PZC
Genootschap mist erkenning collectie
Schildersgroep Rota Tora
in galerie Port Zélande
Opperhoofden en
happende visjes
Zeeuwse Bibliotheek
kiest steeds vaker
voor nieuwe media
Rover houdt pleidooi
voor verandering van
mentaliteit reizigers
16
Eigendom
kunst cultuur
donderdag 26 juli 2001
door Ab van derSluis
MIDDELBURG - De virtuele
collectie van de Zeeuwse Bi
bliotheek (cd-roms, dvd's en di
gitale bestanden) wordt steeds
belangrijker. Als de bibliotheek
voor de keuze staat een encyclo
pedie te kopen in papieren of di
gitale vorm, krijgt de digitale
uitgave voorkeur als er geen
verschil is in informatiewaarde.
De zoekmogelijkheden zijn gro
ter, een cd-rom neemt minder
ruimte in beslag en er zijn min
der kosten mee gemoeid. Boe
ken moeten bijvoorbeeld op
nieuw ingebonden worden. Dat
blijkt uit het jaarverslag over
2000 van de Zeeuwse Biblio
theek.
De vraag naar uitsluitend grafi
sche materialen (boeken en tij d-
schriften op papier) is voorbij,
concludeert directeur G. E.
Huisman van de Zeeuwse Bi
bliotheek in haar voorwoord.
De verschillende soorten klan
ten, jongeren en ouderen, vra
gen naar alle vormen van media.
Om tegemoet te komen aan de
wensen moet de bibliotheek
keuzes maken, omdat het bud
get nauwelijks stijgt. De
Zeeuwse Bibliotheek spande
zich vorig jaar dan ook in om
mensen, die meer gebruik van
de traditionele informatiedra
gers, vertrouwd te maken met
de virtuele collectie. Daartoe
werd een speciaal instructielo
kaal in gebruik genomen waar
ouderen lessen internet kunnen
volgen. De informatiestroom in
gedrukte vorm neemt, ondanks
toenemende digitalisering, niet
af. Losbladige werken en knip
selkranten zijn over een aantal
jaren weliswaar verdwenen,
maar het aanbod aan boeken en
tijdschriften neemt nog steeds
toe. Mensen willen nog steeds
liever een boek in handen heb
ben om te kunnen lezen. Dat
geldt ook voor beschouwende,
wetenschappelijke publicaties,
hobby- en computerboeken,
reisgidsen en boeken over
(kunst)geschiedenis.
Vorig jaar besloot de Zeeuwse
Bibliotheek, in aanvulling op de
reeds bestaande collectie van
video's en cd-roms, ook een col
lectie dvd's op te bouwen. Dat
aanbod bestaat nu uit de betere
speelfilms, muziekuitvoeringen
en informatieve titels op dvd-
rom. Vorig jaar leende de biblio
theek maarliefst 34.427 cd'suit,
een toename met bijna 48 pro
cent ten opzichte van het jaar
daarvoor. Ook het aantal uitle
ningen van videobanden met
speelfilms van verfilmde boe
ken zette zich in 2000 door met
een stijging van 1148. Uit de
nieuwe collectie dvd's werden in
de korte tijd 306 uitleningen ge
registreerd. De komende jaren
wil de Zeeuwse Bibliotheek
meer en meer aandacht schen
ken aan het digitaliseren van
het bestand. Binnen zes jaar
moeten ruim driehonderddui
zend prentbriefkaarten, dia's,
affiches en prenten via internet
te zien zijn.
Nachtleven
van vlinders
HEINKENSZAND - De Vereni
ging Natuurmonumenten houdt
vrijdag een excursie die erop is
gericht het nachtleven van vlin
ders te ontdekken.
Bij de Kamerse Kooi tussen
Heinkenszand en Nisse, worden
lakens gespannen waarop, ge
lokt door lampen, nachtvlin
ders zullen gaan zitten. De di
versiteit aan soorten is onder
nachtvlinders zeer grootVoor
afgaand aan de excursie is er
een dialezing over nachtvlin
ders. De excursie begint om
22.00 uur in het informatiecen
trum bij de Kamerse Kooi, de
schaapskooi van de Zeeuwse
Schaapskudde.
Orgelconcert
RENESSE - Jikke Troost-Of-
fringa uit Burgh-Haamstede
verzorgt vrijdag 3 augustus een
inloopconcert op het Oberlin-
ger-orgel in de Jacobus-kerk in
Renesse. Het concert begint om
11.00 uur.
Troost, in het dagelijks leven
onderwijzeres te Scharendijke,
begon op jeugdige leeftijd met
pianoles. Kort nadat ze in 1975
in Haamstede kwam wonen,
werd zij gevraagd het kerkorgel
van de gereformeerde kerk te
bespelen tijdens de zondagse
erediensten.
door Jacob Hoekman
GOES - Voor betere busverbin
dingen naar de Zuid-Beveland-
se dorpen is een omwenteling in
de mentaliteit van de bevolking
nodig. Dat zegt M. Lootens,
woordvoerder voor Zeeland van
reizigersorganisatie Rover.
„Mensen moeten leren dat de
wereld niet alleen voor hen
draait."
Vorige week kwam busmaat
schappij Connexxion in het
nieuws toen bleek dat een aan
tal lijnen naar met name de dor
pen m de Zak van Zuid-Beve
land te wensen overlaat. Zo
kunnen mensen uit dorpen als
Ellewoutsdijk en Ovezande
moeilijk in Goes en Middelburg
komen. Vooral voor scholieren
levert dat regelmatig proble
men op.
Lootens erkent de problema
tiek, maar vindt niet dat Con
nexxion hiervan de schuldige is.
„Connexxion is een bedrijf dat
de broek op moet houden. Ze
willen wel rijden op alle lijnen,
maar kunnen dat niet omdat ze
minder geld krijgen van de pro
vincie."
De provincie is met haar bijdra
gen de belangrijkste geldschie
ter voor Connexxion. Zij zag
zich genoodzaakt de steun dras
tisch te verlagen toen bleek dat
de reizigersgroei in Zeeland in
vergelijking met de rest van Ne
derland achterbleef. Dat had
een verminderde rijksbijdrage
tot gevolg, die de provincie
doorvoerde aan de busmaat
schappij.
Auto
Deze vermindering van reizi
gers ziet Lootens als werkelijke
oorzaak van de busproblemen.
„Veel mensen vinden dat het
openbaar vervoer meteen voor
hen klaar moet staan. De jonge
generatie is opgegroeid in de au
to, die is er tenminste altijd.
Daardoor is er veel minder be
reidheid dan vroeger om op het
openbaar vervoer te wachten."
Lootens, die zelf geen auto
heeft, weet zich over het alge
meen prima te redden met het
openbaar vervoer.
„Je moet van te voren plannen.
Dan kom je een heel eind. En als
je als scholier onverwacht een
uur eerder vrij krijgt, dan ga je
toch op school huiswerk
maken?"
Naast de omslag in het denken
zou Lootens ook graag zien dat
de provincie meer geld uittrekt
voor het openbaar vervoer. „Het
gaat samen op. Met meer geld
kunnen meer bussen rijden,
waardoor hopelijk meer mensen
gebruik gaan maken van het
openbaar vervoer. De provincie
heeft niet goed ingeschat wat
het openbaar vervoer kost."
Ook voor de gemeenten ziet
Lootens hierin een taak. „De ge
meente betaalt niet aan het
openbaar vervoer, maar ze leg
gen wel parkeerplaatsen voor
auto's aan. Met beter overleg
tussen provincie en gemeente
moet veel te bereiken zijn."
GroenLinks pleit
voor brommobiel
op fietsvoetveer
MIDDELBURG - GroenLinks
vindt dat het provinciebestuur
te weinig doet om brommobie-
len over de Westerschelde te
krijgen. Gedeputeerde Staten
hebben zich erbij neergelegd
dat zowel de tunnel als het veer
verboden terrein worden voor
de brommobiel. Dat is volgens
GroenLinks in strijd met het be
leid om mensen met functiebe
perkingen volwaardig deel te
laten nemen aan de samenle
ving.
Brommobielen kunnen na no
vember 2003 niet meer de Wes
terschelde oversteken. Omrij
den via België is wat gebruikers
van de brommobiel rest. Wat de
Statenfractie van GroenLinks
verbaast, is dat GS zich daar zo
gemakkelijk bij neerleggen.
Volgens verantwoordelijk amb
tenaar H. Assink is bij het Rijk
wel gevraagd naar de mogelijk
heden ontheffing te krijgen van
het verbod om vierwielers op
het fietsvoetveer mee te nemen.
„Maar die mogelij kheden zijn er
niet." GroenLinks verwacht
desondanks extra inspanningen
van het provinciebestuur voor
de brommobiel.
Assink wijst er wel op dat het
toelaten van de brommobiel op
het fietsvoetveer minder een
voudig is dan woi'dt gedacht.
Voorzitter H. Klein Hesselink
van de ouderenbond ANBO in
Terneuzen is blij met de brief
van GroenLinks.
De landelijke ANBO is volgens
haar bereid te onderzoeken
of juridische stappen mogelijk
zijn om een gelijke behandeling
van gehandicapten af te dwin
gen.
In Galerie Port Zélande is onder meer werk te zien van de schilder Harry Wolfkamp. foto Pieter Honhoff
eeuw in Domburg lieten behandelen
door dokter Mezger lagen in dozen op
zolder. Foto's van ruim honderd jaar
oud, stuk voor stuk honderden gul
dens waard, aldus Heyning. Momen
teel worden ze op het Zeeuws Archief
schoongemaakt en beschreven.
„We hebben altijd geprobeerd zicht te
houden op ons eigendom, maar dat is
niet gelukt", zegt Heyning. „Dat lag
soms aan het museum, dat koudwa
tervrees had om anderen erbij te be
trekken, maar dat lag zeker ook aan
de politiek. Het Zeeuws Museum
heeft altijd een gebrek aan middelen
en dus aan mensen gehad."
De kritiek mag niet worden gezien als
'lijkenpikkerij'; ze zijn er niet op uit
het museum dat toch al zo zwaar on
der vuur ligt, een trap na te geven.
Heyning: „In het verleden hebben we
binnenskamers tegengas gegeven. Nu
zoeken we inderdaad de publiciteit.
Omdat de erfenis van het Zeeuwsch
Genootschap ons is toevertrouwd.
Daar moeten we dus goed voor zor
gen."
En dat geeft recht op nauwe betrok
kenheid bij de toekomst van het muse
um, vindt zij. „Wij willen het Zeeuws
Museum niet weg hebben. Integen
deel. Een goed museum is ook in ons
belang. Zou het er niet meer zijn, dan
zouden wij een andere plek moeten
zoeken om onze collectie te tonen. An
derzijds, als wij onze collectie terug
halen, kun je het Zeeuws Museum wel
sluiten. Dan blijft er niet meer over
dan wat schilderijen en de wandtapij
ten, hoe mooi die ook zijn."
Voorstel
Het voorstel van het adviesbureau
Twi j nstra Gudde om het om te vormen
tot een cultuurhistorisch museum
waarin met voorwerpen verhalen
worden verteld over de geschiedenis
van Zeeland, spreekt het Genoot
schap aan. Om dat goed te doen, moet
het provinciebestuur ook voldoende
geld beschikbaar stellen, waarschu
wen zij. Alleen dan kan de collectie
volledig tot haar recht komen. Hey
ning: „Gebeurt dat niet, dan moeten
we ons eens achter de oren krabben.
Wat moeten we dan doen met onze
collectie?"
Terugtrekken is niet echt een aantrek
kelijke optie, want een ander museum
is er niet. Toch is het niet helemaal on
denkbeeldig, zegt Heyning. „We kun
nen sommige stukken ook kwijt in het
Maritiem Museum in Vlissingen. Of in
andere musea in Nederland, die er wel
waarde aan hechten. Of alles opslaan,
goed beschrijven en via internet een
'virtueel museum' maken. Dat zou
ook heel goed kunnen."
Een pasteltekening van Astrid de Cock.
foto Charles Strijd
door Anita Tournois
TERNEUZEN - Astrid de Cock
(pasteltekeningen) en Jeroen
van Woerkens (sieraden) expo
seren in ziekenhuis De Honte in
Terneuzen. Een niet zo voor de
hand liggende combinatie om
dat het materiaal waarmee bei
de kunstenaars werken totaal
verschillend is.
Met gedetailleerde pastelteke
ningen van natuurvolken ver
tolkt de Cock op sublieme wijze
de cultuur van deze volkeren.
Zij weet met schaduw- en licht
partijen karakteristieke kop
pen neer te zetten. Elke groef,
elk lijntje, elke haar is zeer
nauwkeurig getekend; men ziet
de trots in het gelaat of de huid
zweten of blinken. Je proeft de
liefde van de maker voor deze
volkeren.Toch heeft de Cock ze
nooit bezocht, maar door zich in
deze materie te verdiepen ont
stond de interesse.
De Cock heeft gewerkt met ver
schillende materialen en koos
uiteindelijk voor pastel. Ook in
de onderwerp-keuze maakte ze
een hele ontwikkeling door. Ze
is begonnen met stillevens, vo
gels en het portretteren in op
dracht. Nu beperkt ze zich tot
het weergeven van mensen zoals
ze zijn. De Cock weet met het
uitbeelden van opperhoofden,
jagers, indianen vrouwen- en
mannen de juiste snaar te tref
fen. Een voorbeeld hiervan is
'Desperation', waar een zitten
de indiaan met gebogen rug uit
drukking geeft van de wanhoop
van zijn volk van de verloren
strijd.
Edelsmid Woerkens kreeg zijn
opleiding aan de Vakschool
goud- en zilversmeden in
Schoonhoven. Hij ontwerpt en
vervaardigt sieraden in zijn
vrije tijd. Materialen als titani
um, rubber en hout weet hij ei
genzinnig toe te passen en een
eigen stijl te creëren. Zijn siera
den zijn sober en hebben een
strakke vormgeving; kettingen,
armbanden en ringen die apart,
maar draagbaar zijn. Zoals de
zilverkleurige schakelketting,
waarvan de schakels lijken op
happende visjes.
Tentoonstelling: Ziekenhuis
Zeeuws- Vlaanderen, Locatie De
Honte expositieruimte poligang
FO, tot eind augustus tijdens kan
tooruren.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen (KZGW) zoekt erkenning
als eigenaar van historische schatten
die liggen opgeslagen in het Zeeuws
Museum. Dat eigendom geeft recht op
nauwe betrokkenheid bij de toe
komstplannen voor het museum,
vindt het Genootschap. „Zijn we niet
tevreden over die plannen, dan moe
ten we ons eens afvragen of we de col
lectie moeten terugtrekken."
De plotselinge sluiting van het
Zeeuws Museum begin vorig jaar,
zonder overleg met de belangrijkste
leverancier van de collectie, steekt
nog steeds. Het Zeeuwsch Genoot
schap is niet van plan zich nog eens te
laten passeren. Voorzitter N. Ginjaar-
Maas: „Zestig procent van decollectie
van het Zeeuws Museum is van ons.
Dat moet je niet alleen goed bewaren,
maar ook goed laten zien. Wij hebben
wel wat ideeën over het nieuwe muse
um. De provincie speelt een promi
nente rol, maar wij willen er nauw bij
betrokken worden."
Nu het provinciebestuur zich buigt
over een nieuwe toekomst voor het
Zeeuws Museum, acht het Zeeuwsch
Genootschap de tijd rijp om zichzelf
te profileren als de eigenaar van bijna
driekwart van het moois dat het mu
seum rijk is. In september begint in de
Middelburgse Abdij een mini-exposi
tie waarin een fractie van de collectie
wordt getoond. Die is vooral bedoeld
om de politici te laten zien hoe mooi
die is. C. Heyning, conservator kunst,
kunstnijverheid en historische voor
werpen van het KZGW, zal in een bij
eenkomst met de leden van Provincia
le Staten een voordracht houden over
'de schatten van het Genootschap'.
Beroemdste schat is wellicht de histo-
risch-topografische atlas Zelandia II-
lustrata. Maar ook het touwslagers-
wiel waaraan Michiel de Ruyter eens
draaide, is in bezit van het Zeeuwsch
Genootschap. Net als een zilveren ere-
degen (één van twee eredegens die in
Nederland bekend zijn) die in 1659
door de Staten van Zeeland is ge
schonken aan Dominicus de Virieu.
De degen is door het Zeeuws Museum
uitgeleend aan het Legermuseum in
Delft, dat die koestert als zijn topstuk.
De Statenleden beslissen over het
Zeeuws Museum. Maar dat zij tegelij
kertijd beslissen over een belangrijk
deel van de collectie van het KZGW,
realiseren zij zich niet, denkt Gin
jaar-Maas. „Ik heb ook het gevoel dat
zij onvoldoende weten wat de waarde
van de collectie is en wat er allemaal
in zit." Heyning: „Het is een histori
sche verzameling die is begonnen in
1769 en nog steeds doorgaat. Be
stuurslid A. Meijer: „Het is een rari
teitenkabinet. Dat wordt door velen
vertaald als 'een hoop ouwe troep',
maar het is eigenlijk precies de Kunst-
und Wunderkammer die het Zeeuws
Museum volgens adviesbureau
Twijnstra Gudde moet worden."
De bezittingen van het Zeeuwsch Ge
nootschap zijn ondergebracht bij drie
instellingen: het Zeeuws Museum
(voorwerpen), het Zeeuws Archief
(prenten en kaarten) en de Zeeuwse
Bibliotheek (boeken). Wetenschappe
lijk gezien zijn de boeken net zo be
langrijk als de prenten en de voorwer
pen, zegt Meijer. „In de bibliotheek en
het archief hebben ze dat al lang in de
gaten, alleen in het museum nog niet.
Heyning en Meijer maken zich boos
over de manier waarop het Zeeuws
Museum jarenlang met de collectie
van het Genootschap is omgespron
gen. Eén van hun voorbeelden: vele
honderden oude foto's van rijke Euro
peanen die zich eind negentiende
De plotselinge sluiting van het Zeeuws Museum, anderhalf jaar geleden, steekt het Koninklijk Zeeuws genootschap nog
steeds. foto Ruben Oreel
door Ali Pankow
OUDDORP - Het is een vrij
unieke locatie voor een gale
rie, de jachthaven Port Marina
in Port Zélande. De praktijk
heeft de afgelopen twee jaar
echter uitgewezen dat water
sportliefhebbers na een dag
varen ook best nog belangstel
ling voor kunst hebben. Gale
rie Port Zélande biedt deze zo
mer daarom voor de derde keer
een boeiende expositie. Dit
maal is gekozen voor werk van
de Groningse schildersgroep
Rota Tora en van keramist Jan
Kamphuis uit Zwolle.
Galeriehoudster E. Shin uit
Groningen is enthousiast over
de poëtische kracht die de
schilders Harry Wolfkamp,
Dolf Verlinden en Michael Bu-
ter in hun schilderijen tot ui
ting brengen. Zij geeft hen dan
ook graag de gelegenheid zich
ook eens in Zeeland te mani
festeren.
Met z'n drieën vormen zij de
schildersgroep Rota Tora. Zij
exposeren vaker gezamenlijk
omdat in hun werk op boeien
de wijze zowel overeenkom
sten als individuele verschil
len tot uiting komen.
Buter geeft de voorkeur aan
het gebruik van acryl. Vooral
monumentale bouwwerken
vormen zijn 'inspiratiebron.
Door het laten contrasteren
van felle kleuren knallen zijn
schilderijen als het ware van
de muur. Vooral zijn interpre
tatie van De Rijksdag in Ber
lijn, van de Tower Bridge in
Londen en van de Toren van
Pisa eisen de aandacht op.
Ook Wolfkamp werkt vaak
met acrylverf, maar wisselt
dat regelmatig af met gemeng
de technieken. Hij geeft de
voorkeur aan gestileerde
vormgeving van krachtige
dierfiguren zoals een schorpi
oen, een paard en een wolf.
Vooral zijn collage-achtig
werk verrast.
Presentatie
Verlinden presenteert zich in
galerie Port Zélande met schil
derijen in olieverf en met zeef
drukken. Hij legt zich in zijn
schilderijen vooral toe op stil
levens en begeeft zich met zijn
zeefdrukken op het abstracte
re pad.
Keramist Kamphuis maakt
naar eigen zeggen 'gebruiks
voorwerpen', maar zijn scha
len en vazen zijn zo boeiend
van vorm en de felle kleurcom
binaties in groen, blauw en
oranje zo sprankelend dat veel
toeschouwers zijn werk toch
in de eerste plaats als 'kunst'
zullen beschouwen.
De openingstijden van galerie
Port Zélande zijn aangepast aan
de dagindeling van gebruikers en
bewoners van Marina Port Zélan
de. De expositie is te bezichtigen
van di. t/m vrij. van 16 tot 18 uur en
van 19 tot 20.30 uur, zat. van 14 tot
18 uur en van 19 tot 20.30 uur en
zon. van 14 tot 18 uur. Bij toer
beurt is één van de kunstenaars
zelf aanwezig.
