As tussen China en Rusland PZC Ex-koning Simeon doet gooi naar premierschap Bulgarije PZC V reemdelingenbeleid moet thema zijn in verkiezingscampagne Varkensboeren zuchten in Spaanse zon Zimbabwe stevent af op noodtoestand Nieuwe allianties mogelijk of 't klikt; 16juni 1951 zaterdag 16 juni 2001 doorGert-Jan Broere Er zijn Russen en Amerika nen die met weemoed terug denken aan de overzichtelijk heid van de Koude Oorlog. De wereld verdeeld in twee machtsblokken, Oost en West, ieder met zijn eigen ideologie. De nieuwe wereldorde ontbeert die duidelijkheid. De democra tie heeft gezegevierd, het com munisme legde het loodje. De Verenigde Staten is de enig overgebleven supermacht en toont steeds vaker het arrogante gedrag dat past bij die status. Unilateraal optreden wordt dat genoemd, als tegenhanger van een multilaterale wereld, een maatschappij waarbij niet alles draait om hetgeen er in Was hington wordt bekokstoofd. Het is deze tendens die tot voor kort ondenkbare allianties steeds dichterbij brengt. Toen in december 1998 de toenmalige Russische minister van Buiten landse Zaken Primakov een strategische as Rusland-China- India ter sprake bracht, kwam er een bot 'nee' vanuit Peking. In het toen heersende klimaat was een dergelijke samenwerking, met name door de vele gevoelig heden tussen China en India, ondenkbaar en niet nodig. Maar in tweeëneenhalf jaar kan veel veranderen. Rusland en China zijn de laatste jaren steeds dichter naar elkaar toe gekropen. Veel oud zeer uit de jaren vijftig en zestig, toen Chroesjtsjovs Rusland en Mao's China met veel verbaal geweld elk hun eigen communistische weg gingen, tellen niet meer in een door praktische zaken ge domineerde samenwerking. Een samenwerking die gestalte kreeg in het Shanghai Vijf-fo rum In 1996 opgericht als een platform om terrorisme, mos- Agenda De vraag is gerechtvaardigd hoe ver de samenwerking van de SCO zal gaan. In de slotverkla ring van de gisteren afgesloten zesde gespreksronde van de ori ginele Shanghai Vijf-landen worden zowel militaire als eco nomische zaken aangehaald. Bizar genoeg zal de toekomstige agenda waarschijnlijk in grote mate door het gedrag van super macht Amerika worden be paald. Met de uitbreiding van de Navo (pijnpunt Rusland), het Amerikaanse veiligheidsver drag met Japan en de kwestie Taiwan (pijnpunten China) en het raketschild NMD (beide) heeft de Amerikaanse president Bush genoeg stokken in huis om Rusland en China dichterbij el kaar te drijven. Alleen de status van India in dit spel is met veel vraagtekens omgeven. GPD door Koos van Wees Drie jaar geleden werd bij de verkiezingen voor de Twee de Kamer door de grote partijen de afspraak gemaakt dat het vreemdelingenbeleid niet zou worden 'uitgebuit'. VVD-frac- tieleider Bolkestein had bij de Statenverkiezingen eerder zijn gal gespuwd over kinderen van illegalen die doodgewoon naar school gingen, en zijn partij won die verkiezingen glansrijk. Analyses toonden aan dat Bol- kesteins standpunten over bui tenlanders - de liberale partij leider maakte weinig onderscheid tussen illegalen, asielzoekers en allochtonen - veel kiezers naar de WD had den getrokken. Tot woede van de andere partijen, die hem ver weten in te spelen op de onder- buikgevoelens. En zo bleef een van de meest be sproken onderwerpen in de sa menleving tijdens de verkie zingscampagne onderbelicht. Bolkestein hield zich na de kri tiek van zijn collega's op de vlakte. Anderen kwamen niet veel verder dan het cliché dat Nederland hulp zou blijven bie den aan wie dat nodig had. Inmiddels lopen de politieke partijen zich warm voor de ver kiezingen van 2002, en dringt de vraag zich op of een herhaling van 1998 gewenst is. De proble men rond het vreemdelingenbe leid zijn eerder groter dan klei ner geworden; de Kamer debatteert zich suf over minder jarige asielzoekers, uitgeproce- deerden, criminele vluchtelin gen en illegalen. Dan is het vreemd, om niet te zeggen hypo criet, om die discussie tijdens de verkiezingscampagne uit de weg te gaan. Extreemrechts Politieke partijen kunnen het zich ook niet veroorloven. Hoe wel nog niet bekend is welke vreemde vogels zich voor de ver kiezingen zullen aanmelden, is het voorspelbaar dat opnieuw extreemrechtse partijen een gooi naar de Kamerzetels zullen doen. Juist het stilzwijgen van de grote partijen heeft in het verleden Janmaat en zijn kom panen een kans geboden. Wie onderwerpen niet durft aan te snijden, moet niet raar kijken als andere partijen dat wei doen. Maar wat maakt het onderwerp vreemdelingenbeleid zo gevoe lig? In het verleden is veel ge- limseparatisme en grensge schillen tussen Rusland, China en de Centraal-Aziatische ex- sovjetstaten Tadzjikistan, Ka- zachstan en Kyrgyzië te bespre ken, is het verband uitgegroeid tot de Shanghai Coöperatie Or ganisatie (SCO). Donderdag werd in Shanghai de geboorte van de SCO bekendgemaakt. Oezbekistan heeft zich als zesde lid bij de organisatie aangeslo ten. Maar daar blijft het waar schijnlijk niet bij. India, en in zijn kielzog Pakistan en Iran, hebben aangegeven het voor beeld van Oezbekistan te willen volgen. Indien de verdere uit breiding wordt gerealiseerd (Moskou verzet zich tegen Pa kistan vanwege diens steun aan de Taliban in Afghanistan), is de door Primakov gelanceerde strategische as Rusland-China- India plotseling tastbare wer kelijkheid. En daarmee is een Euraziatische machtsvorming niet langer fictie. HST UT bo wee* door Henk van den Boom Nooyen Catalunya prijkt in sierlijke letters op een na tuurstenen zuil naast de toe gangspoort. Maar het hek is her metisch gesloten en sinds vorige week staan de lange varkens stallen erachter leeg. Door een vreemde kronkel in de bureaucratie van de veterinaire dienst van de Spaaanse deel staat Catalonië moesten 1200 biggen die op 6 juni door var- kensboer Nooyen vanuit Neder land naar Spanje waren ge bracht, een paar dagen later weer terug naar Nederland. Het alternatief was de dieren ter plekke afmaken. Dat alles van wege de angst van de Spanjaar den voor een mogelijke mkz-be- smetting. Nooyen koos vanzelfsprekend voor terugbrengen naar Neder land, waar ze cynisch genoeg gisteren alsnog moesten worden geruimd, omdat in Spanje in middels de varkenspest is uitge broken op een bedrijf, zestig kilometer verwijderd van de boerderij van Nooyen. Jordi Esteve, die de zaken van Nooyen op de Spaanse boerderij behartigt, zit wat verwezen op het bankje achter zijn huis. Het uitzicht op de stallen is depri merend. Hij heeft een mapje in de hand waarin hij alle vergun ningen voor het transport keu rig heeft geordend. De papieren lijken voor 100 procent in orde, tot en met de toestemming die door de Spaanse autoriteiten zelf is afgegeven en onderte kend. ,,En dan komen ze twee dagen later en zeggen dat de varkens terug moeten. Dat is onbegrijpelijk." Als bewijs voor het absurde van het verhaal wijst Jordi er nog eens op dat de twee vrachtwa gens met biggen ongehinderd de grenzen met België, Luxem burg, Frankrijk en Spanje kon den passeren. „Als er iets met deze vergunningen niet klopte hadden ze toch moeten worden tegengehouden", meent de var- kensboer die veel contact heeft met zijn baas in Nederland. Tonny Nooyen uit Deurne, die samen met vijf broers eigenaar is van 'Nooyen Catalunya' kan nu nog geen uitspraak doen over zegd over de 'toon' van het de bat. Niet zozeer wat Bolkestein zeischokte het politiek correcte deel der natie, maar de toon waarop. Onzin, vond Bolke stein: wie zich beklaagt over de toon, wil de inhoud niet zien. Maar naast de toon is het vooral de ongrijpbaarheid van het 'probleem' dat het vreemdelin genbeleid zo explosief maakt. Het vreemdelingenbeleid kent zoveel facetten en is zo veelom vattend, dat al gauw alles op een hoop wordt geveegd van achter standen in de verwerking van asielaanvragen tot bijstands fraude door Marokkaanse uit keringstrekkers. Precies zoals Bolkestein indertijd deed. Daardoor worden complete be volkingsgroepen verantwoor delijk gehouden voor daden van anderen, met wie ze slechts ge meen hebben dat zij of hun voorouders ooit uit een buiten land kwamen. Taboe Het is juist aan de politiek om duidelijk te maken dat zij dat onderscheid nog wel ziet. En om ook de verworvenheden van de multiculturele samenleving voor het voetlicht te brengen. Dat kan alleen als de discussie wordt aangegaan, en niet wordt vermeden. Geen onderwerp zou daarbij taboe moeten zijn, zeker niet in verkiezingstijd. Inmiddels lijkt dat besef ook in Den Haag zelf te hebben postge vat. Het vreemdelingenbeleid gaat gewoon, zoals het hoort, onderdeel uitmaken van de campagne. Het enige waar ze zich in de Tweede Kamer nu vooral zorgen over maken, is - opnieuw - de toon van het debat. „Beschaafd maar duidelijk", is wat de PvdA'er Bert Middel voor ogen heeft. Het zou goed zijn als alle partij en ook nog eens bij zichzelf te rade gaan hoe het vreemdelin genbeleid zo'n taboe-onder werp heeft kunnen worden. Het niet durven benoemen van de problemen heeft bijgedragen tot vergroting van de kloof tus sen politiek en burger. Illusie Het dichten van die kloof is een illusie. Maar duidelijkheid over de problemen in het vreemde lingenbeleid is wel het minste dat die burger van zijn partij mag verwachten. Dat die partij zich niet moet bezondigen aan straatvechten is al even vanzelf sprekend. GPD Als de Bulgaren morgen ter stembus gaan, hebben ze de keuze tussen de zittende rege ring en een ex-lconing. De regering is ee?i der meest suc cesvolle op de hele Balkan. Si meon II daarentegen heeft blauw bloed. Sommige wester se experts vrezen dat zijn aan hangers op een golf van Jiostal- gie als grootste partij het par lement zullen binnendrijven. Cees van Zweeden Zijn witte villa in Madrid heeft hij nog steeds, maar dezer dagen verkiest Simeon Borisov Saxe-Coburgotski een spookhuis aan de rand van Sofia. Het huis is zo mogelijk nog slechter onderhouden dan het park waar het in ligt, maar dat deert Simeon niet. Want dit is het huis dat aan de Bul gaarse koning behoorde, toen deze in 1946 het land ont vluchtte. Het is misschien een detail, maar die koning was hij des tijds zelf. Simeon was negen jaar toen hij de troon verliet, een beetje jong voor een ko ning, maar zijn vader was niet meer. Hij was drie jaar eerder overleden, waarschijnlijk ver giftigd door de nazi's. Simeon H, zoals hij zichzelf noemt, leidde als balling een bestaan dat hem via Egypte in Spanje deed belanden. Hij leerde er een stuk of zeven ta len bij, en sprokkelde genoeg geld bijeen om als 'vermogend' door het leven te gaan. Over de oorsprong van zijn kapitaal doet hij wat geheimzinnig, maar aangenomen wordt dat hij in 1946 niet helemaal plat zak Bulgarije verlaten heeft. De eerste keer dat Simeon II terugkeerde in Bulgarije, in 1996, liepen tienduizenden Bulgaren uit om hem te ver welkomen, evenveel als des tijds bij de begrafenis van zijn vader. In die tijd was Bulgarije een poel van misère, waar in flatie en werkloosheid wed ijverden met corruptie en mis daad. Thans, vijf jaar later, heeft een nieuwe regering orde op zaken gesteld, maar de ko ning is onverminderd populair gebleven. Zijn populariteit bracht Sime on op de gedachte om blijvend terug te keren naar Bulgarije, niet als koning, maar als poli- Een man plakt een grote verkiezingsposter van de voormalige Bulgaarse koning Simeon II tegen een wand in Varna, zo'n vierhonderd kilometer ten oosten van Sofia. foto Petar Petrov/AP ticus. Als de Bulgaren zater dag naar het stembureau gaan, zal naar verwachting eender de van hen zijn stem uitbren gen op de partij van de ex-ko ning. Daarmee zou de Simeon II Nationale Beweging drie keer zoveel stemmen kunnen vergaren als de LTDF van pre mier Kostov en president Sto- janov Kiescollege Simeon wilde aanvankelijk het ambt van president, maar 's lands kiescollege oordeelde dat hij alleen voor een gekozen functie in aanmerking kwam als hij minimaal vijf jaar in zijn Bulgaarse spookhuis had gewoond. Dat sloot hem te vens uit van de rol van parle mentariër, wat verldaart waarom zijn naam niet op de kieslijst voorkomt. Aangenomen wordt echter dat zijn partij hem tot het ambt van premier zal roepen, als zij de verkiezingen wint. Simeon is niet de enige op de Balkan wiens blauwe bloed kruipt waar het niet gaan kan. Leka Zogu deed in Albanië een - vooralsnog mislukte - poging de troon van zijn vader af te stoffen, Alexander zou graag in Servië koning worden en Michael Iwil in Roemenië in de voetsporen treden die de bor- deelsluipers van zijn seksueel zeer actieve vader daar heb ben achtergelaten. Dat Simeon II als enige van de ze ambitieuze blauwbloedigen weer in zijn oude huis woont, pleit voor de man. Want van genoemde Balkan-landen is Bulgarije het moeilijkste jachtterrein voor een ex-mo narch. Bulgarije was jarenlang hét voorbeeld van een land waar het postcommunistische expe riment was ontaard in corrup tie en wanbeleid. Maar sedert premier Kostov en president Stojanov de eerste viool spe len, is het land onherkenbaar veranderd. „Mijn ouders wa ren hier vorige week voor het eerst sinds vier jaar", zegt Ken Lefkowitz, een Amerikaanse investeerder in Sofia. „Ze her kenden de stad niet meer." Lefkowitz somt op: „Bulgarije is minder smerig en heeft meer westerse winkels. Het aantal autodiefstallen, tot voor enke le jaren torenhoog, is met sprongen gedaald. De corrup tie hier is nu minder dan in Hongarije." De uiterst populaire president Stojanov is er in geslaagd de inflatie te elimineren door de centrale bank te dwingen voor elke Bulgaarse levi die in om loop wordt gebracht een Duit se mark als reserve te hebben. Hij heeft de verroeste staatsei gendommen op de schroot hoop geschoven en levensvat bare staatsbedrijven gepriva tiseerd. Resultaat: de inflatie is dit jaar teruggebracht tot minder dan 6 procent, de eco nomische groei gestegen tot bijna 5 procent. Heeft dit land een koning nodig als rege ringsleider? Lefkowitz: „De huidige regering heeft een goede reputatie in het Westen. De Amerikanen gaan bijna zo ver de Bulgaren op te roepen op het UDF (de partij van pre sident Stojanov) te stemmen. De angst is dat in het kielzog van de koning een hele kaste zakenlui met dubieuze con necties aan de macht komt. Het is misschien beter tegen zijn partij te stemmen." GPD de gevolgen van het uitbreken van de varkenspest in Spanje. „Omdat we op dit moment niet kunnen invoeren en ook niet uitvoeren, ligt ons bedrijf stil. Als dit uitgroeit tot een epide mie, dan is dat rampzalig." Nooyen is een van de tientallen Nederlandse varkensboeren die jaarlijks naar schatting ander half miljoen biggen naar Spanje brengen, die daar onder con tract door Spaanse boeren wor den gemest. Brussel heeft een uitvoerverbod afgekondigd voor varkens uit Catalonië. Dat geldt niet alleen voor Europese landen, ook in de rest van Spanje mogen geen var kens uit de deelstaat worden in gevoerd. GPD pagina 3: varkens Deurne geruimd door Eelco van der Linden Zimbabwe maakt zich op voor een volksprotest, al dan niet georganiseerd door de vakbond of de oppositie partij MDC. Stijgende brandstofprijzen en voedsel tekorten snijden diep in het vlees van de 'gewone man', die na twee jaar lijden aan de grens zit van zijn incasse ringsvermogen. President Moegabe krijgt de kans zijn droom te realiseren: afkondi ging van de noodtoestand en geen presidentsverkiezingen De Zimbabwaanse regering heeft deze week via olie maatschappij Noczim een klap uitgedeeld die fataal kan zijn voor de noodlijden de economie. Maar ook voor de sociale rust, die tot nu toe wonderwel heeft geheerst. Benzineprijzen gingen met 73 procent omhoog en die van de brandstof waarmee de armen koken, paraffine, met 71 procent. Noczim, symbool van corruptie en wanbeleid, geeft als reden valutaproble men en hogere transportkos ten. Het woord is aan de vakbond, de ZCTU, waar 1,2 miljoen arbeiders bij zijn aangeslo ten. Probleem is dat de zo succesvolle oppositiepartij MDC (Beweging voor Demo cratische Verandering) uit die vakbeweging is voortge komen. MDC-leider Morgan Tsvangirai, de nachtmerrie van Moegabe en diens tegen stander bij de komend voor jaar te houden verkiezingen, was tot twee jaar geleden voorzitter van de ZCTU. Elk initiatief van de bond zal door Moegabe worden uitge legd als politieke daad en een harde reactie opleveren. Vabondsvoorman Collen Gwiyo noemt de prijsverho gingen 'onacceptabel' en een 'tijdbom'. De bond heeft in trekking van de verhoging geëist en gedreigd een natio nale staking te organiseren. Vorig jaar werd dat dreige ment uitgevoerd als reactie op het geweld op de boerde rijen er een brandstofprijs- verhoging van 15 procent. De driedaagse staking werd echter ingekort tot een dag, nadat duidelijk was dat de grote winnaar Moegabe zou kunnen heten. „Hij zocht een aanleiding om de noodtoe stand af te kondigen", zo be vestigde Tsvangirai onlangs. Voorzichtigheid is sindsdien op alle fronten troef. „We moeten heelhuids bij de ver kiezingen zien aan te ko men", aldus Tsvangirai. De MDC is vandaag nog steeds doodsbang voor een overre- actie van Moegabe op een volksoproer. Maar dat het volk zich zal roeren, moeten nu ook de grootste optimis ten toegeven. De prijsverhoging zal de nekslag betekenen voor een hoop bedrijven die nu aan de rand van de afgrond staan. Met als resultaat verhoging van de werkloosheid, die nu rond de 60 procent schom melt. De inflatie, bijna 70 procent, zal oplopen naar tachtig en de prijzen van ba sisproducten als maïsmeel, brood en melk zullen sterk stijgen. Vorig jaar leidden heel wat bescheidener prijs verhogingen tot felle gevech ten in de dichtbevolkte woongebieden aan de rand van Harare. Aan de andere kant is de voedselproductie, vooral door de acties van Moegabes oorlogsveteranen, enorm te ruggelopen. Een groot tekort aan maïs en tarwe wordt voor dit najaar voorspeld. Deprijs van maïs is daarom op de beurs Zimace de afgelopen week bijna verdubbeld. „In juli, maar zeker in oktober, zal de honger zich vertalen in een opstand", aldus de voor aanstaande analist Mare Bloch. De VN-voedselorga- nisatie FAO voorspelt zelfs 'massale sterfte'. Sommige doemdenkers me nen dat Moegabe een en an der nauwkeurig regisseert. De 77-jarige heeft weinig po litieke munitie meer over en alleen een rampenscenario kan hem redden. Vraag is ei genlijk vooral nog wat de loyaliteit zal zijn van legeren politie op het moment dat de 'oude man' een beslissend beroep op hen zal doen. GPD Vuurtoren De nieuwe lichtinstallatie van de vuurtoren van Westkapelle wordt deze week in gebruik genomen. De toren straalt dan voor het eerst weer net zo'n krachtig licht uit als voor de oorlog. Sinds cle bevrijding draaide de vuurtoren met een noodinstallatie. Onthoofd In Buenos Aires zijn bij het Congresgebouw rellen ont staan, nadat het gerucht was verspreid dat de politie een communistische student na een vuurgevecht had gearres teerd en onthoofd. De rellen hielden pas op toen de politie de, in leven zijnde, student aan de demonstranten liet zien. Grote Vier Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten stellen voor dat hun ministers van Buiten landse Zaken een conferentie houden met hun Sovjet-colle ga. Tot nu toe praatten de vier plaatsvervangers van de mi nisters met elkaar, maar die werden het zelfs niet eens over de vraag waar ze over zouden overleggen. Nu de Kleine Vier1 hebben gefaald, moeten de Grote Vier het zelf maar doen. Compost Vlissingen begint over enkele weken met het scheiden van huisvuil, waarna van het ge schikte deel compost wordt gemaakt. Uitgever: J C. Boersema Hoofdredactie: A. L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)470102 E-mail: redactie@pzc.nl Wlössingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273030 E-mail redgoes@pzc nl Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax (0115)610724 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114)373839 Fax (0114)373840 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454647 Fax (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17,00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13.30 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22 00 uur Tel (0118)484000. Fax(0118)470100 Abonnementen bij automatische incasso: (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand, 39,45 (n v.t.) per kwartaal: 107,50 109,15) perjaar ƒ409,50 411,15) Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers maandag t/m vrijdag- 2,00 per stuk zaterdag, 3,00 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren-, worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel. 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2