Preventie misdaad jeugd faalt PZC PZC Etnische zuivering Macedonië begint in 's lands mooiste stad Pitbullclub zag Janmaat als zijn redder Pap Internationaal Strafhof Den Haag is nog niet gestort Nederland verliest met veemarkten zeer oud fenomeen Beleid is een ratjetoe 12 juni 1951 dinsdag 12 juni 2001 doorGerlach Hochstenbach De aanpak van ernstige en gewelddadige jeugdcrimi naliteit rammelt aan alle kan ten. Behandelprogramma's die gericht zijn op preventie of ver mindering van het aantal crimi nele jongeren, falen. Een toena me van door jeugd gepleegde geweldsdelicten is het gevolg. Dat concludeert een onder zoeksgroep van de Vrije Univer siteit in het rapport 'Ernstige en gewelddadige jeugddelinquen tie' dat vandaag aan staatsse cretaris van Justitie, Kalsbeek, wordt aangeboden. De manier waarop men in Ne derland jeugdcriminaliteit het hoofd biedt, doet prof. dr. W. Slot, één van de onderzoekers, af als 'een ratjetoe'. ,,Dat heeft met onze cultuur te maken: ie dereen die een ideetje heeft, krijgt de kans om iets uit te pro beren. Hierdoor krijg je allerlei programma's die niet op elkaar afgestemd zijn", zegt Slot. Sa men met zijn mede-onderzoe kers en geholpen door dertig deskundigen heeft hij alle ken nis verzameld die in Nederland voorhanden is over het ont staan, bestrijden en voorkomen van jeugdcriminaliteit. Jongeren komen ten onrechte in justitiële inrichtingen terecht, omdat er nauwelijks aandacht is voor goede preventie- en in- terventieprogramma's, stelt Slot. „Er wordt niet gekeken of die programma's wel effectief zijn." Van oudsher zijn de Ne derlandse programma's vooral gericht op de kleine criminali teit en niet zozeer op preventie of vermindering van ernstige en gewelddadige criminaliteit* Hierdoor blijven veel jongeren aan het einde van hun behande ling in instellingen 'duurzame gedragsproblemen' vertonen. Slot en zijn mede-onderzoekers constateren in hun omvangrijke rapport dat behandelprogram ma's in de Verenigde Staten veel effectiever zijn. „Die leiden tot een sterke afname van recidive. In Nederland blijkt dat nog niet haalbaar. Nederlandse gezin nen die hulp vragen voor hun problematische kind, kunnen lang niet overal op effectieve hulp rekenen. Deskundigen zijn vaak onzeker, omdat het moei lijk is informatie te krijgen over welke programma's het meest effectief zijn." Voorts hekelt Slot de wijze waarop tal van projecten tot stand komen. „Nieuwe behandelmethodes worden vaak onder druk van de publieke opinie of de actualiteit ontwikkeld, zonder dat geke ken wordt of ze wel werken. Schade De falende Nederlandse aanpak heeft volgens de Amsterdamse onderzoekers geleid tot een dui delijke toename van ernstige jeugdcriminaliteit. De schade die deze groep jonge delinquen ten toebrengt aan de samenle ving is enorm. Reken je de mis drijven mee, die ze later als volwassenen (zullen) plegen, dan komt naar schatting twin tig tot 60 procent van alle crimi naliteit voor hun rekening. Daarnaast wordt de criminele jeugd steeds jonger. Kinderen die op jonge leeftijd misdrijven plegen, blijken het grootste risi co te lopen later ernstig criminele en gewelddadige jon geren te worden, stellen de on derzoekers vast. Kalsbeek kondigde onlangs aan dat de capaciteit van jeugdge vangenissen van 2000 naar 3000 plaatsen wordt opgerekt. Slot: „Dat zou niet mogen, dat zou ook niet hoeven als in Neder land maar de juiste hulp gebo den zou worden." GPD door Louis Burgers Bill Pace is een gedreven man. Dat kun je verwachten van de voorzitter van een coalitie van meer dan duizend afzon derlijke organisaties, met als een doel: de vestiging van het Internationale Strafhof. De co alitie liet voor het eerst van zich horen tijdens de conferentie in Rome van juli 1998 waar beslo ten werd tot de oprichting van het hof. „Het strafhof maakt van Den Haag in feite de hoofdstad van waaruit voor de hele wereld recht wordt gesproken. Geen enkele andere plaats is zo ge schikt als deze, met het Joego- slavië-Tribunaal en het Inter nationaal Hof van Justitie. Daarom begrijp ik niet waarom de Nederlandse overheid geen actie onderneemt." Het nieuwe hof, dat volgens de Britse regering al eind dit jaar kan rekenen op de noodzakelij ke zestig landen die geratifi ceerd hebben, kan zestig dagen later met zijn werk beginnen. Op dit moment hebben 139 lan den het verdrag getekend en 32 landen geratificeerd. De reste rende 28 landen kunnen snel volgen, hoewel Pace liever denkt aan een periode van een jaar. In dat geval zal Nederland in oktober volgend jaar de faci liteiten gereed moeten hebben. Het hof zal rechtszaken behan delen die betrekking hebben op ooi-logsmisdaden, volkeren moord en misdrijven tegen de menselijkheid. Elk land en elke organisatie kan deze voorleg gen aan de aanklager. Achttien rechters, uit alle aangesloten landen, vellen het oordeel. „Misschien weet de Nederland se overheid niet hoe groot de cri sis kan worden als hier plotse ling rechters opduiken, zware criminelen moeten worden in gesloten enzovoort, enzovoort. De hele wereldgemeenschap kan zich tegen Nederland rich ten. Misschien ook ontbreekt gewoon het leiderschap om het werk te starten." Zijn gesprek ken met de Nederlandse autori- door Ferdi Schrooten De leider en ex-Tweede-Kamerlid van de extreemrechtse Centrumdemocraten, kreeg tijdens zijn hoogtijdagen tal van ver zoeken van allerlei organisaties en clubs. Of het nu ging om groepjes zwartwerkers, de verenigde pelsdierfokkers of het steunpunt voor vrouwen met siliconenimplantaten, allen hoopten dat Janmaat iets voor hen kon doen. Dat blij kt uit het archief van het voormalige Tweede-Kamerlid, waar medewerkers van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) zich inmiddels door heen hebben geworsteld. De komende we ken zullen grote delen van het archief van Janmaat door het IISG in Amsterdam open baar worden gemaakt. Janmaats persoonlijk archief beslaat zo'n twaalf meter aan ordners, waarvan een aan tal amper gevuld is of juist vol zit met bro chures en folders die nog verspreid hadden moeten worden. Verder bevat het archief honderden brieven van Nederlanders. Zo beloofde de Arnhemse Pitbull Terrier Vriendenclub de CD minstens tienduizen den stemmen, als de partij zich zou inzetten voor behoud van het omstreden hondenras, weet Peter Vermaas. De journalist van weekblad De Groene Amsterdammer heeft het archief doorgespit. Volgens hem bevat het ook brieven van leden van kleinere ge handicaptenorganisaties, die verwant schap voelden met Wil Schuurman. Zij be landde na een aanslag in Kedichem in 1986 in een rolstoel. De partner van Janmaat, een tijdlang ook Tweede-Kamerlid, kreeg zelfs de aanbieding de functie van bescherm vrouwe te vervullen voor gehandicapten, zo zei Vermaas gisteren in het VPRO-radiopro- gramma OVT. „Vaak waren de briefschrij vers compleet geschifte figuren, die in Jan maat hun laatste redmiddel zagen." Bij de laatste verkiezingen in 1998 ver dween Janmaats partij uit de Tweede Ka mer. In de hoogtijdagen had de partij drie Kamerzetels en 87 raadszetels in tientallen gemeenten in heel Nederland. IISG-Directeur Jaap Kloosterman vindt het niet verkeerd dat zijn instituut een ar chief van een extreemrechts kopstuk heeft opgenomen. Janmaats documenten staan in Amsterdam tussen honderdduizenden do cumenten over andere politieke kopstuk ken. Desgevraagd stelt hij dat het IISG ook graag het persoonlijk archief zou willen hebben van bijvoorbeeld Rost van Tonnin gen, weduwe van de voormalige NSB-lei- der, of al dan niet veroordeelde Nederlandse SS'ers. GPD Nog negen tot hooguit vijftien maanden. Dan hebben de eerste zes tig landen hetverdrag voor oprichting van het Internationaal Straf hof geratificeerd. Dan moeten Nederland en Den Haag klaar zijn om rechters te ontvangen, verdachten op te sluiten en rechtszaken te houden. Volgens Bill Pace, voorzitter van de Coalitie voor het Inter nationaal Strafhof (CICC), dreigt chaos bij de voorbereidingen. Het kan uitlopen op een confrontatie tussen Nederland en de internatio nale gemeenschap. teiten tijdens dit bezoek hebben zijn vrees voor een ramp niet weggenomen. Pas deze week bereikten de mi nisteries van Buitenlandse Za ken en Defensie om overeen stemming te bereiken over de kosten waarmee de voormalige Alexanderkazerne in Den Haag in gebruik kan worden genomen als vestigingsplaats van het hof. Ook het zoeken naar tijdelijke kantoren voor de 200 tot 300 personeelsleden schiet niet op. De snelheid waarmee het hof definitief vorm krijgt, heeft zelfs deskundigen verbaasd. Het duurt vaak tien of nog meer jaar voor een internationale verdrag door het benodigde aantal landen is geratificeerd. Dit verdrag krijgt binnen drie jaar voldoende steun en dat ter wijl de VS elke vorm van mede werking weigeren. Maar Pace denkt dat Washington, zodra de Veiligheidsraad de eerste geval len heeft doorverwezen naar het hof, langzaam zal bijdraaien. „De topofficials zullen dan langzaam overtuigd raken van de zin van het hof en merken dat het niet is bedoeld om Amerika nen te veroordelen. Ik denk dat je dan ook zult zien dat er een vorm van samenwerking ont staat. Amerika werkt wel meer samen met internationale orga nisaties waarvan zij het verdrag niet hebben geratificeerd." Kathedraal In ieder geval staat vast dat de VS de oprichting van het hof niet langer kunnen tegenhou den. Pace noemt het 'een kathe draal van vrede en internatio naal recht'. Dat is misschien overdreven, maar het hof vormt wel de basis van nieuwe internationale wet geving. Vrijwel alle landen moe ten hun nationale wetgeving moeten aanpassen. „Het werkterrein is opzettelijk beperkt gehouden. Maar als dit lukt, dan weten we dat ook an dere internationale criminali teit internationaal kan worden aangepakt. Dan wordt dit de basis van de nieuwe internatio nale juridische orde." GPD Met zijn elegante huizen, Ottomaanse klokkento ren en joodse begraaf plaats gaat Bitola door voor de mooiste stad van Macedonië. Het was vo rige week ook de eerste stad die etnisch werd ge zuiverd. door Cees van Zweden Op de zwart geblakerde inuur van de kledingbou- tique staat in witte letters ge schreven: „Deze winkel is teruggeven aan de Slavisch Macedonische eigenaar. Zijn naam is Saso Kotevski." Kotevski had pech. Toen een bende van enkele duizenden Slavische Macedoniërs vorige week door de nauwe straatjes van Bitola trok, ging zijn pand in vlammen op. Hij was zelf een Slavische Macedoniër, maar de vandalen dachten dat het zaakje eigendom was van de Albanese man achter de toonbank. Het kledingwinkeltje was die broeierige woensdagnacht niet het enige pand waar de brand in werd gejaagd. Om de hoek staat nog een geblakerd winkelpand, eigendom van een moslim uit Bosnië. De naam van de zaak is niet meer te lezen; slechts het haken kruis op de muur is nog zicht baar. De wandeling door de bazaar van Bitola, een Macedonische stad boven de grens met Grie kenland, moet ooit genoeglijk zijn geweest. Steegjes lossen op in pleintjes met fonteinen, en boven de gevels priemt de witte minaret van de zes eeu wen oude Hajdar-Gadi mos kee in een blauwe lucht. Maar de moskee is niet meer in ge bruik, en de vandalen hebben er een groot kruis op gekalkt - een hakenkruis. En in de oude binnenstad zijn alle winkeltjes van etnische Albanezen en an dere moslims vernield. „Dat pand werd tweemaal aangevallen", zegt Marina Spasovska met een hoofdknik naar het skelet aan de overzij de van de steeg. „De eerste keer werden alleen een paar ruiten gebroken. Maar vorige week werd het aangestoken. De eigenaar was een Slavische Bitola was een van de mooiste steden van Macedonië. Nu hebben er de eerste etnische zuiveringen plaatsgevonden sinds het uit breken van het conflict in het Balkanland. foto Cees van Zweeden/GPD Macedoniër, maar de huurder was een Turk en de werkne mers waren Albanezen." Bitola werd vorige maand voor het eerst door een golf van ge weld overspoeld, toen enkele politiemannen uit de stad in een hinderlaag van Albanese terroristen liepen. Elf winkels gingen in vlammen op, toen de stad vernam in welke staat de lijken waren gevonden. Ogen waren uitgestoken, geslachts delen afgesneden. Een tweede orgie van geweld trof de stad vorige week, toen opnieuw enkele van haar zo nen omkwamen. Zeker zestig gebouwen werden aangesto ken, waaronder een aantal woonhuizen. „Als ze opnieuw agenten uit Bitola vermooi-- den, gaat ook de rest van de Al banese huizen eraan", voor spelt Marina, die zich niet kan brengen tot een veroordeling van het geweld. „In een restau rant hier is een lijst gevonden van de Albanese winkeliers die geld hebben gegeven aan de terroristen." Bitola heeft een oriëntaalser karakter dan enig andere stad in Macedonië. De meesten van de 70.000 inwoners zijn Slavi sche Macedoniërs, maar de eeuwenlange vermenging met Turks, joods en Albanees bloed heeft haar sporen achtergela ten. Blond haar is zeldzaam. Met de Turken werd in 1912 af gerekend, toen de Serviërs in Bitola het Ottomaanse leger in de pan hakten. De slag duurde drie dagen, en kostte 17.000 Turken het leven. De overle venden dropen in de kielzog van het aangeslagen Otto maanse leger af naar het zui den. De j oden verdwenen tij dens de Tweede Wereldoorlog uit het stadsbeeld van Bitola. Zij ver trokken onder begeleiding van de latere Oostenrijkse presi dent Kurt Waldheim in tegen gestelde richting, naar de Poolse kampen. Hun enorme begraafplaats is anno 2001 overwoekerd. De spaarzame grafstenen die nog boven het gras uitstaken, werden begin dit jaar omver getrokken. Van de monumentale poort naar het ommuurde kerkhof zijn de ruiten stukgeslagen en de mu ren beklad met nazi-symbo len. Exodus De Albanezen en overige mos lims, wier aantal op ruim drie duizend werd geschat, kwa men vorige week aan de beurt. Geen van hen werd gedood, maar de ruim zestig brand stichtingen waren genoeg om het succes van dé exodus te ga randeren. Fatmira Taipi, een van de wei nige Albanezen die bleef, huilt bij de aanblik van het uitge brande huis van haar neef. „Ze hebben ook gepoogd mijn huis aan te steken", zegt ze. „Ik zat in de kamer en zag buiten een bende van vijftien mannen. Ik was doodsbang, maar het licht was uit, zodat ze mij niet kon den zien. Mijn buurman kwam naar buiten en zei dat er nie mand thuis was. Toen gingen ze weg. Hij is een Slavische Macedoniër." Fatmira Taipi en haar man wonen enkele dagen na bijl tjesdag nog steeds in de Ohridska Ulica, een smalle straat met oude huizen aan weerskanten die als een lint door de stad slingert. Ze zegt: „Wij ben niet van plan te ver trekken. We hebben hier ons hele leven gewoond. Ons va derland is Macedonië. We zijn niet geïnteresseerd in een Groot-Albanië." GPD pagina 5: gevechtspauze Macedonië door Dirk-Jan Stip Veemarkten zijn zo oud als de mensheid. In Neder land is zeker sinds het jaar 1000 sprake van een geregu leerde veehandel, maar ook daarvoor was het handjeklap aan de orde van elke werk dag. Met de maatregelen van minister Brinkhorst van Landbouw komt aan die handelsvorm een eind. Dat veemarkten een alle daagse gelegenheid waren, blijkt alleen al uit de vele honderden straten en pleinen die vanouds de naam van een markt dragen. „Door de eeuwen heen wil den steden graag marktrech- ten verlenen", stelt publicist A. Dijkstra, die werkt aan een boek over de geschiede nis van de veemarkt. „Dan kon immers geld verdiend worden. Niemand staat er bij stil dat dit zo'n geschiedkun dig fenomeen is, omdat het altijd een vanzelfsprekende zaak is geweest. In het verleden waren vee markten publiekrechtelijke instellingen die door lokale overheden werden beheerd. Er is een tijd geweest dat de rechten voor veemarkten door de bisschop werden ver leend. „We hebben altijd een landbouweconomie gehad en veemarkten waren aan de orde van de dag. De markten van nu zijn onvergelijkbaar met die uit bijvoorbeeld de Middeleeuwen. Destijds wa ren de markten kleinschalig, die van nu zijn enorm. Op de Nederlandse veemark ten worden jaarlijks ruim twee miljoen runderen, kal veren, schapen, geiten, var kens en paarden aangevoerd De totale handelsomzet be draagt ruim twee miljard gulden. De belangrijkste functie van veemarkten is het vaststellen van prijzen voor diersoorten op de vrije handelsmarkten geweest. Via veemarkten vindt de con frontatie plaats tussen een groot aantal aanbieders en kopers van alle soorten en kwaliteiten vee. Vandaag de dag is het vaststellen van de koers een officiële aangele genheid. Direct na afloop van elke veemarkt stellen commissies van veehandela- ren, veehouders, slagers en slachterijen, onder leiding I van de veemarktdirectie, de prijzen vast. De veemarktdirecties volgen ook de actuele handels- en prijzenontwikkelingen. Een verslag hiervan, gevoegd bij de prijzen van de noterings commissie en een overzicht van de verhandelde aantal len, vormt het 'marktbe richt'. Het handelen van vee op straat is zeker geen Europese uitvinding, stelt Dijkstra. Veemarktkenner en oud-di recteur van de Zwolse vee markt G. Kuhlmann is het met hem eens. „Confucius schrijft er al over. En er zijn overeenkomsten die je over de hele wereld ziet, zoals het handjeklap, tot in Afrika aan toe." Oude jenever Het stereotiepe beeld van de boer op klompen, sigaar-in de mondhoek en de oude jene ver na afloop van een dagje zakendoen, is al jaren passé, stelt de oud-directeur. „Uit eindelijk is het natuurlijkge- woon keiharde business ge worden. Een klein stukje cul tuur is gebleven; dat handje klap en de gulden, of rijks daalder, die je als koper na afloop krijgt als bezegeling van de koop en teken van ge luk. Maar dat was het dan." Vanzelfsprekend gaat de veehandel ook zonder markt door. Op internet is de elek tronische veemarkt van de Groep Nederlandse Vee markten al een ingeburgerd fenomeen. Ook zonder inter net gaat het handelen door. „Dat gaat nu ongebreideld gebeuren", stelt oud-direc teur Kuhlmann. „Brinkhorst draait de veemarkten de nek om. Maar de handel gaat door." ANP pagina 3: veemarkten definitief dicht Koning Leopold De Belgische koning Leopold treedt op 16 juli af. Zijn zoon Boudewijn zal een dag later de troon bestijgen. Leopold treedt af. Hij is voor een groot deel van de bevolking niet lan ger aanvaardbaar als vorst omdat hij zou zich in de oorlog te passief heeft opgesteld. Kankerbestrijding Het ministerie van Sociale Za ken heeft besloten een speciale inspecteur van volksgezond heid aan te stellen voor de be strijding van kanker. De arts moet vooral zorgen voor een betere registratie van kanker gevallen, zodat de ziekte snel ler wordt herkend en beter kan worden bestreden. Verkeer In de gemeente Axel wordt de ze week extra aandacht ge schonken aan veilig verkeer Met een speciale krant voor scholieren, het uitdelen van folders, een voorlichtings avond in het gemeentehuis en testritten voor fietsers pro beert de Vereniging voor Veilig Verkeer het gedrag op de weg te verbeteren. Vrachtwagen De politie Vlissingen heefteen vijftienjarige jongen uit die plaats aangehouden, nadat hij met een geparkeerde vracht wagen was weggereden. De jongen had op de boulevard een aanrijding veroorzaakt. Uitgever: J C Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail: redactie@pzc,nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fax. (0113) 273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115)610724 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114) 373840 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet: www pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13.30 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20 30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118)484000. Fax(0118)470100. Abonnementen bij automatische incasso: (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand, 39,45 (n.v.t.) per kwartaal107,50 109,15) per jaar ƒ409,50 (ƒ411,15) Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail; abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers: maandag t/m vrijdag2,00 per stuk zaterdag 3,00 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70,65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel. 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2