Poëzie tilt je boven je lot uit
Het draait allemaal om de onthulling
Om over bungeejumpen
nog maar te zwijgen
PZC
Bei Dao te gast op
Poetry International
Stand-up comedian
schrijft thriller
27
Gids helpt bij
juiste spelling
leenwoorden
donderdag 14 juni 2001
tatenloos zwerft de dichter Bei Dao (1949) de
wereld rond, van festival naar festival. Een vast
adres heeft hij al niet meer.,Ik heb alleen nog e-
mail", zegt deze moderne nomade. Volgende week vrijdag is
hij te gast op Poetry International, dat komende zaterdag
begint.
[activisten in het land?
Ie hij zo goed zijn te ver
lat Deng Xiaoping het
rechte eind had gehad,
het Plein van de Hemel-
e door tanks liet on trui-
lijk wilde Bei Dao dat
ïhij verdween weer in
schap.
Nobelprijs
Bei Dao's naam circuleerde lan
ge tijd als kandidaat voor de
Nobelprijs literatuur, totdat de
tamelijk onbekende Chinese
schrijver Gao Xingjan haar vo
rig jaar kreeg. Meulenhoff pu
bliceerde deze week in ons land
de bundel Landschap boven
De Chinese dichter Bei Dao leeft al sinds 1989 in ballingschap: „Dichters proberen door middel van hun
poëzie de duisternis in hen, het ongeluk, te overwinnen." foto Jan Hendrik Bakker/GPD
Bei Dao heeft de moed opge
geven. Hij zal geen pogin-
genmeer ondernemen naar Chi
na terug te keren. Hij zegt het
zonder opluchting.
Zes jaar geleden was de, sinds
1989 in ballingschap levende,
dichter wereldnieuws, toen hij
bij de Chinese grens door de
douane eruit werd gepikt. Zijn
naam was herkend door de com
puter, mislukt was het plan om
onopgemerkt het land weer bin
nen te komen om zijn vader en
dochter te bezoeken.
BeiDao werd aan een langdurig
verhoor onderworpen. Wilde hij
openlijk erkennen, dat hij een
verkeerde 'houding' had aange
nomen? Wilde hij misschien de
namen noemen van mensen
toen hij
se Vrede
men.
Natuurl
niet. En
Jkben geen politiek dichter",
zegt hij verontschuldigend
haast, half verscholen achter
een grote kom Franse uiensoep.
Het gesprek vindt plaats in een
Parijs' pizza-restaurant. Over
de nieuwe Koude Oorlog, die
teen China en Amerika („Ik
weet werkelijk niet waar het
heen zal gaan, China is onvoor
spelbaar.") Maar vooral over
poèzie. Bei Dao is de vorige
avond net gearriveerd uit New
York, op doorreis vanuit Colom
bia. Straks gaat het naar Ber
lijn. En dan naar Rotterdam,
waar hij op Poetry Internatio
nal zal voorlezen. Dan naar
Noorwegen en weer naar Duits
land.
BeiDao, die zichzelf wel met een
vogel vergelijkt, maakt een ver
moeide indruk. Wat hem zicht
baar bedrukt, is de toestand van
zijn vader. „Hij is bijna tachtig.
Vandaag heeft hij een operatie
ondergaan." Meer zegt hij niet.
Het vooruitzicht dat hij zijn va
der waarschijnlijk nooit meer
zal zien stemt hem niet vrolijk.
Mijn gedichten gaan over het
bestaan, over de menselijk exis
tentie, over gevoelens, over de
duisternis in ons. Niet over hoe
desamenleving er uit moet zien,
met over politiek. Wel over wat
betlos kan maken in je persoon
lijkleven", zegt hij
Enmet herwonnen energie, als
of het onderwerp van zijn poëzie
bemzijnmoeheid doet vergeten,
legt hij uit wat dat dan precies
-Dichters zijn zieke mensen, in
mijn opvatting ten minste. Zij
zijnniet ziek omdat het dichters
zijnen je mag het ook niet omke
ren, niet alle zieke mensen zijn
dichters uiteraard. Maar dich
ters proberen door middel van
hun poëzie de duisternis in hen,
het ongeluk, te overwinnen."
Het leven als ziekte met de poë
zie als geneesmiddel. „Tijdelijk
geneesmiddel", beaamt hij.
„Poëzie kan je even optillen, bo
ven je lot uit. Duisternis is in de
Chinese traditie verbonden met
de nachtmerrie van de geschie
denis, van het al maar rond
draaien van de tijd, steeds weer
dezelfde rampen en steeds weer
dezelfde ellende."
„Poëzie is een vorm van liefde,
al wil ik dat woord liever niet
gebruiken want het is tegen
woordig een cliché geworden.
Poëzie kan je dat gevoel van
warmte geven dat je met je lot
verzoent, waardoor je er ook af
stand van kunt nemen."
nul. Een bloemlezing, vertaald
en samengesteld door de sino
loog Maghiel van Crevel, uit Bei
Dao's poëzie van het laatste de
cennium, gedichten dus die ge
schreven werden nadat hij door
de Chinese overheid tot persona
non grata was verklaard.
„Ja", zegt hij, „de meeste heb
ben inderdaad een optimisti
sche toon. Landschap boven nul
is een titel die dat in zich
draagt."
Wij kijken naar de regel 'pen die
bloeit in wanhoop'.
Bei Dao: „Dat is een kernzin.
Maar je moet eigenlijk ook we
ten dat in het Chinees 'bloeien'
ook iets betekent van 'je-heel-
makkelijk-afgaan'. Niet alleen
schoonheid dus, maar ook de
vloeiendheid en het gemak van
het schrijven. Maar de volgende
regels zijn voor mij minstens zo
belangrijk. De pen als 'een
bloem die gebaande paden
weerstreeft/ licht van liefde dat
ontwaakt/ dat schijnt op land
schap boven nul'."
Bei Dao behoort met onder an
deren Duoduo tot de generatie
Chinese dichters, die het gevoel
en de persoonlijke expressie
voorop stellen in hun werk. Het
individualisme en de existentië
le ervaring zijn zeer belangrijk
voor hen. Zij groeiden immers
op in een klimaat van collectie
ve zelfopoffering, toekomstge
richtheid en massadenken, de
belangrijkste kenmerken van
het maoïsme.
Bei Dao: „Wij zijn zo door
drenkt van het officiële commu
nistische taalgebruik, dat
mensen niet eens meer een lief
desbrief konden schrijven. De
woorden daartoe ontbraken
hun gewoon."
Bei Dao's generatie heeft hevig
te lijden gehad van de Culturele
Revolutie, een verhullende be
naming voor een door Mao - en
later de Bende van Vier - per
soonlijk gedirigeerde collectie
ve razernij tegen alles in de Chi
nese samenleving dat kon lezen
en schi'ij ven.
Wanhoop
Bei Dao's eerste roman gaat
over die periode. In Golven laat
hij verschillende, meest jonge
mensen, aan het woord. Het
boek speelt in de eerste helft van
de jaren zeventig. Wie het leest
begrijpt onmiddellijk dat het
verboden werd. Politiek explo
sieve uitspraken staan er niet in
maar het is de levenssfeer, de
wanhoop, het is het portret van
een van haar ankers gelichte ge
neratie.
Bei Dao behoorde in 1978 tot de
oprichters van het literaire tijd
schrift Vandaag, waarin de ex
pressie van het persoonlijke
werd beleden. „Het heeft twee
jaar min of meer mogen be
staan. Men wist niet zo goed wat
men er mee aan moest. Toen
werd het verboden. Die indivi
dualistische toon was een te
grote uitdaging aan het adres
van het officiële discours", zegt
hij.
De ballingschap kwam, toen Bei
Dao een maand voor het ge
welddadige neerslaan van de
studentenrevolte op het Tiana-
minplein tijdens een buiten
landse reis te horen kreeg dat hij
niet terug hoefde keren. Na
twaalf jaar ballingschap ziet de
dichter nu ook de voordelen van
een leven buiten China.
„Ik probeer nog steeds mijn ei
gen spoor te volgen, het verken
nen van de eigen ziel en de onbe
kende plaatsen daarin. Dat is
wat mij betreft de taak van de
dichter, onderzoek doen naar de
existentie. Ballingschap heeft
dat voor mij in zekere zin mak
kelijker gemaakt. Mijn leven is
veranderd, ik ben in alles een
buitenstaander geworden, ook
van mijn eigen gevoelens. Maar
als buitenstaander heb je speci
ale voorrechten. Je kunt jezelf
van een afstand zien, hoe heftig
je heimwee en je wanhoop ook
is."
Duisternis
Dan: „Het zijn slechte tijden
voor de poëzie. Na de Tweede
Oorlog zie je het minder wor
den. Volgens mij komt het om
dat het leven te gemakkelijk is
geworden. Goede poëzie is ei
genlijk altijd gerelateerd aan
duisternis. Alles is zo opper
vlakkig geworden. Dichters
zouden de werkelijke crises van
ons leven moeten onthullen.
Maar onze wereld wordt tegen
woordig geregeerd door de com
merciële media, vooral in de
Verenigde Staten waar ik woon.
CNN is echt een plaag. Die geeft
een beeld van de wereld in
soundbites. En het zijn alleen de
soundbites die zij er uitpikken."
„Ik heb dat in interviews met de
Amerikaanse media vaak ge
zegd, maar die uitspraken zijn
botweg gecensureerd. In Ameri
ka worden de media door het
kapitaal geregeerd. Zelf censuur
van de journalisten. Schrijvers
worden haast niet meer ge
hoord."
Denkt Bei Dao nog wel eens aan
de toekomst?
„Toekomst is een woord dat
mijn generatie niet meer wil ho
ren", zegt hij zacht. „Ik ben ge
boren in 1949, ik ken niets an
ders dan de communistische
propaganda. Daar ben ik mee
grootgebracht. In die propagan
da speelde de toekomst een sleu
telrol. Alles werd er mee goed-
gepraat. In het Chinees is er een
spreekwoord dat zegt: 'Wie over
morgen praat is een misdadi
ger'."
Jan-Hendrik Bakker
Rotterdamse Schouwburg, Poetry
International, zaterdag 16 t/m vrij
dag 22 juni.
Vrijdag 22 juni is Bei Dao te gast. In
formatie over het programma via
010-2822777 of www.poetry.nl.
Bij Meulenhoff verschenen van Bei
Dao behalve 'Landschap boven nul',
de gedichtenbundel 'Beioaarde ge
heimen' en de roman 'Golven'.
Onder ons gezegd: Nederlan
ders moeten het heerlijk
vinden hun taal alleen foutloos
te kunnen spellen met behulp
van woordenboeken en gidsen.
Wie dacht dat bij de laatste spel-
lingsherziening dat gidswerk
ovei'bodig zou worden, heeft
zich vergist. Nu is het ontwex--
pen van een goede spelling las
tig, maar voor onderwijs en
handel een absolute noodzaak
en daarom beslist een zaak van
goed bestuur.
Serieuze pogingen om onze
spelling te x-egelen vinden perio
diek plaats sinds het begin van
de negentiende eeuw. De weten
schappelijk basisregels zijn op
gesteld omstx-eeks 1860. De be
langrijkste moderniseringen
zijn van voor en na de Tweede
Wereldoorlog. Een paar incon
sequenties zijn geregeld bij de
laatste aanpassing, onder toe
voeging van enkele nieuwe on
volkomenheden en wat absur
diteiten.
Wie die geschiedenis van de Ne-
deiiandse spelling overziet,
moet vaststellen dat geen enkele
spellingsheivormer perfecte re
gels voor het schrijven van
vreemde woorden heeft kunnen
vinden. In het Nederlands ko
men sommige woorden uit een
andere taal. Die vx-eemde woor
den nemen we letterlijk over,
het zijn leenwoorden: compu
ter, grosso modo, public rela
tions, überhaupt. We hebben er
geen moeite mee. Niemand
heeft de behoefte een overhead
projector een overhoofdwexper
te noemen. We zouden het ook
x-aar vinden als dat woord in het
Duits überhauptprojector zou
heten. Voor de spelling liggen de
problemen daar ook niet:
vreemde woorden schrijven we
als in de taal waaruit ze komen.
Sommige vreemde woorden
passen we echter aan. We assi
mileren ze, maken er half Ne
derlandse van. Zo spreken we
concert anders uit dan in het
Frans, tei*wijl we de Fi-anse
spelling handhaven. Maar feli
citeren hebben we ook in de
schrijfwijze geassimileex-d, net
zoals publiek. Duitse voorbeel
den van bastaardwoorden zijn:
fröbelen en schnitzel. Uit het
Engels hebben we fiksen, ros
bief, volleybal. Het Spaans le
verde sinjoor. Het Italiaans
lommerdmaar ook vermicelli.
Er zijn er nog veel meei-.
In het onvolpi'ezen Leenwoor
denboek van Nicoline van der
Sijs staat met vele citaten, voox-
beelden en achtergrond de gan
se woox'denschat van het Nedex--
lands opgesomd die we aan
andex'e talen hebben ontleend.
Het is dan ook een erg dik woor
denboek.
Sommige mensen ergex-en zich
aan buitenlandse woorden. Ze
tikken anderen op de vingers,
verfoeien de kwade gewoonte
vertaald
Lavinia Greenlaw. Mary Geor
ge van Allnorthover (De Bezige
Bij, 321 blz., ƒ39,90, vex-taald
door Marian Lameris). Het ver
haal van Mary George, een ze
ventienjarig meisje dat worstelt
met zaken als het eerste jointje,
haar eerste liefde en diens artis-
tocx-atische familie. En dan zijn
er de raadsels van haar eigen fa
milie.
Fern Schuiner Chapman-. Moe
derland (Wereldbibliotheek,
224 blz., 34,90, vertaald door
Koos Hageraats). Een Ameri
kaanse vrouw keert tenxg naar
indringers te gebniiken. Dat de
den de Nederlanders al in de ze
ventiende eeuw. Niks nieuws.
De laatste jaren geldt die ver
ontwaardiging vooral het Ame
rikaanse Engels.
Het is natuurlijk zinloos verzet.
Toch zal een bewuste taalge
bruiker niet snel vreemd gaan
als er goede Nederlandse woor
den bestaan. Maar soms willen
we het net iets andei's zeggen en
dan heeft ons puristische zelf
geen kans. Veel vreemde woor
den zijn zo geaccepteerd dat het
belachelijk zou zijn andere
woorden te zoeken. P.C. Hooft
vextaalde ingenieur in vernufte-
ling. Het Vlaams vertaalt vaak
Fi-anse woorden waar Neder
landers geen probleem van ma
ken: droogzwierder voor centri
fuge, duimspijker voor punaise?
In het Duits worden vreemde
woorden niet zo gemakkelijk
opgenomen en in Frankrijk xs er
zelfs een stevig overheidsbeleid
om het Frans van vreemde smet
ten vrij te houden.
Wij doen dat niet en daax'om
hebben we het over accu, brain
stormen, limerickombudsman,
privacy. Soms gebruiken we het
Nederlandse woord naast het
vreemde en maken er een subtiel
vei'schil in betekenis tussen.
Chic is niet hetzelfde als deftig.
Contact en aanraking, evenals
marketing en marktonderzoek
zijn niet volledig synoniem.
Tussen tering en tbc, transpire
ren en zweten zit een verschil in
gevoelswaarde.
Vervoegen
Hoe moet je nu de spelling rege
len van bastaardwoorden? Een
beetje vreemd en een beetje Ne
derlands? In veel gevallen kun
nen we de spelling opzoeken in
een van onze befaamde spel
lingsgidsen, desnoods in het
Groene Boekje. Voor het vervoe
gen van aan vreemde talen ont
leende werkwoorden hebben we
daar echter nauwelijks iets aan.
Daar zitten dan ook de grote
px-oblemen. Moeten we nu
schrijven savede en gesaved of
savetel Hoe vervoeg jehet wex-k-
wooi-d barbecuen
Een probleem is dat sommige
werkwoorden al jarenlang an
ders vervoegd worden dan het
haar geboortedoxp in Duits
land. datzein 1938 als twaalfja
rig meisje van de ene op de ande
re dag moest verlaten om aan de
nazi 's te ontkomen. Nu wil ze sa
men met haar dochter proberen
te achterhalen wat er in die tijd
precies gebeux-de en wat er nog
van haar jeugdherinneringen
over is. En tegen beter weten in
hoopt ze nog op sporen van haar
familie terug te vinden. Moe
derland, een waargebeui'd ver
haal, is het eerste boek van de
Amerikaanse journaliste Fex-n
Schumer Chapman.
John O'Farrell: Wat wil een man
nog meer (oorspronkelijke titel:
The Best a Man Can Get, Bert
Bakker, 232 blz., 36,50, ver
zou moeten volgens de nieuwe
richtlijnen. Zo stond in het oude
Groene Boekje typen, typte, ge
typt en scoren, scoorde,ge
scoord. Dit zou nu moeten zijn
typete, getypet scorede en ge-
scored. Dit is nog maar een tipje
van de ellende.
In een prachtig boek onder de ti
tel Faxen, faxte, gefaxt heeft
Corriejanne Timmers 'de spel
ling van ruim 1500 oox-spronke-
lijk vreemde werkwoorden' be
sproken. Op het eei'ste gezicht
denk je: hebben we niet genoeg
spellingsgidsen? Tot je je in dit
boek vei-diept en de bewonde
ring voor de helderheid van dit
tamelijk dikke boek per bladzij
de toeneemt.
De samenstelster is een autori
teit op het gebied van spelling
en taaladviezen. Ze heeft vanaf
het eerste moment met grote
kennis van zaken en een bewon
derenswaardige vasthoudend
heid de jongste wijzigingen in
onze spelling kritisch gevolgd.
Ze heeft in talloze publicaties
gewezen op de dubieuze en bi
zarre aspecten ex-van en bijzon
der veel voorstellen voor echte
vei'beteringen gedaan. Dit boek
past in die houding. Het geeft
veel meer dan je zou denken. In
een inleidend stuk worden de
problemen van de bastaard
woorden besproken. Daarna
geeft ze een indrukwekkende
analyse van de spellingsi-egels
en vervolgens zijn bijna twee-
hondex'd bladzijden gevuld met
vreemde-werkwoordsveivoe-
gingen, waarbij ze vele
vooi'beelden geeft van foute toe
passingen uit kranten en tijd
schriften en met superieure px-e-
cisie uitlegt hoe het wel moet.
Als de regels niet alle problemen
oplossen, zegt ze dat eerlijk en
biedt ze gemotiveerd een uit
weg.
Deze Faxen, faxte, gefaxt is een
herziene uitgave. In het voor
woord vertelt de schrijfster dat
ze dacht zo'n aanpassing aan de
nieuwe spellingsregels wel even
te kunnen fiksen. Dat viel zwaar
tegen: het kostte veel tijd en
hoofdbrekens. Dat is aan dit
briljante boek over een uithoek
van onze spelling af te lezen. Is
deze aandacht overdreven? Hoe
gaat bridgen dan? Bridgede, ge
bridged of bridgete, gebridget
Browsde u of browste u? Om
over bungeejumpen nog maar te
zwijgen. Weet u dan hoe de ver
leden tijd van deleten is?
Wat is het fantastisch om in een
land te wonen waar dankzij een
matige spelling zulke mooie
gidsen verschijnen.
Lo van Drièl
Corriejanne Timmers: Faxen, faxte,
gefaxt. De juiste spelling van ruim
1500 oorspronkelijk vreemde woor
den - SDU Uitgevers Den Haag, 263
blz./ f37,50.
taald door Paul van den Hout).
Michael Adams is op het eerste
gezicht een normale dertiger
met een huis, een gezin en een
baan als fi'eelance componist
van jingles. Toch wordt de ellen
de van het jonge vaderschap
hem te veel. Hij vlucht af en toe
een paar nachten naar een ka
mer in een appartement dat hij
met een paar vrienden deelt.
Daar doet hij alles waarvan de
meeste mannen met jonge kin
deren alleen nog maar kunnen
dromen: dxinken, praten, ruzie
maken en voox-al heel lang in
bed liggen. Nieuwe, geestige ro
man van de auteur van Things
Can Only Get Better dat in En
geland een bestseller was.
P rappenmakerij en misdaadlite
ratuur, gaat dat samen? Volgens
MarkBillingham wel. De Britse
stand-up comedian heeft net zijn
rerste thriller gepubliceei'd en als het
aan hem ligt zullen er nog vele vol
gen. Maar het podium zal blijven
'rekken. „Grappen maken voorkomt
dat je gek wordt van de opgegraven
lijken,"
Het lijkt een mei-kwaardige combi
natie: een komiek die een thxiller
schrijft over een seriemoordenaar.
De 39-jarige Mark Billingham heeft
net evenwel geklaard. De Blitse
stand-up comedian en tv-maker - hij
verscheen als eerste niet-rubberen
Personage in Spitting Image, zijn ge
rechtwas gi-appig genoeg - maakte
®et Slaapdood een verdienstelijke,
ivant goed geschreven en onderhou
dende entree in de wereld van de mis
daadliteratuur.
Skapdood vexielt het verhaal van
ren man die er behagen in schept zijn
slachtoffers in een comateuze toe
stand te brengen. Bij zijn eerste
slachtoffers mislukt het een en ander
re overlijden - maar oefening baaii
•■mnst en de vijfde ongelukkige wordt
verlamd opgenomen in het zieken
bus. De vrouw kan zien, horen en
'^'en, maar er is niemand die het
*eet. Ze weet ook wie de dader is,
barkan het niet vertellen. Op Bil-
^ghams held, de Londense politie-
inspecteur Tom Thorne, rust de zwa
re taak deze zaak zo snel mogelijk tot
een oplossing te brengen.
Overeenkomsten tussen stand-up
comedy en misdaadliteratuur, ze zijn
er wel degelijk, zegt Billingham.
,Het gaat bij beide fenomenen om De
Onthulling. Als je een grap maakt, en
dan maakt het niet uit of je 'm vertelt
of in beeld bx-engt op televisie, gaat
het toch om het moment dat je de clou
onthult. Het moment dat de camera
een totaalplaatje maakt en iedereen
de mop doorheeft. Bij misdaadlitex-a-
tuur misleid je de lezer op een soort
gelijke manier. Je stuurt de lezer het
bos in met een mogelijke verdachte,
maar op het eind komt de schurk, die
altijd op de achtergrond aanwezig
was, ineens tevoorschijn."
Een andere overeenkomst tussen een
geslaagde comedy-act en een dito
thriller is de sterke opening en een
nog sterkere finale. „Als je het podi
um opkomt moet je eerste mop echt
knallen, anders kun je het wel schud
den. Dan lopen de mensen meteen
weg. En zeker bij thrillex-s moeten de
eerste pagina's explosief zijn. De
markt is tegenwoordig overvoex-d
met misdaadromans, dus moet je wel
opvallen met een vliegende start."
Een boek over een seriemoordenaar
die zijn slachtoffers niet wil doden,
maar in coma wil brengen. Hoe komt
een ogenschijnlijk geestelijk gezond
Mark Billingham: „Erzijn veel overeenkomsten tussen stand-up comedy en misdaadli
teratuur." foto Roland de Bruin/GPD
mens op het idee? „Ik ben een harts- moordenaar op een gegeven moment
tochtelijk lezer van thxillers. En in de fout ingaat. Zijn slachtoffer blijft
veel van die boeken lees je dat de leven en de politie denkt: 'MooiWe
krijgen hem te pakken.' Ik wilde dat
eens omdraaien: de doden zijn 'de
foutjes' en degene die in coma raakt
is de bekroning van het werk van de
ciimmeel. Ik had gelezen over het
'locked in-syndi'oom', een comateuze
toestand waarin de patiënt kan ho
ren en zien, maar zich niet kan bewe
gen, behalve zijn oogleden. Maar ik
moest erachter zien te komen of je ie
mand bewust in zo'n toestand kunt
brengen. Tegelijkertijd maakte mijn
vrouw, die tv-regisseur is, een pro
gramma over axisen. Zij bracht me in
contact met een neurochirurg, aan
dus goed onder de knie hebben'. Dat
vond ik des te beter, want als de da
der ook maar een foutj e maakt, doodt
hij mensen."
Fex*vent lezer als hij is, heeft Billing
ham een flink aantal thrillei's over se
riemoordenaars verstouwd. „Ik kan
me voox-stellen dat lezers dat hele 'se-
ï-ial killer'-gedoe langzamerhand
beu zijn. Zulke boeken zijn al jax-en
op de markt. Afgezien van de thril
lex-s die onverbloemd de gruwelijkste
details melden, vind ik het echter
fantastische literatuur. Het is fasci
nerend. 99 op de 100 moorden wor-
wie ik mijn ideeën vertelde en vroeg
of het mogelijk was. Hij antwoordde:
'Je moet er behoorlijk gestoord voor
zijn, maar het kan. Het is wel heel
moeilijk om het zover te krijgen, je
moet een bepaald plekj e in de hersen
stam weten te raken en dat hangt af
van millimeters. Je moet de techniek
den gepleegd vanwege relaties of
geldkwesties. Dat is op zekere hoogte
begrijpelijk. We zijn allemaal wel
eens jaloers, hebzuchtig of gewoon
woedend. Maar dat sommige mensen
bij wie wat draadjes los zitten, doden
omdat ze daar een kick van krijgen,
dat intrigeert mij enorm. Ik wil die
duistere motivatie leren begrijpen.
Daar wil ik over schrijven."
„De dader in Slaapdood is geobse-
deei-d door zijn hang naar perfectie.
Hij is gefixeerd op de zwakheid van
het menselijk lichaam. Het lichaam
wordt ziek en sterft uiteindelijk. Het
idee dat een menselijk lichaam wordt
onderhouden door een machine,
windt hem mateloos op. Het is hart-
stikke eenvoudig en doeltreffend. Je
hoeft er verder niet meer naar om te
kijken. Koi-tom, hij is gewoon ziek."
Het boek wordt mede verteld door
het verlamde slachtoffer Alison. Ze-
beschrijft de mensen die aan haar
bed staan en de gevoelens die ze
heeft. En daar komt iets van Billing
ham de komiek om de hoek kijken.
Want Alisons commentaar is gere
geld buitengewoon vermakelijk, ze is
bij wijze van spreken een 'lie-down
comedian'. „Dat was het leukste ge
deelte om te beschrijven", zegt Bil
lingham. „Ik wilde een pittige wouw
van haar maken, die vloekt en dwarse
opmerkingen maakt." Slaapdood is
bij voorbaat al een succes. Billing-
hams debuut verschijnt in divex-se
landen op de markt. Een Amerikaan-
se uitgever had er een bedrag met zes
cijfers voor de komma als voorschot
voor over. Daar verschijnt zijn boek
in augustus 2002.
Peter Kuijt
