Hoopvolle signalen in Macedonië
Voormalige communisten azen
op plaatsje in bestuur Berlijn
Rwanda woedend
over vrijspraak
door Tribunaal
Omstreden Belgische politicus
Sauwens blijft burgemeester
Regering werkt aan compromis, rebellen kondigen bestand af
Nigeria goeddeels zonder stroom
EU-verkeer verslindt brandstof
Schapen ingeënt tegen winden
Alliantie ex-sovjetrepublieken
Kwestie spionagevliegtuig opgelost
Eerste stap herbouw historische brug Mostar
Schatten uit verzonken Herakleion
VS houden
leger in Balkan
Kindersterfte
daalt wereldwijd
Oud-president Menem
vast voor wapenhandel
vrijdag 8 juni 2001
LAGOS - Tientallen miljoenen Nigerianen moeten het de ko
mende weken zonder elektriciteit stellen. In bijna eenderde
van de 36 provincies in Nigeria is de stroomvoorziening ver
stoord, doordat een elektriciteitsmast bij de stad Abudu is
vernield.
Volgens een woordvoerder van het Nigeriaanse elektriciteits
bedrijf hebben vandalen de mast neergehaald om de onderde
len op de zwarte markt te verkopen. Verwacht wordt dat het
ongemak, dat onder meer de steden Port Harcourt, Onitsha,
Enugu en Aba treft, nog twee weken zal duren. AFP
BRUSSEL - Het verbruik van benzine en diesel door auto's in
de Europese Unie is tussen 1985 en 1998 met 45 procent geste
gen. Het totale energieverbruik ging in dezelfde periode met
zestien procent omhoog.
In Nederland steeg de brandstofconsumptie met 33 procent.
Het totale stroom- en energieverbruik noteerde een stijging
van 21 procent. Dat blijkt uit cijfers van Eurostat, het Euro
pees bureau voor de statistiek in Luxemburg.
Eurostat wijt de sterk gestegen energieconsumptie vooral aan
de forse economische groei in de EU-lidstaten. De stijging van
het brandstofverbruik was het sterkst in Luxemburg (149
procent hoger). Na Zweden en Finland komt Nederland op
derde plaats van 'zuinige' landen. ANP
SYDNEY - Bij de vermindering van de uitstoot van broeikas
gassen wordt veel verwacht van de industrie. Maar in Austra
lië is er ook veel hoop gevestigd op de enorme hoeveelheden
schapen en koeien.
De winden en boeren van al deze dieren samen, zijn goed voor
veertien procent van de jaarlijkse broeikasgas-uitstoot. De
autoriteiten proberen dat percentage nu omlaag te brengen
Australische boeren staan in de rij om hun schapen en ander
vee te laten inenten met een vaccin, dat de uitstoot van scha
delijke methaangassen bij hun dieren reduceert, Methaan is
nog schadelijker voor milieu dan kooldioxide. RTR
KIEV - Vijf voormalige sovjetrepublieken hebben gisteren in
Jalta een verdrag getekend voor samenwerking op het gebied
van handel, transport en energie. Daarmee formaliseerden ze
hun samenwerking in Guuam, een acroniem van Georgië, Oe
kraïne, Oezbekistan, Azerbeidzjan en Moldavië.
De Oekraïnse president zei na de ondertekeningsceremonie
dat de organisatie een goede infrastructuur wil opzetten van
Europa naar Azië. Zijn Georgische ambtgenoot Sjevardnad-
ze verklaarde dat de Guuam-alliantie vooral de onderlinge
economische betrekkingen zal versterken. Hij zei te hopen
dat andere landen zich bij de organisatie aansluiten. AP
PEKING - Volgens China is de langlopende ruzie met de VS
over een Amerikaans spionagevliegtuig voorbij. De landen
hebben een overeenkomst bereikt over de wijze waarop het
toestel moet worden ontmanteld en verscheept.
Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Za
ken zei gisteren dat Peking nu hoopt dat relatie met Washing
ton, die sinds het aantreden van president Bush in januari is
verslechterd, weer op het juiste spoor wordt gezet.
Begin april kwam een Amerikaanse EP-3E in botsing met een
Chinees gevechtstoestel tijdens een waarnemingsmissie voor
de Chinese kust. De 24-koppige Amerikaanse bemanning
werd elf dagen in Hainan vastgehouden. RTR
van onze redactie buitenland
SKOPJE - De Macedonische
president Trajkovski wil de Al
banese rebellen in het noorden
van zijn land een vredesplan
voorleggen. Onderdeel daarvan
i zou moeten zijn dat opstande-
Hngen die de wapens neerleg
gen, niet worden vervolgd.
De rebellen lieten gisteren we
ten vanaf middernacht een be
stand in acht te zullen nemen.
De voorstellen volgen op dagen
van hevige strijd tussen het le
geren derebellen.
Het is de eerste keer dat de Al
banese opstandelingen bereid
zijn tot een officiëel staakt-het-
vuren. Het nationale bevrij
dingsleger NLA liet gisteren in
een verklaring weten de wapens
te laten rusten, mits het niet
wordt geprovoceerd door de
Macedonische regeringstroe
pen. Derebellen vragen de rege
ring eveneens een officiëel be
stand af te kondigen.
Vanuit de regering wordt onder
druk van het Westen gewerkt
I aan een initiatief. Westerse di
plomatieke bronnen in Skopje
meldden gisteren dat president
Trajkovski de rebellen een plan
I wil voorleggen waardoor zij
hun wapens kunnen neerleggen
en zich terugtrekken in de Ser
vische provincie Kosovo.
Trajkovski wil het plan vandaag
in het parlement ontvouwen. In
het voorstel wordt niet gespro
ken van een amnestie. Die kan
volgens de Macedonische
grondwet niet worden verleend.
Wel voorziet het plan in een
vorm van vrijstelling van
vervolging. Daarnaast zou de
regering snel een aantal hervor
mingen moeten doorvoeren,
waardoor de rechtspositie van
de Albanese minderheid in het
I land wordt verbeterd
Oorlog
Het is onduidelijk of binnen de
Macedonische regering de poli-
I tieke wil bestaat om dergelijke
maatregelen te nemen. Premier
Georgievski zei deze week dat
hij de staat van oorlog wil uit
roepen. Ook zou hij de samen
werking met de Albanese partij
en in zijn coalitie op een laag
pitje willen zetten.
De uitlatingen van Georgievski
volgde op de dood van zes Mace
donische militairen, die dinsdag
omkwamen toen zij in een hin
derlaag van rebellen liepen. Zes
andere militairen raakten daar
bij gewond. Na de dood van de
militairen kwam het tot hevige
onlusten in de stad Bitola. Sla
vische Macedoniërs koelden
hun woede op etnische Albane
zen. Bij de ongeregeldheden
raakten zeker drie mensen ge
wond. Tientallen winkels, be
drijven en een moskee gingen in
vlammen op. Drie van de omge
komen militairen kwamen uit
de streek rond Bitola.
De EU-buitenlanclcoördinator
Solana gaat opnieuw proberen
de crisis in Macedonië te bezwe
ren. Hij praat vandaag en mor
gen met president Trajkovski,
premier Georgievski en de lei
ders van de politieke partijen in
het land. RTR/DPA
MOSTAR - Een Turkse firma is gisteren begonnen met de herbouw van de historische
brug over de rivier de Neretva in de zuid-Bosnische stad Mostar.
De uit 1566 daterende en onder Ottomaanse heerschappij gebouwde stenen brug
'Stari Most' (Oude brug) werd in de Bosnische Oorlog (1992-1995) door Kroatische
militairen vernietigd.
Eerst worden de fundamenten hersteld. Daarna volgt de reconstructie van de 27 me
ter lange boogbrug, aldus een woordvoerder van het bouwbedrijf Yapi Merkezi. De
brug viel onder de monumentenbescherming van de Unesco. De werkzaamheden
worden gefinancierd door onder meer de Unesco, de Wereldbank, Italië en Turkije.
foto Danilo Krstanovic/RTR
Een groot standbeeld van de god Hapi (voorgrond) en twee ongeïdentificeerde beelden liggen op het
dek van het expeditieschip van de Franse archeologen. foto Amr Nabil/AP
van onze redactie buitenland
ALEXANDRIË - Archeologen onder aanvoering
van de Fransman Franck Goddio hebben voor de
kust van het Egyptische Alexandrië nieuwe
schatten opgedoken uit de verzonken stad Hera
kleion. Het gaat onder meer om grote beelden,
goudstukken, juwelen en gezonken schepen.
De ontdekking van Herakleion, niet te verwarren
met de gelijknamige Griekse havenstad, werd vo
rig jaar juni wereldkundig gemaakt. Goddio
maakte zijn nieuwste vondsten gisteren bekend
tij dens een persconferentie met de Egyptische mi
nister van Cultuur, Farouk Hosni. Vorig jaar juni
meldde Goddio de ontdekking van resten van de
steden Herakleion en Menouthis in de Middel
landse Zee, twintig kilometer voor de kust van
Alexandrië. Volgens Goddio is uit inscripties in
een opgedoken twee meter hoge granieten zuil ge
bleken dat Herakleion ook Thonis werd genoemd
De zuil stamt uit 380 voor Christus. Herakleion
was voor de stichting van Alexandrië in 331 voor
Christus de toegangspoort tot Egypte.
De stad lag aan een intussen verdwenen aftakking
van de Nijlmonding. Door een aardbeving of een
ander natuurverschijnsel verdween de stad uit
eindelijk onder de golven. ANP/RTR/AFP
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - De omstreden
Vlaamse ex-minister Johan
Sauwens kan aanblijven als
burgemeester van Bilzen. De
Socialistische Partij, die samen
met de Volksunie van Sauwens
een coalitie vormde in de Bel
gisch-Limburgse gemeente,
bad vorige maand gedreigd de
samenwerking op te blazen.
De SP wilde niet dat Sauwens
zijn ambt weer zou oppakken
nadat hij een feestje van neona-
van onze redactie buitenland
BUENOS AIRES - De Argen
tijnse oud-president Carlos Me
nem is gisteren op bevel van een
federale rechter gearresteerd.
Hij wordt ervan verdacht als
president betrokken te zijn ge
weest bij de illegale verkoop van
wapens aan landen in oorlog.
De rechter die opdracht gaf tot
de arrestatie, Jorge Urso, doet
onderzoek naar de smokkel van
wapens tussen 1991 en 1995.
Volgens Urso had Menem de lei
ding over een 'illegale groepe
ring' die wapens verkocht aan
landen waartegen op dat mo-
doorWierd Puk
BERLIJN - De Duitse bonds
kanselier Gerhard Schroder
ziet mogelijkheden voor sa
menwerking tussen zijn soci
aal-democratische SPD en de
ex-communistische PDS in het
bestuur van Berlijn. In de Duit
se hoofdstad zijn vervroegde
verkiezingen noodzakelijk ge
worden nadat in de nacht van
woensdag op donderdag de
'grote coalitie' tussen de SPD
en de christen-democratische
CDU op de klippen liep.
De samenwerking, die tien jaar
duurde, werd door de SPD op
gezegd. De sociaal-democra
ten stapten uit het crisisover
leg dat burgemeester Eberhard
Diepgen (CDU) bijeen had ge
roepen over de financiële crisis
in Berlijn. De stadsstaat is
praktisch failliet en kampt met
een schuldenlast van 77 mil
jard mark. Vorige week werd
zi's had bijgewoond. De partij
van Sauwens weigerde echter
de ontslagen minister te laten
vallen. Dat leidde tot een pat
stelling. Tot de Volksunie giste
ren bekendmaakte dat ze de SP
als coalitiepartner heeft ge
dumpt ten faveure van de chris
ten-democratische CVP. Die
partij mag meeregeren in ruil
voor het burgemeesterschap
van Sauwens, die gisteren zijn
werkzaamheden hervatte. CVP
en Nieuw, zoals de lokale fractie
van de Volksunie heet, hebben
samen een nipte meerderheid
ment een wapenembargo was
afgekondigd. Het zou gaan om
6500 ton wapens die volgens de
officiële papieren voor Panama
en Venezuela bestemd waren,
maar die in Kroatië en Ecuador
belandden. Tegen Kroatië gold
destijds een wapenembargo
vanwege de onafhankelijk
heidsoorlog, aan Ecuador
mochten geen wapens worden
geleverd omdat het in een grens-
oorlog met Peru was gewikkeld.
Carlos Menem, de nu zeventig
jarige, flamboyante ex-presi
dent, gaf als president toestem
ming voor de wapenverkopen.
Hij ontkent iets te hebben mis
daan. AP/ANP
bij de Bankgesellschafft Ber
lin, waarvan de stad voor 57
procent eigenaar is, nog eens
een tekort geconstateerd van
ruim vier miljard mark. Die
verliezen zijn te wijten aan
speculaties op de onroerend
goedmarkt.
Geen oplossing
Diepgen, die met een korte on
derbreking al zeventien jaar
burgemeester is van Berlijn,
legde te elfder ure een ambiti
eus saneringsplan op tafel
waarmee de stad jaarlijks
achthonderd miljoen mark zou
besparen. Maar de SPD-lei-
ding, die van de door schanda-
van vijftien van de 29 zetels in
de gemeenteraad van Bilzen.
Sauwens (50) bezocht begin mei
een bijeenkomst van het om
streden Sint Maartensfonds,
een belangenvereniging voor
oud-oostfrontstrijders en
Vlaamse collaborateurs. De mi
nister sprak na afloop over 'een
inschattingsfout'. Hij stelde dat
hij in de val was gelokt.
Als gevolg van de affaire moest
Sauwens ontslag nemen als mi
nister van Binnenlandse Aange
legenheden in de Vlaamse
gewestregering. Ook in zijn
thuisbasis Bilzen verspeelde hij
met zijn aanwezigheid op het
gewraakte feest veel krediet. De
SP liet bij monde van wethou
der Guy Swennen weten dat de
partij niet langer wenste samen
te werken met de ex-minister.
Prijs
In een reactie zei de CVP-fractie
gisteren dat zijn partij zich na
drukkelijk distantieert van de
aanwezigheid van Sauwens op
het feestje van het Sint Maar
tensfonds. De partij wees erop
dat de ex-minister zich voor zijn
fouten heeft verontschuldigd en
'reeds een zware politieke prijs
heeft betaald'.
Sauwens zei gisteren in een re
actie dat 'de steun van tal van
Vlamingen en Limburgers' hem
de kracht heeft gegeven om 'na
deze bijzonder moeilijke perio
de' de draad weer op te pakken.
len geplaagde CDU af wil, ziet
hierin geen oplossing.
Na de val van de Muur had in
Oost-Duitsland en Berlijn een
opleving van de bouwactivitei
ten plaats, maar de euforie
bleek te berusten op verkeerde
toekomstverwachtingen. De
bouwsector verkeert inmid
dels in een crisis. In de hoofd
stad en in andere grote Oost-
Duitse steden staan veel nieu
we kantoorcomplexen leeg.
De financiële crisis in Berlijn,
waarvan het westelijk deel ge
durende de Koude Oorlog
zwaar werd gesubsidieerd
door Bonn en het oostelijk deel
door de DDR, heeft onmiddel
lijke gevolgen voor de burgers.
Al jaren wordt er bezuinigd op
scholen, theaters, ziekenhui
zen, zwembaden, speelplaat
sen en andere openbare instel
lingen.
Wantrouwen
De voormalige Oost-Duitse
communisten van de PDS ko
men nu in beeld om na de ver
kiezingen samen met de SPD
en de Groenen Berlijn te bestu
ren. De PDS, de opvolger van
de SED, behaalde bij de ver
kiezingen in 1999 17,7 procent
van de stemmen. De partij is
sterk in Oost-Berjijn, maar
veel West-Berlijners koesteren
een groot wantrouwen tegen de
PDS. Regeringssamenwerking
tussen PDS en SPD is tot nog
toe alleen in de Oost-Duitse
deelstaat Meckelenburg-
Voorpommeren tot stand geko
men. Bondskanselier Schroder
zei gisteren dat hij de coalitie
besprekingen van zijn regiona
le partijgenoten niet wil beïn
vloeden.
Wel houdt hij samenwerking
met de PDS op nationaal ni
veau 'vooralsnog' voor uitge
sloten.
Het uiteenvallen van de Ber-
lijnse 'grote coalitie' werd al
enige tijd voorzien. Nadat het
schandaal rond de Bankgesell-
schaft Berlin bekend werd,
riep bijvoorbeeld het weekblad
Der Spiegel op tot een grote
schoonmaak binnen het be
stuur van de hoofdstad dat
zwaar belast zou worden door
de 'mafiose' contacten van
burgemeester Diepgen en en
kele van diens vertrouwelin
gen met onder meer de bank
en bouwwereld. De vroegere
CDU-fractieleider en voorzit
ter van de bankendochter Ber
lin Hyp, Klaus Landowsky, een
'slippendrager' van Diepgen,
werd onlangs gedwongen om
af te treden wegens corruptie.
Met het waarschijnlijke ver
trek van Diepgen staat Berlijn
voor de vraag wie de nieuwe
burgemeester wordt. De CDU
ziet wel iets in haar voorzitter
Angela Merkel. SPD-fractie-
voorzitter en rijzende ster
Klaus Wowereit zegt 'bereid' te
zijn en Gregor Gysi, de popu
laire PDS-politicus, wil ook
wel. GPD
van onze redactie buitenland
ARUSHA - Het Rwanda-Tribu-
naal in het Tanzaniaanse
Arusha heeft gisteren voor het
eerst een verdachte vrijgespro
ken. De rechters achtten niet
bewezen dat een voormalige
burgemeester, Ignace Bagi-
lishema, zich schuldig had ge
maakt aan genocide of misda
den tegen de menselijkheid. De
regering van Rwanda heeft
scherp geprotesteerd tegen de
uitspraak.
BRUSSEL - De Europese
NAVO-partners hebben giste
ren opgelucht adem gehaald: de
Verenigde Staten zijn definitief
niet van plan om militairen te
rug te trekken uit Bosnië en
Kosovo.
De Amerikaanse minister van
defensie Rumsfeld bevestigde
gisteren in Brussel dat de
NAVO-aanwezigheid op de Bal
kan voor de Amerikanen een
kwestie is van 'samen uit. samen
thuis' met de Europese landen.
Dat betekent, aldus minister De
Grave (Defensie) dat de 3300
Amerikaanse militairen in Kos
ovo en Bosnië blijven.
Na het aantreden van de rege-
ring-Bush ontstond in Europa
grote ongerustheid, omdat de
nieuwe minister van defensie
Rumsfeld duidelijk maakte dat
de Balkan niet langer Amerika's
eerste zorg is. Gisteren sloot
Rumsfeld zich in Brussel echter
aan bij zijn collega Powell van
Buitenlandse Zaken, die het 'sa
men uit -samen-thuis' -principe
al eerder had verdedigd. GPD
(Advertentie)
De Rwandese minister van Jus
titie De Dieu Mucyo toonde zich
geschokt. Bagilishema is een
beruchte moordenaar en de mis
daden die hij heeft gepleegd zijn
alom bekend, aldus de bewinds
man.
Bagilishema was in 1994 burge
meester van Mabanza in de pro
vincie Kibuye in het zuidwesten
van Rwanda toen extremisti
sche Hutu's zo'n achthonderd
duizend Tutsi's afslachtten. Het
in november 1994 opgerichte
Rwanda-Tribunaal heeft tot
nog toe acht mensen veroor
deeld wegens hun betrokken
heid bij de massaslachtingen.
Tegen de oud-burgemeester wa
ren negen aanklachten inge
diend. In acht gevallen oordeel
den de drie rechters unaniem
dat hij niet schuldig was. De
rechters kwamen tot de slotsom
dat hij juist zijn best heeft ge
daan om genocide te voorko
men. In het negende geval was
één rechter niet overtuigd van
de onschuld van Bagilishema.
De ex-burgemeester moet di
rect worden vrijgelaten, aldus
de uitspraak.
Vlucht
De aanklagers zullen tegen de
uitspraak in beroep gaan. Ze
hebben verder gevraagd om de
vrijlating van Bagilishema der
tig dagen op te schorten. De
aanklagers zijn bang dat hij op
de vlucht slaat of getuigen zal
bedreigen.
De provincie Kibuye was het to
neel van een van grootste mas
saslachtingen in de Rwandese
burgeroorlog. In een stadion en
een rooms-katholieke kerk wer
den 22.000 Tutsi's om het leven
gebracht, en elders in het gebied
nog eens 30.000. RTR/AFP
NEW YORK - Het aantal kinde
ren dat nog voor het vijfde le
vensjaar overlijdt, is de afgelo
pen tien jaar met tien procent
gedaald. Toch sterven ieder jaar
nog zeker tien miljoen kinderen
een 'vermijdbare' dood.
Dat staat in een notitie van VN-
secretaris-generaal Kofi An
nan, die Unicef, het kinderfonds
van de VN, gisteren heeft gepre
senteerd. DPA
sieraden
horloges
