Blaha zoekt muziek
die gelukkig maakt
De grote woonkamer is een must
Kunst-kopen op gevoel
Vlissingse drugsdealer
krijgt zeven jaar cel
lezers schrijven
Islam II
Bad III
Post
Glastuinbouw
kunst cultuur
Wonen
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
De logica in de ingezonden brief
van M. Vreeke ('Islam' - PZC, 14
juni), ontgaat me ten enen male.
De auteur van deze brief ver
bindt zaken in een ogenschijn
lijk logisch verband, maar bij
nadere lezing ontbreekt dit lo
gisch verband geheel. Wat heeft
een laagopgeleide imam te ma
ken met twee gezichten van de
islam? Op een zelfde manier zou
ik kunnen zeggen, dat de paus
zich negatief heeft uitgelaten
over homosexualiteit, om dan te
concluderen dat de RK kerk we
reldwijd twee gezichten heeft.
Op een zelfde manier zou ik
kunnen zeggen dat er in ons
land uiterst gewelddadige IRA-
leden actief zijn, die propagan
da maken op scholen voor de
katholieke zaak, om dan te con
cluderen dat het voor onze pro
testantse minderheid wel heel
pijnlijk is, dat hun ergste vijan
den zo in de watten worden ge
legd.
Bovenstaande twee voorbeel
den zijn natuurlijk grote onzin.
De brief van M. Vreeke bevat
nog meer voorbeelden van der
gelijke onzin. In Nederland
hebben we vrijheid van me
ningsuiting. Het zou goed zijn
om deze vrijheid op zinnige én
zindelijke wijze te gebruiken.
Alco Warners
Nieuweweg 10
Hulst
Wat er gebeurd is met de meer
voudig gehandicapte Tineke is
iets waar je (helaas) op kon
wachten. Toch wil ik een lans
breken voor het merendeel van
het personeel van Arduin.
Van zeer dichtbij zie ik dat deze
mensen zich werkelijk uit de
naad moeten werken. Rekening
houdend met het feit dat P. van
den Beemt de verantwoording
voor de zorg voor meervoudig
gehandicapten overlaat aan
mensen die huisvrouw, pianole
rares en dergelijke zijn, is het
een godswonder dat er al niet
eerder een dode te betreuren
viel.
Het aantal incidenten dat onder
het vloerkleed werd/wordt ge
veegd vormt een obstakel waar
je met een rolstoel niet meer
overheen kunt. Er zijn ex-me
dewerkers die hun conclusies
hebben getrokken en ontslag
hebben genomen, en dan nog
nauwelijks durven te praten.
Merkbaar is dat medewerkers
van Arduin 'zwijgplicht' heb
ben, wellicht uit angst?
De interpretatie van het gebeur
de door Van den Beemt vind ik
beneden alle peil.
Ik vraag mij af wanneer het be
leid van Van den Beemt einde
lijk wordt doorzien door de
overheidsinstanties die daarop
toe dienen te zien.
A. Buijink
D. van Delenstraat 14
Middelburg
In reactie op de varkenspest in
Spanje (PZC 15-6) het volgende:
bij het lezen van het artikel kon
ik het niet helpen woendend, ge
frustreerd en verdrietig te wor
den. Allereerst over het vervoer
van de varkens naar Spanje.
Zitten die dieren 24 uur of lan
ger in een snikhete vrachtwagen
gepropt, in hun eigen urine en
uitwerpselen en dan mogen ze
nog een keer terug om dan als
nog gedood te worden. Ik reken
er ook op dat ze behandeld zijn
zoals er over gedacht wordt.
Waardeloze handelswaar op dat
moment. Daar hoeft niet veel
verzorging meer voor te zijn op
hun laatste rit. (Het propagan-
dafilmpje van diertranspor-
teurs doet vermoeden dat het
een vakantiereis is voor dieren
als ze vervoerd worden. Als je
dat filmpje ziet zou je graag een
varkentje zijnIk kan dit slecht
verkroppen. Had ze dan maar
daar uit hun lijden verlost. Wat
had dit voor zin om ze weer te
rug te laten gaan? (Waarschijn
lijk een vergoeding vanuit Brus
sel?) Dan hoor ik dat het bedrijf
waar 'geruimd' wordt, bestaat
uit 4700 varkens. Hoeveel op
pervlakte leefruimte was er
voor deze dieren aanwezig? Al
lemaal vragen waar ik me mee
bezig houd. Misschien gaan er
diverse bedrijven failliet door
de zoveelste ramp. Laten ze
eerst maar de hand in eigen boe
zem steken en eens kijken wat
de oorzaak van al deze rampen
is geweest. Voor mij hoeft er
geen vergoeding tegenover te
staan. Misschien worden we nu
van hogerhand gestuurd naar
een diervriendelijker toekomst!
J. W. H. Haak
Sint Jacobsstraat 18
Vlissingen
Het postagentschap in Wemel-
dinge en in veel andere plaatsen
wordt gesloten en wordt omge
vormd in een servicepunt, de NS
rijdt niet op tijd en besteedt te
weinig geld aan onderhoud, bi
bliotheken moeten kostendek
kend werken, vuile scholen,
wachtlijsten in de zorg, afbraak
van de WAO enzovoort, enzo
voort.
En dat terwijl Nederland rijker
is dan ooit!
Want, inderdaad het gaat goed
in Nederland. Dat wil zeggen
met de economie. Maar helaas
gaat het heel wat minder met de
samenleving. Veel voorzienin
gen die in het leven zijn geroe
pen om iedereen mee te laten
tellen, staan zwaar onder druk
ondanks de overvloed aan geld
Gelukkig zien steeds meermen
sen in hoe absurd dat is en neemt
het verzet toe. De leraren sta
ken, de gezinsvoogden voeren
actie, het NS-personeel accep
teert geen verdere bezuinigin
gen meer, m Wemeldinge haalt
men handtekeningen op tegen
de sluiting van het postagent
schap en in veel plaatsen komen
mensen in het verweer tegen de
afbraak die hen, hun ouders,
kinderen of buurtgenoten
raakt. Ikhoopdanookdatdezes
kamerleden die de delegatie uit
Wemeldinge ontvangen hebben
zich in zullen zetten tegen deze
en alle andere vormen van uit
verkoop van onze beschaving.
Kees de Roos
Clijv erstraat 27
Vlissingen
In de PZC van 15 juni staat dat
minister Brinkhorst vindt dat er
toch glastuinbouw bij Nieuw-
dorp moet komen. Naast het te
hoog oplopen van de kosten
vraag ik me nog steeds af waar
de werknemers vandaan moe
ten komen. Zeeland heeft nu
eenmaal een klein aantal inwo
ners dus een groot aantal zal van
buiten de provincie moeten
worden aangetrokken.
Dit brengt weer extra druk op
de woningmarkt met zich mee
tenzij men een nieuw (Mandos
)dorp bouwt of een van de uit de
grond gestampte vakantiedor
pen onteigent en geschikt
maakt voor permanente bewo
ning.
Ook de problemen die er zullen
komen met het toenemend aan
tal verkeersbewegingen moeten
dan eens vooraf en niet tijdens
of lang erna opgelost worden.
Bovendien vraag ik me af of de
producten niet beter daar waar
ze in de openlucht groeien, dus
zonder kosten voor kassen en
energie, zoals de anjerteelt in Is
raël, tomaten in de zuidelijke
landen, enzovoort, kunnen wor
den verbouwd.
De glastuinbouwtelers die in
hun bedrijfstak willen blijven
werken kunnen beter daar naar
toe emigreren. De mosselkwe
kers in Yerseke hebben toch ook
bedrijven opgezet in Denemar
ken en Duitsland? Er wordt toch
gesproken over mondialisering?
Waarom dan deze glastuinbouw
voor Nederland willen behou
den? Denk Europees!
Hans Rentmeester
Hoofdstraat 56
Ovezande
door Katja Logtenberg
DEN HAAG - Een 28-jarige
man uit Vlissingen is door het
Haagse gerechtshof veroor
deeld tot een gevangenisstraf
van zeven jaar wegens zijn aan
deel in grootschalige drugs
smokkel vanuit Suriname en
Aruba naar Nederland. Eerder
werd de Vlissinger door de Mid
delburgse rechtbank veroor
deeld tot een celstraf van 4,5
jaar, maar het openbaar minis
terie vond deze straf te laag en
ging met succes in hoger beroep.
De Vlissinger regelde tussen ja
nuari '97 en mei vorig jaar koe
riers voor de drugstransporten.
Hij zorgde voor opvang van de
diverse 'bolletjesslikkers' in de
flat van zijn halfbroer in Rotter
dam. Daar bereidde hij ze voor
op hun toekomstige snoepreisje.
Eenmaal terug in Nederland
verbleven de koeriers weer in de
flat totdat ze de bolletjes cocai
ne hadden uitgepoept. De koe
riers kregen tienduizend gulden
voor elke kilo cocaine die ze
'produceerden'.
Uit diverse verklaringen bleek
dat de Vlissinger verantwoor
delijk is geweest voor het trans
port van minimaal dertig kilo
cocaine. De verdachte bekende
gedeeltelijk. Hij zou niet de gro
te man van de organisatie zijn
geweest, maar slechts de meest
herkenbare. Wie zijn opdracht
gever was, wilde hij niet vertel
len, omdat hi] dan in levensge
vaar zou zijn. Hofaanklager H.
van Dijk eiste eerder een gevan
genisstraf van acht jaar.
dinsdag 19 juni 2001
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Een week
endje Walcheren is haar 'fataal'
geworden, zoals ze zelf zegt. Na
dat ze met haar gezin enige da
gen in Domburg had rondge
bracht, besloot Karin Ernens
zich vorig jaar in Middelburg te
vestigen. De eigenaresse van
Karin Ernens Kunst Collecties
wilde weg uit de hectiek van de
Randstad en raakte in de ban
van Zeeland. Het gevolg is dat
ze onlangs een ruime galerie
heeft geopend aan de Rouaanse
Kaai in Middelburg.
Het is eigenlijk één van de twee
poten van haar bedrijf. In West
broek, bij Utrecht, is nog steeds
de tak gevestigd die zich toelegt
op de tussenhandel, het zakelij
ke verkeer tussen kunstenaar en
kunsthandel. In Middelburg zit
nu, onder dezelfde naam, de ga
lerie, bedoeld voor verkoop aan
particulieren en exposities voor
een wat groter publiek.
Karin Ernens Kunst Collecties
heeft zich de afgelopen vijf jaar
gespecialiseerd in hedendaagse
schilderkunst en grafiek in ver
schillende stijlen. Romantiek,
realisme, impressionisme en
Haagse school zijn goed verte
genwoordigd, zij het geschil
derd door kunstenaars van nu.
Daarnaast worden in de galerie
ook experimentele stijlen ge
toond.
Wie binnenloopt belandt temid
den van de 'klassieke' schilder
stijlen, naar de hoger gelegen
achterzaal toe wordt het werk
gedurfder. Abstracte kunst is op
het ogenblik nog niet te zien.
Dat bewaart Emens voor de
maandelijkse exposities, opge
hangen aan een kunstenaar of
een thema, die ze vanaf begin
juli gaat inrichten.
„Ik toon allerlei stijlen, maar de
overeenkomst is dat al het werk
kwalitatief van hoog niveau is",
aldus Ernens. „Het is ook alle
maal werk van levende kunste
naars, met wie ik goede relaties
heb opgebouwd. Het voordeel is
dat het werk dat kwalitatief
nauwelijks onderdoet voor dat
van oude meesters die in dezelf
de stijl werkten in een veel voor
deliger prijsklasse ligt. Het is
kwaliteit voor een betaalbare
prijs."
En is de naam van de de kunste
naar wat bekender, dan heeft
Ernens daarvan zeefdrukken in
de galerie, zodat ook daarvoor
niet buitensporige bedragen
hoeven worden neergeteld. Zo
heeft ze onder meer zeefdruk
ken van Jan Cremer, Corneille,
Hei-man Brood en Anton Hey-
boer.
Ernens zit sinds vijf jaar in de
kunsthandel, nadat ze het be
drijf overnam dat haar vader en
enkele ooms hadden opge
bouwd. Tot voor kort hield ze
haar baan in het management
aan. „Ik ben in de kunsthandel
gegroeid. Omdat het om tussen
handel ging en niet om verkoop
aan particulieren, kon ik zelf
mijn tijden kiezen, want ik
maakte afspraken met de klan
ten. Toch had ik op een gegeven
moment het idee dat ik alleen
nog maar werkte. Na vijf jaar
was de handel voldoende solide,
dat ik mijn baan kon opzeggen
en deze galerie kon beginnen.
Want vergeet niet, het is ook nu
nog alleen maar investeren, in
vesteren, investeren."
Passie
Hoe zakelijk haar benadering
van kunst ook is, de passie voor
het werk staat bij Ernens voor
op. Als het werk van een kunste
naar haar niet bevalt, zal ze het
niet verkopen.
„Ik koop in op mijn goeie-buik-
gevoel. Uit ervaring weet ik dat
het dan kwalitatief goed is. En
ik ben vrij principieel, wat in de
kunsthandel niet altijd voor de
hand ligt. Als ik me bij iets niet
lekker voel, koop ik het niet in."
Karin Ernens Kunst Collecties,
Rouaansekaai 27 in Middel
burg, is geopend do t/m za van
12.30-18 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Zijn ambitie
is voor alle genres van de klas
sieke muziek composities te
schrijven waar uitvoerende mu
sici niet omheen kunnen. Het
begin is er. Zaterdag is in het ra
dioprogramma Passie het stuk
Intermezzo van de Middelburg
se componist Christian Blaha
(28) te horen. Een 'introverte
compositie waarin de atonale
technieken van de Weense
school op geheel eigen en geraf
fineerde manier gestalte krij
gen', aldus de jury die Blaha be
loonde met een tweede plaats in
een muziekprijsvraag van de
gemeente Hilvarenbeek.
Blaha studeerde vorig jaar cum
laude af aan het conservatorium
in Tilburg, in de richting com
positie. Voor de opleiding koor
directie, ook in Tilburg, heeft hij
nog anderhalf jaar nodig. Als
beginnend componist zijn prijs
vragen als die van Hilvarenbeek
van levensbelang. „Er zit een
geldbedrag aan verbonden en je
krijgt enige bekendheid als je
wint. Maar minstens zo belang
rijk is de garantie dat je stuk
wordt gespeeld. Als je begint, is
het lastig musici te vinden die je
stukken spelen. Je moet mensen
vragen, pas als je bekender bent
vragen musici aan de componist
of ze zijn stukken mogen uitvoe
ren."
Overigens heeft ook een gere
nommeerd pianist als Marcel
Worms werk van Blaha uitge
voerd in het Festival van
Zeeuwsch-Vlaanderen, dus hij
timmert redelijk aan de weg.
Zolang als de in Middelburg ge
boren zoon van een Duitse moe
der en Tsjechische vader zich
kan herinneren is muziek deel
geweest van zijn leven. „We
werden thuis allemaal achter de
piano gezet, ook mijn twee zus
jes en mijn broer. Er stond een
vleugel in de kamer en we wer
den gestimuleerd klassieke mu
ziek te spelen. Rond mijn veer
tiende, midden in de puberteit,
stopte ik ermee. Ik vond synthe
sizers interessanter. Via de film
muziek ben ik toen toch weer bij
de klassieke muziek terechtge
komen."
Na een jaartje muziektechnolo
gie in Hilversum schreef Blaha
zich in bij het conservatorium in
Tilburg. Hij wilde componeren.
„Uiteindelijk merk je waar je
kwaliteiten liggen. Ik wilde
mijn muzikale ideeën materiali
seren."
Als componist beweegt Blaha
zich op het terrein van de atona
le muziek in de hoop daar nieu
we uitdrukkingsvormen te vin
den. „Ik zoek muziek die me op
alle fronten gelukkig maakt.
Dat heeft mijn leraar me voor
gehouden. Pas als je er zelf echt
gelukkig mee bent, kun je het
aan anderen laten horen. Voor
het zo ver is, blijf je vijlen en
kneden, tot het als een puzzel in
elkaar valt. Ik zoek een combi
natie van hart en hoofd in mu
ziek die echt op het instrument
is toegesneden. Dan kom je uit
bij het cliché van Bach, die werk
heeft geschreven voor orgel,
koor, viool, cello, enzovoort. Als
een organist een stuk van Bach
speelt dan voelt hij: dit is echt
voor orgel geschreven. Die vaar
digheid streef ik na, maarik ver
moed dat ik eerst mijn mogelijk
heden moet aftasten, dat ik
moet experimenteren op ver
schillende gebieden. Noem het
de rebelsheid van de jonge com
ponist."
Uitvoering Intermezzo (voor
piano, cello, viool) van Christi
an Blaha door het Hieronymus
Trio, zaterdag 23 juni in Passie,
NCRV, Radio 4, tussen 17-18
uur.
Componist Christian Blaha: „Als je begint, is het lastig musici te vinden die je stukken spelen."
foto Lex de Meester
Karin Ernens in haar nieuwe galerie in Middelburg: „Ik koop in op mijn goeie-buik-gevoel. Uit erva
ring weet ik dat het dan kwalitatief goed is. foto Dirk-Jan Gjeltema
in Goes, Vlissingen en Middelburg
hebben de huizen woonkamers van
veertig vierkante meter en meer.
De nieuwe woonkamer is bemeten op
welvaart en op sociaal leven, meent
Henk Sandee uit Goes. „Kijk maar
naar de meubelboulevards," zegt de
architect voor binnen en buiten, zoals
hij zich noemt.Mensen willen van al
les neerzetten en het moet ook nog re
delijk vrij kunnen staan, zodat de
loopruimte voldoende is. Die lange
eettafels die overal verkocht worden,
kon je vroeger echt niet kwijt in je ka
mer. Al zijn mensen maar met z'n
tweeën en gebruiken ze de kamer en
kel 's avonds, maat en inrichting zijn
begrepen op het ontvangen van vrien
den en kennissen."
Met name de senioren kijken kritisch
naar de hoeveelheid leefruimte wan
neer ze besluiten om 'kleiner te gaan
wonen'. „Mensen willen niet hun
spullen hoeven wegdoen. Er wordt nu
gelukkig verder gekeken dan vroeger,
in de tijden van de standaardmaten
voor woningen. Woningbouwvereni
gingen krikken hun woningen op om
ze dertig tot veertig jaar bruikbaar te
houden, in plaats van de tien jaar die
ze vroeger vooruitzagen. Bewoners
anticiperen op de toekomst: de werk
kamer op de begane grondmoet straks
een slaapkamer kunnen worden,"
zegt architect Van Bebber.
Schaars
Directeur H. Baert van woningbouw
vereniging Basco beziet de onder
zoeksuitkomsten met zorg. Vooral ou
deren beoordelen zijn huurbestand
steeds vaker op de arbotechnische ge
schiktheid voor zorgverlening aan
huis, lijkt hem. En daar horen grote
woonkamers en slaapkamers bij. Zul
ke huurwoningen zijn schaars. „Er is
veel vraag naar huurwoningen, maar
tegelijk hebben wij veel huurwonin
gen waarin niemand is geïnteres
seerd. Voor zo'n portiekwoning met
kleine woonkamer moet j e goed meten
voor je naar de meubelzaak gaat. Tien
jaar geleden dachten we nog in reno
vatietermen: isolatie, een douche,
nieuw kozijn en iedereen was weer te-
weden. Maar dat voldoet niet meer.
We worden bestookt met nieuwe be
grippen: levensloopbestendig wonen,
woonkeuren, flexibele indeling naar
wens van de consument... allemaal
nodig willen we huurders aantrekken
die niet enkel even parkeren in een
woning en dan weer verder trekken.
Dat geldt met name voor de ouderen.
Maar hoe moeten wij voor huizen in
die comfortklasse nog een betaalbare
huur vragen?"
door Claudia Sondervan
Ik heb het me als kind nooit kunnen
voorstellen: hoe hadden opa en oma
in hemelsnaam tien kinderen rond de
eettafel gekregen in hun huurwoning
aan de Beatrixstraat? Wanneer de fa
milie zich op hoogtijdagen verzamel
de in het ouderlijk huis, puilde de
woonkamer uit. Op elke vierkante
meter stond een stoel met daarop een
tante of oom. De kamerdeur kon al
leen nog op een kier. Dus wij, de talrij
ke kleinkinderen, verschansten ons
onder de zwaarbeladen kapstok in de
gang en op de smalle traptreden. Het
waren soms lange zondagen, vooral
als het regende.
Maar mijn opa was een gelukkig man,
weet ik nu. De woningbouwvereni
ging had zijn grote gezin een ruim en
modern huis toebedeeld met doorzon
kamer, wel zes slaapkamertjes én een
granito lavet. De standaardnorm voor
een woonkamer in de sociale huursec
tor lag in die tijd rond de twintig vier
kante meter. Daar had grootvader
nooit zijn tien kinders-met-aanhang
ingekregen.
Dertig jaar later is de woonkamer
waar mijn dochter haar opa en oma
thuis vindt groot genoeg voor een pot
je voetbal, of de familie voltallig aan
wezig is of niet. Een driemaal zo grote
woonkamer voor een derde van het
aantal familieleden. De welvaarts
groei binnen één generatie vertaalt
zich in de Nederlandse huizen vooral
in ruimte. De grote woonkamer is een
must voor iedere Nederlander, ver
klaarde de koepelorganisatie voor
woningbouwvereningen Aedes vorige
week. Uit een woonbelevingsonder-
zoek onder 2500 mensen bleek dat zij
een ruime living zeer belangrijk vin
den, ongeacht leeftijd, gezinssamen
stelling of inkomen. Het was zowat de
enige eis die de ondervraagden ge
meen hadden. Zoveel hoofden, zoveel
zinnen geldt als nooit tevoren voor de
woonconsument. Maar de woonka
mer dient toch minimaal de veertig
vierkante meter te benaderen. En bij
de nieuwe koopwoningen die nu in
Zeeland worden opgetrokken is vijf
tig tot zeventig vierkante meter geen
uitzondering meer.
Corporatie Zeeuwland op Schouwen-
Duiveland heeft ze nog wel, die wo
ninkjes met een woonkamer van acht
tien of twintig vierkante meter. Erfe
nis uit overnames, verduidelijkt
directeur P. van Doome. „Zeeuwland
heeft ze zelf nooit gebouwd. De woon
kamers in ons huurbestand variëren
tussen de 28 en de 35 vierkante meter.
Maar slechts een derde van onze huur
ders bestaat uit gezinnen. Mensen ne
men toch de doorzonwoning van na
deTweede Wereldoorlog als norm.
Daarbij willen ze tegenwoordig een
werkplek in huis."
Jongeren
De piepkleine woninkjes werden des
tijds vooral voor bejaarden gebouwd,
maar worden nu verhuurd aan alleen
staande jongeren die de studentenka
mer ontgroeid zijn. „Als je onder de 23
jaar bent, heb je enkel kans op huur
subsidie als de huur niet boven de 630
gulden komt. Dan is dit goed bereik
baar." Verder wil niemand, ook de be
jaarden van vandaag niet, in zo'n ap
partement gestopt worden.
„Bij een woning van vijf ton hoort
toch een woonkamer van vijftig vier
kante meter," weet de Vlissingse ar
chitect Guus van Bebber. „Er is een
hele snelle ontwikkeling geweest. De
prijzen van koopwoningen zijn heel
snel gestegen, maar de ruimte groeide
even hard. In uitbreidingswijken als
foto GPD
Propvolle woonkamers van rond de twintig vierkante meter zijn niet meer gelief d.