OPEC houdt olieprijs
stabiel na actie Irak
Immigranten geschokt
maar niet verslagen
Terreur in de Hitchcock-treinen van het Franse spoor
Bondgenootschap Macedonië en Joegoslavië
Naam Mitterrand
valt in Elf-schandaal
Anthony Quinn (86)
in Boston overleden
Steun voor slachtoffers
werkdruk in Japan
Veteranenleider Hunzvi dood
Vrouw overleeft dagen onder water
VS beperken contacten met China
Kans voor terdoodveroordeelde
Somaliland voor onafhankelijkheid
Vliegtuigen storten neer bij show
Bagdad staakt olie-export uit protest tegen VN
Losgeld betaald
voor gegijzelde
van Abu Sayyaf
Frans dorp wijkt voor Duitse munitie
OSAKA - In Japan kunnen
slachtoffers van veel te hard
werken sinds kort steun en
rechtsbijstand krijgen bij
een nieuwe instantie. Om nog
meer gevallen van de beruch
te 'karoshi' (dood door over
matige arbeidsinspanning)
te voorkomen, hebben art
sen, advocaten en weten
schappers hun krachten in de
stad Osaka gebundeld.
Japan is het enige land ter
wereld waar dood door te
hard werken een officiële
term kent. De patiënten
overlijden meestal aan hart
klachten, maar het komt ook
voor dat ze de druk niet meer
aankunnen en zelfmoord
plegen. Bij hun werkgevers
hoeven ze meestal niet aan te
kloppen: doorwerken en het
liefst nog een beetje harder,
luidt het devies.
Werkweken van tachtig uur
zijn in Japan vrij normaal.
Het nieuwe instituut wil aan
die arbeidsomstandigheden
iets doen. Verder moeten po
tentiële slachtoffers worden
'geremd' en moeten zij medi
cijnen krijgen.
De Japanse minister van
Economie, Heizo Takenaka,
zei gisteren overigens dat
mensen niet al te bang moe
ten zijn dat ze hun baan ver
liezen bij de economische
hervormingen van het land,
en dat ze er zeker geen zelf
moord voor hoeven plegen.
Belangrijk doel van premier
Koizumi's hervormingsplan
nen is de mensen te leren dat
werkloos worden niet het
einde van de wereld is. DPA
HARARE - De Zimbab
waanse leider van de oor
logsveteranen, Chenjerai
'Hitler' Hunzvi, is gisteren
overleden. Hunzvi was het
brein achter de massale be
zettingen van blanke boerde
rijen vorig jaar. De 51-jarige
Hunzvi overleed in het zie
kenhuis nadat hij vorige
maand was ingestort, zo
meldde de staatsradio.
De veteranen vochten in de
j aren zestig en zeventig tegen
het blanke minderheidsregi
me. Vorig jaar ontsloeg de ve-
teranenassociatie Hunzvi
overigens als voorzitter, om
dat hij te veel op eigen houtje
opereerde. Kort daarvoor
was hij parlementslid gewor
den van Zanu-PF, de partij
van president Robert Moega-
be, maar een ministerspost
ging aan zijn neus voorbij.
Hunzvi liet zich graag voor
staan op de schuilnaam Hit-
Ier, die hij in de strijd tegen
het minderheidsregime had
aangenomen. RTR
WASHINGTON - Een 86-jarige Amerikaanse heeft twee da
gen onder water overleefd. Wanda McKinnis raakte met haar
auto van de weg en kwam in het water terecht. Zij overleefde
dankzij een luchtbel in haar auto.
De oude vrouw was bij Marietta, in de staat Oklah'oma, van de
weg afgeraakt en in het water terechtgekomen. Ruim 48 uur
na het ongeluk zag een voorbijganger de auto in het water lig
gen, waarna de brandweer de vrouw kon ontzetten. DPA
WASHINGTON - De Amerikaanse minister van Defensie,
Rumsfeld, heeft bijna alle militaire contacten met de Chinese
strijdkrachten tot een minimum beperkt. Dat heeft de New
York Times gisteren gemeld.
Sinds het incident met een Amerikaans spionagevliegtuig,
begin april voor de Chinese kust, worden de contacten door
het Pentagon per geval bekeken, maar de minister zou per
soonlijk bijna alle contacten met China hebben afgewezen.
Volgens naaste medewerkers van Rumsfeld wil de bewinds
man op deze wijze zijn ongenoegen tonen over de manier
waarop Peking heeft gereageerd op de botsing tussen een
Amerikaanse EP-3E en een Chinese straaljager. Het Ameri
kaanse toestel moest een noodlanding maken op het Chinese
eiland Hainan en de bemanning werd vervolgens elf dagen
vastgehouden. Het vliegtuig staat nog steeds op Hainan. ANP
WASHINGTON - Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft
gisteren geoordeeld dat er fouten zijn gemaakt in het proces
tegen de zwakbegaafde ter dood veroordeelde John Paul Pen-
ry. De jury moet opnieuw bijeenkomen om uitspraak te doen.
Het Hooggerechtshof oordeelde dat de juryleden destijds uit
drukkelijk gewezen hadden moeten worden op de zwakzin
nigheid van de 44-jarige Penry, die het geestelijk vermogen
van een kind van zeven heeft.
Hij is schuldig bevonden aan moord en verkrachting van een
22-j arige huisvrouw in Tyler, in de staat Texasin 197 9Penry
heeft altijd ontkend. In november vorig jaar werd zijn execu
tie uitgesteld. AFP/DPA
HARGEISA - De inwoners van Somaliland hebben in grote
meerderheid gekozen voor onafhankelijkheid. Somaliland is
de zelfverklaarde zelfstandige republiek in het noordwesten
van Somalië. De bevolking kon zich er vorige week over uit
spreken in een referendum.
De uitslag (97 procent voor onafhankelijkheid) is officieel be
kendgemaakt tijdens een ceremonie in het parlement van So
maliland. De republiek splitste zichzelf zo'n tien jaar geleden
af, maar het kreeg nooit internationale erkenning. RTR
LONDEN - Twee vliegtuigen zijn het weekeinde neergestort
tijdens een vliegshow in het Zuid-Engelse Kent. Drie piloten
kwamen daardoor om. De luchtvaartautoriteiten zijn met een
onderzoek begonnen.
Zaterdag kwamen twee piloten om toen hun vijftig jaar oude
De Havilland Vampire tijdens de vlucht in brand vloog en
neerstortte. Onder het publiek vielen geen gewonden. Beslo
ten werd de show door te laten gaan.
Zondag stortte een eenmotorig gevechtsvliegtuigje van het
type American King Cobra neer, op honderd meter afstand
van het publiek dat met vij ftigduizend mensen aanwezig was
Het toestel raakte een boomtop en explodeerde. Ook deze
vliegenier kwam om het leven. DPA
dinsdag 5 juni 2001
van onze redactie economie
WENEN - De prijs voor een vat
ruwe olie zal niet stijgen nu Irak
de export van olie heeft ge
staakt. De Organisatie van Olie-
Exporterende Landen (OPEC)
heeft gisteren toegezegd de prijs
stabiel te houden. De verwach
ting is dat Irak binnenkort weer
gaat exporteren. Daarom is het
de vraag of andere olielanden
hun productie zullen opvoeren.
Op de oliemarkten bleef de prijs
gisteren na bekendmaking van
de stopzetting door Irak stabiel.
Noordzee-olie steeg heel even,
maar daalde later weer en bleef
onveranderd staan op ongeveer
29 dollar per vat. Vandaag ne
men de OPEC-leden in Wenen
een besluit over mogelijke extra
productie. Volgens voorzitter
Chakib Khelil is er vanwege de
stabiele prijs geen overtuigende
reden meer te produceren.
Irak stopte de export van ruwe
olie uit protest tegen de Verenig
de Naties. Die besloten het olie
voor-voedselprogramma met
slechts één maand te verlengen
en niet zoals gebruikelijk met
zes maanden. Volgens dit pro
gramma mag Irak voedsel en
medicijnen invoeren in ruil voor
een beperkte uitvoer van olie.
Het land heeft na de inval in
Koeweit al meer dan tien jaar te
maken met VN-sancties.
Import
De VN weigeren een verlenging
met een halfjaar, omdat ze eerst
een plan van de Verenigde Sta
ten en Groot-Brittannië willen
bestuderen.
In het plan wordt het aantal
goederen dat Irak mag importe
ren flink uitgebreid. De Iraakse
bevolking zal dan minder lijden
onder de sancties. Irak expor
teert dagelijks 2,1 miljoen vaten
olie, wat neerkomt op ongeveer
5 procent van de wereldexport.
In Azië stegen de olieprijzen na
de bekendmaking. Irak heeft
gezegd dat het alleen om de ex
port gaat die onder het olie
voor-voedselprogramma valt.
De buurlanden kunnen nog olie
krijgen. GPD/AFP/RTR
Een Albanese vluchtelinge haalt water in het plaatsje Aracinovo, vlakbij de Macedonische hoofdstad Skopje. Het water zou niet voor con
sumptie geschikt zijn, maar met de enorme stijging van het aantal vluchtelingen is het het enige water voorhanden.
foto Georgi Licovski/EPA
litairen gewond. Dat heeft een
legerwoordvoerder in Skopje
meegedeeld.
Vorige week hervatte het Mace
donische leger de beschietingen
op de Albanese dorpen Matejce
en Otlje. DPA
van onze redactie buitenland
SKOPJE - De buurlanden Ma
cedonië en Joegoslavië hebben
gisteren een akkoord gesloten
over militaire samenwerking.
Belgrado zal Skopje 'militaire
apparatuur' leveren. Beide lan
den vinden dat hoognodig ge
zien de strijd met de Albanese
rebellen.
In Macedonië is gisteren weer
gevochten tussen Albanese re
bellen en de veiligheidstroepen.
De rebellen van het U^K namen
stellingen van leger en politie
rond Tetovo in het noordwesten
en Kumanovo in het noordoos
ten van het land onder vuur.
Zondagavond raakten twee mi-
door Ad Bloemendaal
TEL AVTV - De toeristen mogen
het massaal laten afweten, im
migranten komen er nog steeds.
Deze week worden in Israël 820
nieuwkomers verwacht en nog
niemand heeft zijn plannen ge
wijzigd. Opmerkelijk, al was
het alleen al, omdat bijna alle
slachtoffers van de bomaanslag
in Tel Aviv jonge Russische im
migranten waren.
Russische Israëliërs zoeken
steun bij elkaar. Dat is speciaal
MANILA - De gouverneur van
het Filipijnse eiland Basilan
heeft gisteren bevestigd dat er
losgeld is betaald om één van de
gegijzelden van Abu Sayyaf vrij
te krijgen. Gouverneur Wahab
Akbar zei dat er 250.000 gulden
werd betaald voor de vrijlating.
De moslimgroepering houdt
sinds 27 mei een twintigtal men
sen gevangen, onder wie drie
Amerikanen. Zaterdag en zon
dag slaagden zeker acht gegij
zelden erin te ontsnappen. Twee
gevangenen werden door de re
bellen gedood.
President Gloria Arroyo zei eer
der dat haar regering geen los
geld zou betalen om gegijzelden
vrij te krijgen. AFP
het geval op Shevah Mofet, een
middelbare school in Tel Aviv
waar zeven van de twintig
slachtoffers onderwijs volgden.
Meer dan 9 0 procent van de leer
lingen van Shevah Mofet is van
Russische afkomst en velen van
hen beschrijven de school als
hun tweede huis. Ook na de les
uren en in het weekeinde kun
nen ze er terecht. Russische
nieuwkomers hebben meer op
vang nodig dan hun autochtone
Israëlische leeftijdgenoten.
Niet alleen wegens het taalpro
bleem, maar ook omdat een re
latief hoog percentage afkom
stig is uit gebroken gezinnen.
Ella Nelimov kwam zes jaar ge
leden met haar twee dochters,
Jelena en Julia, en haar zoon
Alexis naar Israël. De vader
bleef in Rusland achter. Sinds
vrijdagavond heeft Ella alleen
nog Alexis.
..Voor ze de deur uitgingen, heb
ik hun nog gevraagd thuis te
blijven", vertelde Ella Nelimov.
„Ik had twee mooie dochters,
die onafscheidelijk waren. Nu
zijn ze voor eeuwig samen."
Het afgelopen weekeinde zijn
Jelena en Julia Nelimov en vijf
andere leerlingen van Shevah
Mofet begraven. Minister Limor
Livnat van Onderwijs zei in
haar grafrede dat 'een vijand die
kinderen afslacht geen partner
kan zijn voor diplomatieke
overeenkomsten'. Israël heeft
het recht aan zijn kant, vertelde
ze ook, en het zal de vijand over
winnen 'door zijn natuurlijke
eenheid of op het slagveld'. On
derminister Yuli Edelstein van
Immigratie bleef dichter bij
huis: „Immigranten van mid
delbare leeftijd vertellen me al
tijd: we zijn naar Israël geko
men voor de toekomst van onze
kinderen; zelfs hebben hier
niets meer te verwachten. Ik
weet nu echt niet wat ik deze
mensen moet zeggen."
Rabbinaat
De 'natuurlijke eenheid' van Is
raël, waar minister Livnat over
sprak, was wat zoek toen het
ging om het regelen van de be
grafenissen. Het oppermachtige
rabbinaat verbood de teraarde
bestelling van vier van de
slachtoffers naast hun school
kameraden op joodse begraaf
plaatsen. Volgens de joodse reli
gieuze wet horen kinderen van
joodse vaders en niet-joodse
moeders daar niet. Hun nabe
staanden hadden geen zin in het
door de rabbijnen aangeboden
alternatief: een graf op een spe
ciaal voor niet-joden gereser
veerd stuk land, buiten de
officiële grenzen van de Yarkon-
begraafplaats in Tel Aviv.
De oplossing kwam in de vorm
van een aanbod van de seculiere
kibboets Givat Brenner, dicht
bij de stad. Drie van de vier niet-
joodse slachtoffers liggen daar
nu begraven.
De vierde, een jonge immigran
te uit Colombia, heeft een eeu
wige rustplaats gevonden op de
katholieke begraafplaats in
Jaffa. Tussen de Arabieren.
GPD
SEDAN - De bijna zeshonderd inwoners van
het Chatelet-sur-Retourne in de Franse
Ardennen zijn gisteren geëvacueerd. De eva
cuatie was noodzakelij k om een Duits munitie
depot te kunnen leeghalen dat een maand gele
den werd ontdekt door bouwvakkers. Het leger
zal de munitie, die dateert van de Eerste We
reldoorlog, naar Chalons-en-Champagne
brengen, waar de explosieven worden ontman
teld. In april werden duizenden inwoners van
de Noord-Franse stad Vimy geëvacueerd na
dat was ontdekt, dat munitie uit de Eerste We
reldoorlog gevaarlijke chemicaliën was gaan
lekken. In Chatelet-sur-Retourne zitten geen
chemicaliën in het munitiedepot.
foto Michel Spingler/AP
door Henk Glimmerveen
PARIJS - Frankrijk raakt niet uitge
praat over de verkrachting op klaar
lichte dag van een 21-jarige vrouw in
een bomvolle trein. Niemand van de
tweehonderd passagiers stak een hand
uit toen de vrouw door een viertal jon
geren werd uitgekleed en door twee van
hen werd verkracht.
Bijna twee weken na het drama in de
trein van Duinkerken naar Lille heeft
zich nog niemand van de medereizigers
gemeld bij de politie om te getuigen.
Volgens een woordvoerder van de
Franse spoorwegen, SNCF, komt dat
mede door de zware straf die hen boven
het hoofd hangt. De Franse wet stelt
haar burgers namelijk maximaal vijf
jaar gevangenisstraf in het vooruit
zicht als ze weigeren hulp te bieden aan
een medeburger in nood. Dat geldt ove
rigens niet alleen bij een verkrachting
of mpord. Ook als men niet ingrijpt bij
een zelfmoordpoging of zelfs bij een
hongerstaking kan een dergelijke straf
worden opgelegd.
„Door de massale publiciteit over de
verkrachting zal niemand zich twee
weken nadien nog als lafaard willen
presenteren", verklaarde een politie
woordvoerder desgevraagd.
Uitzondering
Van de kant van het Openbaar Ministe
rie is al gesuggereerd dat in dit specifie
ke geval uitzonderingen kunnen
worden gemaakt. „De wet biedt de mo
gelijkheid dat getuigen gevrijwaard
worden van vervolging als ze zich als
nog melden", zo liet een officier van
justitie weten.
De vraag waarom iedereen in de trein
zich afzijdig heeft gehouden beheerste
het hele pinkster-weekeind tal van ra
dio- en tv-programma's. „Omdat men
sen bang zijn een mes tussen de ribben
te krijgen als ze zich er mee bemoeien",
is het korte antwoord van Azouz Begag,
socioloog bij het (regerings)instituut
voor wetenschappelijk onderzoek
CNRS. „Om zich te beschermen, doen
ze alsof ze niet zien wat er rondom hen
gebeurt. Door weg te kijken, treedt on
bewust een proces in werking waarbij
mensen zich afsluiten van de werke
lijkheid. In de trein tussen Duinkerken
en Lille lijkt dat in extreme mate het
geval te zijn geweest. Men weigert te
kijken, men weigert te handelen. Ver
gelijk het met een ruzie in de metro
waarbij de man zijn vrouw slaat. Moet
je tussenbeide komen of niet? Wat is er
tussen die twee gaande? Je weet het
niet, dus je bemoeit je er niet mee."
I gelooft dat er sprake is van een
steeds grotere vereenzaming. „Fransen
zijn vrijwel allen afkomstig uit een
dorp, waar iedereen elkaar kende,
waar de sociale controle groot was. In
een stad is dat gevoel verdwenen. Je
kent elkaar niet en er zijn geen herken
ningspunten. We zien dagelijks dingen
om ons heen gebeuren, waarbij ieder
een weet: hier moet ik iets doen. Indivi
dueel gebeurt dat ook wel maar de mas
sa doet niets."
Controle
Anita Rémy (52) acht de SNCF vooreen
deel medeschuldig aan de golf van
agressie die de Franse spoorwegen teis
tert. „De spoorwegen controleren niet
meer. Iedereen kan zomaar in- en uit
stappen. Je bent je leven niet meer ze
ker in de trein."
De vrouw weet waarover ze spreekt. Ze
door Henk Glimmerveen
PARIJS - Het omkoopschan
daal rond het voormalige Fran
se staatsolieconcern Elf begint
steeds grotere vormen aan te ne
men. De radioloog Laurent
Raillard, voormalig golfmaatje
van de inmiddels overleden pre
sident Francois Mitterrand,
heeft tegenover de rechter van
instructie toegegeven, dat hij
via Mitterrand aan een baan bij
Elf is geholpen.
Volgens de krant Le Parisien
zou Raillard een bedrag van
twee miljoen francs (bijna zeven
ton) hebben getoucheerd. Het
enige dat hij daarvoor zou heb
ben gepresteerd, was het schrij
ven van een medisch rapport.
Raillard, aldus de krant, is een
oude vriend van Mitterrand. Hij
gaf de president iedere maan
dag en donderdag les in de golf-
sport. Tijdens een van die partij
tjes, in 1989, had Raillard zijn
financiële besognes ter sprake
gebracht. Hij had net zijn prak
tijk van de hand gedaan en was
belast met de organisatie van
een groot internationaal con
gres over radiologie. Premier
Rocard had hem voorts ge
vraagd een rapport te schrijven
over de beeldvorming van de
medische wetenschap in Frank
rijk en in Europa.
„Mitterrand vond dat ik daar
voor betaald moest worden. Hij
wilde me in een officiële functie
benoemen, maar dat kon niet
omdat ik geen ambtenaar ben.
Hij zei me dat hij een oplossing
zou zoeken voor het probleem",
aldus de specialist tegen Le Pa
risien.
Die oplossing diende zich snel
aan. Raillard weet niet meer
precies wie het contact legde, de
eerste (Le Floch-Prigent) of de
tweede (Sirven) man van Elf.
Maar voor hij het wist zat hij in
een privévliegtuig van het be
drijf in gezelschap van Alfred
Sirven voor het openen van een
bankrekening in Genève en
voor het tekenen van een ar
beidscontract.
Het Openbaar Ministerie in Pa
rijs onderzoekt de omvang van
de 'spookbanen' die Elf er op na
hield. Er bestaat een lijst met 44
namen. Eén van die 44 is dokter
Raillard. Maar zijn advocaten
verklaren dat het medisch rap
port, waar premier Rocard om
had gevraagd en waarvoor Rail
lard zo rijkelijk werd beloond,
geschreven was in opdracht van
Elf. GPD
werd in februari vorig jaarverkracht in
de sneltrein van Straatsburg naar Mar
seille. Rémy had een couchette in de
eerste klas en werd vlak voor Marseille
overvallen.
„Ik schreeuwde dat ik zijn moeder had
kunnen zijn, dat ik een oude vrouw ben
Maar niets hielp. Ik kreeg een mes op
m'n keel." Hij rukte haar de kleren van
het lijf en verkrachtte haar. Vervolgens
trok hij aan de noodrem en stapte de
trein uit.
Anita Rémy heeft de SNCF voor de
rechter gesleept. Ze beschuldigt het
spoorwegbedrijf ervan, dat het alle ele
mentaire voorzorgsmaatregelen ach
terwege laat om de veiligheid van haar
passagiers te garanderen. Vooral vrou
wen zijn hun leven niet zeker, zegt ze.
„In heel Frankrijk rij den dagelijks, dag
en nacht, Hitchcock-treinen rond. Het
is je reinste terreur." GPD
van onze redactie buitenland
BOSTON - Anthony Quinn, die
naast Richard Burton en Orson
Welles werd beschouwd als één
van de beste acteurs van de
twintigste eeuw, is zondag op
86-jarige leeftijd overleden.
De acteur stierf in een zieken
huis in Boston aan de gevolgen
van een longontsteking. Quinn,
die lange tijd in Italië woonde,
leefde de laatste tijd in Bristol
bij Providence in Rhode Island.
In zijn carrière, die ruim vijftig
jaar omspande, speelde Quinn
in meer dan honderd films. We
reldroem vergaarde hij met zijn
rol inZorba the Greekuit 19 64
Anthony Quinn werd op 21 april
1915 in Chihuahua in Mexico
geboren als zoon van Ierse en
Mexicaanse ouders. Zijn vader
vocht nog aan de zijde van de re
volutionair Pancho Villa.
Later verhuisde het gezin naar
Los Angeles, waar Anthony
Quinn in de achterbuurten op
groeide. Als kind speelde hij al
mee in Tarzan-films. Quinn
kreeg in zijn loopbaan twee Os
cars, voor zijn rollen in 'Viva Za
pata', waarin hij de Mexicaanse
volksheld Emiliano Zapata
speelde, en 'Lust for Life', waar
in hij de schilder Paul Gauguin
gestalte gaf. Niet in de laatste
plaats om zijn Mexicaans-indi
aanse uiterlijk was Quinn een
veelgevraagd acteur in wes
terns en avonturenfilms. Naast
revolverhelden kroop Quinn in
de huid van gangsters, india
nen, paus of bokser. Quinn was
in 1954 al bekend geworden als
de 'Grote Zampano' in Federico
Fellini's 'La strada'.
In een interview uit 1987 zei
Quinn dat hij in zijn leven de
meeste doelen had bereikt die
hij zich als kind had gesteld.
Quinn was getrouwd met Ka-
therine De Mille, de adoptief-
dochter van regisseur Cecille B.
De Mille.
Het paar scheidde toen bekend
werd dat Quinn een verhouding
had met de Italiaanse ontwerp
ster Yolanda Addolari. AP
