladeletters waarmee een lokale aanbieder van mo biele telefoons de aandacht trekt, 'Heb een goede tijd met Sim-Sim'. Om de campagne te ondersteunen heb ben dp autoriteiten een aantal reclame borden voorzien van een vers van een van de beroemdste twintigste-eeuwse dich ters van het land, Samed Boergoen. In het Latijnse alfabet, vanzelfsprekend. „U bent mijn adem, u bent mijn licht en water/Voor mij gaan uw steden open/Ik ben voor altijd de uwe, u gegeven als een zoon/Azerbeidzjan, Azerbeidzjan." Arabisch In dit deel van Azië is het overstappen van het ene alfabet op het andere geen zeldzaamheid. Het Turks, dat nauw ver want is aan het Azerbeidzjaans, wordt al vanaf 1928 in Turkije niet meer in het Arabisch, maar in het Latijnse schrift ge schreven, het alfabet dat in de westerse wereld dominant is. Het afgelopen de cennium vervingen de voormalige sov jetstaten Toerkmenistan en Oezbekis tan, waarvan de talen eveneens tot de Turkse taalfamilie behoren, het Ara bisch schrift door de Latijnse letterte kens, waarmee volgens linguïsten beter de fonetiek van de Turkse taalgroep kan worden uitgedrukt. Azerbeidzjan bereidt zich al sinds 1991, toen de Sovjet-Unie uiteenviel, voor op de overstap naar het Latijnse schrift. Eerder afgekondigde decreten over de abc-wijziging misten echter de speciale verplichtingen en deadlines, die het de creet dat vandaag van kracht wordt wel heeft. De Azeri gebruikten eeuwenlang Ara bisch schrift, maar gedurende de com munistische overheersing was Cyrillisch de van hogerhand (lees: Moskou) opge legde schrijftaal, afgezien van een kort taalexperiment met het Latijnse schrift in 1929-1939. Het Cyrillisch, het alfabet waarvan de herkomst aan onder meer de heilige Cyrillus wordt toegeschreven, wordt nu nog in gewijzigde vorm ge bruikt voor het Russisch, Bulgaars en een beperkt aantal andere Slavische talen. „De sovjettop was benauwd voor al te hechte banden met de Turkse wereld", legt Nizami Dzjafarov uit, het hoofd van het Ataturk-centrum dat studie verricht naar Turkse talen. Het sovjetbeleid en de etnische verschei denheid leidden er in Azerbeidzjan net als in andere vroegere sovjetrepubliek toe, dat het Russisch er een veel gebezig de taal werd. Degenen die het Russisch niet beheersten, werden als dom bestem peld, of erger nog - de taalkundige Sa- noebar Abdoellajeva herinnert zich dat haar vader, Alovsat Abdoellajev, in de jaren zeventig werd ontslagen van zijn post als waarnemend rector van de Staatsuniversiteit van Bakoe, omdat hij weigerde het Azerbeidzjaans als taal waarin de colleges werden gegeven te vervangen door het Russisch. De Russischtaligen in Azerbeidzjan vre zen dat de laatste schriftomzetting zal resulteren in soortgelijke discriminatie, maar nu van Azerbeidzjanen die slechts Russisch spreken en kunnen schrijven. Ze wijzen erop-dat zij het Azerbeidzjaans minder goed kunnen lezen als dat in La tijnse letters is geschreven. Doordat alle officiële documenten voortaan in het La tijnse alfabet moeten worden opgesteld, zullen zij bovendien moeilijker aan een baan komen. Het Russisch wordt nog altijd veel ge sproken in Azerbeidzjan, niet alleen on der de Azerbeidzjaanse Russen en de an dere minderheden in het land, maar ook door etnische Azerbeidzjanen in de ste den. „Kennis van die taal zal nog heel lang - zo niet altijd - belangrijk blijven, want velen van ons zien onze noordelijke buur Rusland als een plaats waar ze werk willen vinden of een bedrijf willen ope nen", zegt de 35-jarige zakenman Foead Mamedov. Naar schatting twee miljoen mensen uit Azerbeidzjan leven in Rusland. Het me rendeel van hen zoekt in het grote buur land de baan die in het economisch nood lijdende Azerbeidzjan wegens het gebrek aan werkgelegenheid niet te vin den is. AP Apparaten Het Zeeuwse nutsbedrijf PZEM mag niet langer elektri sche apparaten verkopen. Dat hebben Provinciale Staten be sloten. De Staten vonden in meerderheid dat de verkoop van elektrische apparaten geen taak is voor een semi- overheidsinstelling. Boven dien was een aantal Statenle den bang dat de PZEM een te sterke concurrent was voor de middenstand, omdat het nuts bedrijf de apparaten tegen la gere prijzen kan aanbieden. Gedeputeerde Staten was voorstander van de verkoop door de PZEM, omdat het nutsbedrijf volgens GS betere voorlichting kan geven over de meest geschikte apparaten. Eerste Kamer De samenstelling van de Eer ste Kamer is enigszins veran derd na de verkiezingen in de Provinciale Statenvergade ringen van onder meer Over ijssel, Gelderland en Zuid- Holland. VVD en CHU kregen er allebei een zetel bij in de Eerste Kamer, KVP en CPN le verden er één in. In totaal waren bij deze ver kiezingen 25 zetels te verde len. Bliksem Een man in Biggekerke is gis teren gedood toen hij door de bliksem werd getroffen. De man was op weg naar zijn werk toen een hevig onweer losbrak. In Bakoe is het Cyrillische schrift vervangen door het Latijnse. iW foto Aida Sultanova/AP Uitgever: J. C Boersema Hoofdredactie: A. L Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax (0118)470102 E-mail redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax (0118)470102 E-mail redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax (0113)273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel (0115)686000 Fax (0115)610724 E-mail redtern@pzc nl Hulst: s Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114)373839 Fax. (0114)373840 E-mail redhulst@pzc nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax (0111)454657 E-mail. redzzee@pzc nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8 00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 ot maandag t/m vrijdag op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 13 30 uur op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20 30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur Tel (0118)484000 Fax(0118)470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 1,65 0,75) per maand 39,45 17,90 per kwartaal 107,50 48 78 per jaar ƒ409,50 185,82 Voor toezending per post geldl een toeslag E-mail abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode Losse nummers per stuk maandag t/m vri|dag 2,00/ €0.91 zaterdag /3,00/€ 1,36 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABNAMRO 47 70 65.597 Postbank 35 93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling Tel: 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2