Zorreguieta weer onder vuur
PZC
VS en EU zien niets in Skopje's
plan uitroepen staat van oorlog
Oom beschuldigt Nepalese
prins van bloedbad paleis
Poetin brengt tegenbezoek aan Nederland
Internationaal Hof
Den Haag staat nog
lang niet op de rails
Antwerpen
koopt pand
voor hoeren
Dertig jaar gëeist
voor moord op
hulpbisschop
Verklaringen over verdwijningen op ministerie Landbouw
Menem ontkent
wapenhandel
Chirac straft martelende generaal
Speleoloog levend gevonden
Fiat Doema aan invoer kernafval
Gratis aids-medicijnen Pfizer
Actie Japan tegen zeepiraterij
Wetenschappers kijken
verder in heelal dan ooit
donderdag 7 juni 2001
door Pascale Thewissen
ANTWERPEN - Het Antwerpse
stadsbestuur gaat een pand
aankopen waar prostituees 'in
menswaardige omstandighe
den' hun beroep kunnen uitoe
fenen. De stad trekt op die
manier ten strijde tegen de huis
jesmelkers, die in het Schip
perskwartier woekerprijzen
vragen aan de raamprostituees.
Het Antwerpse college van bur
gemeester en schepenen (wet
houders) besloot gisteren om
tegelijkertijd vijftien andere
panden door de politie te laten
verzegelen. Het gaat om huizen
die buiten de gedoogzone zijn
gelegen. Er werken vijftig pros
tituees. Die zouden straks on
derdak kunnen vinden in het
gemeentelijke pand aan de Ant
werpse Verversrui.
Volgens het stadsbestuur gaat
het om de eerste stap om de hoe-
renbuurt in en om het Schip
perskwartier met de helft in te
krimpen. In een later stadium
moeten er nog eens zeventien
panden dicht. Als laatste wordt
de Oudemansstraat, nu nog het
kloppend hart van cle Antwerp
se rosse buurt, aangepakt. Als
het aan burgemeester Leona
Detiège ligt, beperkt de raam-
prostitutie zich in de toekomst
totnog slechts drie straten in het
Schipperskwartier.
De eigenaren van panden die in
de gedoogzone gelegen zijn,
moeten een 'geschiktheidsver
klaring' aanvragen. Om daar
voor in aanmerking te komen,
moeten ze aan een aantal voor
waarden voldoen. Zo moeten ze
rechtstreeks aan de prostituees
verhuren en niet meer aan een
I onderhuurder. Ook moeten ze
aan een strenge hygiënische ei
sen voldoen.
Bij de federale overheid gaat het
stadsbestuur aandringen op een
wijziging van de prostitutie-
wetgeving, zo heeft de Ant-
j werpse wethouder van veilig-
heid, de liberaal Dirk Groo-
tjans, al laten weten. Hij wil
I naar Nederlands voorbeeld ge
doogzones inrichten.
,Het oudste beroep tèr wereld
I kun je niet uitroeien. Dat is een
illusie. Met een eenvoudige aan-
passing van de wet kunnen we
j het leven van prostituees wel
makkelijker maken en de crimi-
I neleuitwassen bestrijden".
GUATEMALA-STAD - Justitie
in Guatemala heeft gevangenis
straffen van dertig jaar geëist
tegen drie militairen en een
priester voor de moord op hulp
bisschop Juan Gerardi.
De huishoudster van de bis
schop hoorde drie jaar celstraf
tegen zich eisen wegens mede
plichtigheid aan de moord.
Gerardi werd eind april 1998
met een betonblok doodgesla
gen. Het lijk van de hulpbis
schop van Guatemala-Stad
werd gevonden in de garage van
de pastorie. Twee dagen voor
zijn dood had Gerardi een kri
tisch rapport gepresenteerd
over de verantwoordelijkheid
van het leger voor het overgrote
deel van de schendingen van
mensenrechten tijdens de bur
geroorlog in Guatemala.
Officier van justitie Leopold
Zeissig beschuldigt de drie mili
tairen ervan dat zij de moord
hebben beraamd en uitgevoerd.
De priester Mario Orantes,
voormalig assistent van Gerar
di, was daarvan op de hoogte en
heeft de deur voor hen geopend.
De huishoudster heeft na het
misdrijf de sporen van de moord
verwijderd, aldus de aanklager.
Het onderzoek naar de moord
verliep moeizaam, onder meer
door doodsbedreigingen tegen
een rechter, aanklagers en ge
tuigen. EPD/AFP/ANP
door Sandra Donker
DEN HAAG - Ten minste drie
medewerkers van het Argen
tijnse ministerie van Landbouw
zijn verdwenen in de periode
dat Jorge Zorreguieta bewinds
man was op dat departement.
Een van hen, Homero Arce, was
actief bij de Argentijnse ambte
narenvakbond ATE.
Dat blijkt uit een reportage van
het actualiteitenprogramma
2Vandaag, die morgen wordt
uitgezonden. Zorreguieta heeft
steeds volgehouden dat hij pas
na zijn ambtsperiode, in 1984,
op de hoogte raakte van de ex
cessen tijdens het Videla-regi-
me. De vader van Willem-
Alexanders verloofde Maxima
was tijdens dat bewind, tussen
1976 en 1983, staatssecretaris
en minister van Landbouw.
Voor zijn verdwijning was
Homero Arce enkele keren door
ambtenaren van het ministerie
op het matje geroepen vanwege
zijn activiteiten voor de vak
bond, zo zegt zijn echtgenote in
het programma. Ook zijn broer
Roberto Arce werd in het najaar
van 1976 van zijn werkplek bij
het ministerie door militairen
meegenomen voor ondervra
ging over de verblijfplaats van
Homero. Beide broers zijn nooit
teruggekeerd. In de documen
taire noemt een oud-ambtenaar
van het ministerie, Jorge Rabet-
ti, de naam van een derde amb
tenaar die in die periode ver
dwenen is, Mario de Fabio.
Volgens Rabetti wist iedereen
op het departement van de ver
dwijningen, maar werd daar
nooit over gesproken. Hij stelt
in de reportage dat ook Zorre
guieta informatie over personen
die subversieve activiteiten ver
richtten, doorspeelde aan de ge
heime dienst.
De oud-minister heeft in maart,
tijdens de bekendmaking van de
verloving tussen Maxima en
Willem-Alexander verklaard
'elk geval van ontvoering,
moord en marteling onaan
vaardbaar te vinden'.
Militairen
Tijdens het Videla-bewind wa
ren vier militairen op het depar
tement gestationeerd. Het kan
toor van de beruchtste van hen,
Frederico Rousillon, lag naast
dat van Zorreguieta. Roussillon
wordt verantwoordelijk geacht
voor de moord op twee mensen.
Ook heeft hij op het departe
ment de toenmalige voorzitter
van een boerenbond met de
dood bedreigd nadat die zich
kritisch had uitgelaten over het
landbouwbeleid. ,,Je moet
voorzichtig zijn. Want je komt
een dezer dagen in de Rio de la
Plata terecht in een betonnen
doodskist", kreeg voorzitter
Humberto Volando te horen, zo
zegt hij in de reportage.
Prof. dr. M. Baud, die in op
dracht van het kabinet de rol
van Zorreguieta tijdens het Vi
dela-bewind onderzocht, stelt
in zijn rapport het praktisch uit
te sluiten dat Zorreguieta per
soonlijk betrokken is geweest
bij repressie of schending van de
mensenrechten. Hij moet daar
wel van hebben geweten, aldus
Baud. Zorreguieta besloot na
het onderzoek ervan af te zien de
bruiloft van Móxima en Willem-
Alexander bij te wonen.
Vervolgen
Advocate B. Böhler wil de infor
matie uit de reportage gebrui
ken tijdens het hoger beroep dat
zij namens M. Mourik in de zaak
tegen Zorreguieta heeft inge
steld.
De oud-ambassadeur bij de
Unesco wil hem laten vervolgen
wegens schending van de men
senrechten en misdaden tegen
de menselijkheid. ANP
President Poetin kijkt mee in het programmaboekje van koningin Beatrix voor aanvang van de balletvoorstelling van Het Nationale Ballet in het Maly Theater in Moskou.
Links onderhoudt prins Willem-Alexander zich met mevrouw Poetin. foto Ed Oudenaarden/ANP
van onze redactie buitenland
MOSKOU - De Russische president Poe
tin brengt in de tweede helft van volgend
jaar een staatsbezoek aan Nederland.
Dat werd gisteravond bekendgemaakt.
Poetin is uitgenodigd door koningin
Beatrix, die momenteel samen met prins
Willem-Alexander een vierdaags staats
bezoek brengt aan Rusland.
De exacte datum van het bezoek is vol
gens minister Van Aartsen (Buitenlandse
Zaken) nog niet bekend. De bewindsman
had het over 'eind volgend jaar'. Van
Aartsen, die gistermiddag al de uitnodi
ging voor een tegenbezoek suggereerde,
denkt dat de komst van Poetin belangrijk
is voor de Nederlandse economie en de
politiek.
Koningin Beatrix vindt dat er in Rusland
zoveel verandert, dat een beetje toleran
tie ten opzichte van het land niet mis
plaatst is. Dat viel gisteren in Moskou op
Advertentie
BUENOS AIRES - Oud-presi
dent Carlos Menem van Argen
tinië zegt onschuldig te zijn aan
illegale wapenleveranties aan
Ecuador en Kroatië tussen 1991
en 1995. E FE/ANP
van onze redactie buitenland
SKOPJE - De Verenigde Staten
en EU-buitenlandvertegen-
woordiger Solana zijn slecht te
spreken over de nieuwe plannen
van de Macedonische premier
Georgievski om in zijn land de
staat van oorlog uit te roepen.
Ze veroordeelden gisteren wel
scherp de overval van Albanese
rebellen, waarbij in de nacht
van dinsdag op woensdag zes
Macedonische reservisten de
dood vonden. Zes anderen raak
ten gewond.
De Macedonische regering zou
met de maatregel, die overigens
vorige maand ook werd overwo
gen, tot een algemene mobilisa
tie kunnen overgaan en de Alba
nese rebellen makkelijker
kunnen verslaan, denkt de pre
mier. Een woordvoerder van
Georgievski zei dat 'een krach
tig militair antwoord de enige
manier is om tot vrede te ko
men'. Voor het uitroepen van de
staat van oorlog heeft de pre
mier wel de steun nodig van een
tweederde meerderheid in het
parlement.
Solana noemde de overval van
de rebellen een criminele daad
die volledig onaanvaardbaar is.
De EU-functionaris riep de Al
banese strijders opnieuw op de
wapens neer te leggen en zich te
rug te trekken uit bezette dor
pen.
De Macedonische regering
vroeg hij om bij een reactie op de
aanslag slachtoffers onder de
burgerbevolking te vermijden.
Hij riep de Macedonische bur
gers op niet in te gaan op provo
caties en niet het recht in eigen
handen te nemen.
Onmogelijk
Een woordvoerder van de Mace
donische regering sprak giste
ren van de 'huidige onmogelijk
heid tot een politieke dialoog'.
Minister van Binnenlandse Za
ken Boskovski benadrukte dat
de U£K-rebellen 'met alle mo
gelijke middelen' bestreden
moeten worden'.
De situatie in de stad Kumano-
vo, veertig kilometer ten noor
den van de hoofdstad Skopje,
zou intussen snel verslechteren.
Doordat de etnisch Albanese re
bellen een nabijgelegen dam in
handen hebben is er een tekort
aan drinkwater in de stad. In
verscheidene dorpen rond Ku-
manovo was er gisteren sprake
van incidenten tussen de rebel
len, die opkomen voor de Alba
nese minderheid in Macedonië,
en eenheden van het regerings
leger. ANP/RTR/DPA/AFP
van onze redactie buitenland
KATHMANDU - Een flink
aangeschoten kroonprins Di-
pendra misdroeg zich afgelo
pen vrijdag tijdens een bijeen
komst van de koninklijke
familie zo ernstig, dat koning
Birendra zijn zoon de zaal uit
stuurde. Enige tijd later
kwam Dipendra in militair te
nue terug, waarna hij met een
geweer een groot deel van Ne-
pals koninklijke familie uit
moordde.
Dat heeft Suraj Shamsher Ra-
na, de broer van de vermoorde
koningin Aishwarya, gisteren
gezegd. Rana is het eerste fa
milielid dat in het openbaar
verslag doet van wat er zich
afgelopen vrijdag op het pa
leis in Kathmandu heeft afge
speeld. Hij was zelf tijdens het
bloedbad niet in het paleis,
maar hij sprak de afgelopen
dagen met familieleden die er
wel bij waren. Zo sprak hij
meer dan eens met de nieuwe
koningin Komal, die net als de
vermoorde koningin een zus
van Rana is. Komal is met ver
wondingen in het ziekenhuis
opgenomen.
De bijeenkomst in paleis Na-
rayanhiti werd vrijdag bijge
woond door rond de 25 leden
van de koninklijke familie, zei
Rana. Ook een aantal hoge
gasten was van de partij. Vol
gens Rana had Dipendra te
veel gedronken en had hij met
zijn wangedrag de woede ge
wekt van zijn vader. Die liet de
kroonprins door twee mensen
wegbrengen. Na een half uur
kwam Dipendra terug en liep
meteen door naar de ruimte
waar zijn ouders zich ophiel
den. Eerst schoot hij twee
maal in de lucht, maar daarna
beschoot hij zijn vader. Ver
volgens hield hij niet meer op
met schieten. Uiteindelijk
schoot hij zichzelf door het
hoofd, zei Rana. Dipendra
overleed enkele dagen later.
De paleismoorden leidden tot
grote rellen in Kathmandu.
De bevolking weigert te gelo
ven dat de geliefde Dipendra
een massamoordenaar is. Gis
teren was het voor het eerst in
dagen rustig in de Nepalese
hoofdstad. AP
PARIJS - De Franse generaal buiten dienst Paul Aussaresses
is door president Chirac gestraft. De militair schokte eerder
dit jaar zijn land met een boek over martelingen waaraan
Franse militairen, onder wie hijzelf, zich in de Algerijnse on
afhankelijkheidsoorlog schuldig maakten. De 83-jarige ge
neraal is definitief met pensioen gestuurd, waardoor hij geen
uniform meer mag dragen en een iets lagere overheidstoelage
krijgt.
Het besluit Aussaresses zijn uniform te ontnemen is genomen
omdat hij de reputatie van het leger heeft geschaad met zijn
bekentenis. Aussaresses zal vermoedelijk nog terecht moeten
staan voor het martelen zelf. AP
PUECHABON - De Franse grotonderzoeker Patrick Meu
nier, die zondag verdween tijdens een expeditie in het depar
tement Hérault, leeft nog, zo hebben reddingswerkers ver
klaard. De speleoloog werd gisteren gelokaliseerd.
Volgens de hulpverleners zal het nog lang duren voor Meu
nier, die vermist raakte op een diepte van negentig meter, de
grot uit is. De reddingswerkers hebben Meunier nog niet ge
zien, maar door te roepen konden ze contact met hem leggen.
AP
MOSKOU - De Russische Doema heeft gisteren een omstre
den voorstel aanvaard om kernafval van andere landen voor
opwerking te importeren.
Het Russische ministerie van Atoomenergie denkt er de ko
mende tien j aar twintig milj ard dollar aan te verdienen en het
geld deels te kunnen gebruiken om de radioactieve vervuiling
uit de sovjettijd op te ruimen. Tegenstanders betwijfelen ech
ter of het geld daarvoor gebruikt wordt en vrezen dat Rusland
de nucleaire vuilnisbelt van de wereld zal worden. AP
NEW YORK - Het Amerikaanse farmacieconcern Pfizer ver
strekt aan de vijftig armste landen in de wereld gratis medi
cijnen tegen aids. Dat heeft de firma gisteren bekendge
maakt.
In de betreffende landen hebben ongeveer twaalf miljoen
mensen aids. Dat is bijna een derde van alle HTV-besmettin-
gen ter wereld.
Het initiatief komt volgens het bedrijf na het verzoek van de
secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, aan
bedrijven als Pfizer meer te doen voor de bestrijding van aids.
Onlangs besloten drie Amerikaanse firma's, Abott, Bristol-
Myers Squibb en Merck, goedkopere middelen tegen aids te
leveren in Afrika. ANP
TOKIO - Japan stuurt gewapende patrouilleboten naar de
wateren van Zuidoost-Azië om zijn koopvaardijschepen te
beschermen tegen piraterij.
Het is de bedoeling dat de schepen, die worden uitgerust met
geschut en machinegeweren en twee helikopters kunnen mee
voeren, vier missies per jaar gaan uitvoeren, zei een woord
voerster van de kustwacht. Zij zei dat maatregelen geboden
zijn om de tankers in de wateren van Zuidoost-Azië te be
schermen. Een van de meest geruchtmakende gevallen van
piraterij was vorig jaar de verdwijning van de Japanse chemi-
caliëntanker Global Mars, na vertrek uit een Maleisische ha
ven. Sinds de financiële crisis van 1997 is de piraterij in Azië
sterk toegenomen. In 2000 nam het aantal overvallen op sche
pen met 56 procent toe tot 469. AP
te maken uit een gesprek van de vorstin
met journalisten.
Prins Claus kon om gezondheidsredenen
niet mee met het staatsbezoek. Gister
middag belde de vorstin nog met haar
echtgenoot. Hij klonk opgewekt, begint
aan te sterken en was zelf positief, vertel
de de koningin. ANP
door Thomas Verfuss
DEN HAAG - Er heerst chaos
bij de voorbereiding op de
komst van het Internationaal
Strafhof (ICC) naar Den Haag.
De politieke leiding van Neder
land moet ingrijpen om de nodi
ge planning op de rails te zetten,
want het ICC moet waarschij-
lijk al in 2002 aan de slag, en het
voorbereidend werk is nog niet
afgerond.
Dit zegt William Pace, voorzit
ter van de Coalitie voor een In
ternationaal Strafhof (CICC).
Daarin werken meer dan dui
zend niet-gouvernementele or
ganisaties samen die zich voor
ICC en internationale straf
rechtspleging inzetten, waaron
der Amnesty International en
Human Rights Watch.
Deze organisaties speelden ook
een grote rol bij de conferentie
van Rome in 1998 waar tot op
richting van het ICC is besloten.
Het Internationaal Strafhof
moet wereldwijde bevoegdheid
krijgen voor de berechting van
de zwaarste misdrijven, zoals
genocide (volkenmoord), mis
daden tegen de mensheid en
oorlogsmisdaden. Ook wordt
het ICC een permanent hof, in
tegenstelling tot de huidige tij
delijke tribunalen voor ex-Joe-
goslavië en Rwanda.
Het ICC wordt een feit zodra
zestig landen het Statuut van
Rome hebben geratificeerd. Tot
nu toe hebben 32 landen dat ge
daan. Een aantal landen, waar
onder Nederland, hebben de ra
tificatie in voorbereiding, en
Pace houdt er dan ook rekening
mee dat de zestigste ratificatie
in de zomer van 2002 binnen
komt.
Probleem is dat er nog geen lo
catie is aangewezen voor het
ICC. Er wordt al jaren gespecu
leerd over opties zoals de
Alexanderkazerne in Den
Haag, maar er is nog geen poli
tiek besluit genomen. Pace
vreest dat het ICC volgend jaar
met lege handen komt te staan,
als de eerste gevallen van oor
logsmisdaden worden doorver
wezen.
Volgens Pace is het niet eerlijk te
verwachten dat de problemen
op ambtelijk niveau bij Buiten
landse Zaken en Justitie kun
nen worden opgelost. Ook al
wordt er met toewijding aan ge
werkt, er is te weinig mens
ki-acht en gebrek aan steun van
de politieke leiding, zo consta
teert hij na gesprekken die hij
deze week in Den Haag heeft ge
voerd. ANP
Rook hangt boven het dorp Matejce, ten noordoosten van Skopje, tijdens een beschieting gisteren van
rebellen door het Macedonische leger. foto Boris Grdanoski/AP
van onze redactie buitenland
PASADENA - Astronomen heb
ben twee objecten gevonden die
verder van de aarde zijn verwij
derd dan alle eerdere ontdek
kingen. Het gaat om twee qua
sars op een afstand van vele
miljarden lichtjaren. De ont
dekking werd gedaan tijdens
een vijf jaar durend project om
een een digitale kaart van het
heelal te maken, het Sloan Digi
tal Sky Survey.
De resultaten van de waarne
mingen werden bekendge
maakt tijdens een bijeenkomst
van de Amerikaanse Vereniging
van Astronomen in Pasadena.
Quasars zijn hemellichamen die
worden gerekend tot de oudste
en helderste objecten in het
heelal. Het zijn op sterren lij
kende, zeer krachtige stralings
bronnen. De bestudering ervan
wordt als essentieel beschouwd
om de geschiedenis van het
heelal te begrijpen.
Volgens een van de onderzoe
kers aan het project, Donald
York, bevinden deze quasars
zich op een afstand van moge
lijk tachtig miljard lichtjaren
van de aarde. Een lichtjaar is de
afstand die licht in een jaar af
legt in het luchtledige, ongeveer
tien biljoen kilometer.
Dat maakt het moeilijk te gelo
ven dat het heelal volgens huidi
ge schattingen slechts tien tot
twintig miljard jaar oud is.
Maar het licht van de quasars
begon zijn reis naar de aarde
toen het heelal achthonderd
miljoen jaar oud was en maar
een zevende van de huidge om
vang had. „Het licht wat we nu
zien van de quasars begon zijn
reis toen ze veel dichter bi] de
aarde stonden dan nu", aldus
York. De afstand is zo veel gro
ter omdat het heelal tegelijker
tijd uitdijt. RTR/ANP
