Minister
houdt vast
aan kassen
Pittoreske taferelen op een
verrassende manier belicht
PZC
Zeven Kimpe's
op kunstveiling
Zeeland scoort goed op milieugebied
Toneelstuk over Kats in theaterweekeinde
Glasgarage voelt zich
uitgesloten door ZLM
Klassieke muziek rode
lijn in programmering
van Uit in Vlissingen
Afblazen heroverwegen
16
kunst cultuur
lezers schrijven
Bad
vrijdag 15 juni 2001
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - De provincie Zee
land moet de beslissing over het
afblazen van een grootschalig
glastuinbouwcomplex bij
Nieuwdorp nog eens goed bekij
ken. Minister Brinkhorst van
Landbouw heeft gisteren deze
dringende oproep gedaan in de
Tweede Kamer.
Brinkhorst betreurt het besluit
van de provincie. Zijn plan voor
herstructurering van de glas
tuinbouw in het Zuid-Holland
se Westland staat of valt met de
realisatie van nieuwe kassenge-
bieden.
In het land zijn daarvoor tien lo
caties aangewezen, waarvan
één in Zeeland. „En dat is een
goede locatie", aldus Brink
horst. „vanwege het licht, het
klimaat en de ligging dichtbij de
markten."
Te duur
De locatie Nieuwdorp is door de
provincie echter afgeblazen,
omdat de kosten te hoog oplo
pen. Er dreigt een tekort van 34
tot 169 miljoen gulden, zo is
eind mei uit een haalbaarheids
studie gebleken. Vooral de land
schappelijke inpassing van de
kassen en de aanleg van wegen
zijn daar debet aan. Dat kost
veel ruimte. Om een kassencom
plex van netto 400 hectare te
maken is bruto 700 hectare no-
dig.
Volgens Brinkhorst moet de
provincie met de gemeente Bor-
sele al die cijfers nog eens goed
tegen het licht houden.
Hij zette met name vraagtekens
bij het uitgangspunt in de haal
baarheidsstudie dat een vier
kante meterprijs van 51 gulden
het maximum zou zijn.
„Wie bepaalt dat?", vroeg hij
zich af. „Het gaat toch niet om
ambtenaren die zich daar moe-
ten vestigen, maar om boeren.
Elders wordt wel 60 gulden per
vierkante meter betaald." Hij
riep de sector op aan te geven
dat zij graag naar Zeeland wil
„Dat kan helpen."
De hamvraag is evenwel, naar
de mening van Brinkhorst, of in
Zeeland nog de politieke wil be
staat om een glastuinbouwcom
plex te realiseren. „Die wil is er
wel degelijk geweest. Het kabi
net heeft daarom die locatie ook
in de Vijfde Nota Ruimtelijke
Ordening opgenomen."
Niet meer geld
Met meer geld wenst de minister
niet over de brug te komen, al
hoewel het Rijk zelf eist dat er
sprake moet zijn van 'duurza
me' nieuwe glastuinbouwloca-
ties.
Om dat doel te bereiken, vraagt
het Rijk veertig procent van de
grond te bestemmen voor land
schappelijke inpassing, wierp
WD-Kamerlid J. Geluk de mi
nister voor de voeten.
Brinkhorst was daar niet van
onder de indruk. Het Rijk heeft
een stimuleringsregeling voor
duurzame glastuinbouwgebie
den en daar zal Zeeland het mee
moeten doen, zoals de negen an
dere locaties in Nederland. Eén
daarvan, bij Moerdijk, staat
overigens ook op de tocht.
De provincie Noord-Brabant
wil die locatie nog wel, maar de
gemeente Moerdijk niet.
Gedeputeerde L. Coppoolse, op
bezoek in Den Haag, was niet
onder de indruk van de oproep
van Brinkhorst. „We hebben
hierover al een gesprek gehad
met de landelijk projectleider,
P. Bukman. Dat heeft geen nieu
we perspectieven oplevert. Het
zal nu uit de markt moeten ko-
Het topstuk van de kunst- en antiekveiling is een vijftiende-eeuws
beeldhouwwerk uit het atelier van Hans Multher (1420-1467).
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het topstuk
van de kunst- en antiekveiling
die A. Verhage dinsdag organi
seert in de Stadsschouwburg in
Middelburg is een vijftiende-
eeuws beeldhouwwerk uit het
atelier van Hans Multher (1420-
1467). Het anderhalve meter ho
ge beeld van een gekroonde ma
donna met kind is afkomstig uit
een Belgische boedel. Verhage
verwacht dat het ongeveer
150.000 gulden gaat opbrengen.
Net als andere veilingen en ver
kooptentoonstellingen die deze
maand plaatsvinden, zit Verha
ge goed in de Kimpe's. Vier er
van komen van een echtpaar uit
Aalst dat regelmatig op bezoek
ging bij de in 1970 overleden
schilder. Daarbij raakten ze bij
zonder onder de indruk van een
abstract schilderij dat hij in
1933 schilderde. AangezienRei-
mond Kimpe in 1940 een groot
deel van zijn collectie kwijt
raakte bij het bombardement op
Middelburg, wilde hij van dit
vooroorlogse werk geen afstand
doen. Uiteindelijk kreeg het be
vriende echtpaar het toch ge
daan. Vier van de zeven Kimpe's
die dinsdag worden geveild, wa
ren drie jaar geleden te zien op
de overzichtstentoonstelling
van zijn werk in het Singer Mu
seum in Laren en het Zeeuws
Museum in Middelburg.
Verder bevat de veiling, die in
totaal ruim vierhonderd stuks
omvat, onder meer een zelfpor
tret van W.J. Schütz, twee wer
ken van de Belgische schilder A
Blomme, die veel in Zierikzee
heeft gewerkt, een schilderij
van een jonge vrouw aan de
open haard van F.H. Kaem-
merer en grafisch werk van Pa-
blo Picasso, Marc Chagall, en
Salvador Dali.
Kijkdag maandag van 15-20
uur, en dinsdag van 10-13.30
uur, aanvang veiling: 14 uur.
Oftewel, de glastuinbouwsector
zal initiatieven moeten nemen.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Zeeland heeft relatief de
meeste milieuvriendelijke recreatiebedrij-
ven van Nederland. Vijftien procent van de
toeristische ondernemers beschikt over de
milieubarometer, landelijk is dat tien pro
cent. „Zo hoort het ook", vindt gedeputeer
de G. van Zwieten van toerisme. „Duur
zaam ondernemen is geen idealisme maar
de mogelijkheid om je te onderscheiden."
Van Zwieten reikte gisteren in Middelburg
dertig milieubarometers uit aan recreatie-
bedrijven die duurzaam ondernemen. Tien
bedrijven kregen een bronzen barometer,
vijftien een zilveren en vijf een gouden. De
gouden bedrijven beschikken bijvoorbeeld
over grijs watersystemen, zonnecollectoren
en windmolens. Maar duurzaamheid bete
kent ook een goede inpassing in het land
schap en aandacht voor de leefbaarheid in
de omgeving, voegde de gedeputeerde daar
aan toe.
Dat Zeeland zo goed scoort in milieuvrien-
delij k toerisme spoort niet met het beeld dat
veel toeristen hebben van de sector, merkte
Van Zwieten op. „Het imago is nog steeds
dat de sector niet al te zorgvuldig omgaat
met de omgeving, maar het tegendeel is
waar." Al voegde de gedeputeerde daar wel
aan toe dat de zaal gevuld was met 'het
neusje van de zalm'.
Hij waarschuwde 'de anderen' dat het tijd
wordt dat ook zij duurzamer gaan onderne
men. „Het aantal vakanties in Zeeland is
met twaalf procent gedaald, het aantal
overnachtingen met negen procent en de
bestedingen ook met negen procent. We ko
men in de gevarenzone." Voor de bedrijven
zelf is het bovendien financieel interessant
om bijvoorbeeld zuiniger met energie en
water te zijn. Toerisme en duurzaamheid
gaan volgens de gedeputeerde uitstekend
samen. „Sterker, we moeten wel. Op prijs
kunnen we de strijd niet winnen, dus door
economie en ecologie te combineren kunnen
we ons van anderen onderscheiden."
Bedrijven die daar goed in slagen, verdie
nen een milieubarometer. Door die op te
hangen, kitnnen gasten zien dat ze bij een
milieubewuste ondernemer verblijven. De
stichting Zeelandcampings verplicht haar
leden ertoe dat keurmerk te behalen. Van de
negen leden hebben inmiddels acht een ba
rometer in bezit, de negende volgt in het na-
door Ernstjan Rozendaal
VEERE - 'Traditioneel werk', is
de eerste ingeving bij een be
zoek aan de expositie van Addie
Nieuwenkamp in de Veerse
galerie Schotlant. Idyllische
kijkjes op Veere, meisjes in kle
derdracht, zeegezichten. Een
nadere beschouwing leert dat
het onderwerp weliswaar een
wat souvenir-achtige kijk op
Zeeland biedt, maar dat de uit
werking verrassend, precies en
origineel is.
Nieuwenkamp is geboren in
Middelburg en heeft zich na
lange tijd elders te hebben ge
woond weer in Zeeland geves
tigd, in Veere. Ze is jarenlang
tekenlerares geweest. Dat ver
klaart de zeer vakkundige be
heersing van verschillende stij
len. Haar olieverfschilderijen
zijn wat stijfjes, maar onberis
pelijk geschilderd. Haar
gebruik van de aquarel is fanta
sievol en als collage zelfs in
drukwekkend. Dat zijn ook de
tekeningen met gewassen inkt.
Ze doen aan boekillustraties
denken, vanwege het beperkte
kleurgebruik (wit en vooral
bruintinten) en de pittoreske
sfeer van de onderwerpen.
Nieuwenkamp heeft Veere in ie
der geval vanuit alle hoeken be
keken en uitgebeeld. Het sil
houet is zichtbaar vanaf het
water, soms wordt gekeken
vanuit een achtertuin met was
aan de lijn. Dat nuanceert me
teen het wat traditionele karak
ter, want in vergelijking met
veel fotografen en schilders
heeft Nieuwenkamp niet het
meest voor de hand liggende
standpunt gekozen.
door Ernstjan Rozendaal
KATS - Kats is van vrijdag 22 juni tot en met
zondag 24 juni in de ban van het Midzomer-
nachtweekeinde. Op het programma staat
een groot aantal tentoonstellingen, concer
ten en voorstellingen van professionele en
amateurkunstenaars. In het kader van het
Midzomernachtweekeinde presenteert het
Gezelschap van de Zee een gelezen voorstel
ling van Daan Zonderling, of zijn Wonder
baarlijke Vlucht naar de Zon.
Het Gezelschap van de Zee heeft Kats als
basis en organiseert van daaruit toneel
voorstellingen waaraan bekende acteurs
uit Nederland en Vlaanderen meewerken,
Aanvankelijk ging het vooral om gelezen
versies, de laatste jaren zijn het vaker vol
waardige theatervoorstellingen. Bekendste
productie is nog steeds De Dijk, die in 1998
in de openlucht bij Kats werd gespeeld. Net
als in De Dijk, die ging over de inpoldering
van Noord-Beveland, staat in 'Daan Zon
derling' de lokale geschiedenis centraal.
Het verhaal gaat over een bijzondere man
die even buiten Kats aan de Zeedijk ge
woond ?ou kunnen hebben. Aan de hand
van zijn verhaal wordt een deel van de twin-
tigste-eeuwse geschiedenis van Kats uit de
doeken gedaan. Auteur van het stuk is Jan
Schuurman Hess uit Kats. Hij heeft ook De
Dijk geschreven. Beide stukken maken deel
uit van een nog te voltooien reeks 'Zeeuwse
stukken'. 'Daan Zonderling' wordt tijdens
het Midzomernachtweekeinde gelezen op
een boerenerf aan de Noordlangeweg (za
terdag, 20.15 u), onder meer als onderzoek
naar de opvoeringsmogelijkheden van het
stuk. Er bestaan plannen het stuk begin
2003 op te voeren in de nieuwe schouwburg
van Goes. Aan de lezing doen wel professio
nele acteurs mee, zoals Huib Rooymans,
Har Smeets en Tineke Schrier. Regisseur is
Agaath Witteman.
Andere voorstellingen tijdens het Midzo
mernachtweekeinde in Kats zijn Vissersla
tijn - korte schetsjes van Schuurman Hess -
door Comedia della Mare (Dorpshuis De
Vriendschap, vrijdag 19 uur) een muzikale
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge-
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
jaar, maakte voorzitter H. Goovers bekend.
DVerstand van de Stichting Keurmerk Mi
lieu, Veiligheid en Kwaliteit, die de barome
ter heeft ontwikkeld, benadrukte de waarde
evan voor de ondernemers zelf. „Nu zit u er
zelf bij, hebt u het zelf in de hand. Doet u
zelfs niks aan duurzaamheid, dan bepaalt
de overheid voor u wat u moet doen."
Drommen
Verstand waarschuwde voor te hoge ver
wachtingen. ,U hoeft nu nog geen drommen
mensen op uw terreinen te verwachten,
daarvoor is de milieubarometer nog te on
bekend. Maar als u er zelf meer ruchtbaar
heid aan geeft, kunnen die drommen wel ko
men."
W. Vanelverdinghe van de Belgische cam
pingfederatie CKVB beaamde dat. „Hoe
groener, hoe netter, hoe hygiënischer en hoe
veiliger uw camping, hoe meer gasten. Ze
vragen om milieubewuste en rustige cam
pings. Wij hebben in België jarenlang maar
wat aangemodderd en daarom waren we
slechts een doorreisland van Nederland op
weg naar Frankrijk en verder. Die barome
ter is dus zeker een goed idee om in België
over te nemen."
In haar olieverfschilderijen en
inkttekeningen laat de kunste
nares geen vernieuwing toe, wel
in haar collages met waterverf.
In twee drieluiken - 'Stilte voor
de storm' en 'Eb en vloed' - trekt
ze door het plakken van lang
werpige, met waterverf beschil
derde stroken papier keer op
keer de lijn van de horizon na.
Hierdoor ontstaat een soort sta
peling die diepte in de voorstel
ling brengt. Tegelijk beeldt
Nieuwenkamp er de golfslag
van de zee, of het water aan de
kustlijn mee uit. Wie goed kijkt,
ziet door de abstractie heen een
duidelijke voorstelling van het
geen in de titel is aangekondigd.
De drieluiken zijn nog maar een
proefje van wat Nieuwenkamp
allemaal kan met haar collage
techniek. Bloemstukken zijn
met hun grillige vormen na
tuurlijk nog veel moeilijker,
maar Nieuwenkamp weet door
uiterst precies schilder- en
plakwerk zeer levendige en
overdadige voorstellingen te
creëren. Het mooiste werk van
de tentoonstelling, die in totaal
39 stukken omvat, is het beeld
van rode en oranje was dat aan
een waslijn in de wind wappert,
ergens in Veere, zo blijkt uit de
achtergrond. Hierin is de pitto
reske omgeving ineens in een
verrassend ander licht gezet.
Expositie Addie Nieuwenkamp, t/m
20 juni in galerie Schotlant in Veere,
open do-za van 13.30-17 uur.
show van de Vlissingse clown Frankel
(dorpshuis, zaterdag 15 uur), de eenakters
Weiger nooit een dans van Vonne van dei-
Meer en Brief in den duuster van Herman
Heijermans door Comedia della Mare
(dorpshuis, zondag 15 uur). Concerten zijn
te verwachten van de Vlissingse popgroep
Nota Bene (dorpshuis, vrijdagavond), een
ensemble blazers dat de compositie O de
Sax van Gibert Colman uitvoert (Noordlan-
geweg/Dijkstraat, zaterdag 16 uur), Ze-
BrasS (dorpshuis, zaterdag 19 uur), Tony
Westdijk Friends met latin-jazz (atelier
Teunn, zondag 14 uur) en het koor Sonore
(kerk, zondag 20.30 uur). De Vlaamse
schrijfster Geertrui Daem leest voor uit
haar nieuwe kinderboek Troetel (Margriet-
school, zaterdag 14.30 uur).
In totaal zijn elf tentoonstellingen te zien,
variërend van een presentatie van het
Kunstspoor Noord-Beveland (kerk en het
Nieuw-Zeelandhuis), weef- en schilderde
monstraties, tot en met een installatie met
schilderijen van Han ter Keurs (schuur
Schippers, Noordlangeweg).
Werkelijk verbijsterend wat er
gebeurd is met de meervoudige
gehandicapte Tineke, die als ge
volg van een te heet bad is over
leden (PZC,12-06). Arduindi
recteur P. van den Beemt zegt in
de nieuwsuitzending van Om
roep Zeeland dat beide aanwe
zige personeelsleden op hbo-ni-
veau geschoold zijn. Alsof een
hbo-opleiding iets zegt over je
werkhouding, je inzet en je lief
de voor je vak. Zelf ben ik hon-
dentrimster en doe regelmatig
honden in bad. Ook onder grote
werkdruk, ook soms slecht be
taald en niet altijd de gemakke-
lijksten. Maar ik durf met grote
stelligheid te beweren dat een
hond bij mij nooit aan te heel
water blootgesteld zou worden,
Niet omdat ik een veilige ther
mostaat met meetsysteem heb
maar dóódsimpel omdat dé
beesten me lief zijn. Ik ben hel
dan ook absoluut oneens met de
heer Van den Beemt dat dit eer.
incident is dat nu eenmaal kan
gebeuren en niet te voorkomen
is in de toekomst. Zelf ben it:
moeder van een jongetje mei
Down-syndroom. Mochthij ooit
zorg nodig hebben van een in
stelling, dan hoop ikdathetma-
nagement er op gericht is dat ze
het juiste personeel (met hel
hart op de goede plaats) op de
juiste plaats heeft.
Saskia Dek
Tramstraat 4'i
Koudekerk
door Jeffrey Kutterink
MIDDELBURG - Hoe langer
het kort geding van Glasgarage
BV tegen ZLM Verzekeringen
gistermiddag duurde, hoe dui
delijker het werd waarom het
Brabantse autoruitschadebe-
drijf naar de rechter is gestapt.
Zeer waarschijnlijk niet omdat
ZLM weigert de ruitschade van
twee verzekerden te betalen.
Het leek er meer op dat het be
drijf de vurige wens heeft om
meer marktaandeel in Zeeland
te kunnen verwerven. En het ge
bruikte het kort geding daar
voor als breekijzer.
„U wilt toch niet zeggen dat u
voor het vorderen van een be
drag van 580 gulden een kort ge
ding hebt aangespannen?",
schamperde president van de
rechtbank M. Steenbeek giste
ren tegen advocaat K. Defares
van Glasgarage.
De raadsman zette uiteen dat
Glasgarage Breda BV uit Ber-
kel-Enschot vindt dat ZLM ten
onrechte weigert de glasschade
van twee verzekerden te vergoe
den, omdat die niet zijn uitge
voerd door ZLM-erkende scha-
debedrijven. Glasgarage werkt
niet met ZLM samen. De glasre
parateur voelt zich door ZLM
uitgesloten en stelt dat het strij
dig is met de mededingingswet
en de bepalingen in de verzeke
ringspolis.
Advocaat J. de Jonge weerlegde
namens ZLM Verzekeringen uil
Goes het verwijt en stelde dal
verzekerden weten dat ruit
schade alleen wordt uitbetaald
als die is gerepareerd door
erkend schadebedrijf.
De president van de rechtbank
vroeg ZLM waarom Glasgarage
niet door de verzekeraar wordt
erkend. „Bedrijven die zijn toe
gelaten voldoen aan door ZLM
opgestelde criteria voor inrich
ting, locatie en service", verde
digde De Jonge. „ZLMheeftnu
geen behoefte haar netwerk van
bedrijven uit te breiden. Op het
moment dat uitbreiding aan de
orde komt, kijkt ZLM of Glas
garage aan de door ZLM gestel
de criteria voldoet. Van uitslui
ten van de markt is dus gee
sprake."
De president van de rechtbank
doet volgende week uitspraak.
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Sinds de res
tauratie van de Sint Jacobskerk
krijgt klassieke muziek een
steeds prominentere plaats in de
programmering van Uit in Vlis
singen. Behalve bekenden als
Het Zeeuws Orkest en de Vlis
singse Oratorium Vereniging
maken komend seizoen vijf bui
tenlandse orkesten hun op
wachting in Vlissingen, over het
algemeen voor het enige concert
dat ze in Nederland geven. Net
als in voorgaande seizoenen ne
men ook roots- en wereldmu
ziek een belangrijke plaats in de
programmering in.
Binnenkort verspreidt Uit in
Vlissingen de nieuwe seizoens
brochure in Zeeland. Daarin
staan bekende namen vermeld,
zoals Liesbeth List, Rowwen
Hèze, Thé Lau, Mathilde San-
ting, het Rosenberg Trio, Vin
cent Bijlo en Youp van 't Hek.
Laatstgenoemde doet begin
april 2002 twee try-outs van zijn
nieuwe theatershow.
Het Arsenaaltheater biedt ook
plaats aan een keur van 'kleine
re' maar artistiek evenzeer inte
ressante artiesten. Zoals de Bel
gische zangeres/pianiste An
Pierlé, die wel wordt vergeleken
met Kate Bush en Tori Amos. Of
cabaratier Chiel van Berkel,
volgens de brochure maakt hij
anarchistisch-absurdisti§che
podiumkunst, kolder op smaak
gebracht met taalvirtuositeit.
En cabaratière Jacqueline
Kerkhof, in 1998 winnares van
de publieksprijs en cle persoon
lijkheidsprijs tijdens het Leidse
Cameretten Festival. Veelbelo
vend zijn ook de cabaretduo's
Alkemade Bloemen en Reijn
Goed.
Rode lijn
Een rode lijn is duidelijk de
klassieke programmering in de
Sint Jacobskerk. Op 10 novem
ber wordt de beroemde Georgi
sche violiste Liana Issakadze
verwacht met het Georgisch
Kamerorkest.
Uit de Oekraïne komt het orkest
Leopolis met het Nationaal
Koor, oftewel de Capella Dum-
ka (22 november). In februari
wordt het Nationaal Symfo
nieorkest van Litouwen ver
wacht, gevormd door de jonge
dirigent Ginatras Rinkevièius.
Een maand later is de beurt aan
het Israël Symfonie Orkest met
werk van Haydn, Mozart en
Beethoven. Het Filharmonisch
Kamerorkest van Salzburg zal
in april onder meer werk spelen
van de in hun stad geboren com-1
ponist Mozart.
Van een heel andere orde, maar
ook een rode draad in de pro
grammering, is de roots- en we
reldmuziek.
Op 1 en 2 december vindt zelfs
een festival plaats onder de titel
Celtic Nights. Daar zullen in ie
der geval accordeoniste Sharon
Shannon (bekend door haar
werk voor U2 en The Water
boys) en haar groep The Wood-
choppers optreden, evenals dl
Galicische doedelzakspeler Xo-
sé Manuel Budino.
Andere namen op het gebied
van roots- en wereldmuziek zijn
het trio WatersonrCarthy (En
gelse folk), Di Gojim (klezmer),
Cristina Branco (fado), KornOg
(Bretons/Schots), Grand Con-
junto (tango), Sexteto Cayen-
gue (tango), Gitanos de Grana
da (flamenco), Joao Chora
(fado), Wofa uit Guinnee, de
Schotse bard Dick Gaughan.de
Franse singer-songwriter Ga-
briël Yacoub en Norland Wind
Duggans (Ierse folk).
De openingsvoorstelling in
Vlissingen is een stuk over de
Holland-Amerika lijn door
stichting Nomade.
In het kader van Small Sail Vlis
singen wordt dit vier keer (16*
19 augustus) in het Arsenaal
theater gespeeld.
(Advertentie)
Gedeputeerde Van Zwieten (r) reikt de gouden milieubarometer uit aan eigenaar Coppoolse van camping Ons Buiten, foto Ruben Oreel
'Koolwitjes en vlinders' van Addie Nieuwenkamp in de Veerse gale
rie Schotlant. foto Lex de Meester
