PZC
Strijd in Macedonië opgeschort
McVeigh kijkt nabestaanden
nog één keer aan en sterft
Ministers Peres en Shaath zien
vredeskansen Midden-Oosten
Duitsland dreigt Fransen met energieoorlog
Brussel blijft bij het
akkoord van Nice
van Ierland
na nee
Schoner klimaat kost
Europa niet veel extra
Washington schrapt bijdrage aan Iraakse oppositie
Rebellen beloven staakt-het-vuren regering te eerbiedigen
Blair vervangt omstreden
staatssecretaris Keith Vaz
EU onderzoekt prijs dvd's
Geboorte verlof Franse vaders
China strenger voor Falun Gong
Rechter keurt massagraf goed
Mensheid tast Noordpool aan
Dader bloedbad
Japanse school
wilde doodstraf
dinsdag 12 juni 2001
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - De Verenig
de Staten hebben de financië
le hulp aan de Iraakse opposi
tie stopgezet, totdat de resulta
ten bekend zijn van een onder
zoek naar wat er met eerder
geschonken bijdragen is ge
beurd.
Het onderzoek is op 4 juni be-
gonnen en zal verscheidene
weken duren.
De Verenigde Staten hebben
begin vorig jaar ruim 275.000
dollar (717.000 gulden) over
gemaakt aan het Iraaks Natio
naal Congres (INC), dat in Lon
den is gevestigd. In september
volgde een bedrag van 4 mil
joen dollar (10,4 miljoen gul
den). Hel was bestemd voor
kantoren van de oppositie in
het Midden-Oosten, een krant
en de voorbereiding van een
zender. In het INC zijn allerlei
groepen vertegenwoordigd,
zoals Koerden en soennitische
en sjiitische moslims.
Volgens Francis Brooke, advi
seur van de Amerikaanse rege
ring voor Irak, gaat het om een
routinecontrole, die altijd
wordt gehouden bij organisa
ties die voor de eerste keer geld
van de Amerikaanse regering
hebben ontvangen. Als blijkt
dat het geld goed is besteed,
kan het INC rekenen op een be
drag van 22 miljoen dollar (57
miljoen gulden).
Binnen de Amerikaanse rege
ring bestaat onenigheid over
de effectiviteit van het INC.
Sommige ambtenaren van het
ministerie van Defensie willen
het INC militaire hulp bieden.
Het ministerie van Buiten
landse Zaken is terughouden
der. Daar wordt getwijfeld aan
de geloofwaardigheid van de
organisatie, omdat de opposi
tie tegen Saddam Hussein
sterk verdeeld is. RTR/AFP
van onze redactie buitenland
SKOPJE - De etnisch Albanese
rebellen van het Nationale Be
vrijdingsleger U£K hebben gis
teren beloofd een door de Mace
donische regering ingelaste
gevechtspauze te respecteren.
De regering kondigde aan het
begin van de middag een tijde
lijk staakt-het-vuren aan om in
het strijdgebied vastzittende
burgers te evacueren en om de
watervoorziening van de stad
Kumanovo te kunnen herstel
len. De rebellen zullen tot van
middag twee uur hun wapens
laten rusten.
Kort tevoren was een ultimatum
van de rebellen afgelopen Die
hadden gedreigd civiele doelen
in en bij de hoofdstad Skopje,
waaronder de luchthaven, rege
ringsgebouwen en een raffina
derij, met zwaar geschut te be
stoken als de regeringstroepen
niet zouden ophouden met hun
offensief in het noorden van het
land. Het is niet duidelijk of de
rebellen over wapens beschik
ken waarmee zij vanuit hun bol
werk, het dorp Araeinovo, hun
dreigement kunnen uitvoeren.
Artillerie
Het regeringsleger was sinds
eind vorige week bezig met een
offensief tegen de rebellenstel-
lingen. Gisterochtend hadden
de strijdkrachten de aanvallen
op de dorpen in de omgeving
van Kumanovo nog hervat met
tanks en artillerie. Er vielen ze
ker één dode en vijf gewonden
onder de burgerbevolking, deel
de een rebellenwoordvoerder
mee.
Maar rond de middag kondigde
een woordvoerder van de strijd
krachten aan dat de strijd tijde
lijk zou worden opgeschort. Een
adviseur van president Trajk-
ovski benadrukte dat het
staakt-het-vuren beslist niet
moet worden gezien als een te
gemoetkoming aan de rebellen
om hen te weerhouden van aan
vallen op Skopje.
Het U£K houclt met naar schat
ting zevenhonderd tot duizend
mensen Araeinovo bezet, niet
ver van het vliegveld van Skop
je. De rebellen hebben bij
Lipkovo een dam bezet en cle
watervoorziening naar het
100.000 inwoners tellende Ku
manovo afgesneden.
Veel mensen die uit hun huizen
in het gebied ten noorden van
Skopje zijn verdreven, zoeken
hun toevlucht in Kosovo. Sinds
eind vorige week zijn meer dan
12.000 etnische Albanezen cle
grens overgetrokken, meldden
de Verenigde Naties in Kosovo
gisteren. De Hoge Commissaris
voor de Vluchtelingen, Ruud
Lubbers, riep de partijen in het
Macedonische conflict op een
eind te maken aan de strijd.
DPA/RTR/AFP/ANP
van onze redactie buitenland
LONDEN - De Britse premier
Blair heeft de omstreden staats
secretaris voor Europese Zaken
Keith Vaz van zijn functie ont
heven. Peter Hain, tot voor kort
minister voor Energie, zal de
post voortaan vervullen.
Ingewijden hadden al gespecu
leerd op het vertrek van Vaz, die
de laatste maanden gebukt ging
onder een slechte gezondheid en
geruchten over financiële en po
litieke onzorgvuldigheden.
De vervanging van cle 44-jarige
Vaz maakt deel uit van ingrij
pende wijzigingen die Blair na
de verkiezingszege van vorige
week doorvoert. Vaz, die in 1999
werd benoemd, heeft steeds ont
kend dat er iets mis was met zijn
handelwijze en premier Blair
heeft hem steeds verdedigd.
Een commissie van het parle
ment onderzocht in totaal acht
tien klachten tegen Vaz. Van za
kenmensen en religieuze leiders
zou hij geld hebben aangeno
men in ruil voor gunsten. Van
die achttien aanklachten bleef
er uiteindelijk één staan.
Vaz was al enige tijd niet aan het
werk. Hij stortte in maart in tij
dens een televisie-interview en
belandde in het ziekenhuis. Af
gelopen weekeinde werd Vaz
opnieuw opgenomen, nu we
gens een infectie. RTR/AFP
Een ethnisch-Albanese vrouw wordt voortgeduwd terwijl ze vlucht over de Macedonisch-Kosovaarse grens.
BRUSSEL - De Europese Commissie is een onderzoek begon
nen naar prijsopdrijving bij de verkoop van dvd-schijfjes.
Volgens Europees commissaris Monti (Concurrentiebeleid)
zijn de prijzen van films op dvd in de EU veel hoger dan in de
VS. Het onderzoek volgt op klachten van Europese consu
menten. Door een eigen coderingssysteem voor dvd-spelers
kunnen filmdistributeurs in Europa hogere prijzen vragen.
Consumenten kunnen in Amerika aangeschafte schijfjes na
melijk niet op hun Europese dvd-speler afspelen. ANP
PARIJS - Franse vaders krijgen met ingang van januari vol
gend jaar twee weken doorbetaald geboorteverlof. Premier
Jospin kondigde gisteren aan dat een wetsontwerp van die
strekking de komende herfst aan het parlement zal worden
voorgelegd.
Vaders hebben op dit moment recht op drie dagen doorbe
taald geboorteverlof. De kosten daarvan komen voor reke
ning van cle werkgever. De extra zeven dagen worden gefi
nancierd door de overheid. Als alle vaders van de nieuwe
mogelijkheid gebruik maken, gaat dat de Franse overheid
ruim vijfhonderd miljoen gulden kosten. GPD
PEKING - China heeft gisteren een strengere aanpak aange
kondigd van de al twee jaar verboden religieuze beweging
Falun Gong. Vooral het winnen van nieuwe 'leden' zal worden
tegengegaan.
Omdat massale bijeenkomsten van de beweging niet meer
mogen, is de Falun Gong begonnen met het verspreiden van
pamfletten. De politie zal dit scherp controleren en zodra er
sprake is van belediging van Chinese leiders de verspreiders
arresteren.
China verbood de beweging omdat zij bijgeloof zou versprei
den en de sociale stabiliteit van de Volksrepubliek in gevaar
zou brengen. AFP
SALZBURG - De president van de arrondissementsrecht
bank in het Oostenrijkse Salzburg heeft de keuze verdedigd
om later geborgen delen van stoffelijke overschotten van de
slachtoffers van de treinbrand in Kaprun in een massagraf te
begraven.
De lichaamsdelen zijn in een kinderlijkkist begraven op de
openbare begraafplaats in Salzburg in opdracht van de lijk
schouwer van justitie in Salzburg. Volgens de magistraat wil
de men de nabestaanden van de slachtoffers sparen.
De meeste lichamen van de in totaal 155 slachtoffers, onder
wie twee Nederlanders, werden enkele dagen na de brand ge
borgen in de tunnel. Het Duitse weekblad Focus maakte afge
lopen weekeinde melding van de begrafenis. DPA
NAIROBI - Tot 80 procent van het Noordpoolgebied zal mid
den deze eeuw zijn aangetast door menselijk handelen als de
mensheid op deze snelheid doorgaat. Dat zegt het milieupro
gramma van de Verenigde Naties (Unep) in een rapport dat
gisteren ter ere van het tienjarige bestaan van de organisatie
werd uitgegeven.
Als de winning van mineralen, gas en olie en de ontsluiting
van het gebied doorgaat zoals nu zullen talrijke dieren- en
plantensoorten met uitsterven worden bedreigd. Tot de be
dreigde soorten in 'een van de laatste wilde regio's' behoren
naast vogels ook grote zoogdieren als rendieren, verscheidene
foto Hazir Reka/RTR berensoorten en wolven. DPA
door Hetty van Rooij
LUXEMBURG - Aan de voor
avond van de top in Gotenburg
voert de Europese Unie de druk
op Israël en de Paleslijnen op.
EU-buitenlandgezant Solana
heeft gisteren in Luxemburg de
Israëlische minister van Buiten
landse Zaken Peres en zijn Pa
lestijnse collega Shaath met el
kaar geconfronteerd en hen op
hun verantwoordelijkheid ge
wezen.
Zowel Peres als Shaath zegt dat
de vrede in het Midden-Oosten
bereikbaar is wanneer de Ver
enigde Staten en de Europese
Unie hun diplomatieke krach
ten bundelen.
Peres en Shaath waren gisteren
afzonderlijk te gast op de bij
komst van EU-ministers van
Buitenlandse zaken in Luxem
burg. „De trein rijdt onont
koombaar in de richting van
nieuwe vredesonderhandelin
gen en zowel Shaath als ik ben
bereid om de consequenties on
der ogen te zien", zei Peres na
afloop. Het Midden-Oosten
staat hoog op de agenda van de
Europese top in Gotenburg,
waar donderdag de Amerikaan
se president Bush te gast is. So-
(Advertentie)
Morgen kijkdag
woensdag 13 juni 14.00-20.00 uur
(donderdag kijkmorgen 10.00-13.00)
Kunst- en Antiek
VEILING
14 juni, aanvang 13.30 uur
ZEEUWS VEILINGHUIS
Herengracht 74, Middelburg
Tel 0118-650680
lana, de Zweedse premier Pers-
son en de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken Powell
zijn hard aan het werk om een
doorbraak in de impasse te for
ceren.
De Palestijnse minister Shaath
juichte gisteren in Luxemburg
de Europese bemoeienis van
harte toe: „Solana heeft bewe
zen dat Europa geen tweede vi
ool meer hoeft te spelen." Vol
gens Shaath heeft het geweld
van de laatste zes maanden niet
alleen het leven gekost aan hon
derden meest jonge Palestijnen,
maar is ook de Palestijnse eco
nomie geruïneerd. Hij schatte
de schade op meer dan vijf mil
jard dollar. Hij vroeg de EU-mi
nisters om waarnemers, die in
IKEDA - De man die vrijdag op
een basisschool in het Japanse
Ikeda 26 kinderen en drie leer
krachten neerstak, heeft dat ge
daan om de doodstraf te krijgen.
Bij het bloedbad kwamen acht
leerlingen om het leven. Zeven
gewonden liggen nog in kritieke
toestand in het ziekenhuis.
De man, Mamoru Takuma, heeft
verklaard dat hij juist deze
school in een sjieke en rijke
buurt had uitgekozen, omdat hij
dan zeker tot de dood zou wor
den veroordeeld. Volgens de po
litie is de man geestelijk niet in
orde en is hij daarvoor in behan
deling geweest. Tijdens het ver
hoor heeft Takuma gezegd alles
'meer dan zat' te zijn.
Japanse scholen zijn gisteren,
op aandringen van de overheid,
begonnen hun veiligheidsmaat
regelen aan te scherpen. Veel
meer ouders dan normaal
brachten gisteren hun kinderen
zelf naar school. AFP
de bezette gebieden het staakt-
het-vuren kunnen controleren.
Israël voelt daar niets voor. De
vier EU-functionarissen die
momenteel in het Midden-Oos
ten zijn, heten daarom geen
waarnemers maar 'technische
functionarissen." Volgens Shi
mon Peres is Israël een open de
mocratie waar tweehonderd
buitenlandse journalisten vrij
hun werk doen en waar dus geen
buitenlandse controleurs nodig
zijn. Ook Peres dringt aan op
Europees-Amerikaanse samen
werking in het Midden-Oosten.
Daarbij bekritiseerde hij indi
rect de Europese hulp aan de
Palestij nen. „Als de Verenigde
Staten de ene partij ondersteu
nen en de Eui'opeanen de andere
partij, dan lijkt het alsof zij sa
men het conflict m leven hou
den". zei hij. „Eensgezindheid
tussen Europa en Amerika bete
kent op den duur ook vrede in
het Midden-Oosten."GPD
De Israëlische premier Sharon bezocht gisteren de begrafenis van de vijf maanden oude baby Yehuda
Shoham. Het jongetje overleed gisteren aan de verwondingen die hij vorige week opliep door stenen
gooiende Palestijnen. foto Reinhard Krause/RTR
De A merikaanse terrorist Timo
thy McVeigh is dood. Hij stierf
gistermiddag om 14 minuten
over twee (Nederlandse tijd).
Vastgebonden op een stretcher
kreeg hij er via een infuus in zijn
rechterbeen een dodelijke cock
tail van chemische vloeistoffen
toegediend.
door John Wanders
WASHINGTON - Geen wraak,
maar gerechtigheid. Aldus ty
peerde president Bush gisteren
de executie van Tim McVeigh,
de anti-federale extremist die
zes jaar geleden 168 onschuldi
ge mensen, onder wie negentien
kinderen, de dood injoeg met
zijn bomaanslag op het federale
Murrah Building in Oklahoma
City.
„Voor de nabestaanden en de
slachtoffers gaat de pijn door",
sprak Bush, kort na de formele
aankondiging van McVeighs
overlijden. „Maar onder de wet
ten van ons land is deze zaak nu
gesloten. Er heeft een afxreke-
ning plaatsgehad. Moge God in
zijn bai'mhartigheid vrede ge
ven aan allen, aan de slachtof-
i?gpr Jeroen Seqenhout
BERLIJN - Duitsland heeft gisteren het
Eranse energieconcern Electricité de Fran
ce (EdF) gedreigd met een importboycot,
♦olgens de Duitse minister van Economi
sche Zaken, de partijloze Müller, maakt een
nieuwe energiewet dat mogelijk.
EdF ligt onder vuur, omdat het met staats
steun zijn activiteiten fors heeft uitgebreid
m Europa. Het profiteext van de liberalise
rende stroommarkten, tex-wijl de Franse
markt nagenoeg gesloten blijft. EdF is nog
in handen van de Franse staat.
Müller zei gisteren de expansie van EdF
bedenkelijk te vinden. De bewindsman be
nadrukte dat een nieuwe stroom wet een
clausule bevat die 'vuile stroom' uit Oost-
Europa kan weren, maar ook dumping aan
pakt. Oneerlijke concurrentie valt eveneens
onder de clausule, aldus Müller.
De nieuwe wetgeving, in december al goed-
gekeurd door het Duitse rood-groene kabi
net, wordt nog voor het einde van dit jaar
voorgelegd aan het parlement. Duitsland
heeft zijn markt al xn 1998 opengesteld. EdF
is daarna in Duitsland voor 34,5 px-ocent ei
genaar geworden van het energiebedrijf
EnBW.
EdF wekte onlangs de woede van de Itali
aanse overheid, toen het een belang van 20
procent kocht in de particuliere energieaan
bieder Montedison. De Italiaanse regering
heeft daarop besloten de stemrechten van
de Fransen in de Italiaanse holding te be-
perken tot 2 procent. Ook Brussel kijkt met
argwaan naar de dadendrang van het Fran
se staatsconcern. DPA/AFP
fei's, aan hun falnilieleden, als
mede aan het leven dat vandaag
werd beëindigd."
De executie van McVeigh mar
keerde de vóltrekking van het
eerste federale doodvonnis
sinds 38 jaar. Voor komende
week staat opnieuw een federa
le executie gepland in de straf
inrichting in Texre Haute.
McVeigh stierf aan de voor
avond van Bush' eerste presi
dentiële rondreis door Eux-opa.
een continent dat hoegenaamd
geen begrip kan opbrengen voor
Amerika s ultieme sanctie.
„Ik voel mij buitengewoon
goed", antwoordde Paul Ho
well, een van de ooggetuigen
van de executie, in reactie op de
vraag wat er zoal door hem heen
ging toen McVeigh zijn laatste
adem uitblies. Howell, die zijn
dochter verloor bij de explosie
in Oklahoma City, beschreef
hoe er tijdens de executie een
voelbare last van zijn schouders
was gevallen: „Ik weet dat deze
man ons nu geen pijn meer kan
doen, op geen enkele manier."
In plaats van een laatste gespro
ken woord liet McVeigh door de
gevangenisdii-ectie een tekst op
schrift ronddelen. Het betrof
het gedicht 'Invictus' van de
19de eeuwse Britse dichter Wil-
liam Ernest Henley. Het is een
ode aan de kracht van degene
die in het zicht van de dood zijn
kin omhoog houdt: „Mijn hoofd
is bebloed, maar niet gebogen.
Mijn ziel is onoverwinnelijk. Ik
ben niet bang. Ik ben meester
over mijn lot. Ik ben de baas van
mijn ziel."
Hel
„Als ik naar de hel ga, zal ik er
veel gezelschap hebben", liet
McVeigh eerder weten. Hij stierf
met geopende ogen. McVeigh
gedroeg zich volgens de gevan
genisdirectie beheerst en liet
zich zonder tegenwerking vast-
gespen op de strechter. Een wit
laken dat was opgetrokken tot
zijn borst, ontnam het zicht op
het rechterbeen waarin de do
delijke naald was gestoken.
McVeigh tilde kort voor het ein
de zijn hoofd op om beter om
zich heen te kunnen kijken. Al-
lereerst richtten zijn ogen zich
op de ruit waarachter zijn eigen
getuigen hadden plaatsgeno
men, onder wie zijn advocaten.
Vex-volgens keek hij naar de ver
slaggevers. Daarna keek hij lut
tele seconden naar het eenzijdig
gespiegelde glas waarachter
tien vei-tegenwoordigers van
zijn slachtoffers zaten. GPD
van onze redactie buitenland
LUXEMBURG - Het Ierse 'nee'
tegen het verdrag van Nice leidt
in geen geval tot nieuwe onder
handelingen over het moeizaam
bereikte akkoord. De Ierse rege
ring moet zorgen dat de Ieren in
een tweede referendum alsnog
'ja' zeggen, vinden de EU-lan-
den en de Europese Commissie.
Maar geen enkele politicus wil
hardop speculeren over de
vraag wat er moet gebeuren
wanneer de Ieren bij hun stand
punt blijven.
De Ierse minister van Buiten
landse Zaken Cowen ontkende
gisteren na overleg met zijn EU-
collega's in Luxemburg dat er in
Ierland echte oppositie bestaat
tegen uitbreiding van de Euro
pese Unie. Cowen sloot niet uit
dat de tegenstemmers vooral
bezorgd zijn over hun porte
monnee en over de Ierse neutra
liteit. „Niet alle Ierse zorgen
zijn terug te vinden in het ver
drag van Nice", zei hij. „We
moeten de uitslag van het ï'efe-
rendum goed analyseren voor
we verder kunnen." Ook onder-
streepte hij dat de Ierse regering
onverkort achter de uitbreiding
van de EU blijft staan.
Commissievooi-zitter Prodi he
kelde gisteren de 'obscure,
nachtelijke debatten' die eind
vorig jaar in Nice leidden tot een
voor de bui'gers 'moeilijk te be
grijpen compromis'. „De dag na
Nice was ik niet enthousiast en
dat ben ik nog steeds niet", zei
hij.
Volgens Prodi moeten de overi
ge veertien lidstaten de Ieren te
gemoetkomen om de bevolking
over de drempel te helpen. Hoe
dat moet, zei hij er niet bijProdi
zei ook dat EU lering moet trek
ken uit de 'Ierse kwestie'. In de
toekomst moeten de burgers
meer betrokken worden bij de
besluitvorming, stelde hij.
De Nederlandse miiüster Van
Aartsen ontkende dat er ge
dacht wordt aan speciale uit
zonderingsbepalingen voor de
Ieren. Hij zei dat de EU de Ieren
echter 'niet in hun sop zal laten
gaarkoken'. Volgens Van
Aartsen moeten de Ieren eerst
de tijd krijgen om de uitslag
van het referendum te bestude
ren.
Goedgekeurd
Het Verdrag van Nice, de
blauwdnik voor de uitbreiding
van de Europese Unie, wordt
pas van kracht wanneer alle
vijftien lidstaten de tekst heb
ben goedgekeurd. Dat moet in
de komende achttien maanden
gebeuren. Volgens Prodi is dat
tijd genoeg om de Ieren van me
ning te doen veranderen.
Ierland is het enige EU-Iand
waar niet alleen de mening van
het parlement maar ook de me
ning van de bevolking wordt ge
vraagd. Tot nu toe heeft alleen
het Deense parlement 'ja' ge
zegd. Vandaag stemt het Franse
parlement over het verdrag. De
Nederlandse Tweede Kamer
krijgt het verdrag van Nice
voorgelegd voor de verkiezin
gen van 2002. GPD/ANP
doorTon van Lierop
BRUSSEL - Europa kan twee
keer zoveel doen aan de vermin
dering van broeikasgassen dan
is voorzien in het klimaatver
drag van Kyoto. Daarvoor zijn
ongeveer veertig relatief goed
kope maatregelen nodig, zoals
de invoering van meer warmte
krachtkoppelingen, biofusie en
energiezuinige normen voor
elektrische apparatuur.
Dat staat in een rapport dat
Europees commissaris Wall-
ström (Milieu) gisteren in Brus
sel presenteerde. Het rapport
geeft geen onderverdeling per
lidstaat. Volgens Wallström be
wijst de studie dat verminde
ring van de uitstoot van kooldi
oxide met acht procent in 2008
in vergelijking met 1990 alles
zins haalbaar is.
Begin juli organiseert de Euro
pese Commissie een conferentie
over de aanpak van de broeikas-
problematiek in de verschillen
de 1 idstaten van de EU en de mo
gelijkheden om de maatregelen
nog te verscherpen. Wallström
geeft aan dat de EU door de gis
teren gepresenteerde studie
wisselgeld heeft in de onder
handelingen met andere be
langrijke Kyoto-partners als
Japan en de VS. ANP
