PZC
H-team kleurt Sloehaven blauw
23
Politie sinds kort extra
actief in Vlissingen-Oost
zaterdag 23 juni 2001
Het havengebied Vlissingen-Oost
heeft er een nieuwe bedrijvigheid bij
gekregen. Sinds kort geniet een politie
team onderdak in het douanekantoor dat
is gevestigd nabij de in het Sloe geconcen
treerde handel en industrie. Van daaruit
worden diverse politietaken uitgevoerd.
Ze variëren van het opsporen van overtre
dingen, het veiliger maken van de werk
omgeving en het oplossen van diefstallen
tot andere in havengebieden veel voorko
mende criminele activiteiten.
Het ontbreken van politie betekent niet dat
het Sloegebied tot voor kort een luilek
kerland was voor het bandietenwezen. De po
litie liet zich er wel zien, maar dat gebeurde
meer op basis van incidenten. Bovendien lo
pen er nog allerlei andere opsporingsdiensten
rond. Nu is het blauw blijvend in het havenge
bied aanwezig.
In Vlissingen-Oost gaat heel wat om. Op jaar
basis voeren rond 3500 zeeschepen ladingen
aan. De 10.000 binnenvaartschepen die per
jaar het havengebied aandoen dragen in een
aanzienlijke mate bij aan de bedrijvigheid.
Beide scheepstypen zorgen met elkaar voor
het verschepen van zo'n 28 miljoen ton aan
goederen. De bedrijven op het enkele duizen
den hectaren omvattende bedrijfsterrein heb
ben handelsbetrekkingen met ruim zestig lan
den.
De politie Zeeland is druk bezig de lokale zorg
vorm te geven. Daartoe is de provincie inge
deeld in een aantal wijken waar teams de zorg
leveren. Voor het haven- en industriegebied
van het Sloe ziet de behoefte aan politiezorg er
heel anders uit dan in de stad en op het platte
land. Je zult er vergeefs zoeken naar hang
jeugd, burengerucht komt al evenmin voor en
er is ook geen sprake van woninginbraken. In
het Sloe spelen andere zaken. Daarom is daar
voor een speciaal politieteam geformeerd. Dat
team heeft een kwartiermakersfunctie. Op
termijn zal de politiezorg zich mogelijk uit
breiden tot het havengebied van Terneuzen.
Daarnaast zal de ingebruiknemig van de Wes-
terscheldetunnel veel extra werk met zich
meebrengen. Voorts staat de politie een bedui
dende taakverzwaring te wachten wanneer in
2003 aan de Scheldeoever de nieuwe contai-
nerterminal operationeel wordt. Al in eerste
aanvang zullen er op jaarbasis 150.000 per
zeeschip of kustvaarder aangevoerde contai
ners worden behandeld. Later zal dat oplopen
tot anderhalf miljoen containers per jaar. Er
varingen in andere havens geven aan dat het
criminele gilde voor smokkelactiviteiten met
grote gretigheid gebruik maakt van contai
ners.
In eerste aanzet bestaat het politieteam uit
vier personen. H. van Gellecum komt als chef
opnieuw in nautische sferen terecht. In een
grijs verleden voer hij op de grote vaart. De an
dere agenten brengen hun eigen specialisme
in.
Natuurgebieden
In een gebied als Vlissingen-Oost zijn vier
vormen van criminaliteit te onderscheiden:
smokkel, fraude, vermogensdelicten en cor
ruptie. In Vlissingen-Oost komen met het ver
voer van afval en gevaarlijke stoffen ook mi
lieu-aspecten om de hoek kijken. Daarnaast
maakt de aanwezigheid van natuurgebieden
die direct aan het haven- en industrieterrein
grenzen, toezicht nodig op eventuele vervui
lingen of illegale lozingen.
„Wij zijn tevens te beschouwen als de oren en
ogen van andere controle en opsporingsdien
sten", zeg Kees den Hollander, een van de in
het Sloe werkende agenten. „In bepaalde ge
vallen gaan we er zelf op af. Bij andere zaken
worden weer specialisten op hun eigen terrein
ingeschakeld." De grote verscheidenheid van
het werk maakt de taak extra boeiend. De taal
vormt soms een moeilijk te nemen barrière.
Met name Russen en Spanjaarden spreken al-
De haventeamleden van de politie Zeeland hebben een eigen takenpakket, maar fungeren tevens als de oren en ogen voor andere opsporings- en controlediensten. fotografie Ruben Oreel
leen hun eigen taal. Den Hollander en zijn col
lega's horen het vaak als ze zich bij bedrijven
laten zien: goed dat jullie hier zijn gekomen!
Zo ziet directeur J. Philippen van Zeeland
Seaports het ook. Hij noemt de komst van wat
hij liefkozend het H-team noemt, een verrij
king van het gebied. „Daarmee wordt een ele
ment van veiligheid toegevoegd aan het dien
stenpakket. Werkzaamheden van het team
kunnen bevorderen dat er een interactie ont
staat tussen wat afzonderlijke bedrijven aan
beveiliging doen en wat er in het havengebied
als totaal gebeurt."
De politie kijkt volgens Philippen met heel
andere ogen naar de omgeving, signaleert eer
der dat er poorten open staan of dat containers
zomaar toegankelijk zijn. De verscherping
van de aandacht op allerlei bewegingen in het
Vlissingse havengebied dragen er voorts toe
bij dat er geen verschuiving van de criminali
teit ontstaat van plaatsen waar druk gesur
veilleerd wordt naar plaatsen met een minder
streng toezicht „Want dat is laatste wat we
willen."
Criminele vormen die zich in het Sloegebied
kunnen aandienen betreffen accijns en verze
keringsfraude en gesjoemel met vervoersver-
gunningen en -bewijzen. De smokkel kan uit
eenlopen van goederen als sigaretten en drank
tot illegale vluchtelingen. Elke ochtend wor
den samen met de koninklijke marechaussee
trailers die bij de Dartline voor verzending
naar Engeland gereed staan gecontroleerd op
de aanwezigheid van illegalen.
Het politieteam wil er met een duidelijke aan
wezigheid naar streven een veilige haven te
creëren. Daarvoor is wel de hulp van het be
drijfsleven gewenst.
Gesloten
De havenwereld heeft algemeen de naam nog
al gesloten te zijn. Uit onderzoek is gebleken
dat men er niet staat te trappelen om aangifte
te doen van strafbare feiten. Voor een deel
komt dat omdat een heleboel zaken verzeke
ringstechnisch worden opgelost. En waarom
zou een bedrijf zich nog druk maken over een
dader als de schade is verhaald. Bovendien: als
in brede kring bekend wordt dat bij een bedrijf
een container is gestolen kan dat consequen
ties hebben voor de relatie met een klant. Die
kan in zo'n voorval wellicht aanleiding zien
om via een andere partij lading te verschepen.
De lage aangiftebereidheid heeft ook te ma
ken met de onderlinge wedijver. Ondernemers
willen niet dat de concurrent weet wie ze als
klant hebben.
Toch is meer openheid gewenst, vindt de leider
van het politieteam. „Als we niet weten wat er
voor vormen van criminaliteit plaatsvinden
kunnen we de bedrijven niet adviseren om
daar wat tegen te doen, laat staan dat we da
ders in beeld kunnen krijgen". En ook de di
recteur van Zeeland Seaports beaamt het:
zonder dat vertrouwen en een open communi
catie krijg je nooit een veilig havengebied.
Contacten met Rotterdam en Antwerpen heb
ben duidelijk gemaakt dat havengebieden
aantrekkelijk zijn voor drugssmokkel. Dat ge-
beurt lang niet altijd als een bijlading in con
tainers. Drugs kunnen ook elders op de
schepen verborgen zijn. In de ruimen of bij be
manningsleden die wachten tot een koerier de
drugs van boord komt halen. Van Gellecum:
„Bij alle Columbiaanse schepen mag je er wel
van uitgaan dat er drugs aan boord zitten."
Ook in het Vlissings havengebied meren sche
pen af die hun thuishaven in zogeheten risico
landen hebben, zoals Suriname, Afrika en
Turkije. Voorts komen er in Vissingen schepen
uit Columbia langs.
Over de wijze waarop de drugssmokkel plaats
vindt is alleen al een boek te schrijven. Het ge
beurt dat onder de romp van schepen die in het
dok liggen opstaande randen worden gelast
waaraan later met drugs gevulde zuurstofci
linders worden gehecht. Duikers halen die ci
linders erin de haven van bestemming weer af.
Daar zijn wel eens James Bondachtige situa
ties uit ontstaan waarbij duikers van de politie
duikers van de criminele organisatie onder
water tegen kwamen.
Drugs kunnen voorts verborgen zijn in dubbe
le wanden of holle buizen van containers, zit
ten soms opgelost in sappen of oliën, of zijn
verstopt in diepvriesproducten. Ook is er wel
cocaïne en heroïne - want daar gaat het vaak
om - verborgen in zuidvruchten. Troffen de
opsporingsdiensten in het verleden soms forse
ladingen drugs aan, tegenwoordig blijkt het
bij de smokkelaars meer trend te zijn kleinere
partijen van vijftig kilo over een schip ver
deeld te verstoppen. Het gebeurt voorts dat
drugs in een waterdichte verpakking met een
drijver en een lampje eraan bevestigd over
boord worden gezet waarna ze door koeriers
worden opgepikt.
De politie werkt in de bestrijding van diverse
vormen van criminaliteit nauw samen met an
dere opsporingsdiensten. Daarover zijn af
spraken gemaakt. Daarbij is het de bedoeling
om zo effectief mogelijk diensten en materiële
middelen in te zetten. Sommige controles ma
ken het noodzakelijk behoedzaam te opereren
omdat het ophouden van goederenstromen
belangrijke economische gevolgen kan heb
ben. Van Gellecum: „Het tegenhouden van
containers voor controle kan ertoe leiden dat
fabrieken stil komen te liggen. Daarom is een
afstemming tussen verschillende opsporings
diensten en bedrijven noodzakelijk."
Illusie
Het tegengaan van drugssmokkel is volgens de
havenpolitiechef een continu verhaal: „Daar
moet je aan werken zonder de illusie te hebben
dat je de drugssmokkel volledig kunt uitban
nen. Op het moment dat je zelf denkt de zaken
goed voor elkaar te hebben verleggen crimini-
nele organisaties hun transport stromen."
Naast de opsporing en bestrijding van de di
verse vormen van criminaliteit houdt de poli
tie zich ook met minder wereldschokkende za
ken bezig. Zoals de controle op de particuliere
visserij. Bij de uitlaat van de kerncentrale
zwemt op dit moment heel veel zeebaars rond.
Ter plaatse wordt veel ondermaatse vis gevan
gen. Een fenomeen dat ook in het Sloegebied
de kop op steekt is dat er op dagen waarop een
tevoren aangekondigde controle plaats vindt
op het vervoer van afval er nauwelijks een
vrachtauto met zo'n lading op de weg te be
speuren valt. In een ander verband sprak com
missaris van de koningin W. van Gelder daar
onlangs zijn ernstige bezorgdheid over uit. Hij
vond dat een veeg teken waaruit af te leiden
valt dat afvaltransporteurs kennelijk wat te
verbergen hebben. De commissaris pleitte er
voor die acties voortaan maar niet meer aan te
kondigen. De teamchef van de havenpolitie
wijst er op dat er naast de landelijk aangekon
digde controles tussendoor ook scherp op het
vervoer van afval wordt gelet. Dat is geen
overbodige maatregel. Er gaat, weet Van Gel
lecum, het verhaal dat er in illegale afvalstro
men meer geld omgaat dan in drugs. „Afval is
buitengewoon duur om te verwerken. Daarom
vindt men het kennelijk de moeite waard het
afval te vermengen of duisdanig te verpakken
dat het naar plaatsen kan worden gebracht
waar geen strenge regelgeving geldt. Het geeft
aan dat er sprake is van een serieuze vorm van
criminaliteit waaraan veel te verdienen valt,"
Jacques Cats
