Zachte botertjes
en okselgeurtjes
Ballen voor
iedere ronde
*9
11
Zonnen
zonder
zorgen
Zomergeuren
nieuw fenomeen
Limburgse
wijnen
vrijdag 18 mei 2001
Limburg, Heuvelland?
Juist, maar dat niet al
leen. Als het aan de wijn
gaardeniers Mergelland ligt,
wordt dit straks Limburg,
Wijnland. Op de zuidelijkste
heuvels van Nederland wor
den al een tijdje met grote
passie druiven geteeld, die
tot een 'Vin de Valère', 'Stok-
hemmer Wingert', 'Domaine
de Blaireaux' of een 'Zonne
hof' worden geperst. Zo is er
ook een heuse Wijntrofee
Wijngaardeniers Mergel
land.
Eenpotluchtje'. 'Iets teveel
oxydatie.' 'Een mooi boter
tje ondanks dat lichte oksel
geurtje'. Het wordt allemaal op
een vriendelijke, bijna gefluis
terde toon gezegd maar de wijn
boeren van het Mergelland zijn
af en toe niet mals voor elkaar.
Wie naar het hoge streeft, heeft
niks aan stroopsmeren. Een
grand cru komt niet tot stand
door vleierij en kritiekloos gla
zen legen.
Ongeveer tien wijngaardeniers
hebben zich verzameld in de
ridderzaal van de kasteelruïne
van kasteel Valkenburg. Een
ideale plek, volgens Aad Dul-
laart, eerste voorzitter van de in
1995 opgerichte Vereniging
Wijngaardeniers Mergelland.
„Vanuit deze ridderzaal heb je
een fraai uitzicht op de helling,
waar volgens oude landkaarten
zo 'n kleine duizend j aar druiven
geteeld werden voorwijnen, die
de ridders van Valkenburg in
deze zaal opdronken."
De wijnmakers knikken in
stemmend en nemen plaats op
de her en der verspreid liggende
brokstukken van het oude kas
teel. Op een stenen stompje van
ëen oude pilaar staan, onher
kenbaar verpakt in aluminium
folie, de 11 witte en 5 rode wij
nen te wachten op de test.
Vereerd voelen de wijnmakers
zich door de mededeling van
Hennie Jansen, organisator van
de wedstrijd om de Wijntrofee
en eigenaar van wijncafé de Rij
ke Jansen dat Jan van Lissum in
zijn wijnmagazine aandacht zal
besteden aan de wijntest.
Nieuwsgierig gemompel stijgt
op als verteld wordt dat Van Lis
sum ook de Mergelland-wijnen
geproefd en getest heeft.
Vincent Mientjens, medeorga
nisatorvan de wedstrijd, ruikt
aan het eerste glas rode wijn dat
wordt geschonken. „Er wordt
nogal ingewikkeld gedaan over
wijnmaken, maar in feite is het
best eenvoudig." Zelf had de
francofiele vutter achter in zijn
tuin een druivenstruik tegen
een muur hangen. „De op
brengst was te groot om op te
kunnen eten. Ik heb ze daarom
maar geperst. Geen hoogvlieger
die wijn, een soort vin du table.
Een vriend van me had een tuin
tje op de Sint Pietersberg. Daar
zijn we toen een wijngaard be
gonnen. Zijn 100 stokken
Auxerrois leveren een goede
Zonnewijn op. „In '99 winnaar
van de proeverij op de Hotel
school," klinkt het trots.
Een prijzenpakker is ook de
Stokhemmer wingert van Aad
Dullaart, die zelfs op de kaart
van enkele gerenommeerde res
taurants in het Heuvelland
prijkt. Dullaart doet mee aan de
test met „een echte Euro-wijn".
Samen met de als top-wijnma-
ker erkende Hans Dassen van
Domaine des Blaireaux (Dassen
is in het Frans Blaireaux), heeft
hij een wijn gemaakt van de
Franse Pinot Noir en de Duitse
Dornfelder druif. Dullaart is
dan ook in de optiek van zijn
mede-wijnmakers een profes
sional.
Hogerop wil ook Leo Kloppers.
„Ik ben begonnen met wijnma
ken van fruit. Wist je dat je zelfs
van gras een hele mooie wijn
kunt maken? Ik had een grashei-
dere wijn van zo'n 14 die de
vergelijking kon doorstaan met
een Gruner VeltLiner uit Oos
tenrijk." Toch maakt Kloppers
drie jaar geleden de overstap
van gras naar druif. „Ik wil prij
zen pakken, naamsbekendheid
krijgen en goede wijnen maken.
Welke naam? De Heeren Hoeve,
heeft iets traditioneels en iets
chics, nietwaar
Daartoe heeft hij na veel geploe
ter een helling langs het Albert-
kanaal in het Belgische Kesselt
weten te bemachtigen. „Daar
heb ik 650 stokken. Ik ben een
echte experimenteerder. Mijn
rode wijnen maak ik van drie
soorten druiven: 70% Dornfel
der, 10% Pinot Noir en 10%
Blauwe van Boskoop."
Valère Ceulen maakt wijn voor
de ontspanning. "Ik ben begon
nen met appelwijn om te leren
hoe je suikers in alcohol omzet.
Nu heb ik zo'n 400 stokken. Tja,
voor een hobby is dat wel veel,
zegt ook mijn vrouw." Maar Va
lère geniet van het ploeteren
met zijn handen in de grond. „Ik
zit veel op kantoor en dan werkt
zo'n wijngaard heerlijk ont
spannend." Zijn ,Vin de Valère-
re' verdwijnt vooral in de kelen
van vrienden en kennissen.
Maar de laatste tijd heeft de
boomlange Ceulen ook de ge
neugten van de verkoop ge
smaakt. „Mijn wijngoed ligt
niet ver van de plaats, waar toe
risten de Pietersberg in kunnen.
Aan hen verkoop ik steeds vaker
een wijntje. Bovendien heb ik
etiketten aangeschaft, die te
prijzig waren. Die wil ik terug
verdienen, f 17,50 voor een
mooie wijn is toch niet echt
veel," zegt hij en leegt een glas
goudgele Mergellanden „Mooi
botertje heeft deze," luidt het
commentaar.
Ray Simoen
Met als décor zon, zee en
strand paradeerden
dertig modellen in bijzonde
re kleding over de Scheve-
ningse Pier. De ZON! Fas
hion Show vormde onlangs
de aftrap voor de jaarlijkse
campagne, die waarschuwt
tegen de gevaren van (te veel)
Geniet van de zon, maar
maak 't niet te gek' luidt dit
jaar het thema van de zoncam-
pagne van het Koningin Wilhel-
mina Fonds (KWF). De grootste
campagne ooit met een prijs
kaartje van f. 500.000,-.
Tijdens de modeshow in Sche-
veningen toonden dertig model
len ontwerpen van tien in
Nederland werkende mode
ontwerpers. De opdracht luid
de: ontwerp zonminnende, zon-
koelende en zonwerende kle
ding die vrouwen kan inspireren
om in de zon aantrekkelijk ge
kleed te gaan.
Winnares werd de 31-jarige
Thera Hillenaar uit Amster
dam. Haar bizarre creaties ver
rasten publiek en jury: „Ik heb
het serieuze thema vertaald in
jeugdige ontwerpen door bij
voorbeeld een grote strandbal te
verwerken in een lange rok van
hetzelfde materiaal." Het Twis
ter-spel met de bekende kleuri
ge vlakken stond model twee
andere ontwerpen. „Met deze
ontwerpen heb ik de vrolij ke zo
merse onbezonnenheid gecom
bineerd met een serieuze be
scherming in de vorm van
kleding", aldus Thera Hillenaar.
De campagne van het KWF is
deze keer voornamelijk gericht
op jongeren, met name 'jonge
meiden'. KWF-woordvoerster
Cora Honing: „Uit onderzoek is
gebleken dat veel jonge meiden
zich ophangen aan een bepaald
schoonheidsbeeld waarbij zij
lang, slank en bruingebrand
moeten zijn. Met als gevolg dat
Een ontwerp van winnares Thera Hillenaar.
jonge vrouwen ondanks be
kendheid met de risico's toch
overdadig zonnen en anti-zon
nebrandmiddelen gebruiken
met een te lage beschermings
factor." Naast een grote kans om
te verbranden wordt hierdoor
ook het risico op huidkanker
vergroot.
Tussen twaalf en drie uur uit de
zon blijven, vaker beschermen
de kleding dragen en zonne
brandmiddelen gebruiken zijn
volgens de Nederlandse Kan
kerbestrijding noodzakelijk
voor een gezond zomers seizoen.
Zonnebrandmiddelen liggen
echter onder vuur. Het gaat
hierbij om producten met de
omstreden stoffen 4-methyl-
benzylidene camphor, octyl
methoxycinnamate en benzop-
henone-3. Uit onderzoek zou
blijken dat deze drie UV-filters
de hormoonhuishouding kun
nen verstoren. Het ministerie
van Volksgezondheid heeft deze
producten niet uit de winkels la
ten halen na een beoordeling
van het Zwitsers onderzoek
door het Rijksinstituut voor Mi
lieu en Volksgezondheid.
Aanvulling
„Ondanks alle negatieve be
richten zijn en blijven anti-zon-
nebrandmiddelen een goede be
scherming tegen schadelijke
zonnestralen", zegt Honing m
een reactie. „Die middelen zijn
een prima aanvulling op matig
zonnen en het dragen van be
schermende kleding."
Het aantal gevallen van huid
kanker in ons land neemt elk
jaar toe. Beginjaren '80 ging het
om 15.000 nieuwe gevallen per
jaar, nu om 25.000. Dit is met
name toe te schrijven aan het
vele zonnen tijdens zonvakan
ties en in de vrije tijd. Neder
landse zonaanbidders hebben
daarbij de pech dat vanwege ons
klimaat de huid vrijwel nooit
zal wennen aan de zon, wat an
ders een natuurlijke bescher
ming zou kunnen geven.
De campagne 'Geniet van de
zon, maar maak het niet te gek',
is de grootste zoncampagne
sinds het KWF in 1988 met
voorlichting over verstandig
zonnen begon. De campagne
omvat afzonderlijke folders
over verstandig zonnen voor
kinderen en volwassenen en een
speciale folder over zonnecos-
metica. Voor de jongeren zijn er
op scholen freecards verkrijg
baar met zonnetips. Ook zijn er
voor basisscholen onderwijs
pakketten om kinderen al op
jonge leeftijd te attenderen op
zongevaren. Daarnaast is er een
brochure 'Verstandig Zonnen'
met uitgebreide achtergrondin
formatie en zal Radio 538 in de
zomermaanden elke zaterdag
en zondag zonnetips uitzenden.
Folders en brochures zijn onder
meer verkrijgbaar bij drogisten,
schoonheidsspecialisten, zon-
nestudio's, apotheken en huis
artsen.
Marieke van der Vorst
Meer informatie via de KWF-si-
te: www.kankerbestrijding.nl
Ze raakten geïnspireerd dooi
de mooie, glanzende choco-
ladeballen die ze ooit in het Ma
rokkaanse Fez zagen'Is dat niet
iets voor een boek?', dachten
Lyndey Milan en Loekie Werle,
twee Australische grootheden
op kookboekengebied, waarvan
de laatste -de naam Loekie zegt
het al- van Nederlandse af
komst is.
Het resultaat is Ballen, recepten
voor ronde lekkernijen' een
grappig geïllustreerd kook
boekje met recepten voor ballen
in al hun glorie - of ze nu rond
zijn, ovaal, groot, klein, zacht,
stevig, zoet, hartig of van choco
lade. De ballen zijn afkomstig
uit alle landen van de wereld en
hebben slechts één ding ge
meen: hun vorm.
Wie bij de gedachte aan ballen
alleen aan bitterballen en ge
haktballen denkt, is op het culi
naire vlak een stuk minder crea
tief dan de schrij f stersLoekie is
haar 'Broodje van Kootje'-ver-
leden niet vergeten, blijkt uit
een toelichting bij een van haar
gerechtjes, maar met Lyndey
bedacht ze recepten voor onge
veer honderdvij ftig verschillen
de balletjes. Van de voor de hand
liggende ballen gehakt -wel op
acht verschillende manieren be
schreven- tot falafel, viskoek-
jes, aardappelpureeballen en
poffertjes. De dames verzonnen
ook zoiets als bloemkoolbolle
tjes metprosciutto, gepocheer
de perziken, gefrituurde olij
ven, boccocini met prosciutto
(mozzarellabolletjes met Itali
aanse ham), kappertjes in be
slag en spinazieballet j es met sa
lie en parmezaanse kaas om een
aantal te noemen. Zelfs lams-
hersenen weten ze om te toveren
tot aantrekkelijk uitziende bal
letjes. Een bal hoeft niet altijd
een klein hapje bij de eerste of
de laatse ronde te zij n of een tus-
sendoortje, blijkt uit Ballen, re
cepten voor ronde lekkernijen.
Zelfs een volledige maaltijd op
basis van ballen is mogelijk - of
een buffet. In het boek zijn
recepten ondergebracht in
hoofdstukken als 'borrelbal-
len', 'bijballetjes', 'grote ballen'
en 'zoeteballen'. Kortom, erzijn
ballen die dienst kunnen doen
als voor-, tussen-, hoofd- of als
nagerecht.
Nevin Atici
Ballen, recepten voor ronde lek
kernijen. Uitgeverij De Lan
taarn. Prijs: f 34,95.
Sinds enkele jaren zijn de
frisse zomergeuren een
nieuw fenomeen. Het staat vast
dat een zwaar parfum het nu
eenmaal beter doet bij een flu
welen avondjurk dan bij een
bloot t-shirtje. In de zomer heb
je meer behoefte aan een frisse,
lichte geur die niet benauwend
om je heen hangt en de mensen
om je heen niet naar adem doet
snakken.
En daar spelen de parfumhui
zen natuurlijk graag op in. Al
krijgen veel bestaande geuren
een lichtere zomerversie zoals
rococo soleil van Joopeen fris
se eau de toilette.
Elke zomer komt Issey Miyake
met nieuwe versies van L'eau
d'I~sseyeen van de beter verko
pende parfums van deze tijd.
Deze keer zijn er zelfs twee
nieuwe versies Soleil d'Issey en
Lune d'Isseyde een in een oran
je flesje en de andere in donker
blauw. Jean Paul Gaultier ver
zint elke zomer een nieuwe
versie van het parfum Classi-
que. Zoals bekend met het vrou
wentorso als flesje. Ditmaal
gaat zij gekleed in een klassieke
zomerjurk met een print van vi
ooltjes, alcohol free Summer
Fragrance, maar in beperkte
mate verkrijgbaar.
Een zomerparfum zonder alcol-
hol is J'adore, Eau d'Eté Parfu-
mée van Dior. Het tijdloze
parfum Romance van Ralph
Lauren krijgt ook een zomerse
uitvoering: Ralph Lauren Ro
mance Sparkling Mist, een
trouw maar lichtere uitgave in
de vorm van een eau de toilette.
Cool Water Woman van Da-
vidoff wordt deze zomer uitge
breid met een speciale Summer
Line, daarbij een geparfumeer
de, hydraterende spray, een
Skin Glitter Gel om de mooiste
op een zomeravondparty te zijn,
geparfumeerde nagellak en een
haarspray met glitters.
Een jaar geleden lanceerde Dior
de Eaux de Dior Coloressance,
geurende watertjes in leuk ge
kleurde flesjes. Dit jaar komt
daar Brum de Lait pour le corps
bij, een compositie die het mid
den houdt tussen een bodymilk
en een eau fraïche, royaal aan te
brengen na het bad. Leuk is de
minigloss, die niet alleen glans
aan de lippen geven, maar ze
ook nog lekker laten ruiken.
Libertine, de nieuwe geur van
Vivienne Westwood krijgt er
meteen een badlijn bijzoals een
deodorant en twee producten
die het lichaam heerlijk zacht
maken en ook nog lekker laten
ruiken. De badlijn heet Flirta
tions. Ook 'Too Much' het nieu
we parfum van Guerlain krijgt
een badlijn erbij: Vital Sensa
tions.
En ten slotte is er dan ook nog
een heel nieuw parfum 'Zen' van
Shiseido, uitgebracht na jaren
van onderzoek naar het verband
tussen geur en geestelijk en li
chamelijk welzijn. Deze studie,
aromachologie genoemd,
maakte duidelijk dat geur wel
degelijk de hersenen bereikt en
vandaar door het lichaam wordt
getransporteerd. Daardoor
kunnen geuren dus ook voor een
gevoel van welbehagen zorgen.
Limburgse wijnmakers keuren eikaars wijnen in in de ridderzaal van de kasteelruïne Valkenburg.
foto Frits Widershoven
