PZC
Oud Nederland
wordt vernieuwd
Tuinieren met oog
voor de natuur
35
Renovatie
in plaats van
nieuwbouw
Trendy
slapen
Makelaars
Tafelkunst
Huis en tuin
zaterdag 12 mei 2001
Bij de renovatie van be
staande wijken hebben
bewoners te weinig in
spraak, concludeert Ad
Straub in zijn promotieon
derzoek. En de aandacht
voor renovatie neemt toe.
„Het leeft heel erg, omdat
steeds meer steden ermee
aan de slag moeten", aldus
Ingrid Pieters van de Stuur
groep Experimenten Volks
huisvesting.
Met dit jaar nog drie sympo
sia op de rol kan niemand
eromheen. Renoveren staat op
de agenda van woningcorpora
ties en overheden. Renoveren of
stedelijke vernieuwing, zoals de
Stuurgroep Experimenten
Volkshuisvesting het noemt.
„Er wordt steeds meer gereno
veerd en er is steeds minder
nieuwbouw", verklaart Win-
fried Janssen van Metropolis
Architecten de tendens.
Het Rotterdamse architecten
bureau is mede verantwoorde
lijk voor de renovatie van NUTS
8, een hoogbouwcomplex in
Den Haag dat is ontworpen door
de bekende architect Dudok.
Het project, dat drie jaar gele
den werd opgeleverd, is genomi
neerd voor de Nationale Reno
vatie Prijs, die volgende week
donderdag 17 mei wordt uitge
reikt tijdens het achtste Natio
nale Renovatie Symposium.
Later in het jaar, 6 september,
houdt de Stuurgroep Experi
menten Volkshuisvesting (SEV)
een dag rondom het thema.
„Daar moet een voorbeeldwer
king van uitgaan", wijst Ingrid
Pieters van de stuurgroep op het
belang van een dergelijke dag.
„Wij proberen altijd te laten
zien wat de ontwikkelingen
zijn." Gebrek aan belangstel
ling vreest ze niet. „Het leeft
heel erg, omdat steeds meer ste
den ermee aan de slag moeten."
Uitzicht
Maar hoe? Dat is de vraag die
niet alleen overheden, maar ook
architecten en corporaties be
zighoudt. Volgens Pieters is het
antwoord niet eenduidig. „Er is
niet één manier. Iedereen is zoe
kende hoe het moet. De belang
rijkste vraag is in ieder geval of
slopen tegenwoordig nog wel de
beste oplossing is.
Winfried Janssen denkt dat toe
komst ligt in een combinatie van
nieuwbouw en renovatie. Op die
manier benaderde zijn bureau
ook de renovatie in Den Haag.
Hij vermoedt dat het één van de
redenen is waarom het project
genomineerd is voor de renova-
tieprijs. „We hebben gekeken
naar de stedenbouwkundige be
tekenis van het complex en ge
probeerd om goed gebruik te
maken van de omgeving. We
hebben de balkons bijvoorbeeld
schuin geplaatst, zodat alle be
woners goed uitzicht hebben."
Want dat maakt renovatie zo
moeilijk, vermoedt Janssen.
„Een dergelijk project is altijd
moeilijk, omdat je in de slag
moet met de bewoners. De ar
chitect moet proberen die groep
enthousiast te maken voor zijn
plannen." Volgens Ab Straub
wringt juist daar meestal de
schoen. Onlangs promoveerde
hij aan de Technische Universi
teit Delft op het onderzoek
'Technisch Beheer Door Wo
ningcorporaties In De 21e
Eeuw'. Daarin concludeert hij
dat corporaties meer tegemoet
zouden moeten komen aan de
wensen van de consument.
Plattegrond
Straub baseert zijn bevindingen
op onderzoek bij diverse wo
ningcorporaties. „De klanten
worden baas in eigen huis en
krijgen vrijheid in het onder
houd en het aanpassen van de
binnenkant van de woning."
Het renoveren van de buiten
kant, waarbij esthetische mo
tieven een rol spelen, kan de ver
huurbaarheid van de woningen
volgens hem verhogen. Maar
huurders zouden bij dit proces
wel nauw moeten worden be
trokken, is zijn bevinding.
Die aanpak hanteerde Metropo
lis Architecten bij de renovatie
in Den Haag. „We hebben voor
al met de bewoners gesproken
over de plattegrond van de wo
ning. Hoe gebruik je een huis?"
aldus Janssen. Toch houdt die
betrokkenheid volgens Janssen
wel ergens op. „Van de steden
bouwkundige aspecten zijn ze
niet op de hoogte. Hetzelfde
geldt voor kleurgebruik. Dat is
een kwestie van smaak. Ga je
dat met huurders bespreken,
dan krijg je tweehonderd ver
schillende meningen."
Dat renovatie ook op het pro
gramma staat van de landelijke
overheid blijkt uit het zoge
naamde Innovatieprogramma
Stedelijke Vernieuwing (IPSV).
Daarmee wil het ministerie van
Volkshuisvesting Ruimtelijke
Ordening en Milieubeheer
(VROM) lokale overheden en
corporaties stimuleren om over
renovatie na te denken.
VROM stelt geld beschikbaar
voor een aantal voorbeeldpro
jecten. Tot en met 2004 is daar
voor meer dan 4,5 miljoen gul
den in kas. De projecten, die in
november bekend worden ge
maakt, worden aangewezen in
samenwerking met de SEV.
Henk Westra van de SEV maakt
ook deel uit van de vakjury die
de winnaars aanwijst van de
Nationale Renovatie Prijs die
om het jaar wordt uitgereikt.
Dat de aandacht voor renoveren
groeit, merkt ookt Alexandra
Woldring van CQ Communica
tie, het bureau dat het Nationale
Renovatie Symposium in op
dracht van het bedrijf Trespa
(gespecialiseerd in plaatmateri
alen) organiseert. „Het sympo
sium is vooral bedoeld voor wo
ningcorporaties, architecten en
projectontwikkelaars. Het aan
tal aanmeldingen is de laatste
jaren verdriedubbeld", aldus
Woldring.
NUTS 8 in Den Haag is een van de genomineerde projecten voor de
Nationale Renovatie Prijs. foto Cees Zorn
Dat geldt ook voor de inzendin
gen voor de Nationale Renova
tie Prijs, de enige prijs die zich
volgens de organisatie richt op
de 'bestaande gebouwenvoor-
raad'. Voor de wedstrijd, die om
het jaar wordt georganiseerd,
zijn 124 projecten ingezonden
in vier categorieën: woning
bouw renovatie, woningbouw
hergebruik, utiliteitsbouw kan
toorgebouwen en utiliteits
bouw overig. In 1999 waren er
89 aanmeldingen en in 1997 46.
In de categorieën woningbouw
renovatie en woningbouw her
gebruik zijn naast het project in
Rotterdam verschillende pro
jecten in Amsterdam en Rijs
wijk genomineerd. Winfried
Janssen van Metropolis Archi
tecten juicht het toe dat renove
ren, mede op deze manier, aan
dacht krijgt. „Ons bureau richt
zich steeds meer op renovatie
projecten en steeds minder op
nieuwbouw."
Dat is volgens hem de realiteit.
„Maar renoveren is een zwaar
proces. Waarom? Je hebt altijd
te maken met een klem budget.
Uiteindelijk worden alle leuke
dingen wegbezuinigd. Als ar
chitect moet je er toch voor zor
gen dat er een compleet beeld
ontstaat dat ooknog aantrekke
lijk is."
Paul Geerts
Steeds meer hobbytui
niers werken samen met
de natuur. Sinds kort is er
zelfs een Vriendenkring Na
tuurlijk Tuinieren plus een
keurmerk Milieuvriendelijk
Tuinieren voor volkstuin
complexen. En milieuvrien
delijke middeltjes voor in de
tuin doen het beter dan ooit.
"J\ /I" 11 i euvriendelij k t
XV.Lkwam zo'n twinti
ctuinieren
n twintig jaar ge
leden in de belangstelling.
Steeds meer tuiniers zweren
sindsdien chemische bestrij
dingsmiddelen af en gebruiken
natuurlijke middelen om plan
tenziekten en ongedierte te lijf
te gaan.
„Maar op dit moment zijn we
weer een stapje verder", stelt
Herman Froklage van de AWN,
de landelijke organisatie van
hobbytuinders, die zo'n 26.000
leden telt. „Bij natuurlijk tui
nieren draait het om wat je kunt
doen om de natuur een handje te
helpen. Het is tuinieren in rela
tie met de natuur."
Natuurlijk tuinieren betekent
volgens de AWN dat je zodanig
tuiniert dat de natuur zich opti
maal in de tuin kan ontwikke
len. „Het is avontuurlijk
tuinieren. Je zoekt naar moge
lijkheden om de planten- en die
renwereld met elkaar in harmo
nie te brengen. Want de een kan
niet zonder de ander." Hij merkt
dat steeds meer leden ervoor
kiezen. „Het is bevredigender,
omdat je op die manier bedreig
de planten en dieren een extra
kans geeft om te overleven",
weet Froklage.
Omdat de interesse ervoor toe
neemt, heeft de AWN onlangs
de digitale Vriendenkring Na
tuurlijk Tuinieren opgericht.
„Dat is een ontmoetingsplaats
voor iedereen -beginnend of er
varen- die vindt dat de natuur
en tuinieren onafscheidelijke
vrienden zijn", zo meldt de web
site. Naast informatie over de
vriendenkring staan er op de si
te ook wetenswaardigheden en
tips voor natuurlijk tuinieren.
Belangstelling
De tuinbranchevereniging
VBTB bevestigt de toegenomen
belangstelling voor natuurlijk
tuinieren. Brenda Horstra treft
die ook aan in het trendonder
zoek dat speciaal voor de tuin-
branche is uitgevoerd. Daaruit
blijkt bijvoorbeeld dat de con
sument de tuin anno 2001 ziet
als een plaats om het contact
met de natuur weer te herstel
len. „Rust wordt gevonden door
te genieten van de natuur en ac
tief tuinieren. De zintuigen
worden weer gebruikt zoals ze
zijn bedoeld."
Maar hoe ziet deze manier van
tuinieren er nu in de praktijk
uit? Op de website staan een
aantal voorbeelden. „Veel die
ren zijn nuttig en zorgen voor
een natuurlijk evenwicht. In het
natuurlijk tuinieren zijn plan-
tenkeuze, tuininrichting en on
derhoud er op gericht om zoveel
mogelijk dieren en planten een
plekje te geven."
Volgens Froklage treffen steeds
meer tuiniers eenvoudige voor
zieningen voor dieren. „Zo kie
zen ze voor bloemen die vlinders
lokken, struiken met eetbare
bessen voor vogels en een vijver
waar kikkers en padden kunnen
leven, Soms zijn vogelnestkast
jes nodig. Een losse stapel ste
nen dient als schuilplaats voor
amfibieën en in kleine bundel
tjes dood hout komen wilde bij
en." Bij natuurlijk tuinieren,
staan bloemen en planten op de
juiste plek. Daardoor worden ze
sterk en gezond. De planten zijn
zoveel mogelijk inheems en le
veren voedsel voor de dieren die
hier voorkomen. Natuurlijk tui
nieren en chemische bestrij
dingsmiddelen gaan niet sa
men. Froklage: „Ze verstoren
het natuurlijk systeem. Het ac
cent ligt op het voorkomen van
ziekten en plagen door middel
van teeltmaatregelen en plan-
tenkeuze. Als er al bestreden
moet worden, dan kan dat met
biologische middelen."
Keurmerk
Niet alleen particulieren, ook
beheerders van stadsparken en
volkstuincomplexen schakelen
over op natuurlijk tuinieren.
Dergelijke projecten kunnen
aanspraak maken op het Keur
merk Nationaal Tuinieren. Na
vijf jaar tijd hebben dertig pro
jecten in Nederland zo'n keur
merk. Ook de fabrikanten spe
len in op deze trend door nieuwe
ecologische middelen op de
markt te brengen. Op de jaar
lijkse tuinvakbeurs VTB waren
biologische producten promi
nent aanwezig. Escar-Go van
Rust wordt gevonden door te genieten van de natuur en actief tuinieren.
foto Mare Bolsius
Eco Style, werd in de categorie
Verzorging zelfs onderscheiden
met een Gouden Tuinpluim.
„Het werkzame middel is ijzer
fosfaat Volkomen veilig en mi
lieuvriendelijk", zo oordeelde
de jury. Volgens Marjan Ooster
kamp van Eco Style slaat het
product erg aan, omdat het niet
schadelijk is voor vogels en
huisdieren.
Eco Style is al sinds 1993 leve
rancier van biologische tuin-
middeltjes. De producten zijn
bij de meeste Nederlandse tuin
centra te koop. „Naast de in
middels bekende biologische
meststoffen en gewasbescher-
mende producten, stijgt ook de
vraag naar milieuvriendelijke
bodemverbeterende middelen
en plantversterkers", vertelt
Oosterkamp.
De pas vernieuwde website, vol
informatie over producten en
milieuvriendelijk tuinieren,
wordt tientallen keren per dag
geraadpleegd. Ook bij de
Groenlijn komen dagelijks zo'n
tachtig telefoontjes binnen. De
meest gestelde vragen: hoe be
strijd je mos en onkruid, hoe
voorkom je meeldauw op rozen,
hoe hou j e katten uit de tuinhoe
kun je mieren bestrijden en wat
doe je aan bruine punten in de
conifeer? „Voor elk kwaaltje is
wel een oplossing. Dat hoeft niet
altijd een product te zijn", stelt
Oosterkamp.
Onkruidbestrijder
Asolfil in Oosterhout kwam met
een andere noviteit. Dit bedrijf
ontwikkelde een middel tegen
onkruid. „We wilden een pro
duct met een goede preventieve
werking op de groei van on
kruid, maar zonder schadelijk
gevolgen voor mens en milieu",
stelt de uitvinder Kees Adriaan-
se. De Alsofil-laag op de bodem,
die uit natuurlijke ingrediënten
bestaat, houdt licht tegen waar
door onkruid geen kans krijgt.
„Aan het eind van het groeisei
zoen verliest het spul zijn wer
king en wordt het volledig door
de bodem opgenomen", aldus
Adriaanse. Ook fabrikanten
van chemische bestrijdings
middelen toetsen hun produc
ten steeds intensiever op de in
vloed op het milieu.
Anja Sparidaans
Eco Stvle Groenlijn:
0516-433131
Website: www.EcoStyle.nl
Vriendenkring Natuurlijk
Tuinieren: www.avvn.nl
De voorjaarscollectie van
Ideens, producent van bed
mode, weerspiegelt de nieuwe
interieurtrends. De collectie be
vat drie verschillende dessins:
Blosson, Checker en Chain.
Dat bloemen oprukken in het
interieur spreekt uit Blossom.
Volgens Ideens is het de trend
om zoveel mogelijk verschillen
de bloemdessins met elkaar te
combineren. De bloemen op
dekbedovertrekken en slopen
zijn bovenal groot.
In het dessin Checker ligt de na
druk op ruiten. De karakteris
tieke ruit uit de Burberry perio
de (bekend van sjaals, rokken en
regenjassen) vormt de basis van
deze collectie.
De retrotrend diende als uit
gangspunt voor het dessin
Chain. Oranje accenten en lila-
blokken weerspiegelen de jaren
zeventig. Volgens Ideens zijn de
diverse dessins gemakkelijk te
combineren.
De makelaarorganisatie
NVM en LMV komen bin
nenkort met een certificerings
regeling voor de makelaardij.
Het certificaat wordt verstrekt
aan makelaars die voldoen aan
de eisen die in maart werden ge
steld aan beëdigd makelaars.
Sinds 1 maart is de titel en eed
voor de makelaar afgeschaft.
Eind vorig jaar bereikte de
Stuurgroep Certificering Make
laardij een akkoord over
certificering. NVM en LMV con
cludeerden onlangs dat de in
middels vastgestelde regels de
kwaliteit niet garanderen.
Daarom komen de organisatie
met een eigen regeling, die even
goed voldoet aan de eisen en
normen zoals die in de Stuur
groep Certificering Makelaardij
zijn overeengekomen. NVM en
LMV hopen dat alle betrokken
partijen alsnog zullen kiezen
voor de certificeringsregeling
waarmee ze over enkele weken
zullen komen.
Haute couture voor de tafel.
Dat is de serviescollectie
van Christian Lacroix. De ont
werpen zijn met cirkels en bloe
men bovenal eigentijds.
De collectie bestaat onder ande
re uit platte borden (106 gul
den), een schaal (99 gulden), een
rechthoekige schotel (159 gul
den) en een taartplateau (269
gulden). Pronkstuk uit de col
lectie is een opvallend gegra
veerde beker. Deze is verkrijg
baar in de kleuren roze, blauw
of geel. Ook de prijs is opval
lend. De bekers kosten per stuk
406 gulden.
Meer informatie over de collec
tie is te vinden op internet:
www.christian-lacroix.fr
Iinspiratie putten uit kunst.
Dat is dit jaar het idee achter
Home And Garden Fair, de
beurs die jaarlijks plaatsvindt
op Landgoed Beeckestijn in Vel-
sen-Zuid. Van zondag 20 tot en
met donderdag 24 mei presente
ren verschillende groendecora-
teurs hun werk op het terrein. In
de vijver zijn bijvoorbeeld een
aantal objecten te zien van de
Belgische groenkunstenaar To-
mas de Bruyne.
Maar het gaat niet om kunst al
leen. Verschillende exposanten
laten de tuintrends van het dit
seizoen zien Daarnaast kunnen
bezoekers informatie krijgen op
het gebied van antiek en inrich
ting.
Bezoekers kunnen ook zelf de
handen uit de mouwen steken
tijdens een aantal workshops.
Tevens treden in het muziekpa-
viljoen een aantal bands op. De
beurs is dagelijks geopend van
10.00 tot 21.00 uur, behalve op
Hemelvaartsdag. Dan sluit de
beurs om 18.00 uur. Het adres
van Landgoed Beeckestijn is
Rijksweg 136 in Velsen-Zuid.
Voor informatie:
www.homeandgardenfair.nl
-.«u
Het Mercatorplein in Amsterdam werd in 1998 gerenoveerd
foto Roland de Bruin