Onderzoek extra geld zorg
Commissie ESF-fraude
vindt geen schuldigen
V erzekeringskamer
vreest voor hogere
pensioenpremies
Kamer stopt met kuisen eigen taal
Oud-SS'er verzet zich
tegen vonnis uit 1950
Stivoro verheugd over
vonnis milj ardenclaim
tegen tabaksgigant VS
Kosten zorg
gezondheid
steeds hoger
In Spanje voordelig onder het mes
Eindhoven NAVO-luchtmachtbasis
Dienst zoekt hondsdolle hond
Cel geëist voor brand Schiphol
VVD vraagt Borst hoe forse bedragen zijn besteed
Warm welkom voor laatste blauwhelmen Cyprus
Uitgever rommelt met stambomen
Marokko werkt
toch mee aan
onderzoek
Spoedklus ambulance loopt verkeerd af
90ós se
6(/\9o
'obiie. zij/i Aéé^ópf/euiimd,.
(M komt dooi de mooie kanten
Joosse Interieurs Langstraat 2-4, Arnemuiden. tel. 0118-601273 Geopend van maandag t/m zaterdag en vrijdagavond
door Sylvia Marmelstein
DEN HAAG - De gezond
heidszorg wordt steeds
duurder. Vorig jaar zijn de
kosten met ruim 6,3 pro
cent gestegen tot 72,8
miljard gulden. De kos
tenstijging is vooral ver
oorzaakt door de hogere
lonen in de intramurale
gezondheidszorg, zoals de
ziekenhuizen en de ver
zorgingstehuizen. Dat
blijkt uit cijfers die het
CBS gisteren heeft be
kendgemaakt.
Niet alleen de lonen wa
ren verantwoordelijk
voor de stijging. Ook het
versneld wegwerken van
de wachtlijsten in de ge
handicaptenzorg en de
thuiszorg heeft het nodige
gekost. Daarnaast hebben
ook verloskundigen, huis
artsen, tandartsen en fy
siotherapeuten hun tarie
ven vorig jaar verhoogd.
De stijging van de kosten
is ruim 0,7 procent hoger
dan het jaar daarvoor.
Toen bedroeg die 5,6 pro
cent. Het bruto binnen
lands product steeg vol
gens voorlopige cijfers in
1999 met 5,6 procent en in
2000 met 7,1 procent. Het
aandeel van de kosten van
de gezondheidszorg in het
bruto binnenlands pro
duct is licht gedaald van
8,3 procent in 1999 naar
8,2 procent vorig jaar.
De kosten van de intra
murale zorg (zorg waarbij
mensen worden opgeno
men), exclusief psychia
trische ziekenhuizen, ste
gen vorig jaar het hardst,
met 5,8 procent tot 34 mil
jard gulden. De instellin
gen voor verstandelijk ge
handicapten werden 6,9
procent duurder en ver
pleeghuizen en zieken
huizen 5,6 procent en 5,7
procent. Deze kostenstij
gingen worden vooral
veroorzaakt doordat de
lonen flink zijn gestegen.
De extramurale zorg is 7,0
procent duurder gewor
den en heeft nu de dertig
miljard gulden bereikt.
GPD
vrijdag 8 juni 2001
DEN HAAG - Opereren in een privé-kliniek in Spanje is niet
duurder dan in een gewoon ziekenhuis in Nederland. De extra
kosten van de vluchthet verblij f en een begeleider worden te
niet gedaan door de lagere kosten van de behandeling.
Dat zegt orthopedisch chirurg W. Mol van het Rode Kruiszie-
kenhuis in Den Haag. Mol heeft eerder deze week in Spanje
Nederlandse patiënten geopereerd. Deze weken gaan in het
privé-ziekenhuis in Alicante elf mensen onder het mes voor
een knieprothese. In oktober volgt er een tweede ronde voor
dertig mensen die aan een nieuwe knie of heup toe zijn.
De operaties in Spanje leveren drie maanden verkorting van
de wachtlijst op, aldus Mol. Het Rode-Kruisziekenhuis heeft
honderden mensen op de wachtlijst staan. ANP
EINDHOVEN - Zeven NAVO-lidstaten gaan de militaire ba
sis Welschap bij Eindhoven gebruiken als coördinatiecen
trum voor hun internationale luchtmachtoperaties.
Dit maakte minister De Grave van Defensie gisteren bekend,
na overleg met zijn NAVO-collega's in Brussel. Volgens De
Grave gaat het om een 'bescheiden begin' van een operatie die
moet uitmonden in een centrale luchtmachtbasis.
In Eindhoven gaan twaalf experts werken die de luchtmacht
capaciteit van de zeven landen op elkaar zullen afstemmen.
Vorig jaar kwamen Nederland en Duitsland al samenwerking
óp dit terrein overeenNu hebben ook de luchtmachtchefs van
Groot- Brittannië, Frankrijk, Spanje, Italië en België hun me
dewerking toegezegd. ANP
DEN HAAG - De Keuringsdienst van Waren (KvW) is op zoek
naar een jonge hond die mogelijk besmet is met hondsdolheid
en door toeristen van Marokko naar Nederland kan zijn mee
genomen.
Hondsdolheid is een virus dat door een beet kan worden over
gebracht op mensen en uiteindelijk dodelijk kan aflopen.
Het hondje maakte deel uit van een nest van vier en is dit voor
jaar verkocht op of in de omgeving van een camping in Tara-
zout, vlakbij Agadir in Marokko. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De VVD-fractie
in de Tweede Kamer wil dat er
een onderzoek komt naar wat er
precies is gebeurd met de 25 mil
jard gulden die sinds 1994 extra
in de gezondheidszorg is ge
stopt. De liberalen vragen zich
af of de forse bedragen wel doel
matig en doeltreffend zijn be
steed. De Tweede Kamer is ver
deeld over het voorstel en neemt
daar volgende week een besluit
over.
WD-Kamerlid Van Blerck wil
een onderzoekscommissie in
stellen vanuit de Kamercom
missies voor VWS en voor Rij ks-
uitgaven, zo heeft zijn partij
gisteren meegedeeld. Die com
missie moet de concrete resulta
ten van het extra geld aantonen.
Volgens Van Blerck heeft zij tot
nu toe nooit duidelijk antwoord
gekregen van minister Borst
van Volksgezondheid op haar
vragen over het effect van de
miljarden. ,,We zien en horen
wel dat het geld is besteed, maar
waaraan precies wordt niet
zichtbaar gemaakt. We krijgen
maar een deel van de informatie
en het is versnipperd."
Als voorbeeld noemt ze de
wachtlijsten voor hartpatiën
ten. „Daar was eerst een wacht
lijst, zodat er meer geld naar toe
ging. Daarmee werden meel
mensen geholpen. En nu zie je
dat er weer meer wachtenden
zijn bij sommige instellingen.
Wij willen weten waarom dat zo
is", aldus Van Blerck. In 1994
bedroeg het totale zorgbudget
59 miljard gulden. Dit jaar zal
dat oplopen tot bijna 85 miljard.
De VVD-fractie zegt bereid te
zijn extra geld in de zorg te ste
ken, maar alleen als een tekort
aan financiën de oorzaak is van
knelpunten.
De VVD wil dat de uitkomsten
van het onderzoek worden ge
bruikt bij de Zorgnota en de be
groting van het ministerie van
VWS voor het jaar 2002. Daar
om moet de commissie voor ok
tober dit jaar klaar zijn. Eerder
wilde de CD A-fractie in de Eer-
ste Kamer een soortgelijk on
derzoek.
Het CDA kan zich voluit vinden
in het verzoek. Woordvoerder
Buijs is blij dat de WD het sig
naal van het CDA uit de Senaat
heeft opgepikt. „Controle past
beter bij de Tweede Kamer." De
PvdA wacht af wat het onder
zoeksvoorstel is, maar vindt dat
het antwoord moet komen van
de zorgverzekeraars, omdat
VWS het niet kan geven.
Kritisch
„Degene die opheldering over
de besteding van premiegelden
kan geven, is voorzitter Wiegel
van Zorgverzekeraars Neder
land. Deze partijgenoot van Van
Blerck moet weten wat precies
met het geld uit de centrale kas
is gedaan. En als dat niet zo is,
dan moeten wij ons kritisch af
vragen of de zorgverzekeraars
wel in staat zijn de regierol te
vervullen", zegt Oudkerk
(PvdA).
D66 heeft geen bezwaar tegen
een onderzoek, maar woord
voerder Van Vliet denkt dat het
geld wel goed besteed is. Groen-
Links heeft geen behoefte aan
een onderzoek. „We hebben on
langs voor het eerst cijfers van
VWS gekregen over de premie
sector. Er ligt nu meer op tafel
dan ooit", zegt Kamerlid Her
mann. ANP
HAARLEM - De officier van justitie heeft gisteren voor de
rechtbank in Haarlem drie jaar onvoorwaardelijke gevange
nisstraf, waarvan een jaar voorwaardelijk, geëist tegen een
25-jarige dakloze die 18 januari een miljoenenbrand veroor
zaakte op de luchthaven Schiphol.
De man heeft de brandstichting bekend, maar hij zei tijdens
de zitting er weinig van te kunnen herinneren. De man werd
30 januari opgepakt, toen hij op Schiphol op heterdaad werd
betrapt bij de diefstal van een horloge. Eerder die dag had hij
brand gesticht op het NS-station van de luchthaven. ANP
DEN HAAG - De Consumentenbond zoekt uit hoe hij een uit
gever van namaak-stambomen en familiewapens kan aan
pakken.
Op de website van de Consumentenbond staat dat het gaat om
boekhandel/antiquariaat De Heraut, waarvan de eigenaar in
1994 al eens door de Reclame Code Commissie tot de orde is
geroepen. De Heraut is sinds de veroordelingen doorgegaan
met het versturen van brieven waarin 'speciale historische fa
milieuitgaven' van 'uw weinig voorkomende familienaam'
worden beloofd, aldus de Consumentenbond.
De bond waarschuwt met klem om niet op het aanbod in te
gaan en de reclame direct weg te gooien. ANP
EINDHOVEN - Een emotioneel weerzien op luchtmachtbasis
Eindhoven. Gisteren keerden daar de laatste Nederlandse militai
ren terug uit Cyprus. Daarmee werd de Nederlandse bijdrage aan de
vredesmissie United Nations Forces in Cyprus (Unificyp) beëin
digd. Sinds juni 1998 maakte een Nederlandse compagnie van hon
derd manschappen deel uit van het Britse VN-contingent op het ei
land.
foto Bas Rutten/ANP
DEN HAAG - Marokko wil toch
meewerken aan het Nederland
se onderzoek naar bijstands
fraude. Nederlandse onderzoe
kers krijgen alsnog toegang tot
de kadasters.
De toezegging van Marokko
komt na hernieuwde verzoeken
vanuit Nederland om medewer
king. Twee maanden geleden
werden in het Noord-Afrikaan
se land nog Nederlandse am
bassademedewerkers bedreigd
die onderzoek deden naar mo
gelijke bijstandsfraude van
geëmigreerde Marokkanen in
Nederland. Daarop dreigde Ne
derland de uitkering aan Ma
rokkanen stop te zetten. ANP
doorHarmen van der Werf
DEN HAAG - Voorzitter Ko
ning van de onderzoekscom
missie naar gesjoemel met
Europese werkgelegenheids
gelden, verwacht geen politieke
hoofdschuldige aan te kunnen
wijzen. Hij heeft dat begin deze
week laten weten in een brief
aan minister Vermeend van So
ciale Zaken.
De Kamercommissie voor Soci
ale Zaken had Koning gevraagd
m zijn eindrapportage een con
clusie te trekken over de politie
ke verantwoordelijkheid voor
onregelmatigheden met gelden
uit het Europees Sociaal Fonds
(ESF).
Koning, oud-staatssecretaris
van Financiën en voormalig
voorzitter van de Algemene Re
kenkamer, ziet daar geen kans
toe. Naar zijn verwachting is er
'geen duidelijke hoofdverant
woordelijke'. Hij verwijst naar
zijn tussenrapport uit april,
waaruit blijkt dat Arbeidsvoor
ziening én het ministerie van
Sociale Zaken van 1994 tot 1999
de uitvoering van de ESF nau
welijks controleerden; als er
maar werkgelegenheidsprojec
ten van de grond kwamen.
De onderzoekscommissie zal
haar eindrapportage wel zo
schrijven dat de Tweede Kamer
een politiek oordeel kan vellen,
belooft Koning. Het eindrap
port zou eind juni uitkomen, het
wordt op z'n vroegst eind au
gustus.
Goes
De extra tijd is nodig, omdat er
meer moet worden onderzocht.
Zo gaat de commissie ook bekij
ken of bij Centra voor Vakoplei
ding dubbel is gedeclareerd.
Dat zou onder meer het geval
zijn in Goes.
De commissie gaat eveneens na
of de beschuldiging klopt dat
ESF-gelden zijn aangewend om
een grote bezuiniging op Ar
beidsvoorziening te compense
ren. Oud-minister van Sociale
Zaken en huidig PvdA-fractie-
doorAntoon Posting
DEN HAAG - Als de inflatie in
Nederland langer op het huidi
ge hoge peil (4,9 procent in april)
blijft en met het beleggen in
aandelen weinig meer te verdie
nen valt, dan zal dit tot hogere
pensioenpremies leiden.
De gevolgen voor de pensioen
reserves zijn ook door geringe
negatieve invloeden al groot, zo
waarschuwt de Pensioen-
Verzekeringskamer (PVK) bij
het uitbrengen van haar jaar
verslag 2000. Daaruit blijkt dat
eind vorig jaar alle Nederlandse
pensioenfondsen samen een
vermogen hadden van zo'n dui
zend miljard gulden.
Als de opbrengsten van de be
leggingen een procent lager uit
vallen, kost dit de pensioen
fondsen jaarlijks circa vijftien
miljard gulden. Een procent ho
gere inflatie kost de pensioens
paarders nog eens zo'n tien mil
jard gulden.Op welke termijn de
pensioenfondsen inderdaad ge
noodzaakt zullen zijn hun pre
mies te verhogen, is volgens be
stuursvoorzitter D. Witteveen
van de PVK sterk afhankelijk
van de indexering die de fond
sen toepassen, en van de waarde
van hun beleggingen. Maar
slechte rendementen en hoge in
flatie leiden onherroepelijk tot
de noodzaak van maatregelen.
„Dit zijn geen leuke, vette jaren
voor pensioenfondsen", aldus
Witteveen gisteren in Den Haag.
Turbulent
Het afgelopen jaar is turbulent
verlopen voor de pensioenfond
sen. Vooral de fondsen die
zwaar in aandelen hebben be
legd, behaalden een slecht en in
sommige gevallen zelfs negatief
rendement. Maar vooralsnog is
geen van de pensioenfondsen in
gevaar. De gemiddelde 'dek
kingsgraad' bedroeg aan het
einde van het verslagjaar ruim
150 procent, wat betekent dat
anderhalf keer het bedrag in kas
zit van wat nodig is om aan pen
sioenen uit te betalen. GPD
voorzitter Melkert moest in de
periode 1994-1998 vierhonderd
miljoen gulden op Arbeidsvoor
ziening bezuinigen.
De Kamercommissie voor Soci
ale Zaken neemt minister Ver
meend de vertraging kwalijk,
vooral omdat zij eerder een ei
gen onderzoekscommissie wil
de beginnen. Met de instelling
van de commissie-Koning eind
januari doorkruiste Vermeend
dit voornemen.
Om de druk op Vermeend op te
voeren heeft de Kamer besloten
alsnog een eigen onderzoek te
beginnen, als Koning niet rap
porteert voor eind augustus.
Met de voorbereidingen wordt
al begonnen.
Er is haast geboden. ESF-gel
den uit 2000 mogen van de
Tweede Kamer niet worden uit
gegeven, zolang er geen duide
lijkheid is over de voorgaande
periode. Tot eind dit jaar be
staat de mogelijkheid die gelden
(vijfhonderd miljoen gulden) te
bestemmen voor werkgelegen
heidsprojecten, anders moeten
ze terug naar de EC.
Politiek neemt de druk toe. De
verkiezingen voor de Tweede
Kamer zijn mei volgend jaar. Op
Sociale Zaken hebben de laatste
tijd allemaal PvdA-kopstukken
gezeten: Melkert, De Vries (nu
Binnenlandse Zaken) en Ver
meend.
De PvdA is er veel aan gelegen
'dit vuiltje' snel weg te werken.
De oppositie, met aan kop het
CDA, verwacht garen te spin
nen bij beschadiging van Mel
kert, de beoogd opvolger van
premier Kok. Voor de onder
zoekscommissie onder leiding
van Koning (WD) is het ook
daarom 'onmogelijk' een poli
tiek verantwoordelijke aan te
wijzen.
RUURLO - Een spoedklus is de bestuurder van
een ambulance gisterochtend opgebroken. Hij
probeerde tijd te winnen door tussen de gesloten
bomen van een spoorwegovergang in Ruurlo te
manoeuvreren. Dat ging mis. De aanstormende
trein ramde de ambulance, die aanzienlijke scha
de opliep aan voor- en zijkant. De bestuurder
raakte gewond, de bijrijder liep schaafwonden
op. De ziekenauto was op weg naar een boer, die
bij het inladen van paarden enkele vingers had
verloren. De patiënt werd door een andere ambu
lance opgehaald. foto Hans Groene/GPD
door Hans van Soest
DEN HAAG - Iedere uitspraak
of uitroep van een Tweede-Ka
merlid zal voortaan behouden
blijven voor het nageslacht. Ook
als het gaat om minder fraaie
uitdrukkingen als scheldwoor
den of beledigingen. Het presi
dium van de Tweede Kamer wil
dat straks alles wat er in de Ka
mer wordt gezegd, wordt opge
nomen in de officiële stukken.
Nu heeft de voorzitter van de
Kamer (PvdA'er Jeltje van
Nieuwenhoven) de mogelijk
heid om de griffiers te verbieden
bepaalde uitspraken in de 'Han
delingen', het letterlijke verslag
van het besprokene, op te ne
men. Dit kan bijvoorbeeld bij
belediging van een collega, bij
opruiing of wanneer de geheim
houdingsplicht wordt geschon
den.
Het Kamerbestuur vindt deze
mogelijkheid nu achterhaald.
In geval van scheldpartijen,
worden de uitspraken toch ge
woon uitgezonden via radio of
televisie. Kamervergaderingen
(Advertentie)
door Sander Kuypers
ASSEN - De veroordeelde Ne
derlandse oorlogsmisdadiger D.
Hoogendam verzet zich tegen
het vonnis dat de rechtbank in
Assen hem in 1950 oplegde. De
ex-SS'er werd toen bij verstek
ter dood veroordeeld wegens
landverraad. Die straf is later
omgezet in levenslange gevan
genisstraf.
In april werd duidelijk dat de
oorlogsmisdadiger in de ge
meente Ringgau in de Duitse
deelstaat Hessen woont. Het
Openbaar Ministerie (OM) in
Arnhem liet Hoogendam daar
na op 12 mei van dit jaar alsnog
zijn vonnis betekenen.
Nu is Hoogendam een procedu
re van verzet begonnen, beves
tigt een woordvoerder van de
rechtbank in Assen. De recht
bank gaat zich eerst beraden of
het bezwaar wel behandeld kan
worden. „Daar is nu nog geen
duidelijkheid over", vertelt de
zegsvrouw.
Hoogendam werd bij verstek
veroordeeld omdat hij voor het
proces uit een gevangenenkamp
was ontsnapt. Hij bleef tot april
dit jaar spoorloos. Historicus
Metselaar zegt dat Hoogendam
in de oorlog een schrikbewind in
de omgeving van Hollandsche-
veld voerde, samen met de on
langs in Spanje overleden oor
logsmisdadiger Auke Pattist.
Hoogendam vestigde zich na
zijn ontsnapping in 1946 in
Ringgau onder de valse naam
Dieter Hohendamm. De kans
dat justitie in Duitsland hem
uitlevert, is niet groot omdat hij
inmiddels de Duitse nationali
teit heeft. Duitsland levert geen
onderdanen uit, maar kan van
de regel afwijken omdat Hoo
gendam bij zijn naturalisatie-
aanvraag een valse naam en ge
boorteplaats heeft opgegeven.
Dinsdag zei de voormalig SS'er
voor de televisie dat hij spijt
heeft van zijn gedrag tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Hoogen
dam (De Bokser) dwong tijdens
de oorlog opgepakte joden en
andere arrestanten met geweld
tot schuldbekentenissen.ANP
zijn nu eenmaal openbaar. De
voorzitter houdt wel het recht
om kamerleden die buiten hun
boekje gaan tot de orde te roe
pen en bij herhaling de toegang
tot de vergadering te ontzeggen.
In het verleden is het maar zel
den gebeurd dat uitlatingen
daadwerkelijk uit de stukken
werden geschrapt. Een beroemd
voorbeeld stamt uit 1957, toen
de ARP'er Gerbrandy het toen
malig Indonesisch staatshoofd
Soekarno een oorlogsmisdadi
ger noemde. Tegenwoordig be
perkt de voorzitter zich vaak tot
een vermaning. Niet alleen om
dat de omgangsvormen ook in
de Tweede Kamer wat losser
zijn geworden, maar ook omdat
het aantal gevallen van oprui
ing flink is afgenomen sinds de
Centrumdemocraten geen zetel
meer hebben.
De SGP heeft inmiddels be
zwaar aangetekend tegen het
voornemen. Volgens de gerefor
meerden moet het parlement
het goede voorbeeld geven, ook
al verruwen taalgebruik en om
gangsvormen in de samenle
ving. „Dat goede voorbeeld
geeft het parlement niet door
woorden in de officiële stukken
op te nemen die niet door de
beugel kunnen", aldus een
SGP-woordvoerder. GPD
door Simone van Priel
DEN HAAG - Het is een sterk
signaal voor de Nederlandse
strijders tegen het roken dat si-
garettenfabrikant Philip Mor
ris een Amerikaanse kankerpa
tiënt een recordbedrag van 7,5
miljard gulden schadevergoe
ding moet betalen. „Dit soort
uitspraken helpt mee om ook
rechters in Nederland op het
spoor van veroordelingen te zet
ten", zegt directeur Trudy Prins
van de Stichting Volksgezond
heid en Roken.
Een jury in Los Angeles bepaal
de gisteren dat de 56-jarige Ri
chard Boeken 7,5 miljard gul
den van Philip Morris moet
krijgen. Boeken ging op zijn
dertiende Marlboro-sigaretten
roken en kreeg pas in de jaren
negentig door welke risico's hij
daarmee voor zijn gezondheid
liep. Het concern had hem voor
die risico's moeten waarschu
wen, stelt Boeken. Sinds 1999
heeft hij ongeneeslijke kanker.
Prins vindt 7,5 miljard, het
hoogste bedrag dat een tabaks
fabrikant ooit aan een particu
lier heeft moeten betalen, 'erg
ver gaan' en daarom een goed
signaal. „Het gaat om een be
drijf met enorme winstmarges.
Het kan heel Zuid-Amerika ko
pen, met de staatsschulden erbij
en dan houden ze nog over."
Nederland kent geen claimcul
tuur als in de Verenigde Staten,
maar volgens Prins is het mo
ment dat ook in Nederland
schadevergoeding wordt toege
kend, niet ver meer weg. „Na
Amerika is er ook in Frankrijk
een uitspraak geweest. Het
komt dus steeds dichterbij."
Maar als er een proces komt te
gen de Nederlandse tabaksfa
brikant Niemeyer moet niet aan
miljoenen, laat staan miljarden
worden gedacht. „Als het om
drie ton gaat, is het veel."
Het Bureau Voorlichting Tabak,
dat het woord voert namens de
Nederlandse tabaksindustrie,
zegt niet te kunnen reageren op
de uitspraak. „Ik ken de zaak
niet en dit heeft niets met de Ne
derlandse tabaksindustrie te
maken", aldus directeur Hans
van Ronkel. GPD
