zeegat
Een blaadje maken is nog steeds het leukst
PZC
Derk Sauer, mediagnaat
25
RUDEN RIEMENS
zaterdag 2 juni 2001
In Nederland bracht Derk Sauer als
hoofdredacteur van Nieuwe Revu
'nieuws, sport en rock 'n roll' aan de
man. In Rusland groeide hij uit tot een
uitgever met manchetknopen. Met
Cosmopolitan, Playboy, Yes, The Mo
scow Times en een Russische zaken
krant bouwde hij zijn imperium 'blokje
voor blokje, net als lego' op. Prins Wil
lem-Alexander zal tij dens het staatsbe
zoek aan Rusland een bezoek brengen
aan de voormalige maoïst die nu zonder
problemen Russische ministers aan de
lijn krijgt. Sauer over walging en fasci
natie in een Russische metropool. ,,We
maken hier in een dag soms meer mee
dan in Nederland in een jaar.
Je kent me", zegt Derk Sauer (48) in het
Engels tegen de jonge artdirector van
Playboy. „Alles wat op de cover staat, moet
goed leesbaar zijn, anders moet je het niet
op de cover zetten." Het lettertype van de
aanbeveling 'de beste Amerikaanse meisjes'
op de omslag van de Russische Playboy is
volgens de Chief Executive Officer (CEO) en
grootaandeelhouder van Independent Me
dia niet groot genoeg. De jongen achter het
toetsenbord brengt met lichtetegenzin en
kele wijzigingen aan. „Echt Derk, zo is het
okay", mompelt hij als Sauer nog steeds niet
tevreden lijkt. „Much better, concludeert de
topman uiteindelijk.
De Russische Playboy is een van de succes
uitgaven van uitgeverij Independent Me
dia. „Helemaal vol advertenties", aldus
Sauer. Toch is het blad verantwoordelijk
voor de twee bodyguards die de Nedexiand-
se uitgever begeleiden bij iedere stap die hij
zet. In maart werd Playboys hoofdredacteur
Maksim Maslakov neergeschoten, naar ver
luidt wegens problemen met de maffioze
modellenwereld die een prominentere rol
opeist in het Russische naaktblad. Sauer
zou het volgende doelwit kunnen zijn van de
mannen achter de blote meisjes. „Het lijkt
zich nu allemaal te stabiliseren", zegt Sauer.
„We hadden wat problemen met een be
paald modellenbureau." Meer wil hij er niet
over kwijt, behalve dan dat bodyguards
'nooit wennen'.
Een paar etages lager in het sobere hoofd
kantoor van Sauers Independent Media
wacht het volgende probleem. Hoofdredac
teur Leonid Bersjidski (27) van de succes
volle Russische zakenkrant Vedomosti
meldt dat er nieuwe verwikkelingen zijn
rondom een onlangs verschenen artikel over
de dubieuze aanschaf van bubbelbaden
door de vermogensbeheerder van het Krem
lin. Sauer moet hartelijk lachen om 'jacuz-
zi-gate', maar zijn gezichtsuitdrukking
wordt serieuzer als Bersjidski uitlegt dat
het Kremlin dermate ontstemd is over het
stuk dat een pi'oces dreigt. „Ik maak me
daar niet al te druk om", zegt Sauer. „We
hebben hier een regel: alles mag geschreven
worden, maar zorg dat je bronnen kloppen.
Daar vextrouw ik op.
'Niet zo snel nerveus worden' is volgens
Sauer het geheim van leven in Rusland. De
ondernemer overleefde daarmee de afgelo
pen twaalf jaar maffia, hyperinflatie, eco
nomische crises, tegenstrijdige wetten, de
Russische belastingpolitie en talloze andere
curiositeiten. „Never a dull moment", zegt
Sauer, gezeten achter de lange, houten tafel
in zijn met schilderijen behangen kantoor.
„We maken hier in een dag soms meer mee
dan in Nederland in een jaar. Veel mensen
vinden dat moeilijk. Die komen hier naar
toe en willen zekerheid, maar zekerheid heb
je in Rusland nooit. Dat is ook het probleem
voor veel buitenlandse ondernemers. In Ne-
deiiand kun je een driejarenplan maken,
waar jeperjaarzo'n drie tot vier procent bo
ven of onder kunt zitten en dat is dan al vrij
wild. Hier kun je iedere dag honderd pro
cent verschil hebben. Alles gaat met enorme
ups en downs, met schokken. Ik ben daar
van gaan houden. Voor mij werkt het als een
soort heroïne. Tenminste, zo stel ik me hero
ine voor. Je raakt er aan verslaafd, hoewel er
natuurlijk ook negatieve kanten aan ver
bonden zijn."
Vrouwen
Sauer verhuisde in 1989 naar Moskou. Na
dat hij het weekblad de Nieuw Revu negen
jaar lang had geleidmoest hij in opdracht
van de Nederlandse uitgever VNU de Russi
sche markt ontdekken. De eerste uitgave
'Moscow Magazine' bleek echter geen groot
succes. VNU trok uiteindelijk de stekker uit
het Russische avontuur, maar Sauer en zijn
tien jaar jongere zakenpartner Annemarie
van Gaal besloten op eigen houtje verder te
gaan. De nieuwe uitgeverij Independent
Media kreeg als vlaggeschip het Engelstali
ge dagblad 'The Moscow Times', geroemd
om de betrouwbare berichtgeving en hoge
kwaliteit. Vooral jonge, hoogopgeleide Rus
sinnen maken sindsdien de dienst uit bin
nen het bedrijf. „Dat is een Russische tradi-
.f ËSMÖf L—J yiH 1 i
Derk Sauer:,Ik ben veel te Calvinistisch voor die Russen.
tie. Vrouwen hebben in dit land altijd het
zware werk gedaan en verantwoordelijk
heid genomen. Russische mannen kunnen
goed kletsen, maar ze zijn vaak verschrik
kelijk onpraktisch. Je hebt hier heel veel ge
zinnen met een kind en de meeste ouders
hopen op een zoon. In dat geval wordt zo'n
jongen enorm verwend. Vervolgens trouwen
ze ook nog heel vroeg. Die jongens hoeven
hun hele leven nog geen eitje te bakken. En
dat merk je. Ze zijn zo onpi-aktisch als de
pest."
Sauer en Van Gaal waren in 1992 dan wel
verlost vanhun weifelende bazen in Neder
land, onverdeeld succes leverde de vrijheid
niet onmiddellijk op. „We hadden een plan
netje gemaakt dat we in een jaar of twee
winstgevend moesten zijn, maar dat bleek
helemaal niet het geval. In de jaren 1993 en
1994 stond het water ons echt aan de lippen.
We konden de salarissen bij na niet meer uit
betalen. We zijn gered door de bel. Als we in
1994 niet de Russische rechten voor Cosmo
politan hadden verworven, zou ik hier nu
niet hebben gezeten."
Cosmopolitan is nog steeds de 'cash-cow'
van Independent Media. Het grootste blad
van Rusland is 'een fenomeen', aldus Sauer.
De oplage van 'Cosmo' explodeerde vrijwel
onmiddellijk na de verschij ning van het eer
ste nummer. In de topmaanden gingen bijna
500.000 exemplaren over de toonbanken.
Ook nu de concurrentie met gelijksoortige
bladen op de Russische markt is versche
nen, heeft Cosmopolitan nog altijd onbe
twist de koppositie in handen met een opia-
foto Frank Hendrickx/GPD
ge van boven de 300.000. „Het blad is een
beetj e te vergelij ken met de Magriet in de j a-
ren zestig in Nederland. In Cosmo konden
Russische vrouwen voor het eerst lezen over
thema's als seksualiteit, de relatie met je
man en geweld in het huwelijk."
Na het onwaarschijnlijke succes van
Cosmopolitan dijde Independent Media
snel uit. De ene na de andere glossy ver
scheen op de markt. Playboy, Yes, Marie
Claire, Good Housekeeping, Men's Health,
alles komt uit de stal van Sauer. De econo
mische crisis in 1998 veroorzaakte een te
rugslag en Sauer moest in een paar weken
tijd 200 man ontslaan. „Een heel moeilijke
tij d, maar we zijn er sterker uit tevoorschijn
gekomen, zegt Sauer, die zich nog dagelijks
met zijn bladen bemoeit. „Ik ben een alles-
eter. Ik spring van het ene naar het andere.
Als bepaalde bladen niet helemaal lekker
lopen, een nieuwe push nodig hebben, dan
kom ik in actie. Dat vind ik nog steeds het
leukste wat er is: een blaadje maken."
Status
In 1998 - vlak voor de crisis - kocht VNU een
belang van 35 procent in het bedrijf van
Sauer. De Nederlandse ondernemer werd
daarmee definitief een man in bonus.
Maar die status is voor mij helemaal niet be
langrijk. Op mijn leven heeft het nul in
vloed. Ik heb altijd geleefd zoals ik nu leef.
Ik ben dan ook veel te calvinistisch voor die
Russen. Ze begrijpen niet dat er niet in elke
kamer een breedbeeldtelevisie staat of dat
er geen thuisbioscoop is. 'Dat heb ik hele
maal niet nodig'zeg ik dan, maar daar kun
nen ze niet bijAls je het geld hebt, moet je
het kopen. Dat zit heel diep."
Sauer denkt voorlopig nog niet aan een ver
trek uit Rusland, al houdt hij een slag om de
arm. „Je weet het nooit in Rusland. Voor
hetzelfde geld gooit Poetin ons er morgen
uit. De meeste industriëlen zijn hartstikke
blij met hem, maar ik houd nog steeds mijn
hart vast. Als hij echt de totalitaire kant op
gaat, is dat natuurlijk heel vervelend voor
ons. Media kunnen alleen gedijen in een
open klimaat. Ik denk trouwens dat dit op
de lange termijn voor heel het bedrijfsleven
geldt. In Chili hebben ze onder leiding van
Pinochet ook een tijdje economische voor
uitgang gekend, maar alles wat totalitair is,
leidt op den duur tot minder competitie en
meer corruptie. Ik weet echt niet of dat hier
gaat gebeurenmaar j e kunt het niet uitslui
ten."
Het bezoek van kroonprins Willem-Alexan
der ziet Sauer als een vorm van erkenning.
„Vooral voor de mensen die hier werken,
vind ik het leuk. Het Russische management
runt de zaak. Dat is ook het leuke van dit be
drijf. Jonge mensen van in de twintig krij
gen enorme verantwoordelijkheden. Ik ben
namelijk helemaal geen controlfreak, inte
gendeel. Dat is de reden waarom mensen
hier graag werken. Het is nu eenmaal heel
vervelend om een baas te hebben die voort
durend zegt hoe je alles moet doen. Mis
schien is dat een kwaliteit van me: dat ik een
sfeer weet te creëren waarin mensen graag
werken. Ik wil zoveel mogelijk bij mijn kin
deren zijn en doordat ik veel aan anderen
overlaat, hoef ik zelf ook helemaal niet zo
hard te werken. Gewoon normale werktij
den, zoals iedereen."
Frank Hendrickx
