Afvalberg groeit door welvaart
Paul Kamper legt de
omgeving effectief vast
Mozaïeken Will de Vries
stralen levenskracht uit
V
Zeereservaat gaat
productschap te ver
Strandvijfdaagse kent nauwelijks uitvallers
lezers schrijven
Hergebruik afval neemt ook toe
kunst cultuur
zaterdag 14 juli 2001
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
als dat er teveel komt, zouden er
vreselijke dingen met ons kli
maat kunnen gebeuren. Dat
laatste is absoluut niet bewe
zen maar voor de regering is het
milieu vooral interessant als je
er belasting over kunt heffen.
De ecotax is nu al zó hoog dat ze
bijna de helft van de prijs van
een verbruikseenheid uitmaakt
(kwh-m3). Voor veel mensen
wordt dit een zware last, zo zijn
er mensen die de CV uitschake
len en weer op lokale verwar
ming overgaan. De regering
noemt de verhoging van de eco
tax een 'grootse klapper' die
miljarden extra zal opbrengen.
Ook het plan om bestelwagens
extra te belasten, geschatte op
brengst 1,3 miljard, heeft mets
met het milieu te maken. Bestel
wagens, door veel soms kleine
ondernemers gebruikt, rijden
op het platteland nu eenmaal
relatief veel kilometers. Een ex
tra belasting, samen met de
dreigende kilometerheffing, zal
voor veel bedrijven een lood
zware belasting vormen.
T. W. Rosmolen
Lange Blokweg 3
Zierikzee
Groene Stroom VI
Arrogantie en onnozelheid
strijden om voorrang bij de ken
nelijk niet geïntegeerde immi
grant M. H. Muytjens uit Terho
le (PZC, 10-7). Arrogant door
het belerende toontje tegen
Zeeuwen. Onnozel in de argu
mentatie. Biomassa is vervui-
lender dan de huidige energie
dragers. Zonne-energie is een
dure druppel op een gloeiende
plaat. Van waterkracht is bij af
wezigheid van rendabele getij-
dencentrales vooralsnog geen
sprake. Rest windenergie. Het is
bij Muytjens niet opgekomen
dat misschien niet iedereen ge
charmeerd is van deze irritante
vorm van horizonvervuiling.
Met het gifgroene waas voor
ogen ontstaan zelfs plannen om
de abelen op de dijk langs het
kanaal door Walcheren te rooi
en en te vervangen door wind
molens. Bovendien is het een il
lusie dat groene stroom even
duur is. De subsidie daarop
wordt mede van uw belasting
afdracht betaald, nog afgezien
van de respectabele milieuhef
fingen op de energienota. Bo
vendien is de accountantscon
trole op de scheiding tussen
groene en reguliere stroom wa
zig. Misschien moet Muytjens
terug naar school dan wel zijn of
haar roots.
R. A. Maandag
Hennijnstraat 3
Serooskerke (W)
Zeeuws Groen VII
Met heel veel plezier volg ik de
discussie over Zeeuws Groen in
de PZC, hoe meer Groen-ge-
bruikers er reageren hoe trotser
ik benDank zij de 'boete' die ik
betaal op het gebruik van 'vuile?
stroom is het mogelijk om deze
z.g. groene stroom te produce
ren Laat de Groen-gebruikers
zich ook wel realiseren dat er in
Zeeland (Nederland) vrijwel ze
ker onvoldoende 'groene
stroom' wordt opgewekt, dus
mede dank zij de kerncentrale
Borssele blijft ook bij deze ge
bruikers het licht gewoon bran
den. Trouwens waar blijft de
Deltan met het aanbod van
goedkope 'oranje' stroom, d.w.z.
stroom uit de goedkopere kern
centrales of is de beloofde vrij
heid van stroom aankoop wel
heel erg selectief? Nog een ding:
als de energie leveranciers er
geen forse winst in zien, dan is er
beslist helemaal geen (Zeeuws)
Groen!
W. S. M.Fakkeldij
Marktplein la
Biezelinge
Ecotax
'Ecotax verhogen' vindt de re
gering (PZC, 12-7). De ecotax,
aanvankelijk een klein bedrag
als heffing op energie, zou ge
bruikt worden om de uitstoot
van de CO, te verminderen.
Want CO, is een 'broeikasgas' en
Loodsplicht
Van Gelder fel tegen soepele
loodsplicht, het oprekken van
de lengte grens voor verplichte
beloodsing van 65 m naar 80 m
indirect na o.k. van rijkswater
staat tot 95 meter (PZC, 10-07).
In wezen is dit een politiek pro
test mede ingegeven door zor
gen van zijn aangevers met ar
gumenten die weinig met veilige
navigatie te doen hebben. Wan
neer er nu iets gebeurt, kan men
zeggen dat men reeds van tevo
ren hiervoor (in felle bewoor
dingen) heeft gewaarschuwd.
Dit systeem functioneerde reeds
bij de Romeinen en is tot de dag
van vandaag ook bij ons in ge
bruik. De zaak betreffend
maakt het weinig of niets uit of
een schip 65 of 95 of 110 of 180
meter lang is. Als er toch een
loodsverplichtingscriterium
(vrijwillig blijft mogelijk) ge
steld moet worden kan men ook
denken aan een diepgangscrite
rium, actuele diepgang, hierop
zijn overigens de loodstarieven
gebaseerd, aangevuld met even
tueel de lengte (en-en, en/of
Met loods is men ook niet gevrij
waard van missers. Schip aande
grond bij loodswisseling (Vlis-
singen), schade bovenbouw bi]
een brug die niet open kan
(Hansweert), dwars voor de
brug liggen (Gorcum) enz. Sche
pen met gevaarlijke stoffen zijn
al helemaal politiek beladen.
Het gevaarscontourenspel enz.
Wat het Scheldereglement be
treft, laat dat gewoon vervallen
en neem daarvoor het RPR
BPR aangevuld met de nodige
gelijkstellingen. Heb je een uni
form kader.
G. Fongers
Roompot 9
Amemuiden
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - De aanwijzing
van een zeereservaat voor de
Zeeuwse en Zuid-Hollandse
kust is voor het Productschap
Vis onaanvaardbaar. Zeer goe
de visgrond dreigt verloren te
gaan, terwijl niet duidelijk is of
zo'n reservaat nodig is.
Het Productschap Vis reageert
op het kabinetsbesluit om ter
compensatie van de Tweede
Maasvlakte een zeereservaat
van 25.000 hectare in te stellen.
De Tweede Maasvlakte wordt
zelf 2.500 hectare groot. Het
verlies aan zeenatuur dat daar
door optreedt, moet op basis van
Europese richtlijnen worden
gecompenseerd
Het is het Productschap Vis een
raadsel waarom het zeereser
vaat tien keer zo groot moet
worden als de Tweede Maas
vlakte. Elke onderbouwing in
het kabinetsbesluit, de Planolo
gische Kernbeslissing (PKB)
Tweede Maasvlakte, ontbreekt.
Er wordt wel onderzoek aange
kondigd. Dat had volgens het
Productschap al moeten plaats
vinden.
Het Rijk houdt bovendien een
slag om de arm wat betreft de
omvang van het zeereservaat.
Voor de Tweede Maasvlakte
moet veel zand worden gewon
nen in de Noordzee. Ook dat
moet - worden gecompenseerd.
Het Productschap Vis voorspelt
dat het zeereservaat dan nog
veel groter zal worden, en dus
ook het verlies aan visgebied.
Het Productschap Vis draagt in j
een brief aan minister Netelen-
bos van Verkeer en Waterstaat I
en aan de Tweede Kamer ook
een alternatief aan: het Oost-
voomse Meer weer openstellen
richting de Noordzee.
Als het kabinet zijn plan toch I
doorzet, dreigt de visserij op
drie fronten gedupeerd te wor-
den. aldus de belangenorgani
satie, door aanleg van de Twee
de Maasvlakte, door de zand
winning en door de instelling i
van een zeereservaat.
Advertentie
door Rinus Antonisse
NIEUWDORP - De afvalberg in
Zeeland wordt steeds groter.
Na een stijging in 1999 is er bij
het provinciale afvalbedrijf
OLAZ in 2000 opnieuw meer
afval aangeboden: 307 kiloton.
In 1998 was dat nog 298 kiloton.
Het huishoudelijk afval steeg
met tien kiloton en er werd 18
kiloton meer bouw- en sloopaf
val afgegeven.
Het wordt steeds moeilijker de
doelstelling van slechts 185 ki
loton in 2005 te halen.
Directeur P. Louwman van het
Openbaar Lichaam Afvalstof-
fenverwij dering Zeeland
schrijft de toename van het af-
valaanbod vooral toe aan de
gunstige economische ontwik
keling.
„Afval is enorm conjunctuur
gevoelig. Als je de conjunctuur
in de laatste eeuw, vanaf 1900,
volgt dan zie je bij een stijging
ook steeds een hogere afvalberg.
Wel is het zo dat het afvalaan-
bod altijd méér stijgt dan de
economische groei."
Hij heeft de indruk - 'ik kan dat
alleen met in harde cijfers ver
talen' - dat de toename van het
afvalaanbod de laatste jaren
minder sterk is.
Maatregelen
Louwman vermoedt dat de
maatregelen om het ontstaan
van afval te voorkomen, vruch
ten afwerpen. „Dankzij de pre
ventie is de stijging minder
groot."
De OLAZ-directeur vindt dan
ook dat het ingezette beleid op
het gebied van preventie moet
worden voortgezet. In dat kader
stelde het bedrijf onlangs een
voorlichter aan.
Het afgeven van afval bij de
stortplaatsen van OLAZ is de
afgelopen tien jaar veel duurder
geworden. In 1992 moest nog
17,50 gulden per ton brandbaar
afval worden betaald, nu is dat
255 gulden.
Kosten die de afvalinzamelaars
doorberekenen aan de aanbie
ders.
Stijging
Louwman: „Het is een enorme
stijging, maar er zit alleen al 142
gulden belasting op, ingevolge
de Wet Belasting Milieugrond
slag. In 2002 komt er zeer waar
schijnlijk weer 25 gulden belas
ting bij. Verder komt de verho
ging voor een groot deel door
milieumaatregelen op de stort
plaatsen en ook heeft de afvoer
naar de verbrandingsinstallatie
bij Moerdijk kostenverhogend
gewerkt."
Hergebruik
De stijging van het afvalaanbod
zal zich komende tijd nog wel
verder doorzetten, verwacht
Louwman. „In onze consump
tie-maatschappij kunnen we
door preventie de groei niet vol
ledig teniet doen." Hij noemt het
wel een positieve ontwikkeling
dat het hergebruik van afval
toeneemt (compostering,
grondbank, en ook energie ma
ken uit afval) Desalniettemin
zal een stortplaats onmisbaar
blijven. Er is nog altijd afval dat
niet op een andere manier ver
werkt of verbrand kan worden,
zoals asbest.
Directeur Louwman ziet weinig
heil in het sterk verhogen van de
reinigingsrechten voor de bur
gers om zo het aanbod te tempe
ren.
„Mensen worden wel gemakke
lijker met afval, dat is. Burgers
moet je daarom voorlichten, be
wust maken. Het moet tussen de
oren zitten. Als je 25 gulden op
het afval doet, dan geeft dat
even commotie, maar het zorgt
niet voor gedragsverandering."
De tarieven flink verhogen
werkt volgens hem wel bij het
bedrijfsleven.
Toekomst
De taakstelling van de provin
cie om de afvalberg over vier
jaar terug te brengen tot 185
ton, acht Louwman praktisch
gezien onmogelijk.
Toch wil hij de lat niet lager leg
gen, want dat vergroot de kans
op berusting. De OLAZ-direc-
teur beschouwt de taakstelling
als een stimulans nog meer te
doen aan hergebruik en voor
lichting.
„We moeten trouwens niet ver
geten dat we ons in Nederland al
heel veel inspanningen hebben
getroost. Die zegeningen mogen
we best tellen. Maar het storten
en verbranden van afval móet
minder."
'Schaal met sinaasappelen' van Will de Vries. foto Peter Nicolai
door René Hoonhorst
PAAL - De mozaïeken van Will
de Vries moeten warmte uitstra
len. Ze gebruikt altijd porselei
nen en andere aardewerken
scherven van oude, eerder ge
bruikte potten en borden. „Die
glimmen niet zo als nieuwe en
aan het oude aardewerk kan je
ook zien dat het heeft geleefd",
verklaart de Vogelwaardse.
De Vries (63) heeft geen enkele
kunstopleiding gevolgd. Moza-
ieken intrigeerden haar al lan
ger en dik drie jaar geleden be
sloot ze ze gewoon zelf te gaan
maken. Ze wilde zich niet echt
verdiepen in technieken van an
deren. want ze wilde zo weinig
mogelijk van buitenaf worden
beïnvloed. Haar werk moet haar
zelf en anderen verrassen.
Hoewel De Vries zelf dus ook
nog regelmatig verrast is als een
mozaïek klaar is, wil dat niet
zeggen dat ze iets aan het toeval
overlaat. Vóór ze begint, weet ze
wat ze wil gaan maken. Het aan
tal benodigde scherfjes van ver
schillende kleuren ispreciesuit-
geteld, zodat ze niet een paar
stukjes mist om het werk af te
kunnen maken.,,Om het juiste
aantal scherven van verschil
lende kleuren te vinden, is vaak
een heel gezoek. Zeker bij figu
ratief werk ben ik heel streng op
de kleuren. Op het mozaïek
Schoentjes is een paar van mijn
eigen schoenen afgebeeld. De
kleur moet dan ook overeen
stemmen met het echte paar
schoenen."
Symboliek
Bewonderaars van De Vries'
werk, zoals galenehoudster
Flora Verdurmen van Atelier De
Paaien waar deze maand vijf
tien mozaïeken zijn te bezichti
gen, zoeken nogal eens naar de
symboliek. Van de schoentjes
staat het ene hooggehakte ex
emplaar recht overeind, het an
dere ligt zijwaarts op de grond.
Maar gedachten aan gevallen
vrouwen of het zoeken naar een
Assepoester die het schoentje
past, zijn aan de maakster niet
besteed. Ze wil mensen het ple
zier van het zoeken naar achter
liggende betekenissen met ont
nemen, maar stelt wel dat ze zelf
niet met symbolen werkt. „Ik
heb gewoon mijn schoentjes
vereeuwigd, precies zoals ze
zijn. Niets meer en niets min
der."
Naast stillevens van fruitscha
len, een zeegezicht en vlinders
maakt De Vries ook abstacte
werken. Daarnaast geeft ze een
aantal mozaïeken nog meer re
liëf mee door deksels van thee-
of koffiepotten, afgezaagde oor
tjes en halve karafjes te verwer
ken in de afbeelding. „Ik maak
gewoon waar ik op dat moment
zin in heb en aan de reacties te
horen, vinden veel mensen dat
mooi." De Vries heeft de afgelo
pen jaren 24 mozaïeken ge
maakt. Hoewel al veel bewon
deraars belangstelling toonden,
heeft ze nog geen werk ver
kocht „Ik wordt regelmatig ge
vraagd ergens een expositie te
houden. Voor een tentoonstel
ling moet ik zelf wel een behoor
lijke collectie achter de hand
houden Het kan best zijn dat ik
binnenkort eens wat verkoop",
zegt De Vries.
Vijftien werken van Will de Vries
zijn tot en met zondag 5 augustus te
zien in Atelier De Paaien in Paal.
Het a telier is van dinsdag- toten met
zondagmiddag van 13.00 tol 18.00
uur geopend en ook op afspraak te
bezoeken.
door Jacoliene van Weele
HELLEVOETSLUIS - De meerdaagse
wandelmarathon langs de Zeeuwse kust
eindigde gisteren in Fort Haarlem in Helle-
voetsluis. In vijf dagen liepen ruim twee
honderd deelnemers van Vlissingen naar
Hellevoetsluis, via een route hoofdzakelijk
langs Zeeuwse en Zuid-Hollandse stran
den, uitgezet door de Stichting Zeeuws-
Zuid-Hollandse Strand Vijfdaagse.
Maandag begon de tocht bij het Arsenaal in
Vlissingen en voerde over het strand naar
Domburg. De tweede dag werd een stukje
landinwaarts gewandeld naar Wissenker-
ke.
Vanuit Wissenkerke liep de groep op de der
de dag terug naar de stormvloedkering voor
de oversteek van de Oosterschelde naar het
strand bij Westerschouwen. „Dat was du
wen en trekken, want op de pijlerdam stond
windkracht acht. Mensen werden daar af en
toe zelfs door een windvlaag opzij geduwd.
Op het strand was het ook een vrij barre
tocht. De wandelaars liepen daar tot aan
hun middel in het zand. Ze werden letterlijk
gezandstraald", vertelt organisator A. Coo-
mans.
Donderdag ging de tocht via Scharendijke
en de Brouwersdam richting Ouddorp.
Daar werden de wandelaars op het strand
opgevangen en door het natuurgebied De
Kwade Hoek geleid. „We hadden daarvoor
van Natuurmonumenten speciaal toestem
ming gekregen. Normaal is dat verboden
gebied voor publiek."
De laatste etappe gisteren ging van Stellen
dam via de Haringvlietdam naar het eind
punt in Hellevoetsluis. Daar vormde een
tent bij Fort Haarlem de finish.
Coomans is dik tevreden over het verloop
van de vijfdaagse. Hij is blij dat het weer tij
dens de wandelingen, afgezien van de
stormachtige wind, overwegend goed bleef.
„We hebben geluk gehad. Ondanks een paar
regenbuien hebben we goed weer gehad in
vergelijking met de rest van Nederland. Ik
heb alleen nog maar positieve reacties ge
hoord."
Het aantal uitvallers tijdens de vijfdaagse
viel hem ook mee. „Er waren vijf uitvallers
van de 203 deelnemers. Eén wandelaar liep
een voetblessure op toen hij van een plan
kier afgleed. Een enkeling werd ziek en
de anderen haakten af vanwege pijn in de
knieën. Dat kwam van het lopen door het
zand.'
De stichting mikt volgend jaar op vijfhon
derd deelnemers. De datum is inmiddels al
geprikt, van 1 tot en met 5 juli 2002 wordt
opnieuw de route van Vlissingen naar Hel
levoetsluis gelopen.
door Ernst Jan Rozendaal
GROEDE - Paul Kamper mag
gerust een Zeeuwse kunstenaar
worden genoemd. De in Wissen
kerke woonachtige beeldhou
wer en schilder is weliswaar in
1926 in het Duitse Krefeld gebo
ren, maar zijn werk is door en
door Zeeuws. Zijn onderwerpen
zijn het licht, de wind, de ruimte
en de zee zoals die zich in Zee
land manifesteren.
Kamper exposeert op het ogen
blik in de Lutherse kerk in
Groede en in galerie 't Haentje
te Paart in Middelburg. Op bei
de locaties toont hij zowel ob
jecten als schilderijen. Het werk
is gelijksoortig, van sommige
beelden staan zowel exempla
ren in Groede als in Middelburg.
'Verbroken beeld' bijvoorbeeld
waarin metalen platen als een
soort driedubbele passe-par-
tout in elkaar zitten en 'Om
hoog', het pronkstuk van de ex
positie in Groede waarvan ook
een model is te zien in Middel
burg. Dit beeld ziet eruit als een
grote metalen golf die fungeert
als een spiegel Het licht breekt
erin, de lucht weerspiegelt erin -
in Groede zijn dat dus de kroon
luchters van de kerk - en het
werk verandert wanneer de be
schouwer zijn positie wijzigt.
Het werk doet denken aan een
bekend beeld van Kamper dat
enkele jaren geleden te zien was
in de Grote Kerk van Veere: 'He-
melspiegel'. In Groede is van die
opstelling een foto te zien. Ook
daarin ging het om licht, weer
spiegeling en verdubbeling. In 't
Haentje te Paart zijn nog enkele
voorbeelden te vinden. Veel van
de sculpturen die Kamper daar
heeft neergezet, kunnen bewe
gen. Vooral in een buitenopstel
ling - vier van de beelden staan
in de tuin van de galerie - werkt
dat goed, omdat de wind ze be
roert. Dat versterkt nog eens de
dynamiek van Kampers werk.
Ook zonder dat de beschouwer
een voet verzet, zal hij merken
dat het beeld steeds een andere
weerspiegeling geeft.
Gelaagd
Alle beelden van Kamper stel
len dezelfde filosofisch getinte
vraag: Wat is precies die werke
lijkheid die we menen te aan
schouwen? In ieder geval niet
iets waar we de hand op kunnen
leggen, Kamper betoogt dat de
wereld in wezen onkenbaar is.
Tegelijkertijd weet hij zeer ka
rakteristieke facetten van de
Zeeuwse werkelijkheid in zijn
kunst vast te leggen. Dat geldt
vooral voor zijn schilderijen.
Eigenlijk zijn ook dat halve
sculpturen. Ze zijn letterlijk ge
laagd, doordat Kamper afdruk
ken van foto's of zeefdrukken
tussen twee platen plexiglas
perst. Die voorstellingen, over
het algemeen contouren van het
Zeeuwse landschap - worden op
enkele centimeters voor het
werkelijke schilderij in de lijst
geplaatst. Het schilderij, of de
collage - want Kamper werkt
ook met papier dat hij in de
voorstelling plakt en met verf
overspuit - volgt grotendeels de
contouren in het plexiglas.
Hierdoor onstaat een verdubbe
ling en daadwerkelijke verdie
ping in het schilderij.
De beste werken in Groede en
Middelburg bewijzen dat dit
geen trucje is, maar een zeer ef
fectief middel om de Zeeuwse
omgeving vast te leggen. Op het
vierluik 'Stroming' in de Lu
therse kerk van Groede is het
strand bijna tastbaar aanwezig,
terwijl de wolkenluchten op het
tweeluik 'Grote Hemel' in 't
Haentje te Paart de dreiging van
regen verbeelden op een manier
die weinig traditionele schil
ders kunnen evenaren.
Exposities Paul Kamper, t/m 25 juli
in de Lutherse kerk in Groede, ma
t/m za van 13-17 uur, tevens t/m 19
augustus in 't Haentje te Paart in
Middelburg, do, za en zo van 14-
16.30 uur.
'Omhoog' van Paul Kamper. foto Peter Nicolai
Bij de start van de laatste etappe vanuit Stellendam kregen de wandelaars nog een fikse regenbui op het hoofd. foto Ma rijke Folkertsma
TOELATINGSPROCEDURE
KUNSTAKADEMIE 'S-HERT0GENB0SCH
VERLENGD TOT EIND AUGUSTUS.
,Na de brand in mei hebben we grote schoonmaak
gehouden Nu is er weer plaats voor het heilig vuur van
aankomend kunstenaars aan de Akademie voor Kunst en
Vormgeving. Brand jij van verlangen om de kunstenaar in
jezelf te ontdekken7 Meld je dan aan voor de toelating
Bel (073) 629 52 50 en vraag naar het aanmeldings
formulier Je kunt je nog inschrijven tot eind augustus.
Autonome kunst
- Schilderen, tekenen en andere media
- Beeldhouwen en andere media
Keramiek en andere media
Visuele Communicatie
- Illustratieve vormgeving
- Grafische vormgeving
Hogeschool 's Hertogenbosch, Akademie voor Kunst en Vormgeving,
Onderwijsboulevard 256, 's-Hertogenbosch. www.hsbos.nl
