WAO-plan VVD komt ongelegen PZC PZC Privatisering slaat te ver door Debat genvoedsel in feite achterhaald Bush wijzigt beleid Midden-Oosten met afvaardigen Powell Russisch-orthodoxen zien Johannes Paulus liever gaan dan komen PvdA en bonden ontstemd te gast 23 juni 1951 zaterdag 23 juni 2001 door Koos van Wees Waar maakt iedereen zich nou eigenlijk druk over?, vroeg het VVD-Kamerlid Wil- ders zich deze week pathetisch af. De Limburgse volksverte genwoordiger had zojuist in een gelegenheidscoalitie met CDA en D66 de ontslagbescherming voor zieke werknemers op de tocht gezet. Wie zijn zieke werk nemer wil ontslaan, hoeft niet meer naar de rechter. Wilders glunderde, vooral om dat hij voor het voorstel een meerderheid wist te krijgen zonder regeringspartner PvdA. Het beentje lichten van de soci aal-democratische coalitiege noot geldt als een geliefde sport in liberale gelederen. De PvdA reageerde zoals ver wacht. Vooral vice-fractievoor- zitter Duivesteijn klom in de gordijnen. Onfatsoenlijk was het volgens hem, dat drie partij en in een achterkamertje dach ten te besluiten waar heel Pol- der-Nederland zich al jaren het hoofd over breekt. Toen Wilders ontdekte dat ook de vakbonden boos waren, pro beerde hij schielijk zijn grijns te verbergen. Het is veel minder erg dan het lijkt, betoogde hij. Ook nu al stemt de rechter in 95 procent van alle gevallen in met ontslag voor een zieke werkne mer. Nog steeds moet het ar beidsbureau vergunning geven. En als de werknemer het er niet mee eens is, kan hij alsnog naar de rechter. Waarop in Den Haag de omge keerde redenering weerklank vond. Als dit voorstel dan zo weinig betekent, waarom de verhoudingen dan zo op scherp gezet? Iedereen kon op zijn vin gers natellen dat aantasting van de voor de vakbonden heilige ontslagbescherming het overleg over een nieuw WAO-stelsel op de tocht zou zetten. Wilders had geen ongelukkiger tijdstip kun nen bedenken voor zijn voor stel. Voor het eerst sinds jaren is er een klimaat waarin alle neu zen dezelfde kant op staan voor de aanpak van de WAO-proble- matiek. De commissie-Donner deed voorstellen, waarin het ontslagrecht ook ter discussie staat. De bonden verklaarden zich bereid daarover te praten in de SER. „Juist nu partijen ontvankelijk zijn voor dit moeilijke debat, doorkruist de Kamer dat", klaagde Terpstra van het CNV. Terpstra en zijn collega's van de andere bonden dreigen nu dat hele SER-overleg te boycotten. Dat zou in een dossier dat al zo veel jaren voortsukkelt een re gelrechte ramp betekenen. Het is stuitend dat de persoon lijke scoringsdrift van drie par lementariërs, verenigd in hun gezamenlijk afkeer van de PvdA, zulke verstrekkende ge volgen kan hebben. WD, CDA en D66 vrezen bovendien het beeld, waarin zij partijen zijn die zieke werknemers op straat laat zetten. En waarin de PvdA de partij is die machtelozen be schermt tegen hardvochtige werkgevers. Post-paars Zwartkijkers bij de PvdA zien de gelegenheidscoalitie van WD. CDA enD66 al als voorbo de van het post-paarse tijdperk. Maar de vraag is hoe hecht het cement tussen die drie is. Giste ren bleken de coalitiepartners de gelederen alweer gesloten te hebben. Er komt een 'second opinion', zwaarwegender dan het oordeel van de directeur van het ar beidsbureau op de ontslagaan vraag voor een zieke. Paars, maar belangrijker, Nederland- Polderland, lijkt weer gered. GPD door Louis Burgers Laatst de wikkel nog eens bekeken van een gevulde koek? Of het etiket van één van die duizenden andere producten waarin genetisch gemodificeerd soja of maïs is ge bruikt? Dan is duidelijk dat de voedselindu strie al veel verder is met het gebruik van deze gemanipuleerde grondstoffen dan veel mensen lief is. Toch begint maandag in Bussum het maat schappelijk debat over de voors en tegens van - wat de tegenstanders noemen - dit 'Frankenstein-voedsel'. Een aantal open bare discussierondes volgt. In februari moet de mening van het Nederlandse volk bekend zijn. Voor de commissie Biotechnologie en Voed sel, beter bekend als de commissie-Terlouw, valt te hopen dat het debat niet net zo dood bloedt als onlangs gebeurde op de Universi teit Wageningen. Daar woonden niet meer dan twintig toehoorders de matte slotdis- cussie bij. Je kunt je afvragen wie er nog zit te wachten op een debat over een onderwerp dat al ze ker tien jaar de samenleving bezighoudt. Niet alleen eten wij al vijf jaar gemodifi ceerd voedsel, zo'n veertig procent van de bevolking heeft daar ook geen bezwaar te gen. Verder wil de Tweede Kamer dit najaar al, dus ruim voor het verschijnen van het rapport van Terlouw, een oordeel geven over gentechnologie. Vorig najaar heeft het kabinet al een nota gepubliceerd. De meningen zijn tot nu toe gevormd door demonstratieve acties en een vooral weten schappelijke discussie. Toch begint Ter louw met goede moed aan zijn opdracht. Hij vindt het vooral belangrijk dat mensen wor den geïnformeerd die nog niet echt over bio technologie hebben nagedacht. In de discussie zal gesproken worden over zeven voorbeelden van gemodificeerde planten en dieren. Ze zijn bedoeld om het debat zo concreet mogelijk te kunnen voe ren. Hierbij gaat het om een bse-vrije koe, cholesterolverlagende zuivel, een langer houdbare tomaat, zalm die geschikt is voor koudwaterkweek, rijst met extra vitamine A, een aardappel die niet ziek wordt en maïs die bestand is tegen sterke onkruidbestnj- ders. Volgens Greenpeace en Novib verloopt het debat oneerlijk omdat de echte vraag of ge modificeerd voedsel aanvaardbaar is ont breekt. Ook zou het kabinet al een stand punt hebben ingenomen, zoals blijkt uit de 100 miljoen subsidie aan de gentech-indu- strie. Directeur Crielaars van Greenpeace noemt het een debat over voldongen feiten. „Of gentech nodig is, lijkt in de politiek al niet meer ter discussie te staan, alleen nog de voorwaarden waaronder het acceptabel is." GPD door Jaap van Wesel De reis van minister van Buitenlandse Zaken Co lin Powell naar het Midden- Oosten, volgende week, bete kent een belangrijke koers wijziging van het Ameri kaanse regeringsbeleid. Tijdens zijn verkiezingscam pagne vorig jaar bekritiseer de president Bush zijn voor ganger Clinton dat deze zich veel te intensief met het Isra- elisch-Palestijnse vredes proces bezig hield. De nieu we regering nam afstand van het Midden-Oosten. Bush en Powell wilden die regio poli tiek op een laag pitje zetten omdat ze belangrijker strategische prioriteiten meenden te hebben: Irak en Arabische olie. Maar al snel bleek dat in het doolhof van het Midden-Oosten alle za ken in elkaar overlopen. Het staakt-het-vuren tussen het Palestijnse Gezag en Is raël kan ieder moment ont ploffen. Een paar maanden geleden zou dat met een schouderophalen zijn ont vangen in Washington, maar nu beseft Bush dat die ont ploffing onvoorspelbare re percussies kan hebben in het hele Midden-Oosten. Dat komt omdat weliswaar de Arabische leiders razend zijn op Arafat en zijn intifa da, maar dat niet hardop kunnen zeggen in verband met de publieke opinie in ei gen land. Daarom hebben de Arabische regeringen in Washington de deur plat ge lopen met smeekbeden voor een actievere Amerikaanse politiek. Het staakt-het-vuren biedt een kans om te voorkomen dat de zaak explodeert. Vol gens het Mitchellplan moet er eerst een staakt-het-vuren van kracht zijn en moeten de partijen vervolgens vertrou wenwekkende maatregelen nemen: Arafat moet terroris ten oppakken en Israël moet ophouden nederzettingen te bouwen. Israël wil een lange periode van rust voordat de volgende stap wordt gezet. Maar de Palestijnse minister voor Internationale Samen werking Nabil Shaath heeft donderdag in Washington gepleit voor een korter tijd schema. Arafat moet volgens Shaath zijn bevolking laten zien dat de Palestijnen bij het staakt-het-vuren iets te win nen hebben. Daarom moeten de Israëliërs de wurggreep van het Palestijnse gebied opheffen. Israël daarentegen gelooft dat Arafat de veilig- i heidskraan open en dicht draait naar welgevallen, en dat hij niet serieus bezig is het geweld te bestrijden. De wapenstilstand kan geen stand houden als de vruchte loze discussie tussen Arafat en Sharon nog lang door gaat. Het is daarom een heel slimme zet geweest van Ame rika om juist nu Powell naar het Midden Oosten te sturen. Dat maakt het voor Sharon J vrijwel onmogelijk groot scheepse militaire actie te ondernemen en het verhoogt de druk op Arafat om meer te doen om terreuracties te voorkomen. Vuist op tafel Het is voor Bush geen een voudige beslissing zich actie ver met het Midden-Oosten bezig te houden. Als het rus tig blijft, zal hij vroeger of la ter met de vuist op tafel moe ten slaan. Bush is het met Israël eens dat het bouwen van nederzettingen en het bestand niet aan elkaar ge koppeld zijn. Maar hij is het met de Palestijnen eens dat het bouwen van nederzettin gen in het volgende stadium wel degelijk aan de orde moet komen. Een half jaar heeft Amerika op de reservebank gezeten. Nu is Bush met grote tegen zin, terug bij af, het moment waarop Clinton het Witte Huis verliet. Amerika zal de partijen naar de tafel moeten sleuren en ze aan tafel hou den Komende ti j d zal Powell vaak in het Midden-Oosten aan het werk zijn, of hij dat leuk vindt of niet. GPD door Sergei Shargorodsky Met een looprekje beweegt Maria Sabenko zich moei zaam door de straat. Haar leven lang heeft zij zich afgesloofd op een collectieve boerderij en zo als zovelen ziet zij uit naar het grote evenement dat in dit stof fige dorpje te gebeuren staat: het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Oekraïne, een land op de breuklijn tussen orthodox en katholiek. De 81-jarige Sabenko is Grieks katholiek, aanhangster van een kerk die zowel in de tsarentijd als in het sovjettijdperk ver volgd werd en waarvan bezit tingen zijn afgepakt door de vanuit Moskou geleide ortho doxe kerk. De vijf miljoen Grieks-katho lieken en een miljoen rooms-ka- tholieken vormen een minder heid onder de vijftig miljoen overwegend orthodoxe inwo ners van Oekraïne. Heropleving Zij hopen dat het bezoek van de paus Grieks-katholieke zaken zoals de heiligverklaring van martelaren zal bevorderen, het prestige van de nationale hoofdstad Kiev zal versterken en de Oekraïense bevolking en de kerken nader tot elkaar zal brengen. Bovenal wordt het be zoek gezien als een symbool van de religieuze heropleving van Oekraïne in het post-sovjettijd- perk. De paus arriveert vandaagvoor een bezoek van vijf dagen. Na een verblijf van tweeënhalve dag in de hoofdstad Kiev komt hij naar Lviv in het westen van het land, waar hij zal logeren in de woonvertrekken bij de met staatssteun opgeknapte Grieks- orthodoxe Gregoriuskathe- draal. „Voor ons gelovigen is dit één van de gedenkwaardigste gebeurtenissen voor het Oekra- iense volk", zegt Igor Ozjivskji, woordvoerder van de Grieks katholieken in Lviv. „De paus heeft veel gedaan voor verzoe ning. Wij kunnen tonen dat Oe kraïne vrijheid van godsdienst kent." Verzet De meeste Oekraïners zijn het met Ozjivskji eens. Volgens een peiling verwelkomt bijna de helft van de bevolking het be zoek en is maar 4 procent tegen. Maar sommige tegenstanders zijn buitengewoon fel in hun verzet. Het hoofd van de Russisch-or- thodoxe kerk, patriarch Aleksi II, betitelde de geschillen tussen katholieken en orthodoxen in Oekraïne onlangs als een 'oor log'. Van hem is de paus niet welkom en zal zijn bezoek eer der tot meer verdeeldheid dan tot eendracht leiden. Het Mos- kouse Patriarchaat van de Oe kraïense Orthodoxe Kerk noemde geschillen over eigen dom en vermeende katholieke bekeringsdrift als redenen om zich tegen het pausbezoek te ke ren; „Het bezoek van de paus is een zaak die Oekraïne aangaat, maar misschien is het niet erg goed of erg juist", zei de Russi sche ambassadeur in Kiev, Vik tor Tsjernomyrdin. „Wij zijn Slavisch orthodox. Ik vind niet dat er barsten in onze spirituali - teit mogen komen." De regering van Oekraïne ziet de zaken anders. In Kiev behan delt het kantoor van president Leonid Koetsjma de reis van de paus als een staatsbezoek. Veel Oekraïners verdenken Moskou ervan nog steeds hun land te willen overheersen. De stad Zvenigorod, die in 1087 gesticht werd, getuigt zowel van de rivaliteit tussen de kerken als van de tragische historie van de Grieks-katholieken, die in de tsarentijd fel werden vervolgd, maar in het westen van Oekra- ine het hoofd boven water wis ten te houden. Het communisti sche regime in Moskou zag in de Oekraïense katholieke kerken haarden van nationalisme. Priesters werden daarom ver volgd. Ondergronds In 1946 werd de kerk onder dwang opgenomen in de Rus- sisch-orthodoxe kerk. Maar sommige parochies wisten on dergronds te blijven functione ren en toen de Sovjet-Unie uit elkaar viel, besloten de inwo ners van Zvenigorod het on recht ongedaan te maken. De Grieks-katholieken, die onge veer de helft van de 2.000 inwo ners uitmaken, kregen hun kerkgebouw en bezittingen te rug. Hoewel er onder de orthodoxen nog veel wrevel heerst, hebben sommigen vrede met deze situa tie. „Er is maar één God", zegt een man. „En er is maar één Christus. Wij gaan allemaal naar de paus kijken. Waarom niet?" AP door Dorette Corbey en Tineke Witteveen De markt is opgerukt. Spoorwegen, energie, afvalverwerking, post, tele foon en zorg; het zijn allemaal sectoren waar de overheid zich terugtrekt. Libera lisering en privatisering hebben de pu blieke dienstverlening in de verdediging gedrongen. Publieke diensten zijn natuurlijk niet zo maar 'in de markt gezet'. Er zijn goede re denen om voor liberalisering en privatise ring te kiezen. Lagere prijzen, meer keuze vopr de consument, betere kwaliteit van de dienstverlening, meer klantgericht heid. Bovendien maakt de terugtocht van de overheid ook geld vrij en dit schept ruimte voor nieuw beleid. De ontwikke lingen in Nederland staan niet op zichzelf - liberalisering vindt vaak plaats op basis van Europese afspraken. Maar de resultaten vallen tegen. Volgens een onderzoek van de Europese Commis sie zijn de Europese consumenten ontevreden. In heel Europa mopperen treinreizigers over de kwaliteit van de spoorwegen. In Engeland wordt privati sering vooral geassocieerd met slecht on derhoud, slechte dienstverlening en on verantwoord management. Kernenergie Pri j sdalingen waren er niet over de hele li nie, maar in veel landen betaalde de con sument na liberalisering wel minder voor de telefoon en voor energie. Toch vindt zo'n dertig procent van Europese consu menten de prijzen voor publieke diensten buitensporig hoog, vooral voor de tele foon- en spoorwegdiensten. In Nederland is het de vraag of de consu ment er al met al beter op is geworden. Het milieu is waarschijnlijk weinig met marktwerking opgeschoten. Import van goedkope kernenergie uit Frankrijk heeft bijvoorbeeld in de glastuinbouw door middel van warmtekrachtkoppeling effi cient opgewekte energie onrendabel ge maakt. Wij willen aan meer marktwerking duide- lijke voorwaarden verbinden: kwaliteit, transparantie, betaalbaarheid, publieke zeggenschap, effectief toezicht, wederke righeid, solidariteit en milieu zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. Zolang aan deze voorwaarden onvoldoende voldaan kan worden is verdergaande liberalise ring een hachelijke onderneming waar de burger niet bij gebaat is. Als het om de grens tussen markt en over heid gaat is echter ook de omgekeerde vraag relevant: zijn er sectoren waar de markt zodanig faalt dat meer overheids bemoeienis gewenst is? In welke private sectoren zou het opnieuw publiek maken de dienstverlening beter, veiliger, scho ner, eerlijker en rechtvaardiger maken? Een sector waar de consument gebaat kan zijn bij het staatseigendom maken, is de farmaceutische industrie. Er zijn maatre gelen om de ontwikkeling van geneesmid delen voor zeldzame ziekten te stimuleren Door malaria getroffen landen als Mozambique zouden er baat bij hebben als de farma ceutische industrieën in handen van de staat waren. foto Odd Andersen/EPA (belastingprikkels, snellere autorisatie procedures), maar desondanks blijven zeldzame ziekten 'onrendabel' en blijft de ontwikkeling van medicijnen achter. Ook tropische ziekten zijn weinig rendabel, niet omdat ze niet vaak voorkomen - maar omdat er geen geld is om geneesmiddelen te kopen. Per jaar overlijden miljoenen mensen aan malaria, tuberculose en an dere ziekten dié voornamelijk in ontwik kelingslanden voorkomen. Publikisering Van de ruim 1450 nieuwe medicijnen die de laatste twintig jaar op de markt zijn ge bracht, waren er slechts dertien bestemd voor de bestrijding van tropische ziekten. Een tragischer voorbeeld van het falen van de markt kan bijna niet bedacht wor den. Een enorme overheidsinvestering zou hier op zijn plaats zijn, liefst in inter nationaal verband. Een ander sector waar enige vorm van 'publikisering' gewenst kan zijn is de ICT. Samenlevingen zijn voor een groot deel af hankel ijk van het functioneren van ICT- netwerken. Dat levert in zekere zin ook een veiligheidsrisico op. Moet de overheid investeren in noodvoorzieningen of scha- duwnetwerken? Of moet de overheid meer regels stellen om veiligheid te vergroten en kwetsbaarheid te verminderen? De grens tussen privaat en publiek ligt niet vast. Wat zestig jaar geleden een goe de reden was voor meer overheidsinveste ringen, hoeft het nu niet meer te zijn. In sommige sectoren is de overheid wellicht niet meer of minder nodig (telefoon), ter wijl in nieuwe sectoren of diensten over heidsbemoeienis juist hard nodig is om consumenten garanties te bieden of om het publieke belang te waarborgen. Elke tijd vraagt nieuwe grenzen. Elke tijd brengt ook nieuwe oplossingen en tussen vormen. De nadelen van 'meer markt' komen steeds meer in zicht. Maar een defensief gebaar tegen de opmars van liberalisering en privatisering volstaat niet. In een dy namische samenleving moeten we ook voor nieuwe uitdagingen en nieuwe the ma's de grenzen tussen overheid en markt durven verleggen. Dorette Corbey is lid van het Europees Parlement voor de PvdA. Tineke Witteveen-Hevinga is Kamerlid voor de PvdA. Rustdag Tijdens de bezetting is bij een algemene maatregel de maandag aangewezen als rustdag voor toonkunste naars die dans en amuse mentsmuziek ten gehore brengen. De Tweede Kamer heeft deze maatregel vrijdag gelegaliseerd door het aan nemen van een wetsontwerp. Aardappelmoeheid De komende weken zal een vijftigtal karteerdere van de Stichting voor de Landbouw in Zeeland langs de Zeeuwse akkers trekken om de ligging van alle aardappelpercelen nauwkeurig te registreren. Ook de volkstuintjes worden niet vergeten. De registratie is nodig voor de bestrijding van de aardappelmoeheid. Vliegtuig vermist Een Amerikaans vliegtuig met veertig inzittenden wordt sinds vrijdag vermist. Het vliegtuig was op weg van Johannesburg naar' New York. Het laatste radiocon- tact dat men had was om vijf uur die ochtend. Onderduiker Twee broers uit Venray ver trekken met hun vrouwen naar Nieuw-Zeeland. Een joodse onderduiker wiens le ven zij redden in de Tweede Wereldoorlog heeft de twee jonge paartjes werk en een woning aangeboden. Uitgever: J.C Boersema Hoofdredactie: A. L Oosthoek D Bosscher (adjunct) A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax-(0118) 470102 E-mail. redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail redwalch@pzc nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fax. (0113) 273030 E-mail- redgoes@pzc nl Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115)610724 E-mail redtern@pzc nl Hulst: 's Gravenhofpleln 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax (0114)373840 E-mail redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee, Goes en Hulst. 8 30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8 00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail web@pzc nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13 30 uur op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22 00 uur. Tel (0118)484000 Fax(0118)470100 Abonnementen bij automatische incasso: (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand- 39,45 (n.v.t perkwartaal: 107,50 109,15) per jaar: 409,50 411,15) Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers. maandag t/m vnjdag 2,00 per stuk zaterdag 3,00 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2