Wahid verlaat paleis en politiek ESF-affaire hangt Kroatische oorlogsheld Ademi als molensteen om vrijwillig voor Haags tribunaal nek van Melkert „J",»,, W aarnemersmacht speelbal van Israël en de Palestijnen Verkiezing vice-president stuit op verdeeldheid Afgezette president reist naar VS voor medisch onderzoek 26 juli 1951 door Ad Bloemendaal Er is weinig waarmee je premier Ariel Sharon en zijn ministers zo op stang kunt jagen als met voor te stellen een internationale waarnemersmacht naar de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook te sturen. De Israëlische regering heeft een hele reeks argumenten voor handen 0111 aan te tonen dat zo'n macht de toestand niet verbetert en misschien zelfs verslechtert. Maar hun hoofdargument is van politiek-psychologische aard. De Palestijnen streven sinds jaar en dag naar de komst van internationale waarnemers of vredestich ters. Nu toegeven aan dat verlangen, zou de indruk kunnen wekken dat hun ge welddadige Aksa-intifada een royale beloning heeft op geleverd. Tot de bijeenkomst van de G- 8, het afgelopen weekeinde in Genuawas het zenden van internationale waarnemers naar het Israëlisch-Pales- tijnse conflict een nogal the oretische mogelijkheid. De Verenigde Staten waren er evenzeer tegen als Israël en dat betekende dat Sharon niets te vrezen had. Maar vo rige week veranderde presi dent George Bush van ge dachten. Niet dat hij ineens een echte internationale waarnemersmacht in ge dachten heeft, maar het zen den van Amerikaanse toe zichthouders komt hem nu politiek goed uit. Succesvol In Washington wordt nu ge werkt aan een formule die de Palestijnen het idee geeft dat er een internationale waar nemersmacht in aantocht is, zonder dat Israël het gevoel krijgt een concessie te moe ten doen. De verwachtingen zijn niet hoog gespannen. Traditioneel zijn vredes- en waarnemersmachten in deze regio alleen succesvol als ze niets te doen hebben. VN- waarnemers van Undof op de Golan zien toe op twee regu liere strijdmachten (Israël en Syrië) in een statische toe stand. Voor de Sinai-woes- I tijn, waar de multinationale I troepenmacht MFO de Israë lische en Egyptische troepen I in de gaten houdt, geldt het- 1 zelfde. Dat lukt dus prima. Overal elders zij n internatio nale eenheden geen succes gebleken. Unifil in Zuid-Li- banon is altijd machteloos geweest. Zowel Libanese mi- lities als Israël konden er j doen en laten wat ze wilden. In het Palestijnse Hebron, j waar vierhonderd fanatieke j Israëlische kolonisten het leven van meer dan honderd- j duizend Palestijnen verzu- ren, heeft jarenlange aanwe zigheid van de groep interna tionale waarnemers (TIPH) geen merkbare invloed op het geweld. De toestand in de stad kan pas verbeteren als de kolonisten vertrekken. Internationale waarnemers, Amerikaans of anderszins, kunnen niet effectief zijn zo- J lang het overeengekomen j staakt-het-vuren dagelijks door beide kanten wordt ge- I schonden. In die toestand I worden ze de speelbal van de partijen. De Palestijnen heb ben de waarnemers vooral nodig om diplomatiek pun- 1 ten te scoren. De vele afslui- I tingen, met het daaraan ge koppelde getreiter door het Israëlische bezettingsleger, en het vandalisme van de ko lonisten bieden wat dat be treft volop mogelijkheden. Daarentegen vreest Israël geen enkel profijt te kunnen trekken. „De waarnemers zullen niet de gelegenheid krijgen de hoofdkwartieren van de Harnas en de Islamiti sche Jihad binnen te gaan", zei minister Peres daarover. „Ze kunnen evenmin een kijkje nemen op de plaatsen waar de autobommen wor- i den geprepareerd of waar de j zelfmoordcommando's wor- j den omhangen met explosie ven. Het enige wat ze zullen I zien, is de manier waarop Is raël antwoordt." GPD donderdag 26 juli 2001 door Theo Haerkens De eensgezindheid waarmee de Indonesische politiek zich afgelopen maandag ont deed van president Abdurrah man Wahid en tegelijkertijd Megawati Soekarnoputri be noemde tot zijn opvolgster, is omgeslagen in grote verdeeld heid over het vice-president- schap. Gisteren slaagde het Raadge vend Volkscongres (MPR) er in twee ronden niet in een kandi daat te kiezen. Vanochtend vroeg volgt de derde stem mingsronde. De kwestie ligt uiterst gevoelig omdat een vice-president die af komstig is uit het leger de in druk bevestigt dat de oude machten meer te zeggen krijgen in Indonesië, zoals de afgezette president Wahid stelt. Megawa ti onderhoudt nauwe banden met de militairen. Zo is het ook gesteld wanneer een kandidaat wordt gekozen van Golkar, de partij die voormalig dictator Soeharto decennia lang over eind hield. Als de nieuwe vice-president uit het leger of Golkar afkomstig is, herkennen de Indonesische moslims zich niet in de nieuwe regering. Dat is temeer het geval omdat Hamzah Haz, de kandi daat van de moslimpartij PPP, het vice-presidentschap opeist. Gaat dat niet door, dan wil de PPP geen ministers leveren. Dat ligt uiterst gevoelig omdat 'Me ga', zoals haar aanhang haar noemt, de president opvolgt die veel moslims beschouwden als hun 'eigen' man: de op handen gedragen voormalig moslimlei der Abdurrahman Wahid. Favorieten Na twee stemmingsronden, die gisteren de hele middag en avond in beslag namen, kwa men Hamzah Haz en Golkar- en parlementsvoorzitter Akbar Tandjung als favorieten uit de bus. Hamzah Haz had onvol doende voorsprong op Akbar Tandjung om hem te verslaan, zodat er een nieuwe stemming nodig is. Als het verschil bij de derde of eventueel vierde ronde niet groot genoeg is, is het mogelijk dat de hele procedure met nieu we kandidaten opnieuw moet worden afgewerkt. GPD doorTheo Haerkens De afgezette Indonesische president Abdurrahman Wahid verkeert in goede ge zondheid, maar vertrekt van daag naar de VS voor medische controle. Zo kan hij op een acceptabele manier het presi dentiële paleis en tevens het politieke toneel in Indonesië verlaten. „Ik voel me prima. Prima", ver zekerde de ex-president, van wie eerder gezegd werd dat de spanning en teleurstelling van de laatste week hem extra ge voelig maken voor een nieuw in farct. Wahid overleefde twee keer een herseninfarct en een hartaanval. Hij lijdt aan suiker ziekte, evenwichts- en geheu genstoornissen. Ook zou hij last hebben van een fluctuerende bloeddruk. Die zal nu worden onderzocht in het Johns Hop kins Ziekenhuis in Baltimore. Wahid zit vol wrok over de ma nier waarop hem het president schap is ontnomen en meent dat een deel van de militairen en krachten van de Nieuwe Orde van Soeharto erachter zitten. In een interview met het Australi sche ABC-tv zei hij gisteren: „Ik heb een inschattingsfout ge maakt wat betreft cle ruggen graat van de politiek." Wahid, die een informeel streepjes hemd droeg en zijn bril had weggelaten, voorspelde 'binnen vijf tot zes maanden' terugkeer van het autoritaire regime en beweerde dat zelfs nu alweer mensen worden gemuilkorfd. „De haviken binnen de strijd krachten zullen proberen de status-quo te handhaven en zij maakten gebruik van de ruzies tussen de politici om hun eigen, Oud-president Wahid tijdens een persconferentie afgelopen zondag, toen hij nog stellig verklaarde dat hij zich niet zou laten afzetten door het parlement. foto Oka Budhi/EPA laten we zeggen... bestuur in te stellen", zei Wahid. Wahid dreigde kort voor hij de noodtoestand afkondigde steeds met geweld van zijn ach terban en het uiteenvallen van het land als hij moest aftreden. Beide zijn uitgebleven. Het ge vallen staatshoofd zei nu zich tot het uiterste te hebben inge spannen om geweld te voorko men. Ook gisteren bleef het rus tig in Jakarta. Dat gold ook voor Oost-Java, waar Megawati een bliksembezoek bracht aan het graf van haar vader Soekarno. Wahid en Soekarnoputri heb ben daar hun machtsbasis. De ex-president weigerde aan vankelijk het koloniale Merde- ka-paleis te verlaten om plaats te maken voor zijn opvolgster Megawati Soekarnoputri, die er opgroeide toen haar vader Soe karno het land leidde. Wahid is woedend op de vrouw met wie hij vroeger innig bevriend was en die hem bijna twee jaar dien de als vice-president. De vriendschap was definitief over, zo zei hij. Eerder wees Wahid een uitnodiging van Megawati voor een ontmoeting af. Zijn vrouw en dochters vonden dat de demonstratie van boos heid wel lang genoeg heeft ge duurd. De speciale bewaking was beëindigd, de limousine met de nummerplaat 'Indonesia 1' stond niet meer klaar en de gewone bewaking van het com plex groette niet meer. Ook werden bezoekers van de presi dentiële familie niet meer het terrein op geleid, maar ze moes ten aan de poort worden afge haald. Parlementariërs die allang ge noeg hadden van de in ongenade gevallen president speculeer den over afsnijden van stroom en water of zelfs ingrijpen door de politie. De presidentiële fa milie had daar geen zin in en be gon al spullen te pakken in de verwachting dat Wahid nog wel tot bezinning zou komen. Vergiffenis Zijn dochter Yenny, die hem op talloze reizen vergezelde, zei op een korte persconferentie dat het paleispersoneel nog steeds uitstekend voor haar vader zorgde. In stemmig zwart ge kleed dankte zij iedereen voor hulp en steun in de afgelopen twee jaar en vroeg op typisch In donesische wijze vergiffenis voor gemaakte fouten. Uitdrukkelijk op persoonlijk ti tel wenste zij Megawati succes en sprak de hoop uit dat de tijd die zij als president tegemoet gaat gemakkelijker zal zijn dan de afgelopen twee jaar. „Ik bid tot god dat Zus Mega de proble men van de staat weet op te los sen." GPD Abdijrestauratie In Middelburg wordt druk ge werkt aan de restauratie van het Abdijcomplex. In twee vleugels moeten kantoren van Rijkswaterstaat komen. De klus zal een jaar tijd in beslag nemen. Inmiddels is ook be gonnen met de bouw van een kelder voor het ketelhuis. Van uit deze kelder moet in de toe komst het hele gebouwencom plex, inclusief de twee kerken, centraal verwarmd worden. Fanny De atletiekwedstrij den in Vlissingen hebben woensdag vijfduizend toeschouwers ge trokken. Mensen die anders nooit op de sportvelden ko men, verdrongen elkaar nu op het veld om een glimp op te vangen van Fanny Blankers Koen. Zij was samen met atle ten Hans Harting en Wim Slijkhuis naar Vlissingen ge komen om de atletiek te pro moten. Luidklok In de Nederlands Hervormde kerk in Westkapelle is de luid klok opgehangen. Bijna ging het mis, want bij het ophijsen brak de kabel waarlangs de klok naar het torentje werd ge hesen. Gelukkig bleef de klok hangen aan de noodkabel, zo dat het gevaarte spoedig op zijn plaats was. De klok draagt het opschrift: 'Hij, die u roept, is getrouw'. Uitgever: J. C Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax: (0118) 470102 E-mait redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)470102 E-mail; redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fax. (0113)273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115)610724 E-mail. redtern@pzc.nl Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114) 373840 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 13.30 uur. op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20 30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000 Fax(0118)470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 1,65 0,75) per maand: 39,45 17.90 per kwartaal' 107,50 48,78 per jaar. ƒ409,50 185,82 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode, Losse nummers per stuk. maandag t/m vrijdag: 2,00 0,91 zaterdag, 3,00/1,36 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70 65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling Tel: 0118-484321 Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV door Koos van Wees Alle - ingrediënten om de grootste angst van de PvdA werkelijkheid te doen worden, zijn aanwezig. Een partijleider die op het punt staat zijn taken neer te leggen. Een kroonprins die nog tot de verkiezingen in mei volgend jaar zijn blazoen schoon moet houden. En een 'af faire' die dat streven dreigt te doorkruisen. De kroonprins heet Ad Melkert en de affaire draait om het onei genlijk gebruik van subsidies uit het Europees Sociaal Fonds (ESF). Die waren bestemd voor concrete werkgelegenheidspro jecten, maar werden ook ge bruikt om de gevolgen van bezuinigingen bij Arbeidsvoor ziening te verlichten. De Ar beidsvoorziening was de orga nisatie van arbeidsbureaus. Melkert was als minister van so ciale zaken politiek verant woordelijk, maar deze week werd bekend dat hij zelf ook ac tief betrokken was. Hij gaf op dracht de ESF-gelden voor Ar beidsvoorziening te boeken als 'inkomsten'. De dienst kon daardoor doen met het geld wat ze wilde: aan werkgelegen heidsprojecten geven of er de gaten mee vullen die bezuini gingen achterlieten. Inmiddels zijn we bijna acht jaar verder en weten we dat naast het misbruik van Melkert op regionaal niveau werd ge fraudeerd met ESF-gelden. Een commissie onder leiding van oud-Rekenkamer-president Koning rapporteert volgende maand of het geld ten onrechte is gebruikt. Is het antwoord be vestigend, dan komt Melkerts positie als troonopvolger van Kok ter discussie te staan. Schouderophalen Het ESF-dossier dreigt toch al een molensteen om de nek van de beoogd partijleider te wor den. Want de geluiden uit Brus sel dat er gerommeld werd met de gelden, klonken ook al tij dens de ambtstermijn van Mel kert. 'Den Haag' reageerde met een schouderophalen. Sterker nog: iedereen die erin slaagde de vleespotten van de EU ook door Nederlanders te laten leegeten, werd op het schild geheven. Het politieke klimaat werd in die tijd, rond '94, bepaald dooi de gedachte dat ons land veel te veel afdroeg aan Brussel en er veel te weinig voor terugkreeg. Tegen die achtergrond kon onei genlijk gebruik van Europese subsidies een hoge vlucht ne men. Nu Melkert de belangrijkste troef van de PvdA lijkt te wor den bij de komende verkiezin gen, begint de al dan niet gespeelde morele verontwaar diging te groeien. Her en der bemerk je ook in de politiek eni ge schaamte voor de vinger vlugheid waarvan toenmalige politieke ambtsdragers zich be dienden in de strijd om de EU- miljoenen. Nederland werd naar Brussel zo nodig verkocht als een armlastig land, met re gio's die vergelijkbaar waren met de armste in Europa. Onbesproken Een partijleider van de (nu nog) grootste partij van Nederland dient van onbesproken gedrag te zijn, is de communis opinio. Slimheid is goed, sluwheid een nadeel. Waarbij vergeten wordt dat Melkert als minister die be slissingen over de aanwending van de ESF-gelden waarschijn lijk nam met medeweten van andere kopstukken uit het paar se kabinet. Jaren daarvoor zou Wim Kok, de toenmalige vice-premier en minister van financiën in het kabinet-Lubbers III, al hebben gepleit voor een creatief ge bruik van de ESF-gelden. Dat zal in het eerste kabinet waar aan hij zijn naam verbond niet anders zijn geweest. Het laat onverlet dat Melkert het risico loopt in de verkie zingsstrijd achtervolgd te wor den door wat in zijn tijd als mi nister nog een heldendaad was: het oplichten van de Brusselse bureaucratie. Hij is als PvdA- kroonprins de te kloppen man. Zelfs als Koning constateert dat het gebruik van de gelden door Arbeidsvoorziening niet in strijd was met de regels, liggen er nog die andere 'foutjes' in het ESF-dossier. Het is kortom wel heel erg veel. Wim Kok zal zich nu op zijn va kantieadres in Groot-Brittan- nië nogmaals bezinnen op zijn aanvankelijke besluit terug te treden. Zetelverlies bij een wis seling van de wacht hoort bij het spel. Maar het zetelverlies bij een wisseling van Kok met een beschadigde Melkert kan wel eens net te veel zijn. GPD pagina 3: GroenLinks kijkt ook naar rol Kok Totaal onbewoonbaar werd de 'zak van Medak' toen Kroatische troepen de Servi sche bewoners van dit lapje grond in Kroatië verdreven. Hun aanvoerder, generaal Ra- him Ademi, moet zich vandaag- voor het Joegoslavië-Tribunaal verantwoorden voor de mishan delingen, moorden, plunderin gen en verwoestingen in het gebied, dat nog geen vijf bij zes kilometer beslaat. Ademi meldde zich gisteren vrijwillig in Den Haag. Het tri bunaal mag hem beschuldigen van oorlogsmisdaden en misda den tegen de menselijkheid, hij is juist trots op zijn verrichtin gen in wat de Kroaten zien als de bevrijdingsoorlog tegen de Ser viërs, de Vaderlandse Oorlog. Het is de eerste keer dat voor het tribunaal misdaden centraal staan tegen de Servische min derheid in Kroatië. Ademi (47) was commandant van het mili taire district Gospic in Cen- traal-Kroatië, waarvan de dorpjes en gehuchten van Me dak deel uitmaakten. Onderzijn bevel voerden Kroatische troe pen tussen 9 en 17 september 1993 een offensief uit tegen de naar schatting vierhonderd Servische inwoners. Minstens 38 burgers kwamen volgens het tribunaal om het le ven, onder wie veel vrouwen en ouderen. Er bleef geen gebouw meer overeind. „Alle bezit dat niet was geplunderd, werd ver brand of anderszins verwoest, landbouwmachines werden met kogels doorzeefd, vee werd ge dood en waterbronnen werden vergiftigd." Uniform Uitgezwaaid door zijn dochters, stapte Ademi gisterochtend in Zagreb op het hjnvliegtuig van Croatian Airlines naar Schip hol. Vandaar werd de generaal buiten dienst, die voor de gele genheid zijn uniform met me dailles had aangetrokken, met echtgenote en advocaat naar Den Haag overgebracht en in gesloten in de strafgevangenis van Scheveningen. De generaal buiten dienst hield zich daarmee aan zijn woord. Toen in Kroatië was uitgelekt dat het tribunaal op 8 juni een geheime aanklacht tegen hem had uitgevaardigd, beloofde hij zich over te geven. Volgens woordvoerder Florence Hart- mann hoopt hoofdaanklager Generaal Rahim Ademi (midden) wordt afgevoerd bij zijn aankomst op Schiphol. foto Olaf Kraak/ANP Carla Del Ponte dat Ademi's vrijwillige komst betekent dat hij met de aanklagers zal mee werken en vragen zal beant woorden. Ademi zelf zei gisteren nadruk kelijk dat hij niets te vrezen heeft van de beschuldigingen van het tribunaal. „Ik heb niets verkeerds gedaan in de oorlog en dat zal ik daar bewijzen. Mijn geweten is zuiver." Ijzervreter Maar van Ademi is bekend dat hij het niet op Serviërs had. Van huis uit Kosovo-Albanees, meldde hij zich in 1991 aan bij het Kroatische leger HV. Met er varing in het Joegoslavische volksleger JNA en die weerzin tegen Servië was hij voor de Kroaten kandidaat bij uitstek voor de rol van ijzervreter, Ade- mi 's loyaliteit werd door de Kro atische legertop niet betwijfeld. Het Medak-offensief was on derdeel van een felle oorlog te gen Servische landmacht- en luchtmachtonderdelen van het voormalige JNA en Kroatische Serviërs die in het gebied hun eigen onafhankelijke enclave hadden uitgeroepen, de Repu- blika Srpska Krajina (RKS). Dat Ademi de wind eronder had, blijkt uit de aanklacht van het tribunaal. Hij speelde een 'centrale rol' bij de planning en uitvoering van het Medak-of fensief en was als commandant niet alleen verantwoordelijk voor de misdaden van militai ren in het reguliere Kroatische leger, maar ook voor de politie en de speciale politie. De onstuitbaarheid van Ade mi's manschappen blijkt wel uit het feit dat een groot deel van de verwoestingen werd aangericht nadat de Kroaten onder druk van de VN-vredesmacht Unpro- for op 15 september een staakt- het-vuren hadden ondertekend. Hun wreedheid wordt verwoord in een lijst van slachtoffers bij de aanklacht: 'Keel doorgesne den', 'Levend verbrand in haar huis', 'Neergeschoten, neer gestoken, geslachtsdelen ver wijderd', 'Doodsoorzaak onbe kend, lichaam grotendeels ver brand'. Gotovina Hoofdaanklager Del Ponte heeft de rechters van het Joe goslavië-Tribunaal gevraagd of zij een tweede geheime aan klacht openbaar mag maken. Algemeen wordt aangenomen dat die generaal Ante Gotovina betreft, een collega van Ademi. Maar Ante Gotovina weigert in de 'politieke show' van het tribunaal te verschijnen en zou inmiddels zijn onderge doken. GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2